Hipergami

Hipergami (halk dilinde "Yüksek birisiyle evlenmek" olarak anılır, bazen "yüksek oyun" olarak anılır),^[1] sosyal bilimlerde kendisinden daha yüksek kast veya sosyal statüye sahip bir eşle evlenen bir kişinin eylemi veya uygulaması için kullanılan bir terimdir.

"Hipogami"^[a] zıtlığı, tersini ifade eder: daha düşük sosyal sınıf veya statüden bir kişiyle evlenmek (konuşma dilinde "Aşağı birisiyle evlenmek"). Her iki terim de 19. yüzyılda Hint alt kıtasında, iki kavram için sırasıyla Sanskritçe anuloma ve pratiloma terimlerini kullanan klasik Hindu hukuk kitaplarını çevirirken icat edildi.^[2]

Hipergini terimi, erkekler aşağı birisiyle evleneceği için kadınların evlenmesiyle ilgili genel pratiği tanımlamak için kullanılır.^[3]

Hindistan'da[değiştir | kaynağı değiştir]

Hindistan'ın kırsal kesiminde, hipergami modernleşme fırsatıdır. Hindistan'ın kırsal kesimlerindeki evlilikler, giderek artan bir şekilde aşırı eşlilik örnekleridir.^[4] Çiftçiler ve diğer kırsal işçiler, kızlarının şehir yaşamına erişmesini istiyor, çünkü büyükşehir bağlantılarıyla internet erişimi, daha iyi iş fırsatları ve üst sınıf sosyal çevreler geliyor.^[5] Kentsel bir alandaki bağlantı, gelinin ailesi için daha geniş bir sosyal ufuk yaratır ve ailedeki küçük çocuklar, daha iyi bir eğitim için şehirdeki çiftle birlikte yaşamaya gönderilebilir. Hipergami'nin bir bedeli vardır; çeyiz, genellikle bir evin tamamından daha fazla veya daha fazla maliyete sahiptir.^[6] Bir kıza uygun bir evlilik ayarlamak için ebeveynler tarafından ödenmesi gereken yüksek bedel, dişi fetüslerin kürtaj oranlarının artmasına neden olmuştur.^[7]

Hindistan'da evlenme kavramı, kasta dayalı sınıf tabakalaşması nedeniyle yaygındır. Daha yüksek kastlardan kadınların alt kastlardan erkeklerle evlenmesine izin verilmedi. Smritis'te Anuloma olarak anılan bu evlenen kadın kavramı, gen havuzunun Hindu ideolojik eşdeğerini aşağılamaktan koruyan mekanizma olarak haklı çıkarıldı. Pratiloma olarak adlandırılan Anuloma'nın tersine eski Hint toplumunda izin verilmiyordu. Ancak Mahabharata, istisnalara izin verilen örneklerden bahsediyor, örneğin Shukracharya'nın kızı Devayani, Kshatriya Yayati ile evlendiğinde.

Çiftleşme tercihleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünyanın dört bir yanındaki düzinelerce ülkede eş seçimi üzerine yapılan araştırmalar, erkeklerin ve kadınların eş seçerken farklı özelliklere öncelik verdiklerini, erkekler genç ve çekici kadınları tercih etme eğiliminde olduklarını ve kadınlar eğitimli, hırslı, çekici ve zengin erkekleri tercih etme eğiliminde olduklarını ortaya çıkardı.^[8] Evrimsel psikologlar, bunun, sağlıklı bebekler doğuracak kadınları aramaya itilen erkekler ve ailenin hayatta kalması için gerekli kaynakları sağlayabilecek erkekleri aramaya yönlendirilen kadınlarla cinsel seçilimden kaynaklanan içsel bir cinsiyet farkı olduğunu iddia ediyorlar.

Bununla birlikte, sosyal öğrenme kuramcıları, kadınların yüksek kazanç kapasitesine sahip erkeklere değer verdiğini, çünkü kadınların erkek egemen bir toplumda dezavantajlı statüleri nedeniyle kendi kazanma yeteneklerini kısıtladığını söylüyor. Toplumlar daha cinsiyet eşitliğine doğru kayarken, kadınların eş seçim tercihlerinin de değiştiğini iddia ediyorlar. Bazı araştırmalar bu teoriyi desteklemektedir,^[9] 37 ülkede 8,953 kişiyle yapılan bir anketin 2012 analizi de dahil olmak üzere, bir ülke cinsiyet eşitliği ne kadar fazlaysa, erkek ve kadın yanıtlayıcıların farklı nitelikler yerine birbirleriyle aynı nitelikleri aradıklarını bildirme olasılığı yüksektir.^[10] Bununla birlikte, Townsend (1989) tıp öğrencilerini, eğitim kariyeri ilerledikçe evlilik partnerlerinin mevcudiyetinin nasıl değiştiğine ilişkin algıları konusunda araştırmıştır. Kadınların yüzde 85'i "Durumum yükseldikçe kabul edilebilir partner havuzum azalır" dedi. Buna karşılık, erkeklerin yüzde 90'ı "Statüm yükseldikçe kabul edilebilir ortaklar havuzum artar" diye düşünüyor.^[11]^:246

Gilles Saint-Paul (2008), matematiksel modellere dayanarak, insan dişi hipergami'nin, kadınların tek eşli çiftleşmeden (daha yavaş üreme hızları ve sınırlı doğurganlık pencereleri göz önüne alındığında) daha fazla çiftleşme fırsatı maliyetleri kaybetmesi nedeniyle ortaya çıktığını ve dolayısıyla bu evlilik bedelinin karşılanması gerekir. Evlilik, genetik olarak daha yüksek kaliteli bir erkeğin, ebeveyn yatırımı olmasa da, hamile bırakma olasılığını ortadan kaldırarak, yavrularının genel genetik kalitesini düşürür. Bununla birlikte, bu azalma, genetik olarak düşük kaliteli kocası tarafından daha yüksek düzeyde ebeveyn yatırımı ile telafi edilebilir.^[12]

Deneysel bir çalışma, İsrail'de oldukça çarpık bir cinsiyet oranına sahip (1000 kadına 646 erkek) bir bilgisayar randevu hizmetine abonelerin eş tercihlerini inceledi. Bu çarpık cinsiyet oranına rağmen, "Eğitim ve sosyoekonomik statü konusunda, kadınlar ortalama olarak daha fazla hipergamik seçicilik gösterirler; bu özelliklerde kendilerinden daha üstün olan eşleri tercih ederler... Erkekler ise buna dayalı bir hipergaminin analoğunu arzular. fiziksel çekicilik; fiziksel çekicilik ölçeğinde kendilerinden daha üst sırada yer alan bir eş arzu ederler."^[13]^:51

Bir çalışma, Amerika Birleşik Devletleri'nde 1.109 ilk kez evli çiftten oluşan bir örneklemde "evlenen" kadın veya erkek sayısında istatistiksel bir fark bulamadı.^[14]

Başka bir çalışma, İngiltere'de hipergaminin 1950'lerden bu yana önemli ölçüde azaldığını göstermiştir.^[15] Eğitimde erkeklerin “evlendiği” geleneksel evlilik pratikleri, kadınlar eğitim avantajına sahip olduktan sonra uzun süre devam etmez.^[16]

Yaygınlık[değiştir | kaynağı değiştir]

Hint alt kıtası, imparatorluk Çin, eski Yunanistan, Osmanlı İmparatorluğu ve feodal Avrupa dahil olmak üzere tarih boyunca hipergaminin biçimleri uygulanmıştır.

Bugün, çoğu insan yaklaşık sosyal eşitleriyle evleniyor ve dünyanın bazı yerlerinde hipergamiler azaldı. Kadınların yaşlı erkeklerle evlenmesi giderek daha az yaygın hale geliyor. (Hipergamilik, erkeğin daha yaşlı olmasını gerektirmez, yalnızca daha yüksek statüde olmasını gerektirir ve sosyal eşitlik genellikle ekonomik eşitlikten ziyade sosyal çevreleri ifade eder).^[15]^[17]^[18]

Araştırmacı Yue Qian, 1980 ve 2012'deki çiftler arasındaki gelir farkını araştıran 2016 tarihli bir makalede, kadınların kendilerinden daha yüksek gelire sahip erkeklerle evlenme eğiliminin modern çağda hala devam ettiğini belirtti.^[19]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Not to be confused with the botanical term "hypogamous".

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "What is hypergamy and are some people prone to it?". metro.co.uk. 21 Ekim 2018. 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2019.
^ Shah (6 Aralık 2012), The Structure of Indian Society: Then and Now, Routledge, ss. 37-, ISBN 978-1-136-19770-3
^ Dickemann (Mayıs 1979). "The ecology of mating systems in hypergynous dowry societies". Information (International Social Science Council). 18 (2): 163-195. doi:10.1177/053901847901800201. It seemed clear from my materials that, as long ago proposed by Risley (1908) and Rivers (1921), this practice was a product of hypergyny, the upward flow of brides in a society which, being pyramidal, had fewer grooms at the top
^ Caldwell, J.C. (1983). "The Causes of Marriage Change in South India". Population Studies. 37 (3): 343-361. doi:10.1080/00324728.1983.10408866.
^ Barber, Jennifer (2004). "Community Social Context and Individualistic Attitudes toward Marriage". Social Psychology Quarterly. 67 (3): 236-256. doi:10.1177/019027250406700302.
^ Thornton, Arland (2006). "Social Change, Premarital Nonfamily Experience, and Spouse Choice in an Arranged Marriage Society" (PDF). American Journal of Sociology. 111 (4): 1181-1218. doi:10.1086/498468. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2016.
^ Srivinsan, Padma (2004). "The Dowry System in Northern India: Women's Attitudes and Social Change". Journal of Marriage and Family. Special Issue: International Perspectives on Families and Social Change. 66 (5): 1108-1117. doi:10.1111/j.0022-2445.2004.00081.x.
^ Cashdan (1996). "Women's Mating Strategies" (PDF). Evolutionary Anthropology. 5 (4): 134-143. doi:10.1002/(SICI)1520-6505(1996)5:4<134::AID-EVAN3>3.0.CO;2-G. 12 Nisan 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2020.
^ Men's and Women's Preferences in Marital Partners in the United States, Russia, and Japan (PDF). Journal of Cross-Cultural Psychology Vol. 26 No. 6, Western Washington University. 1995. ss. 728-750. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2013.
^ Zentner (1 Ekim 2012). "Stepping out of the caveman's shadow: nations' gender gap predicts degree of sex differentiation in mate preferences". Psychological Science. 23 (10): 1176-85. doi:10.1177/0956797612441004. PMID 22933455.
^ Townsend (1987). "Sex differences in sexuality among medical students: Effects of increasing socioeconomic status". Archives of Sexual Behavior. 16 (5): 425-444. doi:10.1007/BF01541424. PMID 3689109.
^ Saint-Paul, G. (2008). Genes, Legitimacy and Hypergamy: Another look at the economics of marriage. Econstor, IZA Discussion Papers, No. 4456.
^ Bokek-Cohen, Y. (2007). "Rational choice and evolutionary psychology as explanations for mate selectivity" (PDF). Journal of Social, Evolutionary, and Cultural Psychology. 2 (2): 42-55. doi:10.1037/h0099356. 14 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2020.
^ Dalmia (2008). "Kids Cause Specialization: Evidence for Becker's Household Division of Labor Hypothesis". International Advances in Economic Research. 14 (4): 448-459. doi:10.1007/s11294-008-9171-x.
^ ^a ^b "Shift in marriage patterns 'has effect on inequality'". the Guardian (İngilizce). 7 Nisan 2012. 14 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2018.
^ Esteve (21 Kasım 2016). "The End of Hypergamy: Global Trends and Implications". Population and Development Review (İngilizce). 42 (4): 615-625. doi:10.1111/padr.12012. PMC 5421994 $2. PMID 28490820.
^ The Gender of Sexuality: Exploring Sexual Possibilities. Rowman & Littlefield Publishers (Gender Lens Series). 2011. s. 19. ISBN 978-0742570030.
^ Gender and Families (Gender Lens Series). Rowman & Littlefield Publishers. 2008. s. 94. ISBN 978-0742561519.
^ Yue Qian (2016). "Gender Asymmetry in Educational and Income Assortative Marriage". Journal of Marriage and Family. 79, issue 2: 318-336. doi:10.1111/jomf.12372.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Vikisözlük'te Hipergami ile ilgili tanım bulabilirsiniz.

[2] Not to be confused with the botanical term "hypogamous".

[1] "What is hypergamy and are some people prone to it?". metro.co.uk. 21 Ekim 2018. 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2019.

[Shah2012-3] Shah (6 Aralık 2012), The Structure of Indian Society: Then and Now, Routledge, ss. 37-, ISBN 978-1-136-19770-3

[4] Dickemann (Mayıs 1979). "The ecology of mating systems in hypergynous dowry societies". Information (International Social Science Council). 18 (2): 163-195. doi:10.1177/053901847901800201. It seemed clear from my materials that, as long ago proposed by Risley (1908) and Rivers (1921), this practice was a product of hypergyny, the upward flow of brides in a society which, being pyramidal, had fewer grooms at the top

[5] Caldwell, J.C. (1983). "The Causes of Marriage Change in South India". Population Studies. 37 (3): 343-361. doi:10.1080/00324728.1983.10408866.

[6] Barber, Jennifer (2004). "Community Social Context and Individualistic Attitudes toward Marriage". Social Psychology Quarterly. 67 (3): 236-256. doi:10.1177/019027250406700302.

[7] Thornton, Arland (2006). "Social Change, Premarital Nonfamily Experience, and Spouse Choice in an Arranged Marriage Society" (PDF). American Journal of Sociology. 111 (4): 1181-1218. doi:10.1086/498468. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2016.

[8] Srivinsan, Padma (2004). "The Dowry System in Northern India: Women's Attitudes and Social Change". Journal of Marriage and Family. Special Issue: International Perspectives on Families and Social Change. 66 (5): 1108-1117. doi:10.1111/j.0022-2445.2004.00081.x.

[9] Cashdan (1996). "Women's Mating Strategies" (PDF). Evolutionary Anthropology. 5 (4): 134-143. doi:10.1002/(SICI)1520-6505(1996)5:4<134::AID-EVAN3>3.0.CO;2-G. 12 Nisan 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2020.

[10] Men's and Women's Preferences in Marital Partners in the United States, Russia, and Japan (PDF). Journal of Cross-Cultural Psychology Vol. 26 No. 6, Western Washington University. 1995. ss. 728-750. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2013.

[11] Zentner (1 Ekim 2012). "Stepping out of the caveman's shadow: nations' gender gap predicts degree of sex differentiation in mate preferences". Psychological Science. 23 (10): 1176-85. doi:10.1177/0956797612441004. PMID 22933455.

[12] Townsend (1987). "Sex differences in sexuality among medical students: Effects of increasing socioeconomic status". Archives of Sexual Behavior. 16 (5): 425-444. doi:10.1007/BF01541424. PMID 3689109.

[13] Saint-Paul, G. (2008). Genes, Legitimacy and Hypergamