Amerika Birleşik Devletleri-Sırbistan ilişkileri

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Sırbistan arasındaki ilişkiler ilk olarak 1882 yılında, yani Sırbistan'ın bir krallık olduğu dönemde, kuruldu.^[1] 1918 ile 2006 yılları arasında ABD, Yugoslavya Krallığı, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti ve ardıl devleti Sırbistan olan Yugoslavya Federal Cumhuriyeti (sonraki Sırbistan-Karadağ) ile ilişkiler sürdürdü.^[2]

19. yüzyılın sonunda ABD, Sırbistan dahil olmak üzere Balkanlarda yeni ortaya çıkmış devletlerle diplomatik ilişkiler kurarak Osmanlı'nın Balkanlardan geri çekilmesinden yararlanmak istedi. Birinci Dünya Savaşı'nda her iki ülke İtilaf Devletleri'ndendi. Savaşın ardından Sırbistan, hem Karadağ'yla hem de Avusturya-Macaristan'ın eskiden yönettiği topraklarla birleşip zamanla "Yugoslavya" olarak bilinmeye başlayan birleşik bir Güney Slav devleti yarattı. Bu ülke, İkinci Dünya Savaşı'nın başına kadar ABD ile diplomatik ilişkilerde bulundu. Yugoslavya'da İkinci Dünya Savaşı boyunca ABD, komünist Partizan rakiplerine karşı Sırp kralcı Çetnikleri destekledi.^[3] Çetnikler en sonunda Partizanlara yenildi ve Yugoslavya, başkanı Partizan lideri Josip Broz Tito olan tek partili komünist devlet oldu. Savaşın hemen sonrasında Yugoslavya ile ABD arasındaki diplomatik ilişkiler sınırlıydı. Savaşın sonunun ardından Yugoslavya'dan kitlesel oranda göç eden mültecilerin arasında ABD'ye göç eden çok sayıda Sırp vardı. Bunlar, ABD'deki ilk büyük Sırp diaspora topluluğunu [en] oluşturdu. ABD'ye yerleşmiş Sırp mültecilerin bazıları, ABD'yi merkezleri olarak kullanarak Soğuk Savaş boyunca Tito'yu baltalamayı çalışan antikomünistlerdi.

Yugoslavya'nın dağılması boyunca ABD, sosyalist Yugoslavya'nın ardıl devletlerinden biri olan ve o dönem Yugoslavya Federal Cumhuriyeti olarak bilinen Sırbistan ile hem askerî hem de ekonomik bir çatışmada bulundu. ABD, 1999 yılında Yugoslavya'ya yaptırımlar uyguladı ve NATO'nun Yugoslavya'ya karşı işlettiği bombalama kampanyasına öncülük etti. Bu dönem boyunca, çok sayıda Sırp mültecinin ABD'ye göç ettiği büyük bir göç dalgası tekrar yer aldı. 2000'li yıllarda ABD ile Yugoslavya arasındaki ilişkiler restore edildi, lâkin Karadağ'ın 2006'da Sırbistan-Karadağ federasyonundan ayrılmasıyla ABD ile Federal Yugoslavya Cumhuriyeti arasındaki ikili ilişkiler ardıl devlet Sırbistan'a miras kaldı. Şubat 2008'de ABD, Kosova'nın^[a] Sırbistan'dan tek taraflı bağımsızlık ilânını tanıdı.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnot[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Kosova, Kosova Cumhuriyeti ile Sırbistan Cumhuriyeti arasındaki toprak anlaşmazlığının konusudur. Kosova Cumhuriyeti tek taraflı olarak 17 Şubat 2008'de bağımsızlığını ilan etti ancak Sırbistan, Kosova'yı kendi egemenliğinin bir parçası olarak kabul etmeye devam ediyor. İki hükûmet, Brüksel Anlaşması'nın bir parçası olarak 2013'te ilişkileri normalleştirmeye başladı. Kosova, Birleşmiş Milletler üyesi 193 devletin 97'si tarafından bağımsız bir devlet olarak tanınmış durumdadır. Toplamda, BM üyesi 112 devlet Kosova'yı bir noktada tanıdı ancak bunlardan 15'i daha sonra tanımalarını geri çekti.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "US Ambassador to Serbia. US Government Office". 23 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
^ "Country programme framework". UNDP Serbia. UNDP. 5 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015.
^ Jozo Tomashevich (1975). The Chetniks. Stanford University Press. s. 376. ISBN 9780804708579. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

ABD'nin Belgrad Büyükelçiliği (İngilizce ve Sırpça)
Sırbistan'ın Washington, DC Büyükelçiliği (İngilizce ve Sırpça)

[statü-4] Kosova, Kosova Cumhuriyeti ile Sırbistan Cumhuriyeti arasındaki toprak anlaşmazlığının konusudur. Kosova Cumhuriyeti tek taraflı olarak 17 Şubat 2008'de bağımsızlığını ilan etti ancak Sırbistan, Kosova'yı kendi egemenliğinin bir parçası olarak kabul etmeye devam ediyor. İki hükûmet, Brüksel Anlaşması'nın bir parçası olarak 2013'te ilişkileri normalleştirmeye başladı. Kosova, Birleşmiş Milletler üyesi 193 devletin 97'si tarafından bağımsız bir devlet olarak tanınmış durumdadır. Toplamda, BM üyesi 112 devlet Kosova'yı bir noktada tanıdı ancak bunlardan 15'i daha sonra tanımalarını geri çekti.

[US-1] "US Ambassador to Serbia. US Government Office". 23 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.

[2] "Country programme framework". UNDP Serbia. UNDP. 5 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015.

[Tomashevich-3] Jozo Tomashevich (1975). The Chetniks. Stanford University Press. s. 376. ISBN 9780804708579. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015.

[1]

[2]

[3]

[a]

Amerika Birleşik Devletleri-Sırbistan ilişkileri Nedir?