North Slope ili
İl
North Slope Borough
Ülke	ABD
Eyalet	Alaska
Merkez	Utqiagvik
Yüzölçümü
• Toplam	245.520 km²
Nüfus  (2020)
• Toplam	11,031
• Yoğunluk	0.045/km²
Zaman dilimi	UTC-08.00 (Dağ)
• Yaz (YSU)	UTC-07.00 (Dağ)

North Slope ili veya North Slope Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Alaska North Slope denilen coğrafi bölgesinin büyük bir kısmında yer alan ve bir Eskimo halkı olan İnyupiklerlerce meskun olan bir ilsi. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. Yönetim merkezi Barrow'dur.

2 Haziran 1972 tarihinde kurulan ilnin 2002 sayımına göre nüfusu 7.385 kişidir. 2010 itibarıyla belediye başkanı Edward S. Itta'dır.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

İlinin toplam alanı 245.436 km² dir. Bunun 230.035 km² si kara, 15.399 km² si ise sudur. ABD'deki 39 eyaletten daha büyük olup aynı zamanda siyasi idareler içinde il düzeyinde en büyüğüdür

Batı kıyıları Çukçi Denizi ile doğu kıyıları ise Beaufort Denizi ile sınırdır.

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

2000 nüfus sayımına göre şehir 2.109 hane ve 1.524 aile olmak üzere nüfusu 7.385 kişidir. Beyaz % 17.09, Siyah % 0.72, Amerikan Yerlisi (çoğunlukla İnyupikler) % 68.38, Asyalı % 5.92, Pasifik Adalı % 0.84, diğer ırklar % 0.50 ve iki ya da çok ırklı olanlar ise % 6.55.

İlde İngilizce ve İnyupikçe dışında konuşulan üçüncü büyük dil % 4.21 oranla Filipinlilerin Tagalog dilidir.

Yerli Halk[değiştir | kaynağı değiştir]

İlinin tek yerli halkı İnuit kolundan bir Eskimo halkı olan İnyupiklerdir. Batılılarla en son karşılaşan Eskimolardır. Daha güneydeki illerde yaşayan İnyupiklere göre dil ve kültürleri daha iyi korunmuştur.

İlde Kuzey Alaska İnyupikleri bulunmaktadır ve bunlar diyalekt ve kabilelere göre şöyle sıralanır:

• Kuzey Alaska İnyupikçesi ve İnyupikleri (kendilerince Iñupiatun ; İngilizce North Alaskan Inupiatun)
  • Tikiğaq İnyupikçesi ve İnyupikleri (kendilerince Tikiġaġmiut; İngilizce Point Hope Inupiatun)
  • North Slope İnyupikçesi ve İnyupikleri (İngilizce North Slope Inupiatun)
    • Utuqqaġmiut
    • Siḷaliñaġmiut
      • Kukparungmiut
      • Kunmiut
    • Kakligmiut
      • Sidarumiut
      • Utkiavinmuit
      • Nuvukmiut
    • Kuulugruaġmiut
    • Ikpikpagmiut
    • Kuukpigmiut
      • Kañianermiut
      • Killinermiut
      • Kagmalirmiut
  • Nunataağmiut İnyupikçesi ve İnyupikleri (kendilerince Nunataaġmiut; İngilizce Anaktuvik Pass Inupiatun, Nunamiut)
  • Uummarmiut İnyupikçesi ve İnyupikleri (kendilerince Uummarmiut, Uummarmiutun; İngilizce Uummarmiut Iñupiaq, West Arctic Inupiatun, Canadian Iñupiaq). Kanada'da Mackenzie deltasında yer alan Aklavik ve Inuvik şehirlerinde konuşulur. Kökenleri Nunamiut'lara dayanır. Etnik olarak “Inupiaq” olsa da Kanada’da siyasi sebeplerle “Inuvialuit” adı altında toplanır.

ANCSA Yapılanması[değiştir | kaynağı değiştir]

ABD'nin Alaska'yı 1867 yılında Ruslardan satın almasından bu yana 100 yıldır çözülemeyen yerlilerinin (Eskimo ve Kızılderililerin) toprak taleplerini çözmek üzere ABD Kongresinde 18 Aralık 1971 tarihinde başkan Richard Nixon tarafından imzalanarak yürülüğe giren ve ABD tarihinin en büyük toprak talebini karşılayan yasa olan Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası (ANCSA) gereği ayrılan 12 coğrafi bölgeden (geographic region) biri de Arctic Slope coğrafi bölgesidir. North Slope Borough ilsinin tamamını kapsayan bölgede Arctic Slope Regional Corporation (ASRC) adlı bölge şirketi (regional corporation) kurulmuş ve buna bağlı olarak da sekiz tane köy şirketi (village corporation) oluşturulmuştur. Bölge şirketi arazinin yeraltı hakkına, köy şirketleri de yerüstü hakkına sahiptir.

ASRC bölge şirketine bağlı köy şirketleri ve bulunduğu yerler:

• Atkasook Corporation  : Atqasuk
• Cully Corporation  : Point Lay
• Kaktovik Iñupiat Corporation  : Kaktovik
• Kuukpik Corporation, Inc.  : Nuiqsut
• Nunamiut Corporation  : Anaktuvuk Pass
• Olgoonik Corporation, Inc.  : Wainwright
• Tikigaq Corporation  : Point Hope
• Ukpeaġvik Iñupiat Corporation  : Barrow

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Yöredeki en büyük işverenler:^[1]

• North Slope Borough
• North Slope Borough School
• Arctic Slope Native Assoc Ltd
• Iḷisaġvik College
• Native Village Of Barrow
• Ukpeagvik Inupiat Corporation
• AK Commercial Co
• Barrow City of
• Harpoon Construction Group Inc
• Tagiugmiullu Nunamiullu Housing Authority
• Barrow Utilities & Elec Coop

Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

İlde tek okul bölgesl (School district) bulunur :

• North Slope Okul Bölgesi (kısaltması NSBSD, İngilizce North Slope Borough School District) : North Slope Borough'da bulunan bölgeye bağlı okullar: Alak, Barrow High, Eben Hopson Middle, Fred Ipalook Elementary, Harold Kaveolook, Kali, Kiita Learning Center, Meade River, Nuiqsut Trapper, Nunamiut, Tikigaq.^[2]

Milli Parklar ve Korunaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Alaska Deniz Milli Yaban hayatı Sığınağı
  • Cape Lisburne
  • Cape Thompson
• Arctic Milli Yaban hayatı Sığınağı (kısmen)
  • Mollie Beattie Wilderness (kısmen)
• Gates of the Arctic Milli Parkı ve Korunağı (kısmen)
  • Gates of the Arctic Wilderness (kısmen)
• Noatak Milli Korunağı (kısmen)
  • Noatak Wilderness (kısmen)

Kasaba ve köyleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Sınır komşuları[değiştir | kaynağı değiştir]

		Arktik Okyanusu		g t d
			Yukon, Kanada
		'North Slope Borough'
	Northwest Arctic Borough		Yukon-Koyukuk Census Area

Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• North Slope Borough resmi web sitesi 8 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.