Karatau Dağları

Karatau
Karatau
Қаратау жотасы
	Kentau şehri civarındaki dağların görünümü
En yüksek noktası
Yükseklik	2.176 m (7.139 ft)
Sıradağ zirvesi	Bessaz
Koordinatlar	43°48′38″N 68°39′14″E / 43.810504°K 68.653867°D
Ölçüleri
Uzunluk	420 km (260 mi) KB / GD
Genişlik	90 km (56 mi) KD / GB
Coğrafya
Ülke	Kazakistan
Eyalet	Türkistan, Kızılorda, Jambıl
Koordinat aralıkları	43°29′03″N 69°04′30″E / 43.484222°K 69.075128°D
Sıradağ	Tanrı Dağları
Jeoloji
Dağ türü	Alpin Orojenezi
Kayaç türü	Şeyl, Kumtaşı, Kireç taşı
Tırmanma
En kolay rota	Kentau şehri üzerinden
	Karatau Kazakistan' daki konumu

Karatau (Kazakça: Қаратау жотасы, Rusça: хребет Каратау), Kazakistanın güneyinde yer alan bir sıradağıdır.

Kazakçada Karadağ anlamındadır. Dağlarda fosforit, kurşun ve çinko yatakları vardır.^[3]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Sırtın güneybatısında Siriderya Nehri vadisi, kuzeydoğusunda ise Talas Nehri vadisi yer alır.^[4] İdari olarak sırt, Türkistan ve Jambıl Eyaletlerinin topraklarında yer alır. En batı kısmı ise Kızılorda Eyaleti topraklarındadır.^[2]

Sıradağlar, Siriderya Nehri'nin hemen kuzeyinde kabaca KB/GD yönünde yaklaşık 420 kilometre (260 mi) boyunca uzanır. Sıradağların kuzeyinde Moyunkum Çölü uzanır. Karatau, Tanrı Dağları'nın en batıdaki uzantısıdır. En yüksek noktası 2176 m ile Bessaz Dağıdır. Ortalama yükseklik 1.000-1.500 m (3.300-4.900 ft) arasındadır. Dağların zirveleri düzlüklerden oluşur ve yamaçları karla beslenen nehirler tarafından kesilir.^[3] Sıradağlarda kaynakları olan nehirler arasında; Şabaktı, Kırşabaktı, Üşbas, Bugun ve Asa bulunur.^[5]

Karatau Sıradağları

Kızılorda (sol), Türkistan (orta) ve Jambıl (sağ) Eyaletleri

Dünya Mirası Durumu[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölgede erken Paleolitik Çağ (GÖ 1 milyon) ile Neolitik Çağ (GÖ 6500) arasındaki kültürel evrim aşamalarını gösteren çok sayıda antik arkeolojik alan bulunmaktadır.^[6] Bu alanlar 24 Eylül 1998'de Kültür kategorisinde UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesine eklendi.^[6]

Doğa Koruma Alanı[değiştir | kaynağı değiştir]

Karatau Doğa Koruma Alanı, 2004 yılında sıradağlarında kurulan bir koruma alanı'dır.^[7]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Каратау (горн. хребет на Тянь-Шане) 6 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Büyük Sovyet Ansiklopedisi in 30 vols. — Ch. ed. Aleksandr Prohorov. - 3rd ed. - M. Soviet Encyclopedia, 1969-1978. (Rusça)
^ ^a ^b ^c Google Earth
^ ^a ^b "Qarataū". Encyclopedia Britannica. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022.
^ Каратау (Karatau) // Kazakistan Ulusal Ansiklopedisi. — Almatı: Kazak Ansiklopedisi, 2005 (Rusça). — Т. Cilt III. — ISBN 9965-9746-4-0. (Cc-by-3.0)
^ "K-42 Topographic Chart (maps.vlasenko.net) (Rusça) 1:1.000.000". 20 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2023.
^ ^a ^b "Paleolithic sites and geomorphology of Karatau mountain range - UNESCO World Heritage Centre". 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
^ Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan "On the establishment of the state institution" Karatau State Nature Reserve "of the Committee for Forestry and Hunting of the Ministry of Agriculture of the Republic of Kazakhstan"; 1 March 2004

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Karatau ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

[BSA-1] Каратау (горн. хребет на Тянь-Шане) 6 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Büyük Sovyet Ansiklopedisi in 30 vols. — Ch. ed. Aleksandr Prohorov. - 3rd ed. - M. Soviet Encyclopedia, 1969-1978. (Rusça)

[GE-2] Google Earth

[Br-3] "Qarataū". Encyclopedia Britannica. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022.

[KUA-4] Каратау (Karatau) // Kazakistan Ulusal Ansiklopedisi. — Almatı: Kazak Ansiklopedisi, 2005 (Rusça). — Т. Cilt III. — ISBN 9965-9746-4-0. (Cc-by-3.0)

[STMa-5] "K-42 Topographic Chart (maps.vlasenko.net) (Rusça) 1:1.000.000". 20 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2023.

[UN-6] "Paleolithic sites and geomorphology of Karatau mountain range - UNESCO World Heritage Centre". 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.

[7] Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan "On the establishment of the state institution" Karatau State Nature Reserve "of the Committee for Forestry and Hunting of the Ministry of Agriculture of the Republic of Kazakhstan"; 1 March 2004

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Karatau Dağları nedir?, Karatau Dağları anlamı nedir?, Karatau Dağları ne demektir?