İpek böceği

İpek böceği
İpek böceği
	erkek (üstte), dişi (altta)
Korunma durumu
	Evcil hayvan
Biyolojik sınıflandırma
lem:	Animalia
Şube:	Arthropoda
Sınıf:	Insecta
Takım:	Lepidoptera
Familya:	Bombycidae
Alt familya:	Bombycinae
Cins:	Bombyx
Tür:	B. mori
İkili adlandırma
	Bombyx mori (Linnaeus, 1758)
Sinonimler
	Phalaena mori Linnaeus, 1758; Bombyx arracanensis Moore & Hutton, 1862; Bombyx brunnea Grünberg, 1911; Bombyx croesi Moore & Hutton, 1862; Bombyx fortunatus Moore & Hutton, 1862; Bombyx meridionalis Wood-Mason, 1886; Bombyx sinensis Moore & Hutton, 1862; Bombyx textor Moore & Hutton, 1862;

İpek böceği (Bombyx mori). Kelebek yumurtalarını dut yaprakları üzerine bırakır, yumurtladıktan üç dört gün sonra ölür. Baharda taze dut yaprakları üzerindeki yumurtalardan larva halinde çıkan tırtıllar sık tüylü ve siyahtır. Büyük bir iştahla devamlı dut yaprağı yerler ve dört beş defa gömlek değiştirerek bir birbuçuk ayda 7 veya 8 santime ulaşırlar. Büyüdükçe renkleri açılır ve tüyleri kaybolur. İyice büyüyüp de hücrelerine yerleşince üst dudağındaki delikten iplik halinde zamk gibi bir sıvı çıkararak kozasını yapmaya başlar. Tırtıl önce kozanın dış kısmını sonra kendi vücudunun etrafını örmeye devam eder ve görünmez olur. Eğer kendi haline bıraklırsa iki üç hafta içinde kelebek haline gelerek ördüğü kozayı parçalar ve dışarı çıkar. Bu yüzden kozayı parçalamadan kozalar sıcak suya atılır veya sıcak su buharına tutularak tırtıl öldürülür. Böylece ipek kozaları elde edilir. Bu kozalardan da tel şeklindeki ipek lifleri çıkarılıp ham ipek üretilir.

Böceğin neslinin devamı için bir kısım kozanın gelişimini tamamlayıp kelebeğin çıkmasına müsaade edilir. Suni ipek kavak, göknar, söğüt gibi selülozca zengin olan ağaçlardan kimyasal yollarla elde edilen liflere denir.

Suni ipek viskos metodu ile elde edilir. Belirtilen ağaçlar önce levha haline getirilir. Sonra kurutulur ve makinelere konularak lif lif parçalanır. Selüloz lifleri sac kaplarda birkaç gün bekletildikten sonra kükürtleme makinalarında 100 kilogramına 33 kilogram karbonsülfür karıştırılarak, belirli sıcaklıkta 2-3 saat bekletilir. Bu arada selüloz renklenmeye başlar istenilen beyaz renk elde edilince kükürtleme kesilir. Elde edilen madde kesilir. Sonra platin alaşımından yapılmış çok ince delikli gözlerden asitli bir banyo içine fışkırtılır. Böylece gözlerden çıkan madde iplik haline gelir ve makaralara sarılır. Asit kükürt ve serbest tuzdan temizlenen madde suni ipek olarak piyasaya sürülür. Suni ipek doğal ipek kadar dayanıklı değildir.

İpekböceği ilk defa M.Ö. 2600 yılında Çin'de beslemeye alınmıştır. Türkiye'de ipekböcekçiliği 1500 yıllık bir geçmişe sahiptir ve dut ağacının yetiştiği yerlerde yardımcı tarım olarak yapılır.^[1]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta İpek böceği ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de İpek böceği ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "İPEKBÖCEKÇİLİĞİ" (PDF). Tarım ve Orman Bakanlığı. 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020.

[1] "İPEKBÖCEKÇİLİĞİ" (PDF). Tarım ve Orman Bakanlığı. 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020.

[1]

ipek böceği Nedir?

ipek böceği Nedir?

ipek böceği Nedir?

İpek böceği

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Haberler Kategorisinden Haberler