Kapuçingiller

Cebidae
Yaşadığı dönem aralığı: 26-0 myö
Şattiyen-Günümüz^[1]
PreЄ
Є
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Cebidae; Yaşadığı dönem aralığı: 26-0 myö; Şattiyen-Günümüz PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
	Cebus apella
Biyolojik sınıflandırma
lem:	Animalia
Şube:	Chordata
Sınıf:	Mammalia
Takım:	Primates
Alt takım:	Haplorhini
İnfra takım:	Simiiformes
Parvo takım:	Platyrrhini
Familya:	Cebidae; Bonaparte, 1831
Sınıflandırma
	Metne bakınız

Kapuçingiller (Cebidae), Yeni Dünya maymunlarına (Platyrrhini) dahil bir primat familyası. Bu familyanın sınıflandırılması çok kez değiştirilmiştir. Bu madde'de kullanılan şekli^[2] 14 türü içeren iki cinsi kapsamaktadır: Cebus ve Saimiri.

Kapuçin maymunlarının adı, kafanın ön kısmını kel bırakan Kapuçin rahiplerinden kaynaklanmakta.

Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Familyanın iki cinsinin benzerlikleri dişlerinde ve kafa tasında bulunur, ama dış görünüşleri farklıdır. Uzunlukları 25 – 55 cm olur ve kuyrukları tekrar bir o kadar uzundur. Sincap maymunları sadece 0,7 - 1,1 kg ulaşırken, kapuçin maymunları 2 – 4 kg ağırlığa varır. Postları kısa tüylü olur ve rengi siyah, kahverengi veya beyazdır. Eller ve ayaklarda tırnakları olur. Kafa yuvarlak, çene kısa ve gözlerin arasındaki mesafe küçüktür.

Yayılım[değiştir | kaynağı değiştir]

Kapuçingillerin yayılımı Orta Amerika'dan Bolivya'ya ve Brezilya'nın güneydoğusuna kadar varır. Farklı orman şekillerinde yaşarlar.

Yaşam şekli[değiştir | kaynağı değiştir]

Kapuçingiller ağaçta yaşayan gündüz faal maymunlardır. Tırmanma kabiliyeti çok iyi gelişmiştir, yere nadir inerler. 8 ila 100 bireyden oluşan gruplar içinde yaşarlar. Kapuçin maymunu grupları bir erkek tarafından yönetilirken, sincap maymunlarında grubun lideri daima bir dişi olur. Aralarında çok sayıda farklı sesler ile anlaşırlar.

Beslenme[değiştir | kaynağı değiştir]

Kapuçingiller her şey yiyicidir. Meyve, tohum, yaprak veya tomurcuk gibi bitkisel besinlerin yanında böcek, diğer küçük hayvanlar, küçük omurgalılar ve yumurta ile de beslenebilirler.

Üreme[değiştir | kaynağı değiştir]

150 - 180 günlük bir gebelikten sonra tek bir yavru doğar. Babalar yavrulara neredeyse hiç bakmaz, ama grubun diğer dişileri yavrunun bakımında yardımcı olur.

Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Yeni Dünya maymunlarının basitçe pençeli ve pençesiz maymunlar olarak ikiye ayrıldığı eski sınıflandırmalarda marmosetgillere sayılmayan bütün Yeni Dünya maymunları Cebidae familyasına koyulurdu. Ancak daha yeni araştırmalara göre bu her iki grupta birbiri ile daha yakın akraba olan türlerin olduğu ortaya çıktı ve sınıflandırma yeni bir düzene sokuldu. Böylece örümcek maymunugiller (Atelidae) ve sakigiller (Pitheciidae) familyaları ortaya çıktı.

Cebus ve saimiri'ye en yakın olan gruplar Aotidae ve Callitrichidaedir. Türlerin arasındaki akrabalık derecesi tam olarak açıklığa kavuşmuş değil, bundan dolayı sınıflandırmanın tekrar değiştirilmesi mümkündür. Bazı diğer sınıflandırmalarda marmosetgiller Callitrichinae adı ile bu familyanın bir alt familyası olarak gösterilir.^[3]

Cebidae
- Cebus
  - Cebus capucinus
  - Cebus albifrons
  - Cebus olivaceus
  - Cebus kaapori
  - Cebus apella
  - Cebus libidinosus
  - Cebus xanthosternos
  - Cebus nigritus
  - Cebus flavius
- Saimiri
  - Saimiri sciureus
  - Saimiri oerstedii
  - Saimiri ustus
  - Saimiri boliviensis
  - Saimiri vanzolinii
† Tremacebinae
- †Tremacebus

Kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Thomas Geissmann: Vergleichende Primatologie. Berlin u.a.: Springer-Verlag, 2003, ISBN 3-540-43645-6
Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. Baltimore u.a.: Johns Hopkins University Press, 1999, ISBN 0-8018-5789-9

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Kapuçingiller ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Kapuçingiller ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Fossilworks: Cebidae". fossilworks.org. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021.
^ Geissmann (2003) sınıflandırması
^ etwa D. E. Wilson & D. M. Reeder: Mammal Species of the World. Johns Hopkins University Press, 2005. ISBN 0-8018-8221-4

[1] "Fossilworks: Cebidae". fossilworks.org. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021.

[2] Geissmann (2003) sınıflandırması

[3] twa D. E. Wilson & D. M. Reeder: Mammal Species of the World. Johns Hopkins University Press, 2005. ISBN 0-8018-8221-4

[1]

[2]

[3]

Kapuçingiller anlamı nedir