"Peygamber" "Efendi" "Allah'ın İnsan Formundaki Hali" Wallace D. Fard
Wallace Fard Muhammad tutuklandığında vesikalık fotoğrafı, 1933
İslam Ulusu Lideri
Görev süresi 1930-1934
Yerine gelen	Elijah Muhammed
Kişisel bilgiler
Doğum	26 Şubat 1877(1877-02-26) (İddiaya göre) Doğum yeri bilinmiyor, kendi iddiasına göre Mekke
Ölüm	Bilinmiyor (1934'te ortadan kayboldu)
Mesleği	Vaiz, din kurucusu, siyasi önder Nazi ajanı (FBI iddiası)
Dini	Bilinmiyor (1877-1930) İslam Ulusu (1930-1934)
Askerî hizmeti
Bağlılığı	Almanya (FBI iddiası)

Wallace D. Fard veya Wallace Fard Muhammad (Efendi Fard Muhammad;^[1] iddiaya göre doğum tarihi 26 Şubat 1877^[2] - ölüm tarihi bilinmiyor, 1934'te kayboldu), İslam Ulusu'nun kurucusu. 1930'da çeşitli sahte isimler kullanarak Detroit'e geldi ve "İslam" olarak adlandırdığı siyahileri üstün ırk olarak gören kendi dinini vaaz etmeye başladı. ABD sınırlarında "Bağımsız Siyahi Cumhuriyeti" kurulmasını ve beyazların buradan kovulması gerektiğini savunuyordu.^[3] 1934'te ortalıktan kayboldu ve Elijah Muhammed onun yerine İslam Ulusu'nun lideri oldu.^[4] Fard, İslam Ulusu tarafından Allah'ın kendisi olarak kabul edilmektedir.^[5]

Doğumu ve kökeni[değiştir | kaynağı değiştir]

Fard'ın İlk yılları hakkındaki her şey gizemli ve şüphelidir. Kendisi Kureyş kabilesine ait olduğunu ve Mekke'de doğduğunu iddia etmiştir.^[3] Fard'ın kökenlerini ve yaşam öyküsünü takip etme çabaları çok kapsamlıdır, ancak yalnızca parça parça sonuçlar alınabilmiştir ve neredeyse hiçbir şey bilinmemektedir. Fard'ın farklı isimler altında bilinen birkaç fotoğrafı vardır ve hepsinin aynı kişiye ait olduğu doğrulanmıştır.^[6] Ek olarak, Fard'ın hayatı boyunca 58'e kadar farklı takma ad kullandığı söyleniyor.^[4][7]

Fard'ın etnik kimliğini onu tanıyan kişiler ve en yakından araştıran tarihçiler dahi bilmemekteydi. Fard'ın kökenine dair tüm teorileri detayla inceleyen 2019 tarihli "W.D. Fard'ı Bulmak: İslam Milletinin Kurucusunun Kimliğini Ortaya Çıkarmak" adlı kitap şöyle diyor:^[8]

Onunla gerçekten tanışan insanlar ve onu inceleyen bilim adamları, onun için çeşitli kökenler öne sürdüler: Afrikalı Amerikalı, Suriyeli, Arap, Lübnanlı, Cezayirli, Faslı veya Suudi Arabistanlı ... Türk, Afgan, Hintli veya Pakistanlı, Yunan... ... Bazıları onun Amerika Mağribi Bilim Tapınağı veya Ahmediye Hareketi üyesi olduğunu ileri sürdü. Diğerleri onun bir Dürzi veya Şii olduğunu öne sürdüler.

Şii teorisi[değiştir | kaynağı değiştir]

"W.D. Fard'ı Bulmak: İslam Milletinin Kurucusunun Kimliğini Ortaya Çıkarmak" kitabının yazarı, Gulat veya aşırılık yanlısı Şii İslam geçmişinin Fard hakkında bilinenlerle en iyi şekilde örtüştüğü sonucuna varıyor.^[8]

Türk teorisi[değiştir | kaynağı değiştir]

15 Ağustos 1959'da FBI, Chicago New Crusader gazetesine Fard'ın "II. Dünya Savaşı'nda Hitler için çalışan Türkiye doğumlu bir Nazi ajanı" olduğunu belirten bir haber gönderdi.^[9] FBI hikâyesine göre Fard, "1900'lerin başında Türkiye'den Amerika Birleşik Devletleri'ne gelen bir Müslüman" idi.^[9]

Pakistan teorisi[değiştir | kaynağı değiştir]

FBI belgelerine erişimi olan Karl Evanzz,^[10][11] Fard'ın "Doğu Hintliler" olarak da bilinen Pakistanlı bir Müslümanın oğlu olduğunu öne sürüyor. Bu teorisini birkaç delile dayandırıyor:^[12]

1. Fard, Pakistan'da öne çıkan bir hareket olan Pakistan Ahmediye Camii'nde vakit geçirdi ve Pakistanlılardan Kuran çevirileri kullandı.
2. Fard adı Pakistan'da yaygın bir soyadıdır. Takipçilerine verdiği Shabazz, Ghulam ve Kallatt gibi diğer isimler de Pakistan'da popüler.
3. Onunla tanışan veya orijinal fotoğraflarını gören İslam Ulusu üyeleriyle yapılan röportajlar, Fard'ın Pakistanlı özelliklere sahip olduğunu gösteriyor.
4. Fard'ın ilk öğretileri, Pakistanlılar arasında popüler olan Hinduizme yönelik nefreti gösteriyordu.

Afganistan teorisi[değiştir | kaynağı değiştir]

A. K. Arian'ın 2017 tarihli "Chameleon: The True Story of WD Fard" adlı kitabı, İslam Ulusu'nun kurucusunun kökenini araştırıyor. Kitaptaki bir teori, Fard'ın Afgan kökenli olduğu yönündedir.^[13]

Afro-Amerikalı teorisi[değiştir | kaynağı değiştir]

1960'larda yazarlar Arna Bontemps ve Jack Conroy, Fard'ın ABD'nin güneyinden bir Afrikalı-Amerikalı olabilme ihtimalinin olduğunu tahmin ettiler.^[14][15]

Detroit'de (1930–34)[değiştir | kaynağı değiştir]

Ortaya çıkışı[değiştir | kaynağı değiştir]

Fard, 1930'dan önce ABD'ye göç etti.^[5] Halk arasında ilk olarak 1930'da Detroit'te ortaya çıktı. Takipçileri, Fard'ın geliş tarihini 4 Temmuz 1930 olarak belirtiyor. Kapı kapı dolaşan bir satıcı kılığına giren Fard, dini öğretilerini Detroit'in her yerine yaydı ve üç yıl içinde hareketi Detroit, Chicago ve diğer şehirlerde bildirilen 8.000-9.000 üyeye çıkardı.

Fard, Detroit'teki siyahi insanlara kapıdan kapıya ürün satarak başladı. Yakın zamanda Güney kırsalından Detroit'e göç etmiş siyahi ailelerin evlerini ziyaret etti.^[16] Fard, müşterilerine ürünlerinin memleketinden getirildiğini söyledi. Yemek teklif edildiğinde, verileni yedi, ancak bölge sakinlerine "sağlıksız" olarak gördüğü belirli yiyeceklerden kaçınmalarını tavsiye etti. Daha sonra geri gelir ve müşterilerine bu konularda dersler verirdi.^[17]

Fard, yeni dinini ilk kez vaaz etmeye başladığında, İncil'i kutsal kitabı olarak kullandı. Bunun nedeni, İncil'in, onu dinleyenlerin çoğunun aşina olduğu tek dini kitap olmasıydı. İslam Ulusu'nun ilk zamanlarında vaizler, iddialarını kanıtlamak için İncil'den ayetlere başvurmuşlardır.^[18] Fard, İncil konusunda bilgiliydi ve onu ders kitabı olarak kullandı. Güneyli Baptist bir vaiz tarzında vaaz verdi. Fard'ın halefi Elijah Muhammed daha sonra Fard'ın "İncil'i Hıristiyan kökenli Zencilerin hepsinden daha iyi bildiğini" iddia etti.^[19]

Siyah üstüncülüğü[değiştir | kaynağı değiştir]

Prestiji ve karizması artmaya başladıkça, Fard beyazları kınamada daha cüretkar ve saldırgan hale geldi. Daha sonra İncil öğretilerine saldırmaya başladı. Bu, "dinleyicilerini şok etti ve onları duygusal bir krize sürükledi".^[17] Fard, fakir Güneyli Siyahi ailelere siyahların üstün olduğunu öğretti. Sözde-bilimsel ırkçı fikirlerin popüler olduğu bir zamanda, bu tuttu. Siyahilerin kendi işlerini kurmaları,^[20] sağlıklı beslenmeleri, aile kurmaları, uyuşturucu ve alkolden uzak durmaları gerektiğini söyledi.^[21]

1938'de sosyolog Erdmann Doane Beynon, American Journal of Sociology'de Michigan'da Fard'ın takipçileriyle yaptığı birkaç röportajın ilk elden bir anlatımını yayınladı.^[22] Bu röportajlardan Fard'ın 1930'dan 1934'e kadar Detroit'te yaşadığı ve vaaz verdiği anlaşıldı.^[23]

Yeni isimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Fard, müridlerine atalarının sahibi olan beyaz köle sahiplerinden miras aldıkları soyadlarını reddetmelerini söyledi. Fard, yeni bir "Müslüman adı" bahşedecekti. Bu tür isimler şunları içeriyordu: Muhammed, Ali ve Kerim. Yeni "Müslüman isimleri" verme konsepti daha önce başka bir siyahi "Müslüman" grupta mevcuttu. Bu, Noble Drew Ali liderliğindeki "Amerika'nın Mağribi Bilim Tapınağı" idi.^[24]

Fard, hayatı boyunca ve sonrasında, çeşitli İslam mezheplerinden kendi beğendiği fikirleri cımbızlayarak^[25] fakir siyahları dolandırmak için gizemi ve karizmayı kullanan ve ırk çatışması çıkaran^[26] bir dolandırıcı olmakla suçlandı.

Allah İslam Tapınağı'nın (ATI) lideri[değiştir | kaynağı değiştir]

Fard'ın mesajının raporları siyah topluluğa yayıldı. Evlerde Fard'ın derslerine katılım o kadar arttı ki, dersler ayrı bölümlere ve vardiyalara bölünmek zorunda kaldı. Bunu çözmek için topluluk para topladı ve toplantıların yapıldığı bir tapınak olarak hizmet verecek bir salon kiraladı.^[23] Kuran çok geçmeden yeni dinin kutsal metni olarak tanıtıldı.^[27] Farz, hadis yerine geçen metinler de yazmıştır. Bunlar el kitaplarıydı ve müritleri tarafından kelimesi kelimesine ezberlendi.^[27] Fard'ın takipçileri yaklaşık sekiz bine ulaştı.^[28] Beynon'un röportajlarına göre, "Üç yıl içinde Peygamber Fard, hareketi başlatmakla kalmadı, aynı zamanda o kadar iyi organize etti ki, Detroit'teki ikametinin son aylarında takipçilerine neredeyse hiç görünmeden arka plana çekildi."^[29]

Beynon, Fard'ı takip eden yaklaşık 200 aileyle yaptığı röportajlardan şu sonuca vardı:

"Peygamber Fard, 4 Temmuz 1930'dan 30 Haziran 1934'e kadar Detroit'te yaşamış olmasına rağmen, onun hakkında Doğu'dan geldiği ve Kuzey Amerika Zencilerini İslam Milleti'ne katılmaya çağırdığı dışında neredeyse hiçbir şey bilinmiyor. Adı bile belirsiz. Genellikle Mister Wali Farrad veya Mister W. D. Fard olarak biliniyordu, ancak şu isimleri de kullanıyordu: Profesör Ford, Mister Farrad Muhammed, Mister F. Muhammed Ali.

İlk hutbelerini duyan az sayıdaki kişiden biri, kendisinin şöyle dediğini ifade eder:

"Benim adım W. D. Fard ve Kutsal Şehir Mekke'den geldim. Kendim hakkında daha fazla şey söylemeyeceğim, çünkü henüz zamanı gelmedi. Ben senin kardeşinim. Beni henüz kraliyet cübbemle görmedin."

Kısa süre sonra bu gizemli kişilik hakkında efsaneler türemeye başladı.

Fard, 1933 ve 1934'teki birkaç derste "W. F. Muhammed" adını kullandı.^[30] 1933'te, "Wallace Fard Muhammed" anlamına gelen "W. F. Muhammed" adını imzalamaya başladı.^[31]

İdeoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Beynon, Fard'ın öğretisinin özünü şu şekilde tanımladı:^[32]

"Kuzey Amerika'daki siyahlar Zenci değil, kayıp Şabazz kabilesinin üyeleridir. Peygamber Fard, uzun süredir kayıp olan kardeşlerini bulup hayata döndürmek için Amerika'ya geldi. Beyazlar bu siyahilerin dillerini, milletlerini ve dinlerini ellerinden almışlardı. Burada Amerika'da kökenlerinden farklı yaşıyorlardı. Dünyanın milletlerinin en soylusu olan orijinal insanlar olduklarını öğrenmeleri gerekir. Beyazlar, orijinal renklerini kaybettikleri için renkli insanlardır. Orijinal insanlar, dinleri olan "İslam"ı, dilleri olan Arapçayı ve kültürleri olan astronomi ve yüksek matematiği geri kazanmalıdırlar. Domuz, ördek, kaz, sıçan ve yayın balığı gibi zehirli hayvanların tüm etlerinden kaçınarak Allah'ın kanunlarına göre yaşamaları gerekir. Başta likör olmak üzere uyarıcı madde kullanımını tamamen bırakmalıdırlar. Kendilerini - hem vücutlarını hem de evlerini - temizlemeleri gerekir. Eğer bu şekilde Allah'a itaat ederlerse, Allah onları kendilerinden çalınan Cennet'e, Kutsal Şehir Mekke'ye geri götürecekti."

Modern İslam Ulusu teolojisi, Fard'ın Elijah Muhammed'e verdiği derslerin, Allah'ın elçisine vahiy vermesi olarak yorumlanmasıdır.^[33][34] Fard, "İnsan Biçiminde Allah", "Mesih" ve "Mehdi" olarak tanımlanır. Elijah Muhammed, 1965 tarihli "Message to the Blackman in America" adlı kitabında Fard'ın kendisine öğrettiklerini şu şekilde özetledi:^[35]

Bize kendimizin, Tanrı'nın ve şeytanın, dünyanın ölçülerinin, diğer gezegenlerin ve dünya dışındaki bazı gezegenlerin uygarlığının bilgisini öğretmeye başladı. Yeri ve içindeki suyu ölçüp tarttı; ayın tarihi; Dünyaya hakim olan siyah ve beyaz iki ulusun tarihi.

Beyaz ırkın nasıl doğduğunu, onları yaratan Tanrılarının adını ve nasıl olduğunu anlattı; ve zamanlarının sonu, onların hükmü, nasıl başlayıp biteceği.

Bize nasıl köleleştirildiğimizi ve köle sahiplerinin çocukları tarafından nasıl köle olarak tutulduğumuzu öğretti.

Amerika'nın kıyametini ilan etti, çünkü onun bize yaptığı kötülüklerin zamanı geçmişti. Ve bir numaralı yok edilecek Amerika'dır. Gerçeği duyana kadar yargısı gerçekleşemezdi.

Bu beyaz ırk tarafından nasıl kör, sağır ve dilsiz kılındığımızı ve nasıl halkımıza, Tanrımıza ve O'nun barış dini olan peygamberlerin dinine dönmemiz gerektiğini öğretti.

Köle efendilerimizin köle isimlerinden vazgeçip Allah'ın adını veya O'nun ilahi sıfatlarından birini kabul etmemiz gerektiğini öğretti. Ayrıca bize tüm kötülükleri ve uygulamaları bırakıp doğru olanı yapmayı ya da yeryüzünden yok edileceğimizi öğretti.

Köle sahiplerinin bize yanlış yemek yemeyi öğrettiklerini ve bunun hastalığımızın ve kısa yaşam süremizin sebebi olduğunu öğretti. O'na teslim olursak, bizi iyileştireceğini ve hemen cennete koyacağını bildirdi. Aksi takdirde teslim olana kadar bizi şiddetli bir azapla cezalandırırdı. Ve bütün dünyayı iradesine boyun eğdirmeye muktedirdi. Bizi (sözde Zencileri) o kadar çok sevdiğini, gerekirse bizi kurtarmak için çıngıraklı yılanlar yiyeceğini, çünkü her şeye gücü yettiğini söyledi.

Fard'ın öğretisinin bir kısmı, Japonya'ya olan hayranlığı da içeriyordu.^[36]

"Vudu Cinayeti" Fard'ı Detroit'ten sürüyor (1932)[değiştir | kaynağı değiştir]

20 Kasım 1932'de Allah İslam Tapınağı üyesi Robert Harris, James Smith'i "İslam'a döndürmek" için bir odaya kadar eşlik etti. Seyirciler arasında on iki yetişkin tanık, Harris'in karısı ve çocukları vardı. Dine girdiğine inanan Smith'e hayatını İslam için feda edip etmeyeceği soruldu ve Smith başını salladı. Harris daha sonra Smith'i göğsünden bıçakladı ve onu bir aks çubuğuyla sopayla öldürmeye başladı.^[37][38]

Komşular polisi aradıktan sonra Harris tutuklandı. Daha sonra "Birini öldürmem gerekiyordu, tanrılarımdan vazgeçemezdim" diyerek cinayeti itiraf etti. Harris deli kabul edildi ve bir akıl hastanesine yatırıldı. Ardından Allah İslam Tapınağı, "Yaptığı hiçbir şey için suçlanamayız" dedi.^[39] Fard ve diğer liderler, psikiyatrist David Clark tarafından muayene edildi. Clark, daha fazla incelenmeleri gerektiğini belirtti. Yargıç kabul etti ve Fard deli gömleğine yerleştirildi ve yastıklı hücrelere kapatıldı.^[40]

25 Kasım'da Harris, birinci derece cinayet suçlamasıyla mahkemeye çıkarıldı; Suçunu kabul etti, ancak tuhaf mahkeme salonu davranışı, tanıkları onun deliliğine ikna etti. 6 Aralık'ta üç psikiyatrist, Harris'in yasal olarak deli olduğuna dair ifade verdi. Suçlu Deliler için İyonya Devlet Hastanesine yatırıldı; 19 Haziran 1935'te orada öldü. Cezai suçlamalarla karşı karşıya kalan Fard, bir salıverilme koşulu olarak Detroit'i sonsuza kadar terk etmeyi kabul etti.^[40][41]

7 Aralık 1932'de polis, Fard'ı Chicago'ya giden bir trene bindirdi. Allah İslam Tapınağı resmen dağıtıldı, ancak kısa süre sonra yerini İslam Ulusu adlı yeni bir organizasyon aldı. Elijah Muhammed yeni lider ilan edildi.^[40]

Sürgünden sonra (1932-34)[değiştir | kaynağı değiştir]

Ocak 1933'te Fard gizlice Detroit'e geri döndü ve takipçileriyle gizli toplantılar yaptı. Polis tarafından tanındı, 25 Mayıs'ta tutuklandı, kaydı tutuldu ve fotoğrafı çekildi. Tekrar serbest bırakıldı ve şehri terk etmesi emredildi.^[42] Fard, topluluğunun adını "İslam Ulusu" olarak değiştirdi.^[28] Üye sayısındaki hızlı artışın ardından resmi bir organizasyon yapısı oluşturdu.^[29] 25 Eylül'de Fard, Chicago'da kiralık bir salonda bir dinleyici kitlesine hitap ederken yerel polis tarafından tutuklandı. Ertesi sabah, Chicago yargıcı Fard'ı serbest bıraktı.

Fard, serbest bırakıldıktan sonra Detroit'e bir ziyaret daha yaptı. Döndükten sonra takipçilerine siyahlar ve beyazlar arasında yaklaşmakta olan bir savaşın iyi haberlerinin olduğunu söyledi. Konuşmasında "Beyaz ırkı bu yıl yok olacak" dedi. Kanada'da görülen tanımlanamayan uçan cismin "Ana Uçak" olduğunu söyledi. Fard, Ana Uçağın Japonya'da 'Asyalı kardeşlerimiz' tarafından tasarlanıp inşa edildiğini söyledi. Ayrıca, sinyali verdiğinde Ana Uçağın Amerika'ya zehirli bombalar atacağını ve beyazları öldüreceğini iddia etti.^[43]

Fard, Detroit devlet okullarına alternatif olarak okul çağındaki çocukların eğitim gördüğü İslam Üniversitesi'ni kurdu.^[29][44] Okul polis tarafından basıldı. Elijah Muhammed, Chicago'ya kaçtı ve Fard, Detroit'te bir daha hiç görülmedi.^[44] Fard ayrıldıktan sonra, başlangıçta Elijah Muhammed ile iletişimi sürdürdü ve ona Meksika sınırından bir mektup gönderdi.^[45]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

• Arian, A.K. (2017). Chameleon: The True Story of W.D. Fard. Xis Books. ISBN 978-0977911257. 
• Beynon, Erdmann Doane (1 Mayıs 1938). "The Voodoo Cult among Negro migrants in Detroit". American Journal of Sociology. 43 (6): 894-907. doi:10.1086/217872. JSTOR 2768686. 
• Bontemps, Arna; Conroy, Jack (1945). "Beloved and scattered millions". They Seek a City. Doubleday, Doran and Company. ASIN B0007E2JSU. OCLC 1444797. 
• Bowen, Patrick D. (2017). "W.D. Fard". A History of Conversion to Islam in the United States, Volume 2: The African American Islamic Renaissance, 1920–1975. Boston: Brill. ss. 240-276. doi:10.1163/9789004354371_008. ISBN 9789004354371. Erişim tarihi: 16 Mart 2022. 
• Essien-Udom, E.U. (1995). Black Nationalism: the Search for an Identity. Chicago, Illinois, United States: University of Chicago Press. ISBN 9780226218533. 
• Evanzz, Karl (2011) [1999]. The Messenger: The Rise and Fall of Elijah Muhammad (3 bas.). New York City, New York, United States: Knopf Doubleday. ISBN 9780307805201 – Google Books vasıtasıyla. 
• Gibson, Dawn-Marie (2012). A History of the Nation of Islam: Race, Islam, and the Quest for Freedom. Praeger. ISBN 978-0-313-39807-0. 
• Hakim, Nasir (1996). The True History of Master Fard Muhammad. Secretaries MEMPS Ministries. ISBN 1-884855-78-4. 
• Morrow, John Andrew (2019). Finding W.D. Fard: Unveiling the Identity of the Founder of the Nation of Islam. Newcastle upon Tyne, England, United Kingdom: Cambridge Scholars Publishing. ISBN 9781527524897 – Google Books vasıtasıyla. 
• Muhammad, Elijah (1965). Message to the Blackman in America. Muhammad's Temple No 2. ISBN 978-1-929594-01-6. 
• Muhammad, Fard (1993). The Supreme Wisdom Lessons by Master Fard Muhammad: to His Servant, The Honorable Elijah Muhammad for The Lost-Found Nation of Islam in North America (PDF). CreateSpace Independent Publishing Platform. ISBN 978-1442165403.