Yugoslavya Krallığı idari yapılanması

Yugoslavya Krallığı idari yapılanması, krallığın idari sistemini belirtir. Krallık, tarihî süreç içinde üç farklı idari yapı sistemine sahip olmuştur. 1918-1922 arasındaki idari yapı, I. Dünya Savaşı öncesindeki yapının devamı niteliğindedir. 1922 yılında ise krallık, idari olarak 33 bölgeye (oblast) bölünmüştür. 1929’da krallığın idari yapısı 9 banlık üzerine düzenlenmiştir.

İlk İdari Yapı (1918-1922)[değiştir | kaynağı değiştir]

1918 yılından 1922 yılına kadar ülke, I. Dünya Savaşı öncesindeki idari sınırlar doğrultusunda bir sistem kullanmıştır. Bu sistem Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ve o dönemde yeni kurulan Balkan devletlerinin (Sırbistan Krallığı, Karadağ Krallığı gibi) idari dağılımının devamı niteliğinde oluşturulmuştur. Bu idari yapı il/ilçe olarak belirtilebilecek kısımlardan kurulmuştur.

Andrijevica ili (Karadağ’dan)
Banja Luka ili (Avusturya Macaristan’dan)
Bar ili (Karadağ’dan)
Belgrad ili (Sırbistan’dan)
Berane ili (Karadağ’dan)
Bihaç ili (Avusturya Macaristan’dan)
Akova (Karadağ’dan)
Bjelovar ili (Bjelovar-Križevci; Avusturya Macaristan’dan)
Manastır ili (Sırbistan’dan)
Çaçak ili (Sırbistan’dan)
Çetine ili (Karadağ’dan)
Ćuprija ili (Morava; Sırbistan’dan)
Dubrovnik ili (Avusturya Macaristan’dan)
Gornji Milanovac ili (Rudnica; Sırbistan’dan)
Gospić ili (Lika-Krbava; Avusturya Macaristan’dan)
Kavadar ili (Tikveş; Sırbistan’dan)
Kolaşin ili (Karadağ’dan)
Kosova Mitroviçası ili (Zveçan; Sırbistan’dan)
Kotor ili (Avusturya Macaristan’dan)
Kragujevac ili (Sırbistan’dan)
Alacahisar ili (Sırbistan’dan)
Kumanova ili (Sırbistan’dan)
Ljubljana ili (Avusturya Macaristan’dan)
Maribor ili (Avusturya Macaristan’dan)
Mostar ili (Avusturya Macaristan’dan)
Negotin ili (Krayina; Sırbistan’dan)
Nikşiç ili (Karadağ’dan)
Niş ili (Sırbistan’dan)
Yeni Pazar ili (Raşka; Sırbistan’dan)
Novi Sad ili (Avusturya Macaristan’dan)
Ogulin ili (Modruš-Rijeka; Avusturya Macaristan’dan)
Ohri ili (Sırbistan’dan)
Osijek ili (Avusturya Macaristan’dan)
İpek ili (Metohiya; Karadağ’dan)
Pirot ili (Sırbistan’dan)
Taşlıca ili (Karadağ’dan)
Podgorica ili (Karadağ’dan)
Požarevac ili (Sırbistan’dan)
Požega ili (Avusturya Macaristan’dan)
Prepol ili (Sırbistan’dan)
Priştine ili (Kosova; Sırbistan’dan)
Prizren ili (Sırbistan’dan)
Prokuplje ili (Toplica; Sırbistan’dan)
Böğürdelen ili (Podrinje; Sırbistan’dan)
Saraybosna ili (Avusturya Macaristan’dan)
Şibenik ili (Avusturya Macaristan’dan)
Üsküp ili (Sırbistan’dan)
Semendire ili (Sırbistan’dan)
Split ili (Avusturya Macaristan’dan)
İştip ili (Bregalnica; Sırbistan’dan)
Kalkandelen ili (Sırbistan’dan)
Travnik ili (Avusturya Macaristan’dan)
Tuzla ili (Avusturya Macaristan’dan)
Užice ili (Sırbistan’dan)
Valjevo ili (Sırbistan’dan)
Varaždin ili (Avusturya Macaristan’dan)
Veliki Bečkerek ili (Avusturya Macaristan’dan)
Vranje ili (Sırbistan’dan)
Vukovar ili (Sirem; Avusturya Macaristan’dan)
Zagreb ili (Avusturya Macaristan’dan)
Zaječar ili (Sırbistan’dan)

