Oslo tramvayı

Oslo tramvayı (Norveççe: Oslotrikken), Norveç'in başkenti Oslo'da toplam 131.4 km'lik hat uzunluğuna sahip bir tramvay sistemidir. 6 hattan oluşan sistemde 99 durak bulunmaktadır. Günlük yolcu sayısı 110.000 kişidir. Oslo tramvayları, Kollektivtransportproduksjon adlı kuruluşun bir alt kuruluşu olan Oslo Sporvognsdrift tarafından işletilmektedir. Sistem standart elektrik hatlarıyla çalışmaktadır ve 750 voltla işlemektedir. Depo, çalışma ortamı ve merkezi Oslo'nun Grefsen bölgesinde bulunmaktadır. Bu bölg aynı zamanda 13. ve 17. hatların terminalleridir. 18. ve 19. hatlarının yanında da bir depo bulunmaktadır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Oslo'da ilk tramvay 1875'te kentin batı yakasında bulunan Homansbyen ile şehir merkezindeki Grønland bölgeleri arasında faaliyete geçmiştir. İlk tramvaylar atla çekiliyordu. İlk genişletme çalışması 1878 yılında yapıldı ve hat kentin kuzeyindeki Grünerløkka'ya kadar uzatıldı.

Elektrikli tramvay 1894 yılında Briskeby ve Majorstuen arasında hizmete girdi. Bu hat ilk Homansbyen hattının güneyinde kalıyordu. 1900 yılına gelindiğinde ise bütün tramvaylar elektrikli hatlarla güncellendi. Uzunca bir süre Oslo'da tramvay hatlarını işleten, biri "Grønntrikken" (Tr. Yeşiltramvay - yeşil ve sarı renklerde) ve "Blåtrikken" (Tr. Mavitramvay - mavi renkte) olmak üzere iki farklı şirket vardı. 1924'te iki şirket birleştirildi. Norveççedeki trikk (tramvay) sözcüğü İngilizcedeki electric sözcüğünden türetilmiştir. 1910'lar, 1920'ler ve 1930'larda hat genişlemeye devam etti. En göze çarpan genişleme, Oslo Fjordu'nun doğusunda tepelerde hizmet veren Ekebergbanen hattı oldu. Bu hat bağımsız bir şirket tarafından işletildi. 1917'de işletmeye sokulan hat Sæter'e kadar uzanıyordu, 1941 yılında ise Ljabru'e kadar uzatıldı. Tramvay hattı, 1939 yılında açılan kuzebatı Sinsen hattıyla en geniş halini aldı.

I. Dünya Savaşı'ndan sonra hat dizelle çalışan otobüslerle değşitirilmeye başlandı. 1947 yılında hattın bölge bölge kapatılmasına karar verildi ve 1960 yılında kent konseyi bütün tramvay hattının kaldırılmasına karar verdi. Hatların bazıları metro ağı olan T-bane ile yer altına alınmıştı bile. Otobüslerin esnekliği yerel politikacılara daha cazip geldi. Ancak 1977 yılında kent konseyi tramvay hatlarını kaldırma kararlarından vazgeçtiler. Yaşlanan eski tramvayları yenileriyle değiştirmeye karar veren konsey, 1982 yılında teslim edilen ilk modern tramvay olan SL79 ile modernleşme harekâtına başladı.

Tramvay hattı 1990'larda bir miktar genişletildi. 1955 yılında şehrin en önemli merkezlerinden Aker Brygge üzerinden bir hat inşa edildi, 1999 yılında da kentin kuzeybatısında yer alan Ullevål bölgesine bir hat yapıldı. Bu hat aynı zamanda Oslo Üniversitesi kampüsünü ve yeni Rikshospitalet hastanesini de kapsar hale getirildi. Ardından bir kez daha hattın yenilenmesine girişildi ve İtalyan SL95 vagonlarıyla hat yenilendi. 2002 yılı yine tramvay için zor bir yıl oldu. Oslo Sporveier nakit sıkıntısı çekiyordu ve konsey tramvay hattının önemli bir kısmını kapatıp, yerine otobüs hatları koymaya karar verdi. Ancak gelen yoğun tepkiler sonucu, bu karardan vazgeçildi. Ancak en kuzeydeki Kjelsås hattının kapatılmasına karar verildi. 2003 yılında, o güne kadar Oslo Sporveier'in işlettiği tramvay hatları, bağımsız bir şirket olan Oslotrikken'e verildi. Ancak Oslotrikken adındaki "Oslo" önekinin kaldırılmasına karar verildi ve şirketin resmi adı Trikken olarak tescillendi. 2004 yılında, kapandıktan tam 2 yıl sonra Kjelsås hattı tekrar açıldı.

