Cıvata Nedir?
Cıvata Nedir?
Cıvata Nedir?
Cıvata
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Temmuz 2016) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Cıvata, birbirine bağlanmak istenen parçaların üzerine delik açılarak ucuna somun takılarak sıkıştırılan bir bağlantı elemanı. Yapı mühendisliğinde bulon olarak da anılır. Genellikle somun ile birlikte kullanılır.
Cıvatanın en çok kullanıldığı alanlar makine ve inşaat sektörüdür. Kelime kökü İtalyanca “Giaveta” sözcüğünden gelmekte olup, ilk kullanılışı M. Ö. 1. yüzyıla dayanmaktadır. Antik çağlarda silindirin üzerine tel sarılarak lehimlendi ve ilk dişli bağlantılar kullanılmaya başlandı. M.Ö. 250 yıllarında Arşimet vidası su taşımada kullanıldı. Gerçekte İskenderiyeli Heron tarafından M.Ö. 1. yüzyılda bulunmuş olan vida, o zamanlardan itibaren cerrahi aletlerde kullanıldı. Döküm tekniği ile üretim yapılıyordu. Avrupa'da 1400'lerde görülen cıvata, 1452-1519 yılları arasında Leonardo Da Vinci tarafından geliştirilmiştir. İlk tornavida kullanımı da 1700’lü yıllara rastlar. İngiltere'de 1797 yılında, Henry Maudslay (1771-1831) Amerika'da David Wilkinson 1798'de cıvata patenti almışlardır.
1850’li yıllarda sıcak dövme tekniği ile yapılan üretim 20.y.y’nın başından itibaren seri imalatın hayatımıza girmesiyle modern üretim teknolojisi olan soğuk dövme sistemine geçmiştir. Bu sistemle günümüzde, dakikada 200 – 300 adet parçaya kadar üretim yapılabilmektedir. Amacına göre birçok çeşit cıvata vardır. Bunların arasında en çok kullanılanları altı köşe başlı cıvatalar ve alyan başlı denilen imbus cıvatalardır. Somun ve cıvataların dişleri (yiv) birbirine uygun olmalıdır. Farklı ölçeklerdeki somun ve cıvata bir bağlantıda kullanılamaz.
Kesin olarak bilinmemekle birlikte yüzlerce cıvata ve vida çeşidi bulunduğu bir gerçektir. Cıvatalar, demir, çelik, pirinç, bronz, titanyum, bakır, aluminyum gibi maddelerden yapılmakta olup, makine ve inşaat sektöründe en çok demir - çelik alaşımı tipleri kullanılmaktadır.
Cıvata ve vida ayrımı[değiştir | kaynağı değiştir]
Sadece altı köşe başlıklı anahtarlarla açılıp kapanan bağlantı elemanlarına cıvata denmekte, bunun dışında kalan anahtar, tornavida vb. aparatlar kullanılarak açılıp kapanan bağlantı elemanları ise genel anlamda "vida" adıyla anılmaktadır. Birçok vida çeşidinde somun kullanılmaz. Bu tip vidalar, genellikle sivri uçlu olup, bağlantı yapılacak yeri önceden ya da anında delerek, tornavida, elektrikli matkap vb. aletler yardımıyla sabitlenir. Özel amaçlı üretilmiş, anahtar kullanılarak sıkıştırılan ya da gevşetilen vidalar olduğu gibi, tornavidayla sıkıştırılıp gevşetilen cıvatalar da bulunmaktadır.
Teknik anlamda "vida" silindirin üzerine helisel oyuk açma işlemidir. Daha özel anlatımla; "vida" bir silindirin üzerine sarılan dik üçgenin hipotenüsünün oluşturduğu helisin adıdır. Bu dik üçgenin dik kenarlarından biri silindirin çapına eşit olup diğer dik kenarın ölçüsü vida adımına eşittir. Vida işlemi uygulanmış silindir parçanın bir ucuna söküp takmak için başlık ilave edildiğinde elde edilen cisim cıvatadır. Cıvata başı denilen kısmın üç köşeden sekiz köşeye kadar farklı çokgen çeşitlerinde ve tonavidalara uygun formları vardır. vida işlemi uygulanmış kısa silindirlere "setskur" denir. Cıvata sıkma işleminde "vida" hareketinden faydalanıldığı için vidalama denir.
