East India Company

Doğu Hindistan Şirketi
East İndia Company (İngilizce)
	Şirket bayrağı (1801)
	; Şirket arması (1698); Slogan: Auspicio Regis et Senatus Angliae; (Latince) "İngiltere Kralı ve Parlamentosu'nun emriyle"
Tip	Kamu Kısmen devlete bağlı şirket
Endüstri	Uluslararası Ticaret
Kuruluş	31 Aralık 1600
Kurucu	Thomas Smythe
Feshedilme	1 Haziran 1874
Genel merkezi	Doğu Hindistan şirketi evi, Londra, Birleşik Krallık

Doğu Hindistan Şirketi, İngiliz Doğu Hindistan Şirketi veya Britanya Doğu Hindistan Şirketi, (İngilizce: East India Company) Kraliçe'den Hint Okyanusu bölgesinde ticaret yapmak için ayrıcalık alabilen deniz tüccarları tarafından 31 Aralık 1600'de kurulan bir İngiliz ve daha sonra bir İngiliz anonim şirketiydi.

1588'de Sir Francis Drake komutasındaki İngiliz donanmasının İspanya donanmasını ağır bir yenilgiye uğratmasından sonra, İngiliz ticaret gemileri okyanuslarda daha etkin faaliyet göstermeye başlayıp özellikle Hindistan seferlerine başladılar. Denizci tacirler bir araya gelip sermayelerini arttırırlarken, İngiltere kraliçesi I. Elizabeth'den de ayrıcalıklar almaya çalıştılar. Sonunda 31 Aralık 1600'de Doğu Hindistan Şirketi için bu ayrıcalıkları almayı başardılar. Doğu Hindistan Şirketi veya İngiliz Doğu Hindistan Şirketi,^[2] Doğu Hint Adaları'yla ticaret amacıyla kurulmuş olan; ama daha çok Hint altkıtasıyla ticaret yapan bir İngiliz (1707'den sonra Britanya) anonim şirketiydi. Doğu ve Güneydoğu Asya'da bir ticaret tekeli olarak ortaya çıkan şirket zamanla politik bir oluşum hâline geldi.^[2] 18. yüzyılın başlarından 19. yüzyılın ortalarına kadar Britanya emperyalizminin bir aracı olarak kullanıldı.^[2] 19. yüzyılda Çin'deki faaliyetleri Britanya etkisinin Çin'e yayılmasında etkili oldu.^[2]

Şirkete 1600 yılında kraliyet imtiyaznamesi verilmiştir,^[3] bu da onu Avrupa'daki diğer Doğu Hindistan şirketleri içerisinde en eskisi yapmaktadır. Şirketin hisseleri zengin tüccarlara ve asilzadelere aitti. Hükûmetin hiç hissesi yoktur ve şirket üzerinde sadece dolaylı kontrole sahipti. Şirketin kendine ait büyük bir ordusu mevcuttur ve bu orduyla Hindistan'ın önemli bölümünü kontrol etmekteydi.

Şirketin ana ticaret maddeleri afyon (uyuşturucu), pamuk, ipek, çivit boyası, tuz, güherçile ve çaydı. Şirket Hindistan'ın büyük kısmını yönetimi altına aldı, bu bölgelerde askerî güç kullandı. Hindistan'da şirket yönetimi etkin olarak 1757'de Plassey Muharebesi'yle başladı ve 1858 yılına kadar devam etti. 1857 Hint Ayaklanması'nın ardından 1858 Hindistan Hükümeti Yasasıyla Britanya kraliyetine Hindistan'da doğrudan yönetimi verildi. Şirket 1773 Düzenleme Yasası'yla 1874 yılında feshedildi.

Şirketin Bayrakları[değiştir | kaynağı değiştir]

Doğu Hindistan Şirketi Bayrağı (1707'den önce)
Doğu Hindistan Şirketi Bayrağı (1707-1801)
Doğu Hindistan Şirketi Bayrağı (1801-1874)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "East India Company | Definition, History, & Facts | Britannica". 20 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ ^a ^b ^c ^d "East India Company." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2012.
^ The Register of Letters &c. of the Governor and Company of Merchants of London trading into the East Indies, 1600–1619 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. On page 3, a letter written by Elizabeth I on 23 January 1601 ("Witnes o^r selfe at Westminster the xxiiij^th of Ianuarie in the xliij^th yeare of o^r Reigne.") states, "Haue been pleased to giue lysence vnto o^r said Subjects to proceed in the said voiadgs, & for the better inabling them to establish a trade into & from the said East Indies Haue by o^r tres Pattents vnder o^r great seale of England beareing date at Westminster the last daie of december last past incorporated o^r said Subjecte by the name of the Gou^rno^r & Companie of the me^rchaunts of London trading into the East Indies, & in the same tres Pattents haue geven them the sole trade of theast Indies for the terme of XV^teen yeares ..."

