Kara Atena Eski Yunanistan Uydurmacası Nasıl İmal Edildi? 1785-1985

Yazar	Martin Bernal
Çevirmen	Özcan Buze
Dil	İngilizce
Konu	19. Yüzyıl Avrupa ırkçılığının kendi tarihine kaynak olarak özgün uygarlığın beşiğinin Yunanistan olduğu efsanesini ortaya atıldığı ve sahiplendiği[1]
Yayım	1987
Yayımcı	Kaynak Yayınları
Sayfa	699 sayfa (Türkçe)
ISBN	978-975-343-228-3
Seri
Kara Atena Eski Yunanistan Uydurmacası Nasıl İmal Edildi? 1785-1985 Bölüm II, Arkeolojik ve Belgesel Kanıtlar (1991)

Kara Athena: Klasik Medeniyet'in Afro-Asyatik Kökleri (İngilizce: Black Athena: The Afroasiatic Roots of Classical Civilization), Martin Bernal'in bir çalışmasıdır. Antik Yunan ve dolayısıyla Batı Medeniyetinin kültürel kökeninin Afro-Asyatik Antik Mısır ve Finike kültürlerine dayandığı faraziyesini ortaya koyar. Batı medeniyetinin kökeninin Avrupa'daki 18. ve 19. yüzyıl ideolojik akımlarının etkisinde, bilimsel nesnellikten uzak olarak imal edildiğini ve özgün Avrupa medeniyetinin beşiği Yunanistan sloganının lanse edildiğini savunur. İdeolojik ve ırkçı öğelere sahip tarih yazımına göre Avrupa, Yunanistan ve Ariler dışında kalan Afrika ve Asya köklerin Yunan kültüründeki büyük etkisinin Batılı akademisyenler tarafından bilinçli bir şekilde tekrar tekrar görmezden gelinip inkâr edildiğini ve zamanla silindiğini savunur.^[2][3]

Yayımlanmış bölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Bölüm I, Eski Yunanistan Uydurmacası Nasıl İmal Edildi, 1785-1985 (1987)
• Bölüm II, Arkeolojik ve Belgesel Kanıtlar (1991)
• Bölüm III, Dilbilimsel Kanıtlar (2006)

Martin Bernal[değiştir | kaynağı değiştir]

Bernal'in çalışmalarının ilk konusu Çin Dili üzerine oldu. Cambridge Üniversitesi'nde Doğu çalışmalarında birincilik payeleri aldı. Sonra modern Çin tarihinde uzmanlaştı. Çinliler üzerine erken araştırmaları, "Kara Athena"'da neden kültürlerin tesirlerinin anlaşılmasındaki çalışmalarının dil-merkezli yaklaşımları temel aldığını ve bazı dereceden arkeolojik delilleri ve tarihi notları reddettiğini açıklayabilir.^[4]

İhtilâflı görüş[değiştir | kaynağı değiştir]

Bernal'e göre Yunan medeniyetinin menşeinin iki esas kuramı vardır: "Arî model" ve "antik model". Arî model, daha sonra "zayıf" ve "kuvvetli" diye ayırdığı, Yunanların ilk yerleşimlerinin kuzey doğuda (yani merkezi Avrupa'da) olduğudur. "Kuvvetli kuram" Yunanistan'ın bulunduğu bölgeyi Arî'lerin gelmesinden önce meskûn olmamış kabul eder. "Zayıf kuram" ise bu bölgenin Arî'lerin gelmesinden önce yerlilerine ait olduğunu kabul eder.

Bernal kanıtları eksik olan sömürgeleştirme temelli Arî kuramı reddeder. Socrates, Plato and Aristo gibi dönemin Yunan tarihçilerinin Finike medeniyetinin Yunanistanı kolonileştirdiğine inanamalarını ispatlamalarına değinir. Bunu temel alarak, Yunanistan'ın kuzeyli istilacıların karışımı (Akalar, Danoalar, Argoslar vb.) ile bir Finike kolonisi tarafından kolonileştirildiğini açıkladığı bir yeni kuramı ortaya koyar.

