Çinko siyanür

Zinc cyanide
Adlandırmalar
	Diğer adlar Nötr çinko siyanür (1:2)
Tanımlayıcılar
CAS numarası	557-21-1 ;
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü;
ChemSpider	10713 ;
ECHA InfoCard	100.008.331
EC Numarası	209-162-9;
PubChem CID	11186;
RTECS numarası	ZH1575000;
UNII	04392RL5SR ;
UN numarası	1713
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID6024385 ;
	InChI InChI=1S/2CN.Zn/c21-2;/q2-1;+2 Key: GTLDTDOJJJZVBW-UHFFFAOYSA-N ; InChI=1/2CN.Zn/c21-2;/q2-1;+2 Key: GTLDTDOJJJZVBW-UHFFFAOYAM;
	SMILES [Zn+2].[C-]#N.[C-]#N;
Özellikler
Molekül formülü	Zn(CN)2
Molekül kütlesi	117.444 g/mol
Görünüm	beyaz katı
Yoğunluk	1.852 g/cm3, katı
Erime noktası	800 °C (1.470 °F; 1.070 K) (decomposes)
Çözünürlük (su içinde)	0.0005 g/100 mL (20 °C)
Manyetik alınganlık (χ)	−46.0·10−6 cm3/mol
Tehlikeler
	İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH):
Ana tehlikeler	Zehirli, vücutta siyanür verir
	GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar
İşaret sözcüğü	Danger
Tehlike ifadeleri	H300, H301, H310, H330, H410
Önlem ifadeleri	P260, P262, P264, P270, P271, P273, P280, P284, P301+P310, P302+P350, P304+P340, P310, P320, P322, P330, P361, P363, P391, P403+P233, P405, P501
NFPA 704; (yangın karosu)	3 0 0
	Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)	100 mg/kg, rat (intraperitoneal)
	Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
	Bilgi kutusu kaynakları

^[2]

Çinko siyanür, Zn(CN)₂ formüllü ile gösterilen bir inorganik bileşiktir. Esas olarak çinko kaplamada kullanılan beyaz renkli bir katıdır, ancak organik bileşiklerin sentezi için daha özel uygulamalara da sahiptir.

Yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]

Zn(CN)₂'de çinko, tümü siyanür ligandlarının köprülenmesiyle bağlanmış olan tetrahedral koordinasyon ortamını benimser. Yapı iki "iç içe geçmiş" yapıdan (yukarıdaki resimde mavi ve kırmızı) oluşmaktadır. Bu tür motiflere bazen "genişletilmiş diamondoid (elmassı)" yapılar denir. Bazı SiO₂ formları, benzer bir yapı kabul eder, tetrahedral Si merkezleri oksitler ile bağlanır. Siyanür grubu, bir ile dört karbon komşusu olan çinko atomu ve kalanları azot atomları olmak üzere baş-kuyruk bozukluğu gösterir.^[3] En büyük termal genleşme katsayılarından birini gösterir (önceki rekor sahibi, zirkonyum tungstat'ı aşarak).

Kimyasal özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tipik bir inorganik bir polimer gibi Zn(CN)₂, çoğu çözücüde çözünmez. Katı, anyonik kompleksler verecek şekilde hidroksit, amonyak ve ilave siyanür gibi bazik ligandların sulu çözeltileri içinde veya daha kesin olarak çözünür.

Sentezi[değiştir | kaynağı değiştir]

Zn(CN)₂, siyanür ve çinko iyonlarının sulu çözeltileri birleştirerek yapmak oldukça kolaydır, örneğin çift değiştirme reaksiyonu ile KCN ve ZnSO₄:^[4]

ZnSO₄ + 2 KCN → Zn(CN)₂ + K₂SO₄

Ticari uygulamalarda, asetat çinko tuzları kullanılarak halojen yabancı maddeler önlenmeye çalışılır:^[4]^[5]

Zn(CH3COO)₂ + HCN → Zn(CN)₂ + 2 CH₃COOH

Çinko siyanür ayrıca, bazı altın çıkarma yöntemlerinin bir yan ürünü olarak üretilir. Altınları sulu altın siyanürden ayırma prosedürleri bazen çinko ilavesi gerektirir:

2 [Au(CN)₂]^- + Zn → 2 Au + Zn(CN)₂ + 2 CN^-

Uygulamalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Elektro-kaplama[değiştir | kaynağı değiştir]

Zn(CN)₂'nin ana uygulaması, ek siyanür içeren sulu çözeltilerden çinko elde etmek içindir.^[5]

