İskoçya Prensi ve Büyük Vekilharcı, Birleşik Krallık tahtı varisinin iki unvanıdır. Bu unvanların şu anki sahibi, Rothesay Dükü, Carrick Kontu, Adaların Efendisi ve Renfrew Baronunun diğer İskoç unvanlarını taşıyan Prens William'dır.

İskoçya Prensi[değiştir | kaynağı değiştir]

İskoçya Prensi unvanı, 1707'de İngiltere ile siyasi bir birliğe girmeden önce İskoçya'nın ayrı bir krallık olduğu bir zamanda ortaya çıktı. İskoç tahtı varisinin Rothesay Dükü, Carrick Kontu, Renfrew Baronu, Adaların Lordu ve İskoçya'nın Büyük Vekilharcı olmasının yanı sıra bu unvan da İskoç tahtı varisi tarafından taşınıyordu. İngiliz ve İskoç taçları VI. ve I. James'in altında birleştirilmeden önce İskoç varisinin sadece Rothesay Dükü unvanı taşımasına rağmen, kaynaklar o zamandan sonra Galler prensi unvanının İngiliz tahtının varisini belirlemek için kullanıldığı şekilde İskoçya Prensi unvanının da aynı şekilde kullanılmasının amaçlandığını göstermektedir.

İskoçya Prensliği[değiştir | kaynağı değiştir]

İskoçya Prensi unvanı, 10 Aralık 1404'te III. Robert tarafından gelecekteki İskoçya Kralı I. James'e verilerek unvana kalıcılık getirildi. "İskoçya Prensliği" tanımı, bir bütün olarak İskoçya'yı değil, güneybatı İskoçya'daki toprakları, Renfrewshire, Ayrshire ve Kirkcudbrightshire gibi alanlarda, krallığın en büyük oğluna ülkenin bakımı için miras olarak tahsis edildiğini ima etmiştir ve etmektedir.

Modern zamanlarda, Prens bu topraklarda her şeyden üstün olmaya devam ederken Taç bu rolü İskoçya'nın geri kalanında yerine getirmektedir. Bununla birlikte, Feodal Görev süresinin İskoçya'da 2000 yılında kanun ile kaldırılması, Prensliğe bağlı kalan feodal görevlerin ve ayrıcalıkların çoğunu kaldırdı,^[4] Prens'in statüsünü esas olarak sadece bir unvan olarak bıraktı. 2000 Yasası'ndan önce, Prenslik tamamen tımar olarak devredilmişti ve küçük bir gelir getiriyordu. Ayrshire ve Renfrewshire'daki tüm tapu senetleri Prens'in mührü ile mühürlenmelidir. Feodal anlaşmalardan elde edilen gelir, hükümdarın varisi olan çocuğu tarafından tutulan daha önemli bir mülk olan Cornwall Dükalığı için gelir olarak sayıldı.^[5][6]

Büyük Vekilharç[değiştir | kaynağı değiştir]

İskoçya'nın Büyük Vekilharçlığı, I. Dauíd tarafından Walter Fitz Alan'a verilmiştir ve I. Robert'in kızı Marjorie ile İskoçya'nın 6. Büyük Vekilharcı Walter Stewart'ın oğlu II. Robert 1371'de İskoç tahtına geçmesiyle Egemenliğe geldi. O tarihten itibaren Hükümdarın en büyük oğluna verilmiştir.

İskoçya Prensi ve Büyük Vekilharcı unvanları normalde mevzuatta birleştirilir.

Unvanların kullanışı[değiştir | kaynağı değiştir]

VI. James aynı zamanda 1603'te İngiltere ve İrlanda Kralı olduğundan, unvanlar alışılmış kullanımdan düştü, o zamandan beri genellikle tercih edilen ve şimdi nadiren atıfta bulunulan Cornwall Dükü, Galler Prensi ve Rothesay Dükü oldu (Galler Prensi unvanlarının geleneksel listesindeki sonuncusu hariç).

Kraliyet onayı sürecine benzer şekilde, İskoçya Prensi ve Büyük Vekilharcı'nın kişisel mülkiyetini veya çıkarlarını doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen herhangi bir yasa tasarısının Parlamentoda dinlenmesi, bir Parlamento toplantısında bu hükümler için bu tür bir rıza belirtilmediği sürece, Parlamento, Yasa Tasarısının kabul edilip edilmediği veya onaylanıp onaylanmadığı konusunda herhangi bir soruyu tartışamaz. İskoç Parlamentosu'nda böyle bir onay, İskoç Hükümetinin bir üyesi tarafından belirtilir.^[7]

Hükümdarın oğlu olmadığında, unvanları kimin taşıyacağı ve kullanacağı ve prensliğin gelirlerinden kimin yararlanacağı konusunda belirsizlik vardı. Hem İskoç Kraliçesi Mary hem de Büyük Britanya Kralı II. George, unvanları ve stilleri kullandı, ancak VI. George'un tahta çıkması üzerine Lord Lyon'un görüşü ile İskoç Temyiz Lordlarının Garter Kralı'na verdiği tavsiye arasında bir fark vardı. Sorun çözülmedi, ancak bir süre pratik öneme sahip olması muhtemel değildir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]