Tür resmi

Tür resmi^[1] ya da janr resmi^[2] ya da genre resmi^[2] ya da günlük yaşam resmi^[3] (İngilizce: Genre Painting, Fransızca: Peinture de Genre), ressamların belli bir daldaki ya da türdeki konuları özellikle de günlük yaşamdan kareleri çizdikleri resimlere verilen isim. Bu türün sanatçıları pazar yerlerinden, ev içlerinden, meyhanelerden, partilerden ve sokaklardan insan manzaraları betimlediler. Tablolar ressamına göre gerçekçi, hayal ürünü ya da romantik olabiliyordu.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Tür resminin örneklerini veren en önemli ressamlardan biri yaşamı hakkında çok az detay bilinen Flaman sanatçı Yaşlı Pieter Bruegel'dir (1525 - 1569).^[2] Köy ve köylü temalı nükteli eserler ürettiği için çoğunlukla ressamın da köylü zannedilmesine karşı çıkan Ernst Hans Gombrich, Bruegel'in bir kentli olduğunu ileri sürdü. Bunun sebebi olarak da sanatçının yaşadığı çağda cahil taşralı insanları bir eğlence aracı olarak görmenin gelenek olmasını öne sürdü. Gombrich'e göre Bruegel'in köylülere bakışı Shakespeare'inkine çok benziyordu.

Bruegel, köy yaşamını ve orada yaşayan insanları açık bir şekilde anlatmayı başarmıştı ve böylece neşeli ama basit olmayan resimlerle kendisinden sonra gelen Flaman ressamlara yeni bir alanın yolunu açmış oldu. Dinde reformu benimseyen Hollanda on yedinci yüzyıla geldiğinde büyük bir refaha da ulaşmıştı. Ülkede resim konusunda da büyük bir talep ve üretim vardı. Sanatçılar, resmi siparişleri yetiştirmeye çalışmanın yanı sıra zengin burjuvazi ve okur yazar olan, eğitimli köylülerin de isteklerine karşılık vermeye çalışıyorlardı. Bu talepler Rembrandt gibi yaratıcı ve büyük isimlerin yanı sıra ciddi bir teknik teknik yeteneğe sahip yüksek sayıda "küçük usta"nın da ortaya çıkmasına sebep oldu.^[1] Bu ustalar o yüzyılda sanata hakim olan İtalyanlar'ın küçümsediği günlük yaşamı ve ev içi hayatı anlatan eserler de ürettiler. Hollanda sanatı, Rembrandt hariç tarih resminden uzaklaştı.

Bu tarzın on yedinci yüzyıldaki en önemli isimlerinden biri Jan Steen oldu. Ressamlık mesleğinden kazandığıyla geçinemeyen Steen, bu yüzden bir meyhane de işletiyordu.^[5] Bu işi sebebiyle de sık sık eğlenen insanları ve komik tipleri gözlemleme fırsatı buldu ve yaşamdan keyif alan neşeli havaya sahip eserler çizdi.

Rembrandt'tan bir kuşak sonra doğan Jan Vermeer (1632-1675) çoğunlukla tipik bir Hollanda evinde duran sıradan figürleri işledi. Vermeer ile birlikte tür resmi mizahi olmaktan kurtuldu.^[6] On yedinci yüzyıl boyunca tür resmi çizen diğer Hollandalı ressamlar arasında Adriaen ve Isaac van Ostade, David Teniers, Aelbert Cuyp ve Pieter De Hooch vardır.

Louis le Nain Fransa'da tür resmini on yedinci yüzılda geliştiren önemli bir isim oldu. On sekizinci yüzyılda, ülkede, bu tarza olan ilgi Watteau ve Fragonard'ın romantik ve Chardin'nin realist tablolarıyla canlandı.

İngiltere'de ise William Hogarth (1697-1764) sosyal eleştiriyle ahlak derslerini birleştiren, sıradan insanların hikâyelerini anlatan tablolar serisi çizdi. William Powell Frith en popüler tür resmi ressamlarından biriydi ve pek çok çağdaşından takdir gördü. Diğer İngiliz tür ressamları Augustus Leopold Egg, George Elgar Hicks, William Holman Hunt ve Dante Gabriel Rossetti gibi isimlerdi.

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk tür ressamı bir Alman göçmeni olan John Lewis Krimmel oldu. Krimmel, 1812-1821 tarihleri arasında Wilkie and Hogarth'tan öğrendiklerini Philadelphia'nın günlük yaşamını mizahi bir şekilde betimlerken kullandı.

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Yaşlı Pieter Bruegel, Köylü Dansı, 1568
Jan Vermeer, Süt Döken Kadın, 1658-1660
Jan Vermeer, Mektup Okuyan Kadın, 1664'ten sonra
Jan Steen, Köy Düğünü, 1670
William Hogarth, Eski bir Hizmetçiyle Evlilik, 1732-1735
Pieter de Hooch, Kucağında Çocuklu Kadın, 1658
Şehirli halkın güncel yaşamı Ukiyo-e'nin de ana temalarından biri oldu: Onna Yu no Zu ("Bayan umumî banyosu'nun çizimi", Torii Kiyonaga)
İtalyan tarafından, kız ve üzüm tuval üzerine yağ Antonio Rotta