Varaždin

Varaždin
Varaždin
Şehir
	; Bayrak
	Varaždin Varaždin'in Hırvatistan'daki konumu
Ülke	Hırvatistan
Bölge	Varaždin
İdare
• Belediye Başkanı	Goran Habuš
Yüzölçümü
• Şehir	59.45 km²
Rakım	173 m
Nüfus (2011)Nüfus sayımı
• Yoğunluk	oto/km²
• Kent	47.055
Zaman dilimi	UTC+01.00 (OAS)
• Yaz (YSU)	UTC+02.00 (OAYS)
Alan kodu	+(385) (0) 42
	Resmî site; www.varazdin.hr

Varaždin (Almanca : Warasdin, Macarca: Varasd, Latince: Varasdinum). Kuzeybatı Hırvatistan'da şehir. Zagreb 'in 81 km kuzeyinde yer alır. Varaždin Bölgesi'nin idari merkezidir.

Şehrin nüfusu (2011 Nüfus sayımı verileri itibarıyla) 47 055 kişidir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Varazdın ilkel insanların yaşamış oldukları bir bölgededir. Şehrin civarında bulunan Vindija mağarasında yapılan kazılarda yaklaşık 30.000 yıl önce yaşamış ilkel Neandertal insan türü fosili bulunmuştur.

Şehrin antik Romalılar döneminde Balkanlarda bir şehirsel yerleşke olduğu günümüzdeki şehrin iki sokağın isminden (Via ve Via Militum Petovio) anlaşılmaktadır.

Varazdın şehrini, şehrin eski ismini Garestin olarak ihtiva eden ilk yazılı belge, 20 Ağustor 1181'de Macar Kralı III. Bela'nın adı ile şehrin yakında bulunan sıcak su kaplıcaları olan "Varaždinske Topliçe"'ye dair hukuki bir belgedir. III. Bella'nın oğlu Mirka veliaht olduğu zaman Hırvatistan'ın idaresi küçük oğlu Andrew'ya verilmişti ve bu dönemde Varazdın idare merkezi olarak önem kazanmıştır. Sonradan Macar Kralı olan II. Andrew 1209'da Varazdın şehrini bir kraliyet şehri olarak ilan etmiştir. Orta Çağlarda Varazdın'ın böylece kuzey Hırvatistan bölgesine iktisadi ve askeri merkezi olduğu iyice ortaya çıkmıştır. 13. yüzyıl başında "Hospitalier Şövalyeleri" (Hırvatlarca "İvanovici") bu şehre gelip yerleşmişler ve ve bir kilise ve bir manastır kurmuşlardır. Kırım tatarı ve Osmanlı akıncı hücumları dolayısıyla Varazdın bir kale etrafında kurulmuş şehir olarak gelişmiştir. Varazdın kalesi ve şehri I. Süleyman'ın 1532'de yaptığı I. Viyana Seferi'nden dönülürken Osmanlılar tarafından kuşatılmıştır. Osmanlı ordusu Drava nehrini Maribor yakınlarında geçip nehrin sağ kıyısından ilerlerleyip şehrin etrafındaki kasaba ve köyleri eline geçirmişti ama Varazdın iç kalesi dayandı. Şehir ve civarı 16. ve 17. yüzyıllarda Avusturya ile Osmanlı İmparatorlukları sınırları etrafında kaleler ile palankalar ve daima savunmaya ve hücuma hazır ordularca idare edildi ve Varazdın kalesi Avusturya'nın sınır kalelerinin başında geldi. 1603'te bir Kırım Hanlığı süvarilerinin Varazdın önlerine kadar gelen akını karşısında alınan Avusturya tedbirleri bu sınır bölgesindeki savunma tedbirlerine örnek oldu. 14. yüzyılda Varazdın kalesi idaresi "Kelce Kontları" eline geçti ve sonra bu kalenin sahipliği diğer Hırvat-Avusturya asilleri eline geçti. Bunlar arasında Beatrice Frankopan, şehir konağını yaptıran Brandendurg Kontu Georg ve kale savunmasını yenileten Baron Ivan Ungnad önemli katkılarda bulundular. 16. yüzyıl sonunda Varazdın kalesi sahipliliği Kont Thomas Erdony'ye geçti ve bu ailenin mensupları 1925'e kadar kalenin sahipleri oldular ve babadan oğlu irsi olarak geçen Varazdın valiliği (Hırvatça: zupan) görevini de yaptılar.

Varazdın 1756'da Avusturya'ya bağlı Hırvatistan Krallığı merkezi oldu ve "Ban" adını taşıyan Hirvatistan idarecesinin hükûmet merkezi ve sonra Avusturya Kraliçesi Maria Teresa tarafından kurulan "Hırvatistan Parlamentosu (Sabor)" ve "Hırvatistan Kraliyet Konseyi" merkezi de oldu. Avusturya'lıların ellerine geçirdikleri Macaristan'ı sindirmek ve Macarları Katolik kilisesine döndürmek için kullanılan Cizvit papazları misyonları Varazdin'i merkez alıp bu şehirde okullar, kiliseler, kadın ve erkek manastırları kurdular. Varazdın birçok Hırvat soylusunun yerleşip yaşadığı bir şehir oldu ve bunlar tarafından yapılan yapılarla şehir imar edildi. 1756'da şehir resmen Avusturya İmparatorluğu'nun Hırvatistan idare merkezi oldu.

