PlayStation (konsol)

PlayStation
	PS1
Geliştirici	Sony Interactive Entertainment
Üretici	Sony
Ürün ailesi	Playstation
Tip	Video oyunu konsolu
Nesil	Beşinci nesil video oyunu konsolları
Çıkış tarihi	Playstation; JP: 3 Aralık 1994; NA: 9 Eylül 1995; EU: 29 Eylül 1995; AU: 15 Kasım 1995; TR: Kasım 1996; PS one; JP: 7 Temmuz 2000; NA: 19 Eylül 2000; EU: 29 Eylül 2000
Tanıtım fiyatı	¥39,800, US$299
Üretimin sonlanması	23 Mart 2006
Satış rakamı	102,49 milyon
Medya	CD
CPU	R3000 (33.8688 MHz)
Depolama kapasitesi	2 MB RAM; 1MB VRAM
Hafıza	Bellek kartı
Kontrolcü girişi	PlayStation Controller, Dual Analog Controller, DualShock
Bağlantı	PlayStation Link Cable
En çok satış yapan oyun	Gran Turismo (10,85 milyon)
Ardılı	PlayStation 2

PlayStation, (resmî kısaltmasıyla PS, kod adıyla PSX ya da yaygın bilinen adıyla PS1), Sony Interactive Entertainment tarafından geliştirilen PlayStation serisinin ilk modeli olan video ve oyun konsoludur.

İlk kez piyasaya 3 Aralık 1994'te Japonya'da,^[4] daha sonra sırasıyla 9 Eylül 1995'te Kuzey Amerika, 29 Eylül 1995'te Avrupa ve 15 Kasım 1995'te Avustralya'da satışa çıkmıştır. Beşinci nesil bir konsol olarak PlayStation, rakipleri olan Nintendo 64 ve Sega Saturn ile rekabet etti.

İlk tanıtılmasından 9 yıl sonra ulaştığı 100 milyondan fazla satış rakamına ulaşan ilk bilgisayar eğlence platformudur.^[5] Temmuz 2000'de daha ince hatlara sahip olan versiyonu PS one piyasaya sürüldü. PS one'ın üretimi durdurulduktan kısa bir süre sonra 2006 sonu 2007 başına kadar satılmaya devam etti; 11 yıl önce piyasaya sürüldüğünden bu yana toplam 102 milyon adet satıldığı belirtildi.^[6]

19 Eylül 2018'de Sony, orijinal konsolun 24. yıl dönümünü kutlamak için PlayStation Classic'i tanıttı. Bu özel sürüm Playstation 1'in minyatür halinde ve içinde gömülü 20 adet oyuna sahip.^[7]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Geliştirilme süreci[değiştir | kaynağı değiştir]

Piyasaya sürülen ilk PlayStation'ın başlangıcı, Nintendo ve Sony arasındaki ortak girişimin başladığı 1986'ya dayanıyor.^[8] Nintendo, Famicom Disk System biçiminde kartuşları tamamlamak için disket teknolojisi üretmişti ve Super Famicom için bu tamamlayıcı depolama stratejisine devam etmek istiyordu.^[9] Nintendo, Sony'e bir CD-ROM sürücüsü geliştirmesi için teklif verdi ve bu sürücü geçici olarak "Play Station" veya "SNES-CD" adını aldı.

Daha önce Nintendo'da çalışan ve sonradan Sony'de çalışmaya başlayan Ken Kutaragi (daha sonra "Playstation'ın babası" olarak anılan), Nintendo'ya sekiz kanallı ADPCM sesi kullanmak için Sony SPC-700 işlemcisini satan kişiydi.^[10] Kutaragi daha sonra Sony tarafından kovuldu çünkü hâlen Sony'de çalışırken gizli olarak Nintendo ile çalışmaktaydı.^[11]

Sony ayrıca Super NES uyumlu, Sony markalı bir konsol geliştirmeyi planladı.^[12] "Play Station" adlı ürün, Mayıs 1991 Consumer Electronics Show'da (CES) açıklanacaktı.^[13] Bununla birlikte, Hiroshi Yamauchi, Sony ve Nintendo arasındaki 1988'de yapılan sözleşmesini okuduğunda, önceki anlaşmanın aslında Sony'nin SNES CD-ROM formatında yazılmış tüm konsollar üzerinde tam kontrol sağladığını fark etti. Yamauchi bu sözleşmenin kabul edilemez olduğuna karar verdi ve ortaklığı iptal etti.^[14] Nintendo başkanı Howard Lincoln, Sony ve Nintendo arasında ortaklığı duyurmak yerine, fuarın olduğu gün sabah 9'da sahneye çıktı ve Nintendo'nun artık Philips ile ortak olacağını planladıklarını açıkladı. Lincoln ve Minoru Arakawa, Sony'den habersiz, Philips'in Hollanda'daki merkezine gitmiş ve Nintendo'ya Philips makinelerindeki lisansları üzerinde tam kontrol sağlayacak olan farklı bir ortaklık kurmuştu.^[15]

Ortak Nintendo projesinin çöküşünden sonra Sony, bağımsız bir konsol üretmek için Sega ile ortaklık kurmayı düşündü. Bunun üzerine o zamanki Sega CEO'su bu öneriyi Tokyo'daki Sega'nın genel merkezine iletti ancak bu öneri hemen veto edildi. Bu karar Sony'i araştırmalarını durdurmaya itti, ancak sonuçta şirket, Nintendo ve Sega ile şimdiye kadar geliştirdiği şeyi Super Famicom'a dayanan tam bir konsol haline getirmek için kullanmaya karar verdi.^[16] Bunun üzerine Nintendo, ABD Federal mahkemesinde Sony'e karşı dava açtı.^[15] Sonuç olarak Sony bu konsolu üretmiş, fakat bu konsoldan yalnızca 200 civarı adet üretildiği ise yalnızca bir teoridir.^[17]

