Kadife çiçeği
Korunma durumu
Değerlendirilmedi (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma
lem: Plantae Şube: Spermatophyta Sınıf: Magnoliopsida Klad: Eudicots Takım: Asterales Familya: Asteraceae Cins: Tagetes Tür: T. erecta
İkili adlandırma
Tagetes erecta L., Sp. Pl.: 887 (1753).

Tagetes erecta veya kadife çiçeği, Tagetes cinsine bağlı Meksika, Guatemala ve Peru'ya özgü bir bitki türüdür.^[1][2][3] ve birçok ülkede doğallaştırılmış nüfusları vardır. Kraliyet Bahçıvanlık Derneği'nin Bahçe Başarı Ödülü'nü kazanan yüzlerce çeşit geliştirilmiştir.^{[4][5][6][7][8][9][10][11][12][13][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23]}

Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Sarı, turuncu ve kahverengi tonlarında kadife dokulu, parlak renkli çiçekleri vardır.^[24]

Tagetes erecta yıllıktır, bazen 0.5 metre (1.64 ayak) 0.3 metre (1,64 ayak) boyunda geniş. Bazı iklimlerde temmuzdan ekime kadar çiçek açar. Orta Meksika'nın dağlık bölgelerindeki doğal yaşam alanında, Eylül ayından itibaren dondurucu soğuklara kadar çiçek açar. Akenler olgunlaşır ve çiçeklenme başlangıcından sonraki iki hafta içinde dökülür. Kafalar çoğunlukla hermafrodit (hem erkek hem de dişi organlara sahip) çiçekler içerir ve esas olarak vahşi doğadaki böcekler, ayrıca tachinid sinekler ve diğer böcekler tarafından tozlaştrılır.

Tüm kadife çiçeği türlerinin yapraklarında yağ bezleri bulunur. Yağı keskin kokuludur.^[25] İyi drenaja sahip olmaları koşuluyla hem kumlu hem de killi topraklarda yetişebilir. Güneş ışığında büyümeyi gerektirir. -1 °C 'e kadar soğuğa iyi dayanır; oradan dona karşı hassastır ve gölgede gelişmez.

Kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarım[değiştir | kaynağı değiştir]

Birçok sebze mahsulü için refakatçi ekim bitkisi olarak kullanılır. Kök salgılarının topraktaki yuvarlak solucanları öldürdüğüne inanılır ve domateslerin üzerindeki beyaz sinekler gibi zararlı böcekleri uzaklaştırdığı söylenir.^[26]

Boyama[değiştir | kaynağı değiştir]

Tagetes erecta çiçekleri, yumurta sarısına altın rengi vermek için kümes hayvanı yemine eklemek için yıllık olarak yetiştirilir ve hasat edilir.

Çiçekler ayrıca insan gıdalarını renklendirmek için de kullanılabilir.^[25] Hayvan bazlı tekstilleri (yün, ipek) mordan olmadan renklendirmek için altın sarısı bir boya kullanılır ancak pamuklu ve sentetik tekstiller için bir mordan gerekir.^[25]

Koku[değiştir | kaynağı değiştir]

Bitkinin tamamı çiçekteyken hasat edilir ve uçucu yağı için damıtılır. Yağı parfümeride kullanılır. 2,500 kg (5,500 lb) çiçek ve 25,000 kg (55,000 lb) ot veren bitkinin 1 hektarından (2,5 akre) yaklaşık 35 kg (77 lb) yağ çıkarılabilir.

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

• 
  Kadife çiçeği
• 
  çiçek üzerinde güve
• 
  Çiçek demeti
• 
• 
  Açmaya başlayan çiçek
• 
  Filizlenen tohum
• 
  Filizlenen sürgünler
• 
  Çiçeklik

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Yasheshwar, U.S., Sharma, M.P., Khan, W., Ahmad, S. 2017. Variation in ornamental traits, physiological responses of Tagetes erecta L. and T. patula L. in relation to antioxidant and metabolicprofile under deficit irrigation strategies.
• Valyova, M., Stoyanov, S., Markovska, Y., Ganeva, Y. 2012. Evaluation of in-vitro antioxidant activity and free radical scavenging potential of variety of Tagetes erecta L. flowers growing in Bulgaria. International Journal of Applied Research in Natural Products, 5(2): 19-25.
• Sowbhagya, H.B., Sushma, S.B., Rastogi, N.K., Naidu, M.M. 2013. Effect of pretreatments on extraction of pigment from marigold flower.. Journal of Food Science and Technology, 50 (1):122-128.
• Šivel, M., Kráčmar, S., Fišera, M., Klejdus, B., Kubáň, V. 2014. Lutein content in marigold flower (Tagetes erecta L.) concentrates used for production of food supplements. Czech Journal of Food Science, 32 (6): 521-525
• Singh, G., Singh, O.P., Lampasona, M.P., Catal, C.A.N. 2003. Studies on essential oils. Part 35: chemical and biocidal investigations on Tagetes erecta leaf volatile oil. Flavour and Fragrance Journal, 18: 62-65
• Yasemin Özkan, 2018. Tagetes erecta L. (Kadife çiçeği)'nin kimyasal yapısı ve antioksidan kapasitesi

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Wikimedia Commons'ta Kadife çiçeği ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
• Vikitür'de Kadife çiçeği ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]