Tunç Çağı

Üç dönem sistemi
Holosen Çağ	Tarihte Dönem
	Demir Çağı
	Geç Tunç Çağı
	Orta Tunç Çağı
	Erken Tunç Çağı
	Tunç Çağı
	Bakır Çağı
	Cilalı Taş Devri
	Orta Taş Çağı/Orta Taş Çağı
Buzul Çağı	Üst Paleolitik
	Orta Paleolitik
	Alt Paleolitik
	Eski Taş Çağı
	Taş Devri

Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nden MÖ 3. binyıla tarihlenen Hitit öncesi bir mezarın Alaca Höyük bronz standartlarından biri, Ankara

Tunç Çağı veya Bronz Çağı, bölgeden bölgeye fark etmekle birlikte yaklaşık olarak MÖ 3300'den MÖ 1200'e kadar süren, bronz kullanımı, bazı bölgelerde yazı'nın varlığı ve diğer erken kentsel uygarlığın özellikleriyle tanımlanan tarihi bir dönemdir.

Tunç Çağı, eski toplumları ve tarihi sınıflandırmak ve incelemek için Christian Jürgensen Thomsen tarafından 1836'da önerilen üç-çağ sisteminin ikinci ana dönemidir.

Eski bir uygarlığın Tunç Çağına ait olduğunun kabul edilmesi için ya kendi bakırını ergitip kalay, arsenik veya diğer metallerle alaşım yapıp bronz üretmesi ya da başka yerlerdeki üretim alanlarından bronz için gereken diğer öğeleri takas etmesi gerekir.

Tuncun o dönemde var olan diğer metallere göre daha sert ve dayanıklı olması, Tunç Çağı uygarlıklarına teknolojik avantaj sağladı.

Karasal demir doğada çok olsa da eritme için gerekli 1.250 °C (2.280 °F)’lik yüksek sıcaklık, demir kullanımını MÖ 2. binyılın sonuna kadar erteletti.

MÖ 6.000'lerden beri kullanılan ve 900 °C (1.650 °F)'den yüksek sıcaklıklar verebilen Neolitik çanak çömlek fırınlarında 231,93 °C (449,47 °F)’lik erime noktalı kalay ve 1.085 °C (1.985 °F)‘lik erime noktalı bakır eritilerek tunç yapıldı.

Tunç Çağı, Antik Avrupa, Asya ve Orta Doğu halklarının hammadde ve alet kültürlerindeki üçüncü evredir. Kalay ve bakırın karışımından oluşan tunç Anadolu'da Kalkolitik sonunda görülür. Ancak tunç madeninin alet ve kap yapılmasında kullanılması MÖ 3. binyıl başlarına rastlar.

Mezopotamya'da ve Mısır'da tunçtan eserlerin yapılmaya başlandığı sıralarda (MÖ 4. binyıl sonu) yazı keşfedilmiş bulunduğundan bu ülkeler için Tunç Çağı deyimi yerine yazılı belgelerden elde edilen kronoloji ve sınıflandırmalar kullanılır. Buna karşılık yazıyı henüz kullanmayan Anadolu, Hellas (Yunanistan), Balkanlar ve Avrupa gibi bölgeler için Tunç Çağı deyimi geçerlidir. Tunç Çağı Anadolu'da MÖ 3000, Girit'te, Ege'de ve Hellas'ta MÖ 2500 - MÖ 2000, Avrupa'da ise MÖ 2000 yıllarında başlar.

Anadolu'da Tunç Çağı üç evre gösterir:

Tunç Çağı üç bölüme ayrılır:

Erken Tunç Çağı (MÖ 3000 - MÖ 2000)^[1]
Orta Tunç Çağı (MÖ 2000 - MÖ 1750)
Geç Tunç Çağı (MÖ 1750 - MÖ 1200)

Tunç Çağı (MÖ 3000 – MÖ 1200)	Erken Tunç Çağı (M.Ö. 3000 – MÖ 2000)	Erken Tunç Çağı I	MÖ 3000 – MÖ 2000
		Erken Tunç Çağı II	MÖ 3000 – MÖ 2700
		Erken Tunç Çağı III	MÖ 2700 – MÖ 2200
		Erken Tunç Çağı IV	MÖ 2200 – MÖ 2000
	Orta Tunç Çağı (MÖ 2000 – MÖ 1550)	Orta Tunç Çağı I	MÖ 2000 – MÖ 1750
		Orta Tunç Çağı II	MÖ 1750 – MÖ 1650
		Orta Tunç Çağı III	MÖ 1650 – MÖ 1550
	Geç Tunç Çağı (M.Ö. 1550 – MÖ 1200)	Geç Tunç Çağı I	MÖ 1550 – MÖ 1400
		Geç Tunç Çağı II A	MÖ 1400 – MÖ 1300
		Geç Tunç Çağı II B	MÖ 1300 – MÖ 1200

