İskandinav ırkçılığı ya da İskandinavcılık, "İskandinav ırkını" nesli tükenmekte olan üstün ırksal bir grup olarak gören bir ırkçı ve beyaz üstünlükçü ideolojidir. Bazı dikkate değer İskandinavcı eserler arasında Madison Grant'in The Passing of the Great Race (1916), Arthur de Gobineau'nun An Essay on the Inequality of the Human Races (1853), Houston Stewart Chamberlain'in The Foundations of the Nineteenth Century (1899) ve daha az ölçüde William Z. Ripley'in The Races of Europe (1899) kitabı gibi ırkçı eserler sayılabilir. İdeoloji, 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılda Almanca konuşan Avrupa, Kuzeybatı, Orta ve Kuzey Avrupa ülkelerinin yanı sıra Kuzey Amerika ve Avustralya'da popüler hale geldi.

İskandinav fenotipinin tüm diğer fenotiplerden üstün olduğu inancı esasen Almanya'da Teutonikçilik, İngiltere ve ABD'de Anglo-Saksonculuk ve Kuzey Fransa'da Frankçılık olarak benimsenmiştir.^[1][2][3] "İskandinav ırkı"nın üstünlüğü kavramı ve bu sözde ırkla ilişkilendirilen Kuzeybatı Avrupa uluslarının üstünlüğü şeklindeki çarpık düşünce, Amerika Birleşik Devletleri'nin 1924 tarihli Göç Yasası'nı etkiledi (ki bu yasa İtalyanların, Yahudilerin ve diğer Güney ve Doğu Avrupalılar tarafından gerçekleştirilen göçü kısıtladı ya da yasakladı) ve daha sonraki 1952 Göç ve Vatandaşlık Yasası^[4] da bu şekilde etkilenmişti ve Avustralya, Kanada ve Güney Afrika gibi Kuzeybatı Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri dışındaki diğer yerlerde de mevcuttu.^[5][6] 1930'lara gelindiğinde Naziler, İskandinav ırkının "Aryan ırkı"nın en üstün dalı olduğunu ve üstün bir ırk (Herrenvolk) oluşturduğunu iddia ettiler.^[7] Bu inanç sisteminin tam uygulaması II. Dünya Savaşı'nın kıvılcımını ateşleyen Lebensraum (Yaşam Alanı) amacı doğrultusunda Polonya'nın işgali ve daha sonraki yapılan diğer işgallere ve direkt olarak altı milyon Yahudinin ve diğer on bir milyon kurbanın Holokost olarak bilinen soykırımına yol açtı.

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Rusya doğumlu Fransız antropolog Joseph Deniker başlangıçta "nordique" (basitçe "kuzey" anlamına gelir) isimli bir "etnik grup" fikrini (kendi oluşturduğu bir terim) ortaya attı. Nordique'i bir dizi fiziksel özellik ile tanımladı: biraz dalgalı saç, açık gözler, kırmızımsı cilt, uzun boy ve dolikosefalik bir kafatasının uyumu.^[8]

Bilimsel ırkçılık, 19. yüzyılın ortalarında, Avrupalıların ("Aryanlar") insanlığın en büyük başarılarının çoğundan sorumlu olan doğuştan üstün bir dalı olduğunu savunarak Aryanizm teorisini geliştirdi. Aryanizm, Hint-Avrupa dillerini ilk konuşanların daha geniş çaplı olan Kafkas ırkının ayırt edici bir ırkını veya alt-ırkını oluşturduğu fikrinden türetilmiştir.

Başlıca savunucusu, Essay on the Inequality of the Human Races (1855) adlı eseri ile Arthur de Gobineau idi. Gobineau, İskandinav halkını Aryanlarla eşit tutmasa da, Cermen halkının Aryan ırkının en modern temsilcileri olduğunu savundu. Tacitus ve diğer Romalı yazarların yorumlarını uyarlayarak, "saf" Kuzeylilerin, Roma İmparatorluğu'nun liderliğinin ırksal "seyreltilmesi" sebebiyle çökmesinden sonra Avrupa'yı yeniden canlandırdığını savundu.

1880'lere gelindiğinde bazı dilbilimciler ve antropologlar, Aryanların kendilerinin Kuzey Avrupa'daki bir yerden geldiklerini savundu. Theodor Poesche, Aryanların, günümüz Belarus'un güney kesiminin çoğunu ve Ukrayna'nın kuzey-batısını kapsayan, o zamanlar Rus İmparatorluğu'ndaki uçsuz bucaksız Rokitno'da veya Pinsk Bataklıklarında ortaya çıktığını öne sürdü. Ancak İskandinav ırkçılığı fikrini popülerleştiren Karl Penka'ydı. Penka'ya göre ise Aryanlar İskandinavya'da ortaya çıkmışlardı ve sarı saç ve mavi göz ayırt edici İskandinav özellikleri olarak tanımlanabiliyordu.

