İrnek, Hunların bilinen son hükümdarı ve Attila'nın üçüncü oğluydu. Attila'nın ölümünden sonra imparatorluk parçalandı ve Attila'nın üç oğlu (İrnek, Dengizik, İlek) geri kalan toprakları yönetti. İrnek büyük ağabeyi İlek'ten sonra geldi ve büyük ihtimalle kardeşi Dengizik ile toprakları birlikte yönetti.^[1]

Priskos Attila'nın sarayındayken Attila ve İrnek arasında özel bir münasebet olduğunu kaydetti. Bir şölen sırasında Attila diğer oğullarına çok önem vermezken İrnek'e huzur dolu bakışlarla baktı.^[1] İrnek, Attila'nın favori oğluydu^[1] Çünkü bir kahin Attila'ya soyunun başarısız olacağını ancak bu başarısızlığın İrnek tarafından telafi edileceğini söylemişti.^[1]

İrnek''Nominalia of the Bulgarian khans'' adlı el yazmasında Tuğluk uruğuna sahip ve Ön Bulgarları 150 boyunca yöneten bir klanın üyesi olan İrnik olarak tanımlandı.^[1]

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

En büyük erkek kardeş İlek, MS 454'te Nedao Savaşı'nda öldü.^[1] Jordanes'in anlattığına göre:''İlek katledildiğinde geriye kalan kardeşleri, Gotların yerleştiğini söylediğimiz eski Pontus Denizi (Karadeniz) kıyılarında dövüşmeye koyuldular ... eski ikametgâhlarına tekrar geldiler.^[1]

Priskos, 465-466'da Dengizik ve İrnek'ın Konstantinopolis'e diplomat gönderdiğini kaydetti. Romalılar ve Hunlar arasındaki eski geleneklere uygun bir barış antlaşması ve Tuna'da bir pazar yeri istediler, ancak reddedildiler.^[1] Dengizik 469 yılında öldükten sonra, İrnek'in Dobruca bölgesinde yaşayan Romalılarla barışçıl ilişkileri sürdürdüğü düşünülmektedir. .^{[2] [3]} Kendisine verilen sınırlı araziden Dengizik'e kıyasla memnun kalmış gibi görünüyor.^[4] İrnek'ın kaderi belirsizdir.^[5]

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim, Priskos tarafından Ernakh (Ήρνάχ), Jordanes tarafından Hernac, Nominalia of the Bulgarian khans'da ise İrnik olarak kayıt edildi..^[6] Nicholas Poppe ismin başında -h sesi olduğunu savundu.^[6]

Omeljan Pritsak ismin Türkçe ''insan, adam, kahraman'' kelimesinin çoğulu olan ''erän'' kelimesinden türediğini söyledi.^[6] -nik sonunun sadece Altay diyalektlerinde olan birçoğullaştırma eki olduğunu söyledi.^[1] Pritsak tarafından Hērnäk olarak yeniden okunan isim, hem "kahraman" hem de "küçük [şanslı] adam" anlamına gelebilir.^[6]

Maenchen-Helfen, Pritsak'ın teorisinin farkında olsa da, ismin kökeninin belirsiz olduğunu kabul etti.^[1]

Miras[değiştir | kaynağı değiştir]

Bulgaristan'daki bir köy olan Irnik, adını Irnek'ten alır.

Antarktika, Güney Shetland Adaları'ndaki Kar Adası'ndaki Irnik Noktası, adını İrnek'ten (Ernak) alıyor.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynaklar

• The World of the Huns: Studies in Their History and Culture. University of California Press. 1973. ISBN 9780520015968.  The World of the Huns: Studies in Their History and Culture. University of California Press. 1973. ISBN 9780520015968.  The World of the Huns: Studies in Their History and Culture. University of California Press. 1973. ISBN 9780520015968. 
• The Hunnic Language of the Attila Clan (PDF). IV. Cambridge, Massachusetts: Harvard Ukrainian Research Institute. 1982. 13 Aralık 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020. 
• An introduction to the History of the Turkic peoples: ethnogenesis and state formation in medieval and early modern Eurasia and the Middle East. Wiesbaden: Otto Harrassowitz. 1992. ISBN 9783447032742. 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020.  An introduction to the History of the Turkic peoples: ethnogenesis and state formation in medieval and early modern Eurasia and the Middle East. Wiesbaden: Otto Harrassowitz. 1992. ISBN 9783447032742. 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020.  An introduction to the History of the Turkic peoples: ethnogenesis and state formation in medieval and early modern Eurasia and the Middle East. Wiesbaden: Otto Harrassowitz. 1992. ISBN 9783447032742. 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020. 
• The Fall of the Roman Empire: A New History of Rome and the Barbarians. Oxford University Press. 2007. ISBN 9780195325416. 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020.  The Fall of the Roman Empire: A New History of Rome and the Barbarians. Oxford University Press. 2007. ISBN 9780195325416. 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020.  The Fall of the Roman Empire: A New History of Rome and the Barbarians. Oxford University Press. 2007. ISBN 9780195325416. 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020. 
• Empires and Barbarians: The Fall of Rome and the Birth of Europe. Oxford University Press. 2010. ISBN 9780199752720. 13 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020.  Empires and Barbarians: The Fall of Rome and the Birth of Europe. Oxford University Press. 2010. ISBN 9780199752720. 13 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020.  Empires and Barbarians: The Fall of Rome and the Birth of Europe. Oxford University Press. 2010. ISBN 9780199752720. 13 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020. 
• The Fragmentary History of Priscus: Attila, the Huns and the Roman Empire, AD 430–476. Arx Publishing. 2015. ISBN 9781935228141. 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020.  The Fragmentary History of Priscus: Attila, the Huns and the Roman Empire, AD 430–476. Arx Publishing. 2015. ISBN 9781935228141. 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020.  The Fragmentary History of Priscus: Attila, the Huns and the Roman Empire, AD 430–476. Arx Publishing. 2015. ISBN 9781935228141. 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020.