Ahşap baskı

Tang Hanedanı döneminde Elmas Sutra'nın karmaşık ön yüzü. MS 868 üretim tarihini içeren dünyanın en eski basılı metnidir.

Ahşap baskı, Doğu Asya'da yaygın olarak kullanılan ve antik çağda Çin'de tekstil ve daha sonra kâğıt üzerine baskı yöntemi olarak kullanılan metin, resim veya desenleri basma tekniğidir. Her sayfa veya görüntü, orijinal düzeyde yalnızca bazı alanlar ve çizgiler bırakacak şekilde ahşap bir blok oyularak oluşturulur; bir kabartma baskı işleminde mürekkeplenen ve baskıda gösterilen bunlardır. Blokları oymak yetenekli ve zahmetli bir iştir, ancak daha sonra çok sayıda baskı basılabilir.

Ahşap baskı tekniği, yazılı iletişimin yaygınlaşmasının öncülüğünü yapmış olan bir baskı tekniğidir. Bu baskı tekniği, çok sayıda belge ve kitabın basımını kolaylaştırmış ve böylece bilginin yaygınlaşmasına ve korunmasına katkıda bulunmuştur.

Kumaş üzerine baskı yöntemi olarak, Çin'den günümüze kalan en eski örnekler MS 220'den öncesine kadar uzanmaktadır. Ahşap baskı tekniği, ilk olarak Çin'de, Tang Hanedanlığı (618-907) döneminde ortaya çıkmıştır. 19. yüzyıla kadar kitapların ve diğer metinlerin yanı sıra görüntülerin basılmasında da yaygın olarak kullanılan Doğu Asya yöntemi olarak kaldı. Ukiyo-e, en iyi bilinen Japon ahşap baskı sanatıdır. Avrupa'da görüntüleri kağıda basma tekniğinin çoğu kullanımı, esas olarak 15. yüzyılda üretilen blok kitaplar dışında, gravür sanat terimiyle kapsanmaktadır.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Çin[değiştir | kaynağı değiştir]

Xi'an'da ortaya çıkarılan Çince Sanskritçe baskı, Tang Hanedanlığı, 650-670

Ahşap baskı tekniğinin tarihi, Budizmin yayılması ve kağıt üretimindeki gelişmelerle doğrudan ilişkilidir. Çinli keşişler, Budizmin kitaplarını elde etmek ve yaymak için ahşap baskı teknolojisini kullanmışlardır. İlk olarak, yazıların ahşap bloklara oyulması ve ardından mürekkep ile kaplanarak kağıda basılmasıyla gerçekleştirilen bu teknik, kitap basımının yaygınlaşmasına ve yaygınlaşan Budizmin etkisini daha da arttırmasına yardımcı oldu.^[1]

Ahşap baskı tekniği, Çin'den Japonya'ya ve Kore'ye kadar yayıldı ve 8. yüzyılda Avrupa'ya ulaştı.^[2] Avrupa'da, Gutenberg'in matbaa teknolojisiyle birlikte, ahşap baskı teknolojisi daha da gelişti ve kitap basımı daha hızlı ve daha ucuz hale geldi. Günümüzde, ahşap baskı tekniği hala bazı kültürel etkinliklerde kullanılmaktadır ve geleneksel bir baskı tekniği olarak değerini korumaktadır.

Ahşap baskı tekniği, yazılı iletişimin yaygınlaşmasının öncülüğünü yapmış olan bir baskı tekniğidir. Bu baskı tekniği, ilk olarak Çin'de, Tang Hanedanlığı (618-907) döneminde ortaya çıkmıştır. Çinli keşişler, Budizmin kitaplarını elde etmek ve yaymak için ahşap baskı teknolojisini kullanmışlardır. İlk olarak, yazıların ahşap bloklara oyulması ve ardından mürekkep ile kaplanarak kağıda basılmasıyla gerçekleştirilen bu teknik, kitap basımının yaygınlaşmasına ve yaygınlaşan Budizmin etkisini daha da arttırmasına yardımcı oldu.^[3]

Ahşap baskı tekniği, Çin'den Japonya'ya ve Kore'ye kadar yayıldı ve 8. yüzyılda Avrupa'ya ulaştı. Avrupa'da, Gutenberg'in matbaa teknolojisiyle birlikte, ahşap baskı teknolojisi daha da gelişti ve kitap basımı daha hızlı ve daha ucuz hale geldi. Günümüzde, ahşap baskı tekniği hala bazı kültürel etkinliklerde kullanılmaktadır ve geleneksel bir baskı tekniği olarak değerini korumaktadır.