Biyolog Thomas Henry Huxley, Melankroi olarak adlandırdığı daha koyu Akdenizlilerin aksine, açık tenli Avrupalılara atıfta bulunmak için Xanthochroi terimini türetmesiyle onunla aynı fikirdeydi.^[9] "Koyu beyazlar" olarak tanımladığı Melanochroi'nin Xanthochroi ve Australioidler'in bir karışımı olduğu sonucuna varan da Huxley'di.^[10]

Bu ayrım, Charles Morris tarafından orijinal Aryanların sarı saçları ve dolichocephaly (uzun kafatası) gibi diğer İskandinav özellikleri ile tanımlanabileceğini iddia eden The Aryan Race (1888) adlı kitabında tekrarlandı. Fransız antropolog Vacher de Lapouge, "dolikosefal-sarışın" insanların doğal liderler olduğunu ve daha çok brakisefali (kısa kafataslı) insanlara hükmetmeye yazgılı olduğunu iddia ettiği L'Aryen adlı kitabında bu argümana ekstra bir ivme kazandırdı.^[11]

Filozof Friedrich Nietzsche yazılarında "sarışın hayvanlara" da atıfta bulundu: yaratıcı kültürlerin ataları olduğu varsayılan ahlaksız maceracılar.^[12] Ahlakın Soykütüğü Üzerine'de (1887) şöyle yazmıştır: "Latince malus (kötü) kelimesi... kaba adamı esmer, özellikle siyah saçlı olarak, rengiyle kendilerini efendileri haline gelen sarışınlardan, Aryan fatih ırkından en açık şekilde ayıran İtalyan topraklarının Aryan öncesi sakini anlamına karşılık gelebilirdi."^[13]

20. yüzyılın başlarında, "üstün" bir İskandinav ırkı kavramı, 1920'de yazan İngiliz psikolog William McDougall'ın şunları belirttiği kadar tanıdık hale gelmişti:

Etnografların Avrupa ırkları hakkındaki tüm tartışmaları ve belirsizlikleri arasında, bir gerçek açıkça göze çarpıyor - yani, fiziksel olarak açık saç, cilt ve göz rengi, uzun boy ve dolichocephaly (yani uzun kafa şekli) ve zihinsel olarak karakterin büyük bağımsızlığı, bireysel inisiyatif ve iradenin kararlılığı ile karakterize edilen kuzeyli bir dağılıma ve kökene sahip bir ırkı ayırt edebiliyoruz. Bu türü belirtmek için birçok isim kullanılmıştır. . . . İskandinav tipi olarak da adlandırılır.^[14]

Nordikçiler, sözde bu baskın ırk asimile edildikten sonra gerileyen antik çağın Akdeniz uygarlıklarında bile, İskandinavların eski uygarlıkların üst katmanlarını oluşturduklarını iddia ettiler. Böylece bunu, eski kaynaklara göre Neron, Sulla ve Cato gibi önde gelen Romalıların sarışın veya kızıl saçlı olduğunu öne sürerek savundular.^{[15][16][17][18]}

Bazı İskandinavcılar, Akdeniz ırkının sanatsal yetenek açısından İskandinav ırkından üstün olduğunu kabul ederler. Bununla birlikte, Akdeniz halkları kültürel olarak sofistike olmalarına rağmen İskandinav ırkı başka hiçbir ırkın eşleşemeyeceği maceracı bir ruha sahip olan, yenilikçiler ve fatihler olduğu temelinde kendilerince üstün olarak kabul edildi.

Alpin ırkı genellikle hem İskandinav hem de Akdeniz ırklarından daha aşağı olarak kabul edilirken, Akdeniz ırkı Avrupa'nın geleneksel köylü sınıfı, İskandinavlar ise aristokrasiyi oluşturan ve dünyada teknolojiye öncülük eden ve tasarımcı olarak kabul edildi.^[19]

Nordizm karşıtları bu argümanları reddetti. İskandinav karşıtı yazar Giuseppe Sergi, etkili kitabı The Mediterranean Race'de (1901), eski toplumların üst katmanlarının İskandinav olduğuna dair hiçbir kanıt olmadığını, tarihsel ve antropolojik kanıtların bu tür iddialarla çeliştiğinde ısrar etti. Sergi, Akdenizlilerin "dünyanın en büyük ırkını" oluşturduğunu ve İskandinav ırkında yaratıcı bir yanın bulunmadığını savundu. Ona göre, Mezopotamya'dan Roma'ya kadar tüm büyük antik uygarlıkların yaratıcısı Akdenizliler idi.

Bu argüman daha sonra "Akdeniz ırkının aslında diğerlerinden daha fazla başarıya sahip olduğu kabul edilmelidir" diye yazan CG Seligman tarafından tekrarlandı.^[20] Carleton Coon bile Yunanlar arasında "İskandinav ırkı zayıf, muhtemelen Homeros'un günlerinden beri olduğu gibi;... Modern Yunanlara karşı benim kişisel tepkim Antik Yunan ataları ile olan devamlılıklarının dikkate değer olmasıdır." şeklinde bir ifadede bulundu.^[21]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• 978-0-8147-4271-6
• Hans Jürgen Lutzhöft (1971): Der Nordische Gedanke, Almanya'da 1920–1940 . (Almanca) Stuttgart. Ernst Klett Verlag.
• 978-1-58465-715-6
• 978-0-252-07463-9

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Frank H. Hankins'in İskandinav doktrininin eleştirisi tarafından Medeniyetin Irk Temeli (tam metin)
• "İskandinavcılık yeniden gözden geçirildi, A James Gregor