Oblastlar (1922–1929)[değiştir | kaynağı değiştir]

1921 yılında Vidovdan Anayasası krallığı, üniter devlet olarak belirtmiş, 33 yeni idari kısım (oblast) olarak düzenlemiştir. Yeni idari sınırlar, eski idari yapıdan farklı bir durum oluşturmuştur.

Banja Luka Oblastı
Belgrad Oblastı
Bihaç Oblastı
Manastır Oblastı
Çaçak Oblastı (Raşka Oblastı)
Çetine Oblastı (Zeta Oblastı)
Ćuprija Oblastı
Dubrovnik Oblastı
Karlovac Oblastı (Primorsko-Krajina Oblastı)
Kragujevac Oblastı (Şumadiya Oblastı)
Alacahisar Oblastı
Ljubljana Oblastı
Maribor Oblastı
Mostar Oblastı
Niş Oblastı
Novi Sad Oblastı - Baçka Oblastı
Osijek Oblastı
Požarevac Oblastı
Priştine Oblastı (Kosova Oblastı)
Böğürdelen Oblastı (Podrinje Oblastı)
Saraybosna Oblastı
Üsküp Oblastı
Semendire Oblastı (Podunavlje Oblastı)
Split Oblastı
İştip Oblastı
Travnik Oblastı
Tuzla Oblastı
Užice Oblastı
Valjevo Oblastı
Vranje Oblastı
Vukovar Oblastı (Sirem Oblastı)
Zagreb Oblastı
Zaječar Oblastı (Timok Oblastı)

Banlıklar (1929–1941)[değiştir | kaynağı değiştir]

1929 yılından itibaren krallık, “banlık” (banovina) adı verilen 9 idari bölüme ayrılmıştır. Yeni idari yapıdaki banlıklar, ne II. Dünya Savaşı öncesi bölümleme sistemine ne de oblast sistemine uyar. Banlıklar, çoklukla nehir veya coğrafi bölge adlarına göre adlandırılmış, sınırları belirlenmiştir. 1931 Yugoslavya Anayasası’na göre oluşturulmuşlardır.

Tuna Banlığı (Dunavska banovina), başkent: Novi Sad
Drava Banlığı (Dravska banovina), başkent: Ljubljana
Drina Banlığı (Drinska banovina), başkent: Saraybosna
Littoral Banlığı (Primorska banovina), başkent: Split
Morava Banlığı (Moravska banovina), başkent: Niş
Sava Banlığı (Savska banovina), başkent: Zagreb
Vardar Banlığı (Vardarska banovina), başkent: Üsküp
Vırbas Banlığı (Vrbaska banovina), başkent: Banja Luka
Zeta Banlığı (Zetska banovina), başkent: Çetine

Banlık yapılarından bağımsız olarak Belgrad şehri, Zemun ve Pançova ile beraber bir idari bölgeyi oluşturmuştur.

Hırvatistan Banlığı: 1939–1941[değiştir | kaynağı değiştir]

Yugoslavyalı Hırvatların uzlaşması sonrasında Cvetković-Maček Anlaşması’nda Hırvatistan Banlığı (Banovina Hrvatska) 1939 yılında kurulmuştur. Bu banlık, Littoral ve Sava banlıklarından tamamının eklenmesi ve buna Drina, Tuna, Vırbas, Zeta banlıklarından toprak eklenmesiyle oluşturulmuştur. Sava Banlığı’nın başkenti olmuş olan Zagreb, yeni Hırvatistan Banlığı’nın başkenti olmuştur.