Organik sentez[değiştir | kaynağı değiştir]

Zn(CN)₂ formil için grubunun, aromatik bileşiklere Gatterman reaksiyonu yoluyla eklenmesinde kullanılır. HCN bu işlem için uygun, daha güvenli ve gaz halinde olmayan bir alternatif sunmaktadır.^[6] Reaksiyonda HCI kullandığı için, Zn(CN)₂ ayrıca in situ koşullarında, bir Lewis asidi katalizörü olan ZnCI₂ çıkarır. Bu şekilde kullanılan Zn(CN)₂ örnekleri, 2-Hidroksi-1-nafthaldehit ve Mesitaldehitin sentezini içerir.^[7]

Zn(CN)₂, aldehitler ve ketonların siyanosilleştirilmesi için bir katalizör olarak da kullanılır.^[8]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Zinc cyanide toxicity
^ "ZINC CYANIDE | CAMEO Chemicals | NOAA". cameochemicals.noaa.gov.
^ Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2. bas.). Butterworth-Heinemann. ISBN 0080379419.
^ ^a ^b Brauer, Georg (1963). Handbook of Preparative Inorganic Chemistry Vol. 2, 2nd Ed. Newyork: Academic Press. p. 1087. ISBN 9780323161299. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Georg" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
^ ^a ^b Ernst Gail, Stephen Gos, Rupprecht Kulzer, Jürgen Lorösch, Andreas Rubo and Manfred Sauer "Cyano Compounds, Inorganic" Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry Wiley-VCH, Weinheim, 2004. DOI:10.1002/14356007.a08_159.pub2
^ Adams, Roger (1957). Organic Reactions, Volume 9 22 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. New York: John Wiley & Sons, Inc. pp. 53–54. ISBN 9780471007265. Retrieved 18 July 2014
^ Adams R., Levine I. (1923). "Simplification of the Gattermann Synthesis of Hydroxy Aldehydes". J. Am. Chem. Soc. 45 (10): 2373–77. doi:10.1021/ja01663a020 17 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Fuson R. C., Horning E. C., Rowland S. P., Ward M. L. (1955). "Mesitaldehyde". Organic Syntheses. doi:10.15227/orgsyn.023.0057 22 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Collective Volume, 3, p. 549
^ Rasmussen J. K., Heilmann S. M. (1990). "In situ Cyanosilylation of Carbonyl Compounds: O-Trimethylsilyl-4-Methoxymandelonitrile".Organic Syntheses. doi:10.15227/orgsyn.062.0196 22 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Collective Volume, 7, p. 521

[1] Zinc cyanide toxicity

[2] "ZINC CYANIDE | CAMEO Chemicals | NOAA". cameochemicals.noaa.gov.

[3] Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2. bas.). Butterworth-Heinemann. ISBN 0080379419.

[Georg-4] Brauer, Georg (1963). Handbook of Preparative Inorganic Chemistry Vol. 2, 2nd Ed. Newyork: Academic Press. p. 1087. ISBN 9780323161299. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Georg" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)

[Ullmann-5] Ernst Gail, Stephen Gos, Rupprecht Kulzer, Jürgen Lorösch, Andreas Rubo and Manfred Sauer "Cyano Compounds, Inorganic" Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry Wiley-VCH, Weinheim, 2004. DOI:10.1002/14356007.a08_159.pub2

[6] Adams, Roger (1957). Organic Reactions, Volume 9 22 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. New York: John Wiley & Sons, Inc. pp. 53–54. ISBN 9780471007265. Retrieved 18 July 2014

[7] Adams R., Levine I. (1923). "Simplification of the Gattermann Synthesis of Hydroxy Aldehydes". J. Am. Chem. Soc. 45 (10): 2373–77. doi:10.1021/ja01663a020 17 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Fuson R. C., Horning E. C., Rowland S. P., Ward M. L. (1955). "Mesitaldehyde". Organic Syntheses. doi:10.15227/orgsyn.023.0057 22 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Collective Volume, 3, p. 549

[8] Rasmussen J. K., Heilmann S. M. (1990). "In situ Cyanosilylation of Carbonyl Compounds: O-Trimethylsilyl-4-Methoxymandelonitrile".Organic Syntheses. doi:10.15227/orgsyn.062.0196 22 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Collective Volume, 7, p. 521

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Çinko siyanür nedir?, Çinko siyanür anlamı nedir?, Çinko siyanür ne demektir?