Prenses Irulan /ˈɪrəlɑːn/ ^[1] Dune evreninde Frank Herbert tarafından oluşturulan kurgusal bir karakterdir. İlk olarak Dune'da (1965) görülmüştür ve daha sonra Dune Mesihi (1969) ve Dune Çocukları'nda (1976) yer almıştır. Karakterin doğumu ve erken çocukluk dönemine, Herbert'in oğlu Brian ve Kevin J. Anderson'ın Prelude to Dune önbölüm üçlemesinde (1999–2001) değinilmektedir ve kendisi, Herbert/Anderson tarafından oluşturulan Heroes of Dune'un (2008–2009) baş karakteridir.

Dune'da Prenses Irulan karakteri, de facto bir anlatıcı olarak hizmet etmektedir. Hikâyedeki olacak olan olayların altyapısını hazırlar. Kitap boyunca Dune evreninde bir tarihçi olarak yazılarından yapılan alıntılar, romanın her bölümünden önce bir epigraf olarak kullanılmaktadır. Hikâyede boyunca Irulan, 81. Padişah İmparator Shaddam IV ile Gizli Rütbeli bir Bene Gesserit olan Anirul'un en büyük kızı olarak ortaya çıkmaktadır. Dune'da karakter yalnızca romanın sonuna doğru bizzat olaylara dahil olarak ortaya çıkmaktadır. Dune Mesihi ve Dune'un Çocukları adlı eserlerde ise sıradan bir karakter olarak devam etmektedir. İrulan'a atfedilen epigraflar, sonraki romanlarda ve genişletilmiş serideki diğer romanlarda da çok daha az ölçüde görülmeye devam etmektedir.

Irulan, 1984 yapımı Dune filminde Virginia Madsen tarafından ve 2000 yapımı TV mini dizisi Frank Herbert's Dune ve 2003 yapımı devam filmi Frank Herbert's Children of Dune'da Julie Cox tarafından canlandırılmıştır. Karakteri 2024 yapımı Dune: Çöl Gezegeni Bölüm İki filminde Florence Pugh canlandırmaktadır.

Tanım[değiştir | kaynağı değiştir]

Hikâyede Irulan, 81. Padişah İmparatoru Shaddam IV ile Gizli Rütbeli Bene Gesserit olan Anirul'un en büyük kızı olarak ortaya çıkar. Chalice, Wensicia, Josifa ve Rugi adında dört kız kardeşi vardır ve erkek kardeşi yoktur.^[2][3] Dune'da Irulan, Paul Atreides'in gözlerinden şöyle anlatılmaktadır:

Paul'ün dikkati en sonunda uzun boylu, sarışın, yeşil gözlü, asil bir güzelliğe sahip, klasik bir yüze, gözyaşlarının değmediği, tamamen mağlup olmamış bir kadına yöneldi. Paul kendisine söylenmeden onu tanımıştı: Bene Gesserit tarafından eğitilmiş Kraliyet Prensesi, zaman öngörüsünün ona pek çok açıdan gösterdiği bir yüz: Irulan. "İşte benim aradığım çözüm" diye düşündü.^[4]

Baron Vladimir Harkonnen, Irulan'ın "geçmişe ve onun ötesine bakan" gözleri olduğunu belirtmektedir. Dune Mesihi'nde, Tleilaxu Yüz Dansçısı Scytale, Irulan'dan "Uzun boylu sarışın bir güzel... Kendini bir aristokrat kibarlığıyla sergiliyordu, ama yüz hatlarının özümsenmiş pürüzsüzlüğündeki bir şey Bene Gesserit geçmişinin denetimine ihanet ediyordu" diyerek bahsetmektedir.^[5]

Her ne kadar Irulan'ın "Bene Gesserit yöntemlerinin en derinlerinde eğitilmiş olduğu ve kaderinde Rahibe ana olmak olduğu" belirtilmesine rağmen, seride bunu başarmak için asla tehlikeli ritüel baharat ıstırabına maruz kalmamaktadır. Bu da Rahibe ana olmasını engellemektedir. Dune Messiah'da onun "başarısız olduğu bir görev için iyi eğitilmiş biri olduğu, kusurlu bir Bene Gesserit yaratımı" olduğu belirtilmektedir.^[5] Leydi Jessica, Dune Çocukları'nda Irulan hakkında şunları söylemektedir: "Irulan hiçbir zaman Bene Gesserit'in en başarılı ustalarından biri olmadı; başka herhangi bir nedenden çok Shaddam IV'ün kızı olduğu için kıymetliydi; çoğu zaman yeteneklerini genişletmek için kendini zorlayamayacak kadar gururluydu." ^[6]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

1. ^ "Audio excerpts from a reading of Dune by Frank Herbert". Usul.net. 11 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2010. 
2. ^ Herbert, Frank (1965). "Appendix IV: The Almanak en-Ashraf (Selected Excerpts of the Noble Houses): Shaddam IV". Dune. 
3. ^ Herbert, Frank (1965). "epigraph". Dune. But we denied [Shaddam] a legal son ... My mother obeyed her Sister Superiors where the Lady Jessica disobeyed. 
4. ^ Herbert, Frank (1965). Dune. 
5. ^ ^{a b} Herbert, Frank (1969). Dune Messiah.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Messiah" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
6. ^ Herbert, Frank (1976). Children of Dune. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• "Collected Sayings of Princess Irulan". DuneMessiah.com. 18 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2008.