Mahagonny Kentinin Yükselişi ve Düşüşü

Mahagonny Kentinin Yükselişi ve Düşüşü (Almanca: Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny), (İngilizce: Rise and Fall of the City of Mahagonny) Kurt Weill tarafından bestelenen ve librettosu Bertolt Brecht'e ait olan opera türünde bir politik taşlamadır.^[1] İlk gösterimi 9 Mart 1930 yılında Leipzig kentinde yapılmıştır.^[1]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

"Mahagonny Singspiel"de^[2] sunulan materyali Brecht ve Weill, tam uzunlukta bir operaya dönüştürme kararı almadan önce Weill, “Alabama-Song” da dahil olmak üzere bazı bölümleri yeniden bestelenmiş halleriyle operaya dahil etti. Brecht, 1930 prömiyeri Leipzig’te yapılan eserin librettosunu "Weill'le opera olmasaydı yazacağım şey buydu." diyerek 1931 yılında bir kez daha yazdı. Bu ikinci versiyon müziği hiçbir şekilde hesaba katmamaktadır. Weill ile Brecht arasındaki bu sanatsal çekişmelerle yapısı kurulmaya devam eden ve Adorno'nun müzikal açıdan bu güne kadarki en iyi yapım dediği Mahagonny; Aralık 1931'deki gösteriminden sonra Naziler tarafından sahneden kaldırıldı.^[3]

Sinopsis[değiştir | kaynağı değiştir]

I. Perde

Amerika'da bir yerlerde üç hapishane kaçkını olan Vekilharç Willy, İmanlı Moses ve Begbick^[4] kamyonları bozulduğu için çölde mahsur kalır. Begbick, burada zevk ve boşluğun hüküm süreceği ve çalışmanın yasak olduğu Mahagonny adında bir ütopya şehir kurmaya karar verir. Şehre ilk gelenler Jenny'in de dahil olduğu fahişe tayfasıdır. Sonrasında memnuniyetsiz burjuvalar ve nihayet Alaska'nın ormanlarında kazandıkları parayı eğlenerek harcamaya can atan oduncular şehre akın eder. Ancak hiçbir şey yapmamaktan ziyaretçiler bir kasırganın yaklaştığı haberini alır.^[5]

II. Perde

Beklenen yıkımı yaratmayan kasırganın ardından Begbick ve adamları burjuvazivari boş zaman geçirme alışkanlıklarıyla tatmin olmayan ziyaretçileri eğlendirmenin yeni yollarını bulacaktır: Tıkınma, Sevişme, Dövüşme ve Kafa Çekme. Bu sahnelerin her birinde odunculardan teker teker ölür. Derken Kafa Çekme sahnesinde Jim herkese bir tur içki ısmarlar fakat fatura geldiğinde Jenny'ye parasız olduğunu söyler. Jım Jenny'e Alaska'ya birlikte kaçmalarını önerir ve kalabalık barın içinde bir yolculuk yapar. Sonra Jim, Begbick'e ödeme yapamayacağını itiraf eder ancak bu itiraf onu hapse gönderir. Begbick, Jenny’ye Jim’in parasını ödeyip ödeyemeyeceğini sorduğundaysa, Jenny tüm sorumluluğu reddeder.^[5]

III. Perde

Jim'in mahkemede yargılanacağı sabah bir katil aynı mahkeme tarafından serbest bırakılır. Ama Jim parasızdır, borcunu ödememiştir ve bu Mahagonny adaleti için en büyük suçtur. Jim idam edilir. Ancak bu idamdan sonra zaten huzursuz olan Mahagonny halkı daha da huzursuz olur ellerinde çelişkili ve yaptıklarını inkâr eden pankartlarıyla sokağa çıkarlar.^[5]

Şarkılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Rise and Fall of the City of Mahagonny. Lotte Lenya, Wilhelm Brückner-Rüggeberg (Sony 1990; originally recorded 1956)
Rise and Fall of the City of Mahagonny. Anja Silja, Jan Latham-Koenig (Capriccio 1988; recorded in 1985)
Rise and Fall of the City of Mahagonny,DVD 1997, Salzburg Festival.
Rise and Fall of the City of Mahagonny DVD 2007 Los Angeles Opera Production starring Audra McDonald, Patti LuPone, and Anthony Dean Griffey. This recording won two 2009 Grammy Awards for Best Opera Recording and Best Classical Album.
Rise and Fall of the City of Mahagonny Teatro Real (Madrid) Production starring Measha Brueggergosman, Jane Henschel, Michael König and Willard White, conducted by Pablo Heras-Casado and staged by La Fura dels Baus. (DVD and Blu-ray Bel Air Classiques 2011; filmed in 2010)

"Rise and Fall of the City of Mahagonny": Teresa Stratas, Astrid Varnay, Richard Cassilly(MET, Recorded 1979)

Şarkıların uyarlamaları[değiştir | kaynağı değiştir]

"Alabama Song" (covered by multiple artists, notably Ute Lemper, The Doors and David Bowie).

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2019.
^ Klasik singspiel anlayışıyla o dönemin popüler Amerikan şarkı anlayışı bir araya getirilmiş 25 dakikalık kısa bir gösterimle 1927 Baden- Baden Müzik Festivali'nde sergilenmiş Mahagonny versiyonu.
^ Kim H. Kowalke, Kurt Weill Newsletter, Volume 32, Number 2, Fall 2014,Kurt Weill Foundation, New York, p.4, URL: "https://www.kwf.org/images/newsletter/kwn322p1-12.pdf 10 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."
^ karakter isimlerinin çevirisi Aziz Çalışlar ve Yılmaz Onay'ındır.
^ ^a ^b ^c "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2019.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Libretto11 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Theatre: The Rise and Fall of the City of Mahagonny11 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., TV Tropes

[en.wikipedia.org-1] "Arşivlenmiş kopya". 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2019.

[2] Klasik singspiel anlayışıyla o dönemin popüler Amerikan şarkı anlayışı bir araya getirilmiş 25 dakikalık kısa bir gösterimle 1927 Baden- Baden Müzik Festivali'nde sergilenmiş Mahagonny versiyonu.

[3] Kim H. Kowalke, Kurt Weill Newsletter, Volume 32, Number 2, Fall 2014,Kurt Weill Foundation, New York, p.4, URL: "https://www.kwf.org/images/newsletter/kwn322p1-12.pdf 10 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."

[4] rakter isimlerinin çevirisi Aziz Çalışlar ve Yılmaz Onay'ındır.

[kwf.org-5] "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Mahagonny Kentinin Yükselişi ve Düşüşü nedir?, Mahagonny Kentinin Yükselişi ve Düşüşü anlamı nedir?, Mahagonny Kentinin Yükselişi ve Düşüşü ne demektir?