Bağlantı elemanları ve ölçü birimleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Cıvata ve vida dışında da çivi, perçin gibi birçok bağlantı elemanı bulunmaktadır. Farklı kullanımlarına rastlansa da dünya standartlarında en yaygın İngiliz inç ve metrik ölçü birimi olmak üzere iki çeşit cıvata görülür. İnç sistem, bazı bölgelerde Whitworth adıyla anılıp, adı, İngiliz BSW ölçü standardına adını veren mühendis Joseph Whitworth'tan gelmektedir. Ölçü birimleri dışında inch sistemine göre UNC ve UNF (pratikte kısaca NC-NF), metrik sisteme göre de normal ve ince diş olarak ayrılmaktadırlar.
Metrik sistem tablosu
| ISO metrik ölçü | M1.6 | M2 | M2.5 | M3 | M4 | M5 | M6 | M8 | M10 | M12 | M16 | M20 | M24 | M30 | M36 | M42 | M48 | M56 | M64 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Anahtar genişliği (mm) | 3.2 | 4 | 5 | 5.5 | 7 | 8 | 10 | 13 | 17 | 19 | 24 | 30 | 36 | 46 | 55 | 65 | 75 | 85 | 95 |
| ISO metrik ölçü | M14 | M18 | M22 | M27 | M33 | M39 | M45 | M52 | M60 | M68 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Anahtar genişliği (mm) | 22 | 27 | 32 | 41 | 50 | 60 | 70 | 80 | 90 | 100 |
İnç sistem tablosu
| Whitworth ölçüsü | Göbek çapı | inç başına yiv (diş) |
Derece (inç) | Matkap vuruş ölçüsü |
|---|---|---|---|---|
| 1/16" | 0.0411" | 60 | 0.0167" | 56 (1.2 mm) |
| 3/32" | 0.0672" | 48 | 0.0208" | 49 (1.85 mm) |
| 1/8 " | 0.0930" | 40 | 0.025" | 39 (2.55 mm) |
| 5/32" | 0.1162" | 32 | 0.0313" | 30 (3.2 mm) |
| 3/16 " | 0.1341" | 24 | 0.0417" | 26 (3.7 mm) |
| 7/32" | 0.1654" | 24 | 0.0417" | 16 (4.5 mm) |
| 1/4 " | 0.1860" | 20 | 0.05" | 9 (5.1 mm) |
| 5/16 " | 0.2414" | 18 | 0.0556" | F (6.5 mm) |
| 3/8 " | 0.2950" | 16 | 0.0625" | 5/16 inç (7.94 mm) |
| 7/16 " | 0.3460" | 14 | 0.0714" | U (9.3 mm) |
| 1/2 " | 0.3933" | 12 | 0.0833" | Z (10.5 mm) |
| 9/16 " | 0.4558" | 12 | 0.0833" | 12.1 mm (0.4764 inç) |
| 5/8 " | 0.5086" | 11 | 0.0909" | 13.5 mm (0.5315 inç) |
| 11/16" | 0.5711" | 11 | 0.0909" | 15 mm (0.5906 inç) |
| 3/4 " | 0.6219" | 10 | 0.1" | 41/64 inç (16.27 mm) |
| 13/16" | 0.6845" | 10 | 0.1" | 18 mm (0.7087 inç) |
| 7/8 " | 0.7327" | 9 | 0.1111" | 19.25 mm (0.7579 inç) |
| 15/16" | 0.7953" | 9 | 0.1111" | 20.75 mm (0.8169 inç) |
| 1 " | 0.8399" | 8 | 0.125" | 22 mm (0.8661 inç) |
| 1 1/8 " | 0.9420" | 7 | 0.1429" | |
| 1 1/4 " | 1.0670" | 7 | 0.1429" | |
| 1 1/2 " | 1.2866" | 6 | 0.1667" | |
| 1 3/4 " | 1.4939" | 5 | 0.2" | |
| 2 " | 1.7154" | 4 1/2 | 0.2222" | |
| 2 1/2" |
'Cıvata Mukavemetleri'
| SAE Sınıfı | Boyut Aralığı | Dayanımı (psi) |
|---|---|---|
| 1 | 1 / 4 "1 - 1 / 2" | 60.000 |