Japonya, Avrupa ve Osmanlı Devleti[değiştir | kaynağı değiştir]

Ahşap baskı tekniği, Çin'den Japonya'ya ve Kore'ye kadar yayıldı. Japonya'da, ahşap baskı tekniği Heian döneminde (794-1185) gelişti ve daha sonra Edo döneminde (1603-1868) en yüksek seviyeye ulaştı. Japonya'da ahşap baskı, ukiyo-e adı verilen bir sanat formu olarak gelişti ve kitap, resim ve tiyatro baskıları için kullanıldı.^[4]

Avrupa'da, ahşap baskı tekniği 14. yüzyılda İtalya'da kullanılmaya başlandı. Ancak, bu teknoloji özellikle 15. yüzyılın ortalarında Johannes Gutenberg'in matbaası ile birlikte gelişti. Avrupa'da ahşap baskı, kitap, broşür, kartpostal, para ve hatta tıp baskıları için kullanıldı.^[5]

Osmanlı İmparatorluğu'nda, ahşap baskı tekniği 18. yüzyılda kullanılmaya başlandı ve İstanbul'daki Matbaa-i Amire'de geliştirildi. Ahşap baskı tekniği, Osmanlı İmparatorluğu'nda yayınlanan kitapların basımında kullanıldı ve 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda modern matbaa teknolojisi ile birlikte gelişti.^[6]

Uygulama[değiştir | kaynağı değiştir]

El işi bir baskı yöntemi olan ahşap baskı, geleneksel bir baskı yöntemi olarak kabul edilir. Bu yöntemde, bir ahşap blok üzerindeki yüzey kabartmaları mürekkeple kaplanır ve ardından kağıt üzerine uygulanır. Kabartma yüzeyler genellikle baskının siyah-beyaz şekilde çıkarılmasını sağlamak için tek renkli ve basit tasarımlar kullanılır.^[7]

Ahşap baskı, basit bir teknik olsa da, titiz ve özenli bir çalışma gerektirir. İlk olarak, bir tasarımcı ya da sanatçı, bir çizim oluşturur ve bu çizim daha sonra bir ahşap blok üzerinde kesilir. Kesilmiş blok daha sonra mürekkeple kaplanır ve kağıt üzerine uygulanır. Bu işlem birkaç kez tekrarlanarak, istenen sonucu elde etmek için renk katmanları oluşturulabilir.^[8]

Günümüzde ahşap baskı, özellikle el yapımı sanat eserleri üretmek için kullanılmaktadır. Ancak, teknolojideki gelişmeler nedeniyle, daha hızlı ve daha kolay bir dijital baskı yöntemi olan dijital baskı, ahşap baskının yerini almıştır.^[8]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Pan, Jixing (Haziran 1997). "On the origin of printing in the light of new archaeological discoveries". Chinese Science Bulletin (İngilizce). 42 (12): 976-981. doi:10.1007/BF02882611. ISSN 1001-6538.
^ 1955-, Salter, Rebecca, (2006). Japanese popular prints : from votive slips to playing cards. University of Hawaii Press. ISBN 0-8248-3083-0. OCLC 760657779.
^ Dao, Zhi. History of Printing in China (İngilizce). DeepLogic. 14 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023.
^ Salter, Rebecca (28 Şubat 2002). Japanese Woodblock Printing (İngilizce). University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-2553-9. 3 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023.
^ Eisenstein, Elizabeth L. (12 Eylül 2005). The Printing Revolution in Early Modern Europe (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-84543-4. 14 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023.
^ İhsanoğlu, Ekmeleddin (2021). Studies on Ottoman science and culture. Abingdon, Oxon. ISBN 978-1-003-12014-8. OCLC 1192303913. 3 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023.
^ Cohen, Martin S. (1977). "The Novel in Woodcuts: A Handbook". Journal of Modern Literature. 6 (2): 171-195. ISSN 0022-281X. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023.
^ ^a ^b Walker, George Alexander (2005). The Woodcut Artist's Handbook: Techniques and Tools for Relief Printmaking (İngilizce). Firefly Books. ISBN 978-1-55407-045-9. 18 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2023.

Ek okuma[değiştir | kaynağı değiştir]

Barrett, Timothy Hugh (2008), The Woman Who Discovered Printing, Great Britain: Yale University Press, ISBN 978-0-300-12728-7
Bulliet, Richard W. (1987). "Medieval Arabic Tarsh: A Forgotten Chapter in the History of Printing" (PDF). Journal of the American Oriental Society. 107 (3): 427-438. doi:10.2307/603463. JSTOR 603463. 4 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ocak 2019.
Carter, John (2006). An ABC for Book Collectors (8. bas.). Delaware: Oak Knoll Books. ISBN 9781584561125.
Chia, Lucille (2011), Knowledge and Text Production in an Age of Print: China, 900-1400, Brill
Lane, Richard (1978). Images from the Floating World: The Japanese Print. Old Saybrook, CT: Konecky & Konecky. ISBN 978-1-56852-481-8. OCLC 475522764.
McMurtrie, Douglas C. (1962), THE BOOK: The Story of Printing & Bookmaking, Oxford University Press, seventh edition
Rivière, Jean Roger (1966). Summa Artis XX. El arte de la China (spanish). Madrid: Espasa Calpe. KB1 bakım: Tanımlanamayan dil (link)
Tsien, Tsuen-Hsuin (1985), Science and Civilization in China. Vol. 5: Chemistry and Chemical Technology. Part 1: Paper and Printing, Cambridge University Press, ISBN 0-521-08690-6
Twitchett, Denis (1998b), The Cambridge History of China Volume 8 The Ming Dynasty, 1368—1644, Part 2, Cambridge University Press
Wilkinson, Endymion (2012), Chinese History: A New Manual, Harvard University Asia Center for the Harvard-Yenching Institute

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Centre for the History of the Book 27 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Excellent images and descriptions of examples, mostly Chinese, from the Schoyen Collection 11 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Fine example 30 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. of a European block-book, Apocalypse, with hand-colouring
Chinese book-binding methods, from the V&A Museum
Chinese book-binding methods 10 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., from the International Dunhuang Project
Chinese woodblock prints 26 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from SOAS University of London
"Multiple Impressions: Contemporary Chinese Woodblock Prints" 29 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at the University of Michigan Museum of Art
American Printing History Association—Numerous links to Online Resources and Other Organizations
Gutenberg Projesi'nde Wood-Block Printing, by F. Morley Fletcher, Illustrated by A. W. Seaby
Block printing in India 3 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Prints & People: A Social History of Printed Pictures 17 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., an exhibition catalog from The Metropolitan Museum of Art (fully available online as PDF), which contains material on woodblock printing
The History of Chinese Bookbinding: the case of Dunhuang findings
Video: Block-printed wallpaper 27 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., a video demonstrating printing of multicolored wallpaper with a press, using blocks produced by William Morris

[1] Pan, Jixing (Haziran 1997). "On the origin of printing in the light of new archaeological discoveries". Chinese Science Bulletin (İngilizce). 42 (12): 976-981. doi:10.1007/BF02882611. ISSN 1001-6538.

[2] 1955-, Salter, Rebecca, (2006). Japanese popular prints : from votive slips to playing cards. University of Hawaii Press. ISBN 0-8248-3083-0. OCLC 760657779.

[3] Dao, Zhi. History of Printing in China (İngilizce). DeepLogic. 14 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023.

[4] Salter, Rebecca (28 Şubat 2002). Japanese Woodblock Printing (İngilizce). University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-2553-9. 3 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023.

[5] Eisenstein, Elizabeth L. (12 Eylül 2005). The Printing Revolution in Early Modern Europe (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-84543-4. 14 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023.

[6] İhsanoğlu, Ekmeleddin (2021). Studies on Ottoman science and culture. Abingdon, Oxon. ISBN 978-1-003-12014-8. OCLC 1192303913. 3 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023.

[7] Cohen, Martin S. (1977). "The Novel in Woodcuts: A Handbook". Journal of Modern Literature. 6 (2): 171-195. ISSN 0022-281X. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023.

[:0-8] Walker, George Alexander (2005). The Woodcut Artist's Handbook: Techniques and Tools for Relief Printmaking (İngilizce). Firefly Books. ISBN 978-1-55407-045-9. 18 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Ahşap baskı nedir?, Ahşap baskı anlamı nedir?, Ahşap baskı ne demektir?