[1] "East India Company | Definition, History, & Facts | Britannica". 20 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[Britannica-2] "East India Company." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2012.

[3] The Register of Letters &c. of the Governor and Company of Merchants of London trading into the East Indies, 1600–1619 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. On page 3, a letter written by Elizabeth I on 23 January 1601 ("Witnes o^r selfe at Westminster the xxiiij^th of Ianuarie in the xliij^th yeare of o^r Reigne.") states, "Haue been pleased to giue lysence vnto o^r said Subjects to proceed in the said voiadgs, & for the better inabling them to establish a trade into & from the said East Indies Haue by o^r tres Pattents vnder o^r great seale of England beareing date at Westminster the last daie of december last past incorporated o^r said Subjecte by the name of the Gou^rno^r & Companie of the me^rchaunts of London trading into the East Indies, & in the same tres Pattents haue geven them the sole trade of theast Indies for the terme of XV^teen yeares ..."

[1]

[2]

[3]

g t d Hindistan Bağımsızlık Hareketi
Tarih	Kolonizasyon · İngiliz Doğu Hindistan şirketi · Britanya Hindistanı · Plassey savaşı · Buksar savaşı · Anglo-Mysore savaşları · Anglo-Maratha savaşları · Polygar savaşları · İngiliz Hindistan · Fransız Hindistanı · Portekiz Hindistanı ·
Felsefe ve İdeoloji	Hint milliyetçiliği · Swaraj · Gandizm · Satyagraha · Hindu milliyetçiliği · Hint Müslüman milliyetçiliği · Swadeshi · Sosyalizm · Hilafet Hareketi
Olaylar	Hint Ayaklanması · Bengal'in ayrılması · Çamparan ve Kheda · Jallianwala Bagh Katliamı · Satyagraha bayrağı · Bardoli · 1928 Protestoları · Nehru Raporu · Purna Swaraj · Salt Satyagraha · 1935 yasası · Freies Lejyonu · Cripps görevi · Hindistan ulusal ordusu · Bombay İsyanı · Bağımsızlık Günü
Organizasyonlar	Hindistan Ulusal Kongresi · Tüm Hindistan Müslüman Birliği · Ghadar · Özerklik · Khudai Khidmatgar · Swaraj Partisi · Anushilan Samiti · Azad Hind ·
Sosyal Reformcular	Mahatma Gandi · Cevahirlal Nehru · Mahatma Jyotirao Phule · Gopal Ganesh Agarkar · Shahu Maharaj · Bhimrao Ramji Ambedkar · Dhondo Keshav Karve · Vitthal Ramji Shinde · Mahadev Govind Ranade · Seyyid Ahmed Han · Swami Dayananda Saraswati · Sri Aurobindo · Sri Ramakrishna · Swami Vivekananda · Vinoba Bhave · Baba Amte · Ram Mohan Roy · Gopal Hari Deshmukh
Liderler	Ebul Kelam Azad · Puli Thevar · II. Bahadır Şah · Yashwantrao Holkar · Veerapandiya Kattabomman · Sangolli Rayanna · Baba Ram Singh · Mangal Pandey · Veer Kunwar Singh · Rae Ahmed Nawaz Khan Kharal‎ · Rani of Jhansi · Bahadur Shah Zafar · Bal Gangadhar Tilak · Begüm Hazret Mahal · Gopal Krishna Gokhale · Dadabhai Naoroji · Bhikaiji Cama · Shyamji Krishna Varma · Annie Besant · Har Dayal · Subramanya Bharathi · Lala Lajpat Rai · Manabendra Nath Roy · Bipin Chandra Pal · Rash Behari Bose · Chittaranjan Das · Abdulgaffar Han · Maulana Azad · Chandrasekhar Azad · Rajaji · Bhagat Singh · Sarojini Naidu · Purushottam Das Tandon · Alluri Sitaramaraju · Muhammed Ali Cinnah · Sardar Patel · Subhas Chandra Bose · Allama Mashriqi · Akkamma Cherian · Swadeshabhimani Ramakrishna Pillai · V. K. Krişna Menon · daha fazlası
İngiliz Liderler	Clive · James Outram · Dalhousie · Irwin · Curzon · Linlithgow · Wavell · Stafford Cripps · Mountbatten · more
Bağımsızlık	Kabine Misyonu · Bağımsızlık yasası · Hindistan'ın bölünmesi · Siyasal bütünleşme · Anayasa · Hindistan Cumhuriyeti

İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası nedir?, İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası anlamı nedir?, İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası ne demektir?

İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası nedir?, İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası anlamı nedir?, İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası ne demektir?

East India Company

Şirketin Bayrakları[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]