İvan İvanoviç Fedyuninski
Doğum	30 Temmuz 1900(1900-07-30) Tugulym, Tobolsk Guberniyası, Rus İmparatorluğu
Ölüm	17 Ekim 1977 (77 yaşında) Moskova, Rusya SFSC, Sovyetler Birliği
Defin yeri	Novodeviçi Mezarlığı
Bağlılığı	Sovyet Rusya (1919-1922)  Sovyetler Birliği (1922-1965)
Branşı	Sovyet Kara Kuvvetleri
Hizmet yılları	1919-1965
Rütbesi	Ordu Generali
Komutası	82. Tüfek Tümeni 15. Tüfek Kolordusu 32. Ordu 42. Ordu 5. Ordu Leningrad Cephesi 54. Ordu 11. Ordu 2. Şok Ordusu 7. Muhafız Ordusu
Çatışma/savaşları	Rus İç Savaşı Çin-Sovyet Çatışması (1929) Sovyetler Birliği-Japonya sınır çatışmaları (Halhin Gol Muharebesi) II. Dünya Savaşı
Ödülleri	Sovyetler Birliği Kahramanı

İvan İvanoviç Fedyuninski (Rusça: Ива́н Ива́нович Федю́нинский; 30 Temmuz 1900 - 17 Ekim 1977), Sovyet askeri lideri ve Sovyetler Birliği Kahramanı'dır (1939).

Erken dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Fedyuninski, Urallar'da Tugulym yakınlarında köylü bir ailede doğmuştur. 1913 yılında köy okulunu bitirerek bir ressam ve dekoratörün yanında çırak olarak çalışmaya başlamıştır. 1919'da Kızıl Ordu'ya katılmıştır.

Askeri kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Rus İç Savaşı'nda Batı Cephesinde savaşmış ve iki kez yaralanmıştır. 29 Temmuz 1921'de Omsk şehrinde 33. Yedek Alayına transfer edilmiştir. Omsk'taki Kızıl Ordu Komuta Kurmay Okulu'nda okumuş ve 1923'te Vladivostok'a transfer edilmiş ve 1923'ten 1924'e kadar Piyade okulunda okumuştur.

Bitirdikten sonra 107. Tüfek Alayına müfreze komutanlığına atanmıştır. 1929'da Uzak Doğu Askeri Bölgesi 36. Tüfek Tümeninin 6. Bölüğünün komutanı olarak Doğu Çin Demiryolu'ndaki 1929 Çin-Sovyet çatışmasına katılmıştır. Bu savaşlarda gösterilen kişisel cesaret ve becerikli liderlik nedeniyle kendisine Kızıl Bayrak Nişanı ve kişisel bir silah verilmiştir.

Ekim 1930'da Vystrel kursuna girmiştir. Onur derecesiyle mezun olduktan sonra Uzakdoğu'ya dönmüş ve burada tabur komutanlığına, 1936'da da alay komutan yardımcılığına atanmıştır.

Halhin Gol Muharebesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Fedyuninski, Halhin Gol Muharebesi'nde 24. Motorlu Alayın komutanı olarak görev yapmış ve burada cesaretinden dolayı Sovyetler Birliği Kahramanı ödülünü kazanmıştır. 1940 yılında tümen komutanlığına terfi etmiş ve daha sonra motorlu tüfek tümeni olan 82. Tüfek Tümeni'ni devralmıştır.

Bain-Tsagan savaşında Fedyuninski'nin tankların eşlik ettiği alayı Japon birliklerinin arkasına geçerek düşmana büyük zarar vermiştir. Japonların köprübaşından hızlı bir şekilde geri çekilmesine yol açan lojistik iletişimi kesintiye uğratarak, Halhin Gol Nehri'nin batı yakasındaki Bain Tsagan Dağı yakınlarını ele geçirmişlerdir. Fedyuninski'nin alayı, Japon birliklerinin köprübaşını temizlemek zorunda kaldıktan sonra bıraktığı çok sayıda ekipmanı ve ağır topları ele geçirmiştir.