Araştırmanın menşei[değiştir | kaynağı değiştir]

Bernal, Antik Mısır ve Kuzey Afrika'nın tarihini açıklamak için kitabında okuyucuya, önde gelen Avrupalı liderlerin Mısır ve Kuzey Afrika hususunda ilgi ve hayranlık içeren ifadelerinin birçok örneklerini gösterir. 18nci ve 19ncu yüzyıl Avrupalı ırkçıları için, kendi medeniyetlerinin kökenlerinin Afrika'lıların ve Sami'lerin kolonileştirdiği Mora'lı barbarlar olması, tahammül edilebilir değildi. Bu yüzden arkeolojik ve dilbilimsel bütün kanıtları bir tarafa bırakıp kendi tarih tezlerini yazdılar. Barthold Georg Niebuhr ve Karl Ottfried Müller gibi 19ncu yüzyıl tarihçileri bilimsel disiplin ve kanıtları da bir tarafa bırakarak Arî modeli kurdular. Buna tarihi teze göre, Kuzeyden Mora'ya gelen saf Hint-Avrupa ırkından Dorlar ve Helenler buradaki vahşileri medenileştirip Avrupa medeniyetinin temellerini atmışlardı. Anadolu, Sümer, Finike ve Mısır medeniyetleri inkâr ediliyordu. Arî modeli savunanlara göre Yunan medeniyetinden önce kayda değer bir medeniyet yoktu; varsa bile bunlar Yunan kültürünün alt kültürleri veya barbarlardı.

Klasik Yunanca'nın yakınında konuşulan, Anadolu Dillerinin etkisiyle proto-Yunan dilinden çıktığının birçok kişi tarafından kabul görmesine ve kültürün karşılaştırılabilir öğelerin kaynaşması olarak geliştiğinin kabul edilmesine karşın Bernal, yakın doğu kültürlerinin Afrikalı öğelerinin altını çizer. Kitap, klasik batı merkezcil görüşe karşıt imajı nedeniyle Afro-Amerikan veya Afrikamerkezli hareketlere muazzam tesir etti.

Bernal, Yunan dilinin, Hint-Avrupa dilinin, kültürel olarak tesiri altında kaldığı Mısır dili ve Sami dilleri ile temasından tekamül ettiğini faraziyesini ortaya koydu. Bazı Hint-Avrupa etimolojilerinde şu sıralarda kabul edilen bazı kelimeler de dahil, Yunanca kelimelerin birçok Mısır ve Sami kökenli örneklerine değindi. Bernal, M.Ö. 750 yılından önce onaylanmamış M.Ö. 1800 ve M.Ö. 1400 yıllarına ait Yunan Alfabesine ve M.Ö. 10 yüzyıl şairi Hesiod'a yer verdi.

Tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kara Athena, akademik toplumda öfkeli bir münakaşayı ateşledi. Çoğu eleştirmenler, Yunan medeniyetinin menşeinin 19ncu yüzyıl ırkçılığı tarafından lekelenmiş olduğunu ifade eden Bernal'in çalışmasını kabul ederken, birçoğu Bernal'i hipotezinin spekülatif tabiatta olması ve uzmanlık alanının çok dışında çalışma yapmış olması nedeniyle şiddetle eleştirdi.

Sonradan gelen bazı yazarlar, Bernal'in kültür, etnisite ve ırk hususlarında kafa karışıklığında olduğu, dilbilimsel olarak yetersiz ve sistematiklikten uzak olararak etimolojiyi ele aldığı hususlarında ağır bir şekilde eleştiride bulundular. Bernal yeri geldikçe, akademik camiayı, 19ncu yüzyıldan beri Afrika ve Sami uygarlığının önemini sürekli ve kasıtlı olarak kararmakla itham etti.

Diğer taraftan İtalyan filolojist Giovanni Semerano'nun kuramlarında ise Bernal'in tezlerinin desteklendiği görülmektedir

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Ancient Histories and Modern Humanities by John R. Lenz (Drew University)
• With Black Athena into the third millennium CE? by Wim van Binsbergen
• The Black Athena Debate 21 Eylül 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from The World Ages Archive 20 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., a website operated by Meres J. Weche, who says "The aim of the World Ages Archive is to provide an extensive web-based reference for the study of ancient chronological revisionist, catastrophist..."
• "Eski Yunan mucizesi" yalanı üzerine, Martin Bernal’la Mülakat
• Martin Bernal ile mülakat, Walter Cohen (İngilizce, PDF) 4 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.