Metal kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Metalin, özellikle de bronzun yaygın kullanımı Bronz Çağı boyunca Avrupa ve Küçük Asya'da yaygındı. Bu dönem, kalay cevherinin çıkarılması ve eritilmesi ve bronz alaşımını oluşturmak için sıcak bakıra kalay eklenmesi gibi özel üretim teknikleri gerektiren bronz teknolojisinin gelişmesiyle karakterize edilmiştir. Kalay kaynaklarının ticaretinde görüldüğü gibi, bu dönemde ticaret ağları da kurulmuştur. Ancak tunç teknolojisinin ortaya çıkışı ve gelişiminin tüm bölge ve kültürlerde eşzamanlı olmadığına dikkat etmek önemlidir. Buna ek olarak, kalay alaşımlı bronzun bilinen en eski kullanımı, bazı uzmanlar bu tarihlendirmeye itiraz etse de, Sırbistan'ın Pločnik kentindeki bir Vinča kültür alanında MÖ 5. binyılın ortalarına tarihlendirilmiştir.^[2]

Yakın Doğu[değiştir | kaynağı değiştir]

Batı Asya'yı da içine alan Yakın Doğu, MÖ 4000 civarında Mezopotamya'da Sümer uygarlığının yükselişiyle başlayan Bronz Çağı'na giren ilk bölgelerden biriydi. "Medeniyetin beşiği" olarak bilinen bu bölge, yazı sistemleri, merkezi hükûmetleri, yazılı hukuk kuralları ve gelişmiş mimari projeleri olan ileri toplumlar geliştirmiştir. Ayrıca yoğun tarım uyguluyorlardı, şehir devletleri ve imparatorlukları vardı ve kölelikle birlikte karmaşık bir sosyal hiyerarşiye sahiptiler. Ayrıca matematik, astronomi, astroloji, savaş, tıp ve din alanlarında da önemli ilerlemeler kaydetmişlerdir. Yakın Doğu'daki Tunç Çağı üç döneme ayrılabilir: Erken, Orta ve Geç. Kuzey Anadolu'da bulunan Hitit İmparatorluğu, Tunç Çağı boyunca önemli bir uygarlık olmuştur. MÖ 14. yüzyılda güçlerinin doruğuna ulaşmışlar, ancak daha sonra Deniz Halkları'nın istilaları nedeniyle dağılmışlardır. Tunç Çağı'nda bölgedeki diğer önemli uygarlıklar arasında Batı Anadolu'daki Arzawa ve Assuwa ile Tunç Çağı'nın MÖ 3150 civarında Protodinastik dönemde başladığı Mısır yer almaktadır.^[3]^[4]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Bronz Çağı Çöküşü

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Dç. Dr. Halime Hüryılmaz, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sayı 17 13 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sh.: 86
^ Radivojevic, M; Rehren, T; Kuzmanovic-Cvetkovic, J; Jovanovic, M; Northover, JP (2013). "Tainted ores and the rise of tin bronzes in Eurasia, y.6500 years ago". Antiquity. 87 (338): 1030-1045. doi:10.1017/S0003598X0004984X . 19 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2023.
^ Karin Sowada and Peter Grave. Egypt in the Eastern Mediterranean during the Old Kingdom.
^ Lukas de Blois and R. J. van der Spek. An Introduction to the Ancient World. p. 14.

Tarih ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Dç. Dr. Halime Hüryılmaz, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sayı 17 13 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sh.: 86

[jovanovic-2] Radivojevic, M; Rehren, T; Kuzmanovic-Cvetkovic, J; Jovanovic, M; Northover, JP (2013). "Tainted ores and the rise of tin bronzes in Eurasia, y.6500 years ago". Antiquity. 87 (338): 1030-1045. doi:10.1017/S0003598X0004984X . 19 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2023.

[KSnPG-3] Karin Sowada and Peter Grave. Egypt in the Eastern Mediterranean during the Old Kingdom.

[4] Lukas de Blois and R. J. van der Spek. An Introduction to the Ancient World. p. 14.

[1]

[2]

[3]

[4]

Tunç Çağı Nedir

Tunç Çağı Nedir

Tunç Çağı Nedir

Tunç Çağı

Metal kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Yakın Doğu[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarih Kategorisinden Haberler