II. Dünya Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

1941'de Barbarossa Harekâtı'nın başlamasının ardından Fedyuninski, Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Brest ve Kovel bölgelerinde konuşlanmış 15. Tüfek Kolordusu'nun komutanıydı. Savaşın başlamasıyla birlikte üç bölümden oluşan kolordu, diğer birçok oluşumun aksine, savunma savaşlarında başarılı bir şekilde savaşmış ve ilerleyen Alman birliklerine birkaç somut karşı saldırı düzenlemiştir. Bu çatışmalarda yaralandıktan sonra cephe komutanının talimatıyla uçakla Moskova'daki bir hastaneye götürülmüştür.^[1]

Eylül 1941'de, Leningrad Kuşatması'nin en kritik dönemlerinden birinde, Mareşal Georgi Jukov tarafından Leningrad Cephesi komutan yardımcılığına atanmış ve aynı zamanda 42 A'nın komutanı olmuştur. Jukov'un Ekim 1941'de ayrılmasından sonra, geçici olarak cepheye komuta etmiş, ardından 27 Ekim'de, komutası altında Leningrad Stratejik Savunmasının bir parçası olarak Tihvin savunma ve Tihvin saldırı operasyonlarında aktif rol alan 54 A'nın komutanlığına atanmıştır. Bunun sonucunda Sovyet birlikleri stratejik başarıya ulaşmıştır. Ordu, 1942'de Lyuban Muharebesi'ne katılmış, ancak başarılı olamamış ve ağır kayıplar vermiştir.^[2]

Nisan 1942'ye gelindiğinde Batı Cephesinde 5 A'nın komutanıydı ve Moskova Muharebesi'ne katılmıştır. Ekim 1942'de Mareşal Kirill Meretskov tarafından Volkhov Cephesi komutan yardımcılığına atanmıştır. Yüksek Komuta karargahı Fedyuninski'ye Volkhov Cephesi'nin sağ kanadında Leningrad ablukasını kırma sorumluluğunu vermiştir. Şlisselburg - Sinyavinsky çıkıntısını aşmak için gerçekleştirilen İskra Harekâtı'ndaki başarılarından dolayı kendisine 1. derece Kutuzov Nişanı verilmiştir. Operasyon sırasında ağır yaralanmıştır.

Mayıs 1943'te Bryansk Cephesi komutan yardımcılığına atanmıştır. 14 Temmuz 1943'te 11. Ordunun komutasını devralmış ve Bryansk ve Gomel-Rechitsa harekâtlarındaki muharebelere katılmıştır.

Aralık 1943'te Oranienbaum köprübaşı'ndan saldıran Leningrad yakınlarındaki 2. Şok Ordusu'nun komutanlığına atanmıştır. Birlik ve teçhizatın sağ kanatta yanlış bir şekilde toplanmasıyla düşmanı yanıltmayı başarmış, Ocak ortasında yoğunlaşan kuvvetlerin ana darbesi Ropsha'dan ana yöne yapılmış ve bu da 42 A birlikleriyle bağlantıya yol açmış ve bölgedeki Alman birliklerini yenmiştir. Böylece Leningrad ablukasının kaldırılması operasyonuna belirleyici bir katkı sağlanmıştır.^[3]

Daha sonra Şubat 1944'ün ilk yarısında 2. Şok Ordusu Narva için ağır savaşlar yapmış ancak şehri işgal edememişlerdir. Narva, 26 Temmuz 1944'te Narva Taarruzu ile kurtarılmıştır. Saldırı, daha sonra "Fedyuninski köprübaşı" adını alan köprübaşından gerçekleştirilmiştir. Tallinn taarruzunun sonunda birimi, Kurlandiya Kuşatması'nda kilitlenen Kuzey Ordu Grubu ile ve Doğu Prusya Taarruzu'ndaki savaşlarda yer almıştır. Daha sonra 1945'teki Berlin Muharebesi sırasında birliğine liderlik etmiştir. Komuta ettiği birlikler, başarılı operasyonlarından dolayı Başkomutan'ın emrinde 25 kez not edilmiştir.

Fedyuninski, 11 Temmuz 1945'te korgeneralliğe terfi etmiş ve Moskova'daki Kızıl Meydan'daki Zafer Geçit Törenine katılmıştır. 1946'dan 1951'e kadar 7. Muhafız Ordusu'na komuta etmiştir.^[4]

Sonraki kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Savaştan sonra Fedyuninski , Almanya'daki Sovyet Kuvvetleri Grubunun komutan yardımcısı (1951-1954), Transkafkasya (1954-1957) ve Türkistan Askeri Bölgelerinin (1957-1965) komutanlığını yapmıştır. 1955'te Ordu Generali rütbesine terfi etmiş ve 1965'ten ölümüne kadar Sovyet Savunma Bakanlığı'nda müfettiş ve danışman olarak görev yapmıştır. Aynı zamanda Yüksek Sovyet'te milletvekilliği yapmıştır.

17 Ekim 1977'de Moskova'da ölmüş ve Novodeviçi Mezarlığı'na büyük bir onurla gömülmüştür.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]