Akasya

Akasya
Akasya
	Acacia catechu
Biyolojik sınıflandırma
lem:	Plantae
Şube:	Spermatophyta
Sınıf:	Magnoliopsida
Takım:	Fabales
Familya:	Fabaceae
Klad:	Mimosoideae
Oymak:	Acacieae
Cins:	Acacia; Martius (1829)
Tip tür
	Acacia penninervis DC.
	Range of the genus Acacia
Sinonimler
	Adianthum Burm.f. (1768); Acacia sect. Phyllodineae DC. (1825); Phyllodoce Link (1831) non Salisb. (1806); Racosperma Mart. (1835); Cuparilla Raf. (1838); Drepaphyla Raf. (1838); Hecatandra Raf. (1838); Zigmaloba Raf. (1838); Chithonanthus Lehm. (1842); Tetracheilos Lehm. (1848); Arthrosprion Hassk. (1855); Delaportea Thorel ex Gagnep. (1911);

Akasya, baklagiller familyasından Acacia cinsini oluşturan genellikle hep yeşil yapraklı ve dikenli ağaç ya da ağaççıkların ortak adı.

Başta Avustralya olmak üzere (300 tür) sıcak ılıman ve yarı tropikal bölgelerde kendiliğinden yetişen 600 türü içerir.

Çok değişik biçimleri bulunan akasyanın çiçekleri genellikle sarı, bazen beyaz ya da kırmızı renkte, başak ya da toparlak baş biçimindedir; erkek organlar çok sayıda ve çıkıntılıdır. Meyve baklamsıdır. Yapraklar, kimisinde tüysü bileşik, kimisinde, özellikle Avustralya'da yetişen türlerin çoğunda yeşil lam halinde yaprak sapı biçimindedir; bu da onlarda terlemeyi önemli ölçüde azaltır. Acacia heterophylla türündeyse bu özelliklerin tümünün bir arada görülür.

Birçok akasya türü (en başta A.decurrens, gümüşi akasya (A. dealbata), A.baileyana, A.longifolia) bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir.

"Kadıhindi" denen bir madde, Çin'de ve Birmanya'da A.catechunun odununun suda kaynatılmasıyla hazırlanır. Kadıhindi deri sepelemesinde, kumaş boyamada ve tıpta kullanılır. Akasyanın bazı türleri ise, özellikle A.arabica ve A.senegal, hücre erimesiyle oluşan ve halk arasında "arap zamkı" adıyla anılan bir zamk verir. Tanen bakımından zengin olan akasya kabukları dericilikte kullanılır. Akasyanın Afrika'nın Sahel ve Sudan - Sahel bölgelerinde yetişen bazı türlerinin (A.albida ve A.seyal) yaprakları ve badıçları geviş getiren hayvanlarca yenir. İki akasya türünde (A.sphaerocephala ve A.fistula) karınca toplulukları barınır.

== Akasya ağacı üretimi == Doğada her ne kadar kendiliğinden yetişen bir tür olsa da, Akasya ağacı üretimi genellikle iki ana yöntemle gerçekleştirilir: tohumla üretim ve çelikle üretim.

Tohumla Üretim: Tohumlar, olgunlaşmış meyvelerden elde edilir. Bu tohumlar genellikle kabuklarından arındırıldıktan sonra toprağa ekilir. Tohumların çimlenme süreci genellikle birkaç hafta sürebilir. Tohumla üretim, genetik çeşitliliği koruma ve büyük miktarda bitki üretimi için yaygın bir yöntemdir.
Çelikle Üretim: Çelikle üretim, ana bitkinin dal, gövde veya yaprak kısımlarının kesilerek yeni bitkilerin oluşturulması işlemidir. Bu yöntemde, sağlıklı ve olgun bir dal kesilir ve köklendirme hormonu ile işlenir. Ardından, uygun bir yetiştirme ortamına yerleştirilerek köklenmesi sağlanır. Çelikle üretim, ana bitkinin özelliklerini korumak ve hızlı bir şekilde bitki üretimi yapmak için tercih edilen bir yöntemdir.

Bazı türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kıbrıs akasyası (Acacia cyanophylla)
Gümüşi akasya (Acacia dealbata)
Yarran (Acacia homalophylla)
Senegal akasyası (Acacia senegal)

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Arbre du Ténéré

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

WATTLE Acacias of Australia Lucid Web Player (multi-access key for identifying Australian Acacias) 2 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Wikimedia Commons'ta Akasya ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Akasya ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Kew Science. "Acacia Mill. in Plants Of the World Online". 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Pedley, L. (2003). "A synopsis of Racosperma C.Mart. (Leguminosae: Mimosoideae)". Austrobaileya. 6 (3): 445-496. JSTOR 41738994.

Ağaç ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Kew Science. "Acacia Mill. in Plants Of the World Online". 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[ped1-2] Pedley, L. (2003). "A synopsis of Racosperma C.Mart. (Leguminosae: Mimosoideae)". Austrobaileya. 6 (3): 445-496. JSTOR 41738994.

[1]

[2]

Akasya İsmili Ünlüler