| 2 | 1 / 4 "için 3 / 4" | 74.000 |
| 2 | 7 / 8 "1 - 1 / 2" | 60.000 |
| 5 | 1 / 4 "1" | 120.000 |
| 5 | 1 - 1 / 8 "ile 1 - 1 / 2" | 105.000 |
| 7 | 1 / 4 "1 - 1 / 2" | 133.000 |
| 8 | 1 / 4 "1 - 1 / 2" | 150.000 |
Temel Türleri (Cıvata Çeşitleri)[değiştir | kaynağı değiştir]
- 8,8 Kalite Metrik Cıvatalar (DIN 931-933 / [1]-[2]])
- 8,8 Kalite İnce Diş Çelik Cıvatalar (DIN 960-961 / [3]-[4])
- Gr.5 Kalite UNC / UNF Çelik Cıvatalar ([5])
- 6,8 Kalite Cıvatalar
- 8,8 Bıçak Cıvatalar (DIN 608)
- 8,8 Kanal Civatası
- Demir Cıvatalar (DIN 931-933)
- Yuvarlakbaş Kasa Cıvatalar
- Havşabaş İmbus Cıvatalar (DIN 7991 / ISO 10642)
- İmbus Cıvatalar (DIN 912)
- Setskur Cıvatalar (DIN 916)
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta Screws ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "ISO 4014". 16 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ 23 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20200923025941/https://www.iso.org/standard/63206.html arşivlendi. 4017
- ^ "ISO 8765". 16 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "8676". 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "ASME B18.2.1". 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Vida boyutu hesaplama programı2 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Sözlük Nedir Kategorisinden Haberler
- Cıvata Nedir? Nedir?:Cıvata Nedir? ile ilgili Cıvata Nedir? burada bulabilirsiniz. Detaylar için sitemizi geziniz Cıvata Nedir? Ne Demektir? Cıvata Nedir? Açıklaması Nedir? Cıvata Nedir? Cevabı Nedir? Cıvata Nedir? Kelimesinin Anlamı? Cıvata Nedir? konusu Nedir Ne, yaşantımızda sık kullanılan kelimelerden birisi olarak karşımıza çıkar. Hem sosyal medyada hem de gündelik yaşantıda kullanılan ne kelimesi, uzun yıllardan beri dilimizdedir. Cıvata Nedir? Türk Dil Kurumu na (TDK) göre farklı anlamları olan ne kelimesi, Türkçe de tek başına ya da çeşitli cümleler eşliğinde kullanılabilir. Cıvata Nedir? Ne kelimesi ne demek, TDK ya göre anlamı nedir sorularının cevabını arayanlar için bildiris.com doğru adres! Peki, ne kelimesi ne demek, TDK ye göre anlamı nedir? Cıvata Nedir? Ne kelimesinin kökeni ne, ne kelimesinin kaç anlamı var? Cıvata Nedir? İşte TDK bilgileri ile merak edilenler
- Cıvata Nedir? Gerçek mi?:Cıvata Nedir? ile ilgili Cıvata Nedir? burada bulabilirsiniz. Detaylar için sitemizi geziniz Gerçek anlam Cıvata Nedir? sözcüklerin birincil anlamı ile (varsa) bu anlamla doğrudan ilişkili olan anlamlarıdır. Gerçek anlam, temel anlam ile yan anlamların bileşkesidir. Cıvata Nedir? Bir sözcüğün mecaz olmayan tüm anlamlarını kapsar.
