Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için alakalı konuda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır. Ayrıntılar için lütfen tartışma sayfasını inceleyin veya yeni bir tartışma başlatın. Konu hakkında uzman birini bulmaya yardımcı olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. (Ocak 2014)

Johann Jakob Balmer
Doğum	1 Mayıs 1825 Lausen, İsviçre
Ölüm	12 Mart 1898 (72 yaşında) Basel, İsviçre
Milliyet	İsviçre
Mezun olduğu okul(lar)	Basel Üniversitesi
Kariyeri
Dalı	Fizik, Matematik

Johann Jakob Balmer (1 Mayıs 1825 - 12 Mart 1898), İsviçreli matematikçi ve matematiksel fizikçidir.

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

1825'te Balmer kendisi ile aynı ismi taşıyan bir baş yargıcın oğlu olarak Lausen, İsviçre'de dünyaya geldi. Annesinin ismi Elizabeth Rolle Balmerdı. Kendisi bu ailenin en büyük erkek çocuğuydu. Okul yaşamı boyunca matematik derslerinde başarılı olan Balmer üniversite çağlarına geldiğinde bu konu üzerine ihtisas yapmaya karar verdi.

Karlsruhe Üniversitesi ve Berlin Üniversitesinde çalıştıktan sonra doktorasını 1849 yılında Basel Üniversitesinde sikloid üzerine vermiş olduğu tez ile tamamladı. Johann geri kalan yaşamını Basel'de kız okulunda öğretmenlik yaparak geçirdi. Ayrıca Basel Üniversitesinde derslere girmeye de devam etti. 1868 yılında 43 yaşındaki Christine Pauline Rinck ile evlendi. Çiftin toplamda altı çocuğu oldu.

Matematikçi olmasına rağmen bu konuda yapmış olduğu herhangi bir çalışmadan dolayı değil de daha çok yine Basel Üniversitesinden Eduard Hagenbach önerilerini alarak hidrojen atomunun görünür spektral hatları için deneysel formülüne yapmış olduğu katkılardan dolayı (1885 yılında 60 yaşındayken) tanınmaktadır.^[1] Hidrojen hatlarının Angstrom ölçümlerini kullanarak, dalga boyunu hesaplamak için Balmer formülünü aşağıdaki bağlantı ile elde etti:

${\displaystyle \lambda \ ={\frac {hm^{2}}{m^{2}-n^{2}}}}$

n = 2 için h = 3.6456×10⁻⁷ m ve m = 3, 4, 5, 6, vb.

1885 yılında h sabitini (Balmer sabiti olarak da bilinir) Hidrojen temel dizisi olarak adlandırdı. Balmer daha sonra m = 7 için dalga boyu tahmin etmek üzere bu formülü kullandı ve Hagenbach, Ångström'un daha önce 397 nanometrelik bir çizginin dalga boyunu gözlemlediği konusunda uyardı. Belmer'in iki kolej öğrencisi, Hermann Wilhelm Vogel ve William Huggins, beyaz yıldızlarda bulunan Hidrojen spekturumdaki Belmer serisinin diğer hatlarını teyit etmeyi başardılar.

Balmer formülü sonra Johannes Rydberg tarafından geliştirilen Rydberg formülünde özel bir durum, olarak bulunmuştur:

${\displaystyle {\frac {1}{\lambda }}\ ={\frac {4}{h}}\left({\frac {1}{n_{1}^{2}}}-{\frac {1}{n_{2}^{2}}}\right)=R_{H}\left({\frac {1}{n_{1}^{2}}}-{\frac {1}{n_{2}^{2}}}\right)}$

${\displaystyle R_{H}}$ Hidrojen için Rydberg sabiti, Balmer formülü için bu formülde ${\displaystyle n_{1}=2}$ ve ${\displaystyle n_{2}>n_{1}}$dir.

Bu formüllerin nasıl ve neden doğru işlediğine dair kapsamlı bir açıklama, ancak 1913 yılında Niels Bohr tarafından Bohr atom modeli sunumunda yapılabildi.

Johann Balmer Basel'de öldü.

Onurlandırmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Balmer çizgisi ve Balmer serisi ondan sonra isimlendirildi.
• Ay'daki Balmer krateri ondan sonra isimlendirildi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Johann Jakob Balmer", MacTutor Matematik Tarihi arşivi