William Yarrell

William Yarrell
William Yarrell
	William Yarrell, Maull & Polyblank, (albumen print arched top, 1855)
Doğum	03 Haziran 1784; Westminster, Londra
Ölüm	01 Eylül 1856 (72 yaşında); Great Yarmouth, Norfolk
Tanınma nedeni	A History of British Birds, 1843
Kariyeri
Dalı	Zooloji; Kuş bilimi

William Yarrell (3 Haziran 1784 - 1 Eylül 1856), hassas bilimsel çalışmaları nedeniyle çağdaşları tarafından hayranlık uyandıran İngiliz zoolog, üretken bir yazar, kitapçı ve doğa bilimcidir.^[1]

Yarrell en çok A History of British Fishes (2 cilt, 1836) ve 564 orijinal gravür içeren A History of British Birds kitaplarının yazarı olarak bilinir (3 cilt, ilk baskı 1843, ikinci baskı 1845, üçüncü baskı 1856).^[2] İkincisi birkaç baskıya girdi ve bir nesil İngiliz ornitolog için standart referans çalışmasıydı. 1830'da Bewick'in kuğusunu daha geniş ötücü kuğudan ayırarak tanımladı.

Erken dönem hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Yarrell, Londra'daki St James's, Duke Caddesi'nde Francis Yarrell ve eşi Sarah'nın (kızlık soyadı Blane) oğlu olarak dünyaya geldi. Babası ve amcası bir gazete ajansı ve kitapçı işletiyordu. Ealing'deki Dr Nicholson'ın okulunda okudu.^[1] Babası 1794'te öldü ve William hayatının geri kalanını yaşadığı yakın mesafedeki Great Ryder Caddesi'ne taşındı.^[3] 1802'de Herries, Farquhar and Co. bankasında memur oldu. 1803'te kuzeni Edward Jones ile babasının işinde çalışmaya başladı.^[4] Bazen Jones işi bırakıp, balık tutmak ve atış yapmak için kırsal bölgeye gidiyordu.^[1] Londra'daki en iyi atıcı ve en iyi olta balıkçısı olma ününü kazandı ve kısa sürede uzman bir doğa bilimci oldu. Pek çok kuş örneğini, onları gravür olarak oyan Thomas Bewick'e gönderdi.^[1]

Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

1817'de Kraliyet Enstitüsüne katıldı.^[4] 40 yaşında yaptığı ilk yayını "Bazı Nadir İngiliz Kuşlarının Oluşumu Üzerine" (1825) idi.^[4] Bu, 'Zoological Journal'ın 2. sayısında yayımlandı ve daha sonra o derginin editörlerinden biri oldu. 1825'te Linnean Society üyeliğine seçildi. 1827'de kuşların soluk borusunun yapısı ve sülünlerdeki tüy değişimleri üzerine yazdı. Thomas Bewick (1825'ten),^[4] Sir William Jardine, Prideaux John Selby ve Nicholas Aylward Vigors^[1] ve kendisine birçok örnek sağlayan Cornish doğa bilimci Jonathan Couch gibi diğer doğa bilimcilerle yazıştı ve özellikle balık örnekleri paylaştı.^[5]

Yarrell Londra Zooloji Topluluğu'nun ilk üyelerinden biriydi. 1833'te Londra Kraliyet Entomoloji Derneği'nin kurucusuydu. John James Audubon tarafından hem "değerli bir arkadaş" olarak hem de bilgi ve "aşırı kuzeyin ıssız bölgelerinde toplanan değerli kuş ve yumurta örnekleri" için kabul edildi.^[6] Uzun yıllar hem Entomoloji Derneği'nin hem de Linnean Derneği'nin saymanı olarak görev yaptı.^[4]

Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Yarrell'in başlıca eserleri A History of British Fishes (1836)^[7] ve A History of British Birds (1843) idi; ikincisi, Thomas Bewick'in 1797'den 1804'e kadar yayınlanan popüler kitabıyla aynı başlığa ancak farklı bir gravür setine sahiptir.^[8]

British Birds ilk olarak "iki aylık aralıklarla her biri üç sayfadan oluşan otuz yedi bölüm halinde yayımlandı; ilk bölüm Temmuz 1837'de ve sonuncusu Mayıs 1843'te yayımlandı."^[9] Sayfalar daha sonra "birçok nadir kuş ve hatta Britanya için yeni olan bazı oluşumlar" eklenerek iki cilt halinde toplandı. Ek kuşlar listelendi ve önsözde kısaca tanımlandı ve "yeni konular tek yapraklara oyuldu, öyle sayfalandı ki, mücellit bu ayrı yaprakları her birinin sırasıyla ait olduğu cinsin kuşları arasına yerleştirebilir."^[9]

British Birds, Alexander Fussell'in çizimleriyle resmedildi. Yarrell, "burada kullanılan ahşap üzerine yaklaşık beş yüz çizim" için ona teşekkür ediyor. Kalan çizimlerin çizeri (başlık sayfasında kitapta 520 tane olduğu belirtiliyor) belirtilmemiş. Yarrell ayrıca John Thompson'a (1785–1866) ve oğullarına çizimlerin "çok uzun gravür serisi" ve yazıcıları Messrs. Bentley, Wilson and Fley için teşekkür eder.^[9]^[10]^[11]^[12]

Yarrell's Birds, yayımlandığı sırada hem bilimsel hem de sanatsal açıdan konuyla ilgili en iyi çalışma olarak kabul edildi,^[10] Prof. Alfred Newton, Yarrell'in tanıtımının ve Thompson'ın yönetimi altında katkıda bulunan sanatçıların isimlerinin kaldırıldığı 1871 baskısının "İzahnamesinde" Yarrell'in her iki kitabı da o kadar popülerdi ki, yayıncıları John van Voorst satışların 4.000 £'u aştığını belirtti.^[2] Thomas R. Forbes, Yarrell hakkındaki biyografik makalesinde, "Yazarın net anlatım tarzı, doğruluğu, dikkatli bilimi ve alçakgönüllü çekiciliği nedeniyle tüm [ Birds sürümleri] olağanüstü."^[3]

Yarrell'in "Dış Karakteri Değiştirmede Cinsel Organın Etkisi Üzerine" (1856) adlı son makalesi, bir geyiğin sağlıklı bir testisi olmadığında, vücudunun o tarafında boynuz yetiştiremeyeceği inancını çürüten bir deneyi anlatıyordu.^[3]

Mirası[değiştir | kaynağı değiştir]

Yarrell, Great Yarmouth'a yaptığı bir gezi sırasında öldü ve Piccadilly'deki St James's Kilisesi'ne bir anıt dikildi. Hertfordshire, Bayford'daki St Mary's kilisesinin avlusuna, William Wordsworth ile birlikte "Babaları ve anneleriyle birlikte bu noktaya yakın yerleştirilmiş on iki erkek ve kız kardeşten hayatta kalan kişiydi" seçtiği kitabesi ile gömüldü. Satırları: "ilk ve son, En erken çağrılan ve en uzun süre hayatta kalan - burada saklandı."^[4]

Yarrell, sarı suratlı iskete (Carduelis yarrellii), Şili orman yıldızı (Eulidia yarrellii) ve Yarrell's blenny (Chirolophis ascanii) gibi kuşlar da dahil olmak üzere kendi adını taşıyan bir dizi türe sahiptir. Beyaz kuyruksallayanın İngiliz alt türü olan alaca kuyruksallayan (Motacilla alba yarrellii) de onun adını almıştır.

Yayınları[değiştir | kaynağı değiştir]

Observations on the Tracheae of Birds, with Descriptions and Representations of several not hitherto figured. — Linn. Trans. 1827, 15. 378.
Description of a species of Tringa, killed in Cambridgeshire, new to England and Europe. — Linn. Trans. 16. 109.
On the Organs of Voice in Birds. — Linn. Trans. 16. 305.
On a new species of Wild Swan, taken in England, and hitherto confounded with the Hooper. — Linn. Trans. 16. 445.
Description of the Organs of Voice in a new species of Wild Swan (Cygnus buccinator, Richards.). — Linn. Trans. 17.
Descriptions of Three British Species of Freshwater Fishes, belonging to the genus Leuciscus of Klein. — Linn. Trans. 17. 5.
On the Habits and Structure of the Great Bustard (Otis tarda of Linnaeus). — Linn. Trans. 21. 155.
Notice of an Interwoven Mass of Filaments of Conferva fluviatilis of extraordinary size. — Proc. Linn. Soc. 1. 65.
On the Influence of the Sexual Organ in modifying External Character. — Journ. Linn. Soc. 1857, 1. 76–82.
On the Growth of the Salmon in Freshwater, with six coloured illustrations of the fish of the natural size 14 Nisan 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi. Oblong Folio. van Voorst, London, 1839.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e "Yarrell, William". Dictionary of National Biography. Londra: Smith, Elder & Co. 1885–1900.
^ ^a ^b William Yarrell. History of British Birds (PDF). First edition: 1843. Second edition: 1845. Third edition: 1856. I. Original publisher: John van Voorst (digitized by University of Illinois Urbana-Champaign in 2011). Erişim tarihi: 19 Ocak 2013. Vol. II.
^ ^a ^b ^c Forbes, Thomas R (December 1962). "William Yarrell, British Naturalist". Proceedings of the American Philosophical Society. 106 (6). ss. 505-515. JSTOR 985256.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Anon. (1858) [Obituary] Journal of the Proceedings of the Linnean Society 2:33–36 scanned
^ Bettany, G. T. (1887). "Couch, Jonathan (1789–1870), naturalist, by G. T. Bettany". Dictionary of National Biography Vol. XXII. Smith, Elder & Co. 15 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Audubon, John James (1835). Ornithological Biography, Or an Account of the Habits of the Birds of the United States of America, Volume 3. Edinburgh: Adam & Charles Black. ss. vii.
^ "Review of A History of British Fishes by William Yarrell". The Quarterly Review. Cilt 58. April 1837. ss. 334-370. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023.
^ "A history of British birds (1885)". Attribution. Ebook and Texts Archive. 1885. 1 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2013.
^ ^a ^b ^c Yarrell, William (1843). A History of British Birds: Preface. Londra: John Van Voorst. ss. v-xii.
^ ^a ^b "The Literary Gazette and Journal of the Belles Lettres, Arts, Sciences, &c". Original from Princeton University. Digitized 2 February 2010. W.A. Scripps. 1837. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2013.
^ "Colour Prejudice and William Yarrell". News from the Independent Booksellers' Network. Isabelline Books. 5 Mayıs 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2013.
^ Williams, R. B. (April 2011). "The artists and wood-engravers for Thomas Bell's History of British quadrupeds". Archives of Natural History. Cilt 38. ss. 170-172. doi:10.3366/anh.2011.0015. 23 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Princeton University: William Yarrell Collection 14 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[DNB-1] "Yarrell, William". Dictionary of National Biography. Londra: Smith, Elder & Co. 1885–1900.

[Yarrell-2] William Yarrell. History of British Birds (PDF). First edition: 1843. Second edition: 1845. Third edition: 1856. I. Original publisher: John van Voorst (digitized by University of Illinois Urbana-Champaign in 2011). Erişim tarihi: 19 Ocak 2013. Vol. II.

[Forbes-3] Forbes, Thomas R (December 1962). "William Yarrell, British Naturalist". Proceedings of the American Philosophical Society. 106 (6). ss. 505-515. JSTOR 985256.

[obit-4] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Anon. (1858) [Obituary] Journal of the Proceedings of the Linnean Society 2:33–36 scanned

[dnbCouch-5] Bettany, G. T. (1887). "Couch, Jonathan (1789–1870), naturalist, by G. T. Bettany". Dictionary of National Biography Vol. XXII. Smith, Elder & Co. 15 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[6] Audubon, John James (1835). Ornithological Biography, Or an Account of the Habits of the Birds of the United States of America, Volume 3. Edinburgh: Adam & Charles Black. ss. vii.

[7] "Review of A History of British Fishes by William Yarrell". The Quarterly Review. Cilt 58. April 1837. ss. 334-370. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023.

[archive.org-8] "A history of British birds (1885)". Attribution. Ebook and Texts Archive. 1885. 1 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2013.

[BirdsPreface-9] Yarrell, William (1843). A History of British Birds: Preface. Londra: John Van Voorst. ss. v-xii.

[Scripps-10] "The Literary Gazette and Journal of the Belles Lettres, Arts, Sciences, &c". Original from Princeton University. Digitized 2 February 2010. W.A. Scripps. 1837. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2013.

[ibooknet.co.uk-11] "Colour Prejudice and William Yarrell". News from the Independent Booksellers' Network. Isabelline Books. 5 Mayıs 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2013.

[12] Williams, R. B. (April 2011). "The artists and wood-engravers for Thomas Bell's History of British quadrupeds". Archives of Natural History. Cilt 38. ss. 170-172. doi:10.3366/anh.2011.0015. 23 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

William Yarrell nedir?, William Yarrell anlamı nedir?, William Yarrell ne demektir?