Mauser Kar 98k
Karabiner 98 Kurz
Çeşidi	Kurmalı tüfek
Uyruğu	Nazi Almanyası
Hizmet geçmişi
Hizmet	1935-günümüze
Kullanıldığı savaşlar	İspanyol İç Savaşı II. Dünya Savaşı Vietnam Savaşı İran-Irak Savaşı Bosna Savaşı
Üretim tarihi
Üretici	Mauser
Birim maliyeti	55 ℛℳ
Üretildiği tarih	1935-45
Üretim adedi	14.643.260+[1][2]
Özellikler
Ağırlık	3.7–4.1kg
Uzunluk	1.110 mm
Namlu uzunluğu	600 mm
Mühimmat	7.92x57mm Mauser[3]
Kalibre	7.92 mm
Etki	Kurma kolu
Etkili menzil	500 m, keskin nişancı tüfeği versiyonu için 800+ metre
Besleme sistemi	Beş adet 7.92 fişekli tarak ile
Nişangah	Gez ve arpacık veya Dürbün

Karabiner 98 Kurz (sıklıkla: Kar 98k, K98 veya K98k), 1935 yılında ilk kez Nazi Alman Silahlı Kuvvetleri Wehrmacht tarafından, Alman Mauser fabrikasına siparişi verilerek üretilen tüfektir. Kar98k sürgülü tüfeği, piyade tüfeği olarak tanımlanan uzun namlulu Gewehr 98 tüfeklerinin, araç içi gibi kapalı alanlarda daha kolay manevra yapılabilmesi için mekanizması değiştirilmeden sadece namlu boyu kısaltılarak standart piyade tüfeğine dönüştürülmüş halidir.

Açıklama[değiştir | kaynağı değiştir]

Çalışma Prensibi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kar98k, fişek barutunun mekanizmayı kurmasında kullanmak yerine, ateşlemeyi yapan iğne mekanizması ve boş kovanı tahliye eden tırnak sistemini üzerinde bulunduran sürgü mekanizmasının manüel olarak elle kurulup, dolu fişeğin atım yatağına sürülüp, ateşlenip, boş kovanın tekrar elle maniple edilerek tahliye edilmesi sistemiyle çalışır. Bu sürgülü çalışma prensibine İngilizcede "bolt-action" yani sürgü hareketi denmektedir. Kullanım şeklini daha da açmak gerekirse; tetiğe basıp tüfekle ateş edildikten sonra boş kovan kundakta kalır. El ile sağ tarafa bakan sürgü/bolt kolu yukarı kaldırılarak sürgü kilitleri açılır. Sonra kullanıcı bolt kolunu kendisine doğru çeker. Böylece iğne yatağında tırnak tarafından tutulan boş kovan, atım yatağından çıkarılır ve tahliye edilmiş olur. Sürgünün geri kapatılmasıyla şarjör yuvasında sırada bekleyen fişek atım yatağına sürülmüş olur. Bu sistem böyle devam eder. Yani otomatik tüfeğin yaptığı iş burada manüel yapılır.

Doldurulumu[değiştir | kaynağı değiştir]

Mekanizma kolu geriye çekilir. 5 adet fişek kılavuz veya tarak denilen, bu iş için özel üretilmiş bir metal parçası yardımıyla şarjör ağzındaki yerine yerleştirilir. Fişekler üstten bastırılarak şarjör yuvasına yerleştirilir ve kılavuz dışarıda kalır. Kılavuz alındıktan sonra sürgü kapatılarak atım yatağına fişek sürülür ve artık tüfek kullanıma hazırdır. Bir diğer doldurma şekli de kılavuz parça kullanmadan fişeklerin tek tek, elle şarjör yuvasına doldurulmasıdır. Bu yöntem sadece, tüfeğin içinde zaten birkaç fişek varsa veya dürbün eklenmiş versiyonlarında dürbün, tüfeğin üst kısmını kapladığı için kılavuz parçanın yerleştirilememesi nedeniyle kullanılır.

Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kar98k (Karabiner 98k, K98k olarak da anılır) sürgülü tüfeği, standart olarak bir kılavuz ile sabit şarjörüne doldurulan 5 adet 7.92x57mm Mauser mermisi ile çalışır. Tüm parçaları ayrı bir sökme aparatı gerektirmeden sökülüp takılabilir. Aslında sıfırdan üretilmiş bir tüfek değildir, Karabiner 98b adlı tüfeğin üzerinden geliştirilmiştir. Kar98b, I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti tarafından da kullanılmıştır. O dönemde, zamanının en üstün teknolojisi olan bu tüfekler ile Osmanlı birlikleri de donatılmışlardı. Diğer üretim siparişlerinin aksine, gez mesafe kerteriz rakamları Arapça yazılmıştır. Kar98b, üretim dönemine göre en başarılı sürgülü tüfek olarak kabul edilir. Fakat zamanla yarı otomatik piyade tüfeklerinin kullanılmaya başlaması ile önemini kaybetmiştir.

Ek Parçaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Tüfek ile aynı seri numarasını paylaşan süngüleri vardır. Ayrıca keskin nişancılar için dürbün de takılabilmektedir. En yaygını Zeiss Zielvier 4x (ZF39) dürbünüdür, buna ek olarak aynı dürbünün 6x versiyonu ile Ajack 4x, Hensoldt Dialytan 4x ve Kahles Heliavier 4x gibi başka marka dürbünler de kullanılmıştır.

II. Dünya Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kar98k kullanan Wehrmacht 1939'da Polonya'yı işgal ederek kısa sürede yayılarak tüm dünyayı sarsacak II. Dünya Savaşı'nı başlatmışlardır. Her II. Dünya Savaşı konulu filmde görülebilen bu tüfekler tüm cephelerde kullanılmıştır. Savaşın ilerleyen yıllarında kısa mesafedeki yetersizliği görülmüştür. Kısa mesafede sürgü sistemi biraz zordur, tek atış yaptıktan sonra sürgü çekilerek silah hazırlanmak zorundadır. Ancak otomatik silahlar kullanan düşmanlar dakikada yüzlerce mermi atmaktadırlar. Buradan yola çıkılarak Wehrmacht tarafından tarihin ilk saldırı tüfeği StG-44 üretilmiştir. Buna ek olarak yarı-otomatik tüfek Gewehr 43 ve MP40 adlı tam otomatik silahlar kullanılmıştır. Gene de Kar98k'in ününü hiçbiri geçememiştir. Özellikle Alman keskin nişancıları için tasarlanmış pek çok dürbünlü modeli üretilmiştir.

Günümüz[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu tüfek günümüzde de geliştirilerek hâlâ kullanılmaktadır. Dünyada en uzun süre boyunca hizmette kalmış silahtır. II. Dünya Savaşı'ından sonra da birçok savaşta boy göstermiştir. Vietnam Savaşı, İran-Irak Savaşı, Bosna Savaşı ve bunlara ek bir sürü yerel çatışmalar sayılabilir. Günümüzde piyade savaş sistemi çok değişmiştir. Şimdiki versiyonları genelde siviller tarafından av veya spor için kullanılmaktadır. Birçok Amerikan ve Avrupa silah firmaları bu tüfeği geliştirerek sivil kullanıma sunmuşlardır. Ayrıca orijinal ve kopya Kar98k'ler II. Dünya Savaşı koleksiyoncuları için vazgeçilmez bir parçadır.

Wikimedia Commons'ta Karabiner 98k ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]