2003 yılından beri tramvay yolcu sayısında kayda değer bir artış olmasına karşın, işleyen tramvay sayındaki artış sadece %22.7 oldu. Araç eksikliği hattın daha fazla genişletilmesi önündeki en büyük engel olarak kabul ediliyor. Yeni tramvayların alımı düşünülüyor olsa da genişlemenin yapılması için yıllara ihtiyaç olduğu söyleniyor.^[1]

Hat Ağı[değiştir | kaynağı değiştir]

Oslo Tramvayındaki hatların çoğu şehir merkezi bölgesinde hizmet vermektedir ve tüm hatlar mutlaka kent merkezine uğruyorlar. 2005 yılı itibarıyla, her gün 10 dakkalık aralarla hizmet veren 6 hat bulunmaktadır. Gece saatleri ve hafta sonlarında sefer aralığı 20 dakikaya çıkabilmektedir. Hattın toplam uzunluğu 131.5 km'dir. Hatların çoğu 2 ya da daha fazla şeritten oluşmaktadır.

Önemli hatlar:

Ekeberg Hattı (Ekebergbanen). En güneydeki hat. Oslo Fjordu'nu takip ediyor ve Ljabru'de sonlanıyor.
Lilleaker Hattı, aynı zamanda bir hafif metro ağıdır. En batıdaki hattır.

Hatlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Hatlar renklerle belirtilmiştir, aynı renkler hat haritasında ve varış istasyonlarında da belirtilmiştir. Sadece SL-79 hattında renk kullanımı kalkmıştır ve bunun yerine dijital ekranlarda hat bilgileri yer almaktadır. Hat 11 ve 13 aynı rengi paylaşıyorlar; aynı durum hat 18 ve 19 için de geçerli. 2005 yılına kadar mavi renkli 10 numaralı hat ve kırmızı renkli, 15 numaralı 15 numaralı hat da bulunmaktaydı.

Numara.	Servis
11	Majorstuen–Homansbyen–Torshov–Storo–Disen–(Kjelsås)
12	Majorstuen–Frogner–Aker Brygge–Jernbanetorget–Torshov–Storo–Disen–Kjelsås
13	(Jar)-Lilleaker–Skøyen–Nationaltheateret–Jernbanetorget–Torshov–Storo–Grefsen
17	Rikshospitalet–Ullevål–Stortorvet–Carl Berners Plass–Sinsen–Grefsen
18	Rikshospitalet–Ullevål–Stortorvet–Jernbanetorget–Holtet–(Ljabru)
19	Majorstuen–Briskeby–Nationaltheateret–Jernbanetorget–Holtet–Ljabru

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Halvorsen, Bjørn Egil (19 Ocak 2009). "Flere busser med få passasjerer" (Norveççe). Aftenposten. 22 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2009.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Oslo Tramvam web sitesi(Norveççe)
Oslo Tramvay Web Sitesi (İngilizce)
7 Kasım 2010 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi (PNG dosyası)
Zaman ve Hat Çizelgesi 17 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Railfaneurope.net resim galerisi 11 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Tram Travels/Sporvognsrejser: Oslo Sporveier 13 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] Halvorsen, Bjørn Egil (19 Ocak 2009). "Flere busser med få passasjerer" (Norveççe). Aftenposten. 22 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2009.

[1]

Oslo tramvayı nedir?, Oslo tramvayı anlamı nedir?, Oslo tramvayı ne demektir?