Kamyoncu düğümü, insan elinin kuvvetini katlayarak ipi gerdirebilme işine yarayan düğümler düzenidir.

• En üstte, ana ip tarafında, genellikle ucu geçirmek gerekmeden yani ip ortasına atılabilen bir ilik (ya da ilmek),
• Ortada, alttaki yükten peşinden üstteki ilikten geçip iki dirsek oluşturan ve ucu çekip gerdikçe küçülen bir ilmek
• Uçta da gerilmiş ipin gergin kalmasını sağlayan bir ya da daha fazla sabitleştirici bağlama düğümü.

Gerilim ve kopma tehlikesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Yandaki gerginliği katlama prensibi şemasında da görülebileceği gibi gerdirirken ipin ucu alttaki ağırlığın, ya da alt kancaya uygulanan kuvvetin yarısı kadar bir kuvvetle çekilmektedir. İp bedeni ise uca uygulanan kuvvetin üç katıyla gerilir. Gerdirmeyi bir arttırma yolu da ucu uzunca ikiye katlayıp yukarıda sıkıca tutarken aşağıda oluşan dirseğin içine ayakla hızlıca yüklenmektir.

En fazla kopma tehlikesi, gerdirirken uca en yakın keskin bükülme noktası olan en üst iliğin alt köşesindedir. Bu nokta gerdirirken ağırlık altında sürtünmeyle aşınmış ve keskin döngü gerilimi yüzünden kopmaya daha da yatkınlaşmış olabilir. Gerdiriken kopmazsa, bağlandıktan sonra hareketsiz durduğunda da yükü üçte bir azalmış olacağından kopmayacağı varsayılabilir. Bu şekilde gerdirilmiş bir yükün kullanım sırasında mağdur olacağı sarsıntılar ve çekiştirilmeler, düğümü gerer iken oluşanlardan çok daha büyük gerilimlere ve kopma tehlikesine sebep olabilir.

Kopma tehlikesini unutmamak, olası kopma noktasındaki sürtünme sebepli aşınma, keskin bükülme stresi, ipin taşıyabileceği en yüksek ağırlık ve atılan düğümlerin ipin kuvvetini azaltması gibi faktörleri göz önünde tutarak tedbirli olmak gerekir. Ayrıca kopma durumunda ipin ikiye ayrılmış ya da uzayıp gevşemiş halinin etkisinin ne olacağı da önemli olabilir.

Kullanımda gerilme kuvvetleri varsayıldığından daha azdır. Buna sebep olarak sürtünme yüzünden kuvvetlerin tam dağılamaması, sabitleştirme düğümlerini atarken gerilimin düşmesi, gerdirilen yükün, ipin ve düğümlerin kendilerini zamanla salıvermeleri gibi etkenler gösterilebilir.

Çok kullanılan çeşitleri ve bunların özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Adi ilmek ile başlayan : En kolay bağlananıdır. Koparsa halkası kopar ve bütün ip kopmuş olur.^[1]
• Alp kelebeği, Kropi bağı halkası, Adi ilmekten Kolan halkası, Oltacı bağı, Dirsekte tek izbarço bağı, Dirsekte doblin izbarço bağı, Çiftçi bağı gibi ip ortasına atılabilen, güvenilir bir sabit halkayla başlayan : Halkası koparsa sadece gevşer, ip gene de ikiye ayrılmaz; örneğin Alp kelebeği ikiye ayrılan ipi bir olarak tutar.
• İzbarço bağı, Dirsekte tek izbarço bağı gibi bir halkayla başlayan : Koparsa halkası kopar ve bütün ip kopmuş olur.
• Margarita bağının alt yarısı ile başlayan.^[2] Şu bağlardan biri ile üstteki dirseği güvene almayı, bazen alt yarıda kıvrımlarla üst yarıyı desteklemeyi gerektirir (ama gene de çok büyük gerginlikleri taşıyamaz, Margarita bağının üst dirsek kısmı boşalır ve bütün ip o kadar uzar, gevşer^[3]):
  • tek Yarım kazık bağı^[4]
  • çift döngülü yarım kazık bağı^[5]
  • üç döngülü yarım kazık bağı^[6]
  • ya da Tam kazık bağı.
• Çok döngülü adi ilmek ile başlayan:^[7] Çok kolay bağlanır. En fazla gerginlik taşıyabilenlerdendir, koparsa ilmek halkası kopar ve ip iki ayrı parçaya ayrılmış olur.

• 
  Adi ilmek ile başlayan kamyoncu düğümü.
• 
  Bol döngülü bir Adi ilmek ile başlayan kamyoncu düğümü.
• 
  Kropi bağı ilmeği ile başlayan kamyoncu düğümü.
• 
  Yarım kazık bağı ile sabit Margarita bağı yarısı ile başlayan kamyoncu düğümü.
• 
  çift döngülü Yarım kazık bağı ile sabit Margarita bağı yarısı ile başlayan kamyoncu düğümü.
• 
  Üç döngülü Yarım kazık bağı ile sabit Margarita bağı yarısı ile başlayan kamyoncu düğümü.
• 
  Tam kazık bağı ile sabit Margarita bağı yarısı ile başlayan kamyoncu düğümü.
• 
  Kropi bağı halkası ile başlayan kamyoncu düğümü.
• 
  Dirsekte adi düğüm (halkası) ile başlayan kamyoncu düğümü.
• 
  Dirsekte tek izbarço bağı ile başlayan kamyoncu düğümü.
• 
  Adi ilmekten Kolan halkası ile başlayan kamyoncu düğümü.
• 
  Dirsekte doblin izbarço bağı ile başlayan kamyoncu düğümü.
• 
  Oltacı bağı ile başlayan kamyoncu düğümü.
• 
  Çit çok döngülü adi ilmek kullanan ve ipi daha da gerebilen kamyoncu düğümü
• 
  Alp kelebeği ile başlayan Tam kazık bağı ile biten kamyoncu düğümü.

Gerdirme ve bitirme[değiştir | kaynağı değiştir]

İpin ucu her çekildiğinde ip bedeni ip ucunun üçte biri kadar mesafe, ama üç misli kuvvetle çekilir. Her çekişten sonra çeken kuvveti salıvermeden düğümü sıkarak ipin geri kayması ve gerginliğin eksilmesi önlenir. İpin ucu orta halkanın alt kenarına bir fazla döngü sarılırsa ip ucunun oradaki sürtünmesi geri kaymayı daha az, ya da hiç elle sıkılmadan önleyebilir; böylece belki iki el de ip ucunu çekmede kullanılabilir. İpin ucunu tekrar tekrar çekip düğüm sıkılarak ip bedeninde istenilen gerginlik sağlandığında ip ucu bağlanarak düğüm sabitlenebilir.

Bağlama ip bedeni sonuna olabilir veya ip bedeninin bağlandığı yere olabilir. En kolay bitirme düğümü bir veya peş peşe iki yarım kazık bağı, yük varken çözme kolaylığı için ilkini sugalı bitirerek olur. Yüksüz çözüm için bir yöntem de ip bedeni sonuna ip ucu ile sürtünme düğümlerinden farimond gibi biri atılıp, onunla ip ucunu gerdirerek tutturmak olabilir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]