- Cıvata Nedir? ile ilgili:Cıvata Nedir? ile ilgili Cıvata Nedir? burada bulabilirsiniz. Cıvata Nedir? Detaylar için sitemizi geziniz Cıvata Nedir? Bu sayfada Hakkında nedir Hakkında ne demek Hakkında ile ilgili sözler cümleler bulmaca kısaca Hakkında anlamı tanımı açılımı Hakkında hakkında bilgiler Cıvata Nedir? resimleri Hakkında sözleri yazıları kelimesinin sözlük anlamı nedir almanca ingilizce türkçe çevirisini bulabilirsiniz
- Cıvata Nedir? Açıklaması?:Cıvata Nedir? Açıklama Bir Terim Kavram Ya Da Başka Dilsel Olgunun Daha İyi Anlaşılması İçin Yapılan Ek Bilgidir. Cıvata Nedir? Söz Konusu Bilgi Açıklanacak Sözcükten Daha Uzun Olur Cıvata Nedir? Açıklama İle İlgili Durumun Kanıtı Şu Şekilde Doğrulanabilir Cıvata Nedir? Bir Sözlükteki Tanım İlgili Sözcük Yerine Kullanılabilirse, Bu Bir Açıklamadır. Cıvata Nedir? Yani Aynı Bağlam İçinde Hem Sözcük Hem De Tanım Kullanılırsa Ve Anlamsal Açıdan Bir Sorun Oluşturmuyorsa Bu Bir Açıklamadır.
Gizem Albaş Kimdir?, Fosforışıl Nedir?, Fosfatsız Nedir?, Ali Çelebi Kimdir?, Tülin Keçeci Güngör Kimdir?, Edanur Altıntaş Kimdir?, Yrd Doç Dr Birsel Aybek Kimdir? Yrd Doç Dr Birsel Aybek Nereli Yrd Doç Dr Birsel Aybek Kaç Yaşında?, Fosfatlı Nedir?, Topsuz Nedir?, Sovyetler Birliği bayrağı Anlamı Nedir, Sovyetler Birliği bayrağı Nasıl Oluştu, Sovyetler Birliği bayrağı Tarihi, Sovyetler Birliği bayrağı Renkleri, Sovyetler Birliği bayrağı Tasarımı, Aslan Sezgin Kimdir?, Topraksız Nedir?, Şener Pul Kimdir?, Topraksı Nedir?, Serap Çakır Kimdir?, Selma Karaman Kimdir?, Formaliteci Nedir?, Yavuz Tellioğlu Kimdir?, Toprakçıl Nedir?, Forgetful Nedir?, Sırbistan-Karadağ bayrağı Anlamı Nedir, Sırbistan-Karadağ bayrağı Nasıl Oluştu, Sırbistan-Karadağ bayrağı Tarihi, Sırbistan-Karadağ bayrağı Renkleri, Sırbistan-Karadağ bayrağı Tasarımı, Toprak Rengi Nedir?, For Nedir?, İsmail Aybars Aksoy Kimdir?, Nail Çiler Kimdir?, Toprak Altı Nedir?, Fonolojik Nedir?, Bekir Sıtkı Tarım Kimdir?, İhsan Sarıyar Kimdir?, Topolojik Nedir?, Hasan Bitmez Kimdir?, Topoğrafik Nedir?, Sancak-ı Şerif Anlamı Nedir, Sancak-ı Şerif Nasıl Oluştu, Sancak-ı Şerif Tarihi, Sancak-ı Şerif Renkleri, Sancak-ı Şerif Tasarımı, Lütfi İlteriş Öney Kimdir?, Ufuk Değerliyurt Kimdir?, Folklorik Nedir?, Rana Berk Kimdir?, Toplum Dışı Nedir?, Fokurdak Nedir?, Toplum Bilimsel Nedir?, Fodulca Nedir?, Ayla Bedirhan Çelik Kimdir?, Harun Özgür Yıldızlı Kimdir?, Samara bayrağı Anlamı Nedir, Samara bayrağı Nasıl Oluştu, Samara bayrağı Tarihi, Samara bayrağı Renkleri, Samara bayrağı Tasarımı, Figen Yıldırım Kimdir?, Flüoresan Nedir?, Ayhan Özçelik Kimdir?, Toplanık Nedir?, İzzet Kaplan Kimdir?, Mühip Kanko Kimdir?, Prensin Bayrağı Anlamı Nedir, Prensin Bayrağı Nasıl Oluştu, Prensin Bayrağı Tarihi, Prensin Bayrağı Renkleri, Prensin Bayrağı Tasarımı, Recep Bozdemir Kimdir?, Ali Topçu Kimdir?, Toparlakça Nedir?, Hurşit Çetin Kimdir?, Fadik Temizyürek Kimdir?, Toparlağımsı Nedir?, Toparlacık Nedir?, Osmanlı bayrağı Anlamı Nedir, Osmanlı bayrağı Nasıl Oluştu, Osmanlı bayrağı Tarihi, Osmanlı bayrağı Renkleri, Osmanlı bayrağı Tasarımı, Ülkü Doğan Kimdir?, Mehmet Akif Perker Kimdir?, Necmi Özgül Kimdir?, Top Sakallı Nedir?, Hasan Daşkın Kimdir?, Hasan Memişoğlu Kimdir?, Nazi Almanyası bayrağı Anlamı Nedir, Nazi Almanyası bayrağı Nasıl Oluştu, Nazi Almanyası bayrağı Tarihi, Nazi Almanyası bayrağı Renkleri, Nazi Almanyası bayrağı Tasarımı, Fitopatolojik Nedir?, Öztürk Keskin Kimdir?, Şeref Baran Genç Kimdir?, Tonla Nedir?, Nuran Ergen Kılıç Kimdir?, Fitne Kumkuması Nedir?, Filiz Orman Akın Kimdir?, Tombulca Nedir?, Fitne Fücur Nedir?, Zürriyetsiz İsminin Anlamı Nedir?, Fitilsiz Nedir?, Natalia Cumhuriyeti Bayrağı Anlamı Nedir, Natalia Cumhuriyeti Bayrağı Nasıl Oluştu, Natalia Cumhuriyeti Bayrağı Tarihi, Natalia Cumhuriyeti Bayrağı Renkleri, Natalia Cumhuriyeti Bayrağı Tasarımı, Zürriyetli İsminin Anlamı Nedir?, Mustafa Süleyman Kurtar Kimdir?, Züppe İsminin Anlamı Nedir?, Fitilci Nedir?, Dağıstan Budak Kimdir?, Yrd Doç Dr Bilge Gökçen Röhlig Kimdir? Yrd Doç Dr Bilge Gökçen Röhlig Nereli Yrd Doç Dr Bilge Gökçen Röhlig Kaç Yaşında?, Zümrüdi İsminin Anlamı Nedir?, Tolgasız Nedir?, Fitçi Nedir?, Hatice Gül Bingöl Kimdir?, Gökhan Baylan Kimdir?, Zülüflü İsminin Anlamı Nedir?, Tolgalı Nedir?, Fişlik Nedir?, Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı Anlamı Nedir, Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı Nasıl Oluştu, Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı Tarihi, Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı Renkleri, Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı Tasarımı, Toleranssız Nedir?, Züllü İsminin Anlamı Nedir?, Fişli Nedir?, Fişeksiz Nedir?, Zülcelâl İsminin Anlamı Nedir?, Sözdar Akdoğan Kimdir?, Murat Turna Kimdir?,