1992 yılının sonunda, Sony ve Nintendo, Play Station'ın SNES oyunları için hala bir limana sahip olacağı bir anlaşmaya vardı, ancak Nintendo haklara sahip olacak ve oyunlardan elde edilen kârın büyük kısmını alacak ve SNES, Sony tarafından tasarlanan ses yongasını kullanacaktı. Ancak Sony, 1993'ün başlarında yeni nesil donanım ve yazılımları hedeflemek için "Play Station" konseptini yeniden düzenlemeye karar verdi. Bu işlemin bir parçası olarak SNES kartuş girişleri kaldırıldı ve "Play Station" adı "PlayStation" haline getirildi, böylece Nintendo'nun projeye katılımı sona erdi.^[15] Bir Sony mühendisine göre, Nintendo ile beraber tasarlanan konsoldaki tüm çalışmalar sonlandırıldı ve PlayStation yeniden tasarlandı.^[18] Sony'nin Sony Interactive Entertainment (SCEA) olarak bilinen Kuzey Amerika bölümü, odak grup çalışmalarında "PlayStation" ile ilgili olumsuz geri bildirimlerin ardından yeni konsolu "PSX" markası altında pazarlamayı planladı. Konsolun Kuzey Amerika'daki tanıtımından önce erken reklamlarda PSX'e atıfta bulundu, ancak tanıtımdan hemen önce bu isimden vazgeçildi.^[12]

Satış başarısı[değiştir | kaynağı değiştir]

PlayStation'ın başarısı kısmen Sony'nin üçüncü taraf geliştiricilere yaklaşımından kaynaklandı. Sega ve Nintendo, genellikle üçüncü taraf geliştiricilerin endişelerini göz ardı ederken, öncelikle birinci taraf gelişimine odaklanan yalıtkan bir yaklaşım sergilerken, Sony sürekli güncellenen bir dizi çevrimiçi programlama kütüphanesi sağlayarak oyun üretimini kolaylaştırdı. Ayrıca üçüncü taraf teknik destek ekipleri düzenlediler ve bazı durumlarda üçüncü taraflara doğrudan geliştirme desteği verdiler.^[19] 1996 sonunda PlayStation için yaklaşık 400 oyun geliştirilirken, Saturn için 200 Nintendo 64 için ise yalnızca 60 oyun geliştirildi.^[20]

Yazılım kütüphanesi[değiştir | kaynağı değiştir]

30 Haziran 2007 tarihi itibarıyla PlayStation için dünya çapında 7.918 yazılım yayınlanmıştır.^[21] FIFA Football 2005 ABD'de sistem için piyasaya sürülen son oyun oldu.

Bölgesel farklılıklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Japonca PlayStation oyunlarının çoğundaki Tamam ve İptal düğmeleri Kuzey Amerika ve Avrupa sürümlerinde tersine çevrilir. Japonya'da daire tuşu (maru, sağ) Tamam olarak kullanılırken, X tuşu düğme (batsu, yanlış) İptal olarak kullanılır.

Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Movie Card sayesinde VCD filmleri oynatma özelliği. (Sony'nin Lisanslı Aksesuarı değildir)
Müzik CDlerini çalıştırma
ModChip sayesinde Back-Up oyunları çalıştırma (Sony'nin Lisanslı Aksesuarı değildir)
Kendi Movie Card'ı haricinde; GameShark adlı kod makinesi bulnumaktadır, içindeki kayıtlı kodlar ile beraber yüklenen oyunlar şifreyle oynanabilmektedir, ayrıca bu eklentiyle CD, MP3 vb. çalınabilir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Temmuz 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2011.
^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2008.
^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Nisan 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2004.
^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Ocak 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2006.
^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2019.
^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2018.
^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.
^ "Game Over", by David Scheff
^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.
^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 16 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2012.
^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.
^ ^a ^b ^c "Arşivlenmiş kopya". 5 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2015.
^ "Nintendo's 32-Bit Super Console!". Next Generation. No. 26. Imagine Media. February 1997. p. 47.
^ "Digital Disciples: Sony's PlayStation Game Plan". Next Generation. No. 6. Imagine Media. June 1995. pp. 44–48.
^ "Sony PlayStation Expo '96". GamePro. No. 101. IDG. February 1997. pp. 44–45.
^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2008.

[1] "Arşivlenmiş kopya". 3 Temmuz 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2020.

[2] "Arşivlenmiş kopya". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2011.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 26 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2008.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 22 Nisan 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2004.

[5] "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Ocak 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2006.

[6] "Arşivlenmiş kopya". 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2019.

[7] "Arşivlenmiş kopya". 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2018.

[8] "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.

[9] "Arşivlenmiş kopya". 17 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.

[10] "Game Over", by David Scheff

[11] "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.

[web.archive.org-12] "Arşivlenmiş kopya". 16 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2012.

[13] "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.

[14] "Arşivlenmiş kopya". 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.

[:0-15] "Arşivlenmiş kopya". 5 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.

[16] "Arşivlenmiş kopya". 25 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.

[17] "Arşivlenmiş kopya". 28 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2015.

[18] "Nintendo's 32-Bit Super Console!". Next Generation. No. 26. Imagine Media. February 1997. p. 47.

[19] "Digital Disciples: Sony's PlayStation Game Plan". Next Generation. No. 6. Imagine Media. June 1995. pp. 44–48.

[20] "Sony PlayStation Expo '96". GamePro. No. 101. IDG. February 1997. pp. 44–45.

[21] "Arşivlenmiş kopya". 21 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2008.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

Playstation nedir?, Playstation anlamı nedir?, Playstation ne demektir?