Fakat 1776'da çıkan bir yangın sonucu şehir harap olup Hırvatistan idare merkezi ve kurumları Zagreb'e nakledildi.

Bundan sonra Varazdin Avusturya'nın Hırvatistan-Slavonya eyaletinin merkezi oldu. 1867'de yapılan idari reformler sonucu kurulan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda Budapeşte'den idare edilen Macaristan'ın idaresine verildi. 19. yüzyılda Varazdın yeniden imar edildi ve Kuzeybatı Hırvatistan'ın sanayi merkezi olarak gelişti. 1918'de büyük Avusturya tekstil üreticisi Tivar Varazdın'de merkezleşti.

I. Dünya Savaşı sonucu Varazdin ve Hırvatistan Yugoslavya'ya bağlandı ve şehir yine sanayi merkezi rolünde devam etti ama Hırvatistan idare merkezi Zagrep'te kaldı.

1991'de Yugoslavya devletinin dağılması sırasında Hırvatistan'ın eline geçen Varazdın çok zarar görmedi. Şehirde bulunan büyük Yugoslav Halk Ordusu üssü ancak birkaç gün direnme gösterdikten sonra fazla zayiat vermeden Hırvatistan'a teslim oldu. Bu kuruluşun sağladığı $600 milyon değerindeki silah ve levazımat yeni kurulan Hırvatistan ordusuna büyük destek sağladı.

Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Varazdin Nüfusunun gelişmesi ^[1]
1857	1869	1880	1890	1900	1910	1921	1931	1948	1953	1961	1971	1981	1991	2001
9699	10014	9789	10410	12130	13844	14123	13467	17314	19341	26460	34312	39545	41846	41434

Görülecek turistik yerler[değiştir | kaynağı değiştir]

Varazdın Hırvatistan'ın denizden üzek en önemli ve en zengin şehirsel turistik merkezdir.

Şehrin İç Kalesi Orta Çağ şehir savunmasını gösteren çok önemli bir örnektir. Bu kalenin yapımı önce 4. yüzyılda olmuş ve sonraki yüzyılda bu yapıya tipik Gotik mimarı usulüne uygun olarak yuvarlak kuleler eklenmiştir. Günümüzde bu kale binası "Şehir Müzesi" görevi yapmaktadır.

1750'de "rokoko" mimarı stiline göre yapılmış olan "Sermage Sarayı" "Eski ve Modern Güzel Sanatlar Eserleri" müzesidir.

Şehir merkezinde olan kuleli "Şehir Konağı" 1859'da Brandenburg Kontu Georg tarafından "geç Barok" mimarı stilinde yaptırılmıştır. Günümüze kadar bu bina Şehir Konağı olarak kullanılmıştır. Bu bina önünde her Cumartesi günü nöbetçi muhafız değiştirme töreni yapılmaktadır.

Eski bir Cizvit kilisesi olan "Varazdin Katedrali" 1647'de yapılmıştır. Girişigüzel bir Barok mimarı stili örneğidir. Katedralin içinde dinsel resim tabloları ve 18. yüzyıl yapımı bir vaftiz sunağı bulunmaktadır.

Şehirde birçok Barok mimarı stilde ve rokoko mimarı stilde saray, konak ve ev bulunmaktadır. Bunlar arasında en seçkini olarak 1873'te yapılmış olan "Hırvatistan Millî Tiyatrosu" binası bulunur.

Varazdin'de 1971'den itibaren her yıl ("Barok Geceleri" adlı) bir barok-müziği festivali yapılmakta ve bu festivale hem Hırvatistan hem de uluslararası tanınmış müzikçiler katılmakta ve millî ve uluslararası seyirci çekilmektedir.

Şehirde 1999'dan itibaren her yıl Eylül ayında yapılan ve 10 gün süren çeşitli etinlikleri ihtiva eden "Špancırfest" adı verilen sokak festivali de çok ilgi çekmektedir.

Şehrin "Purgari" adı verilen, eski üniformalar giyinmiş eski şehir muhafızları birliği bulunmaktadır. Bu birlik şehir konağı önünde her hafta cumartesi günü yapılan nöbetçi muhafız değiştirme törenine katılmakta ve diğer şehirsel törenlerde görülebilmektedir.

Sıcak yaz günleri polislerin şehir merkezinde sıcak günlere uygun üniformalarla bisiklet üzerinde devriye yapmaları da turistlerin ilgisini çekmektedir.

Kardeş kentler[değiştir | kaynağı değiştir]

Bad Radkersburg, Avusturya Pula, Hırvatistan Auxerre, Fransa Ravensburg, Almanya Koblenz, Almanya	Zalaegerszeg, Macaristan Montale, İtalya Guimarães, Portekiz Trnava, Slovakya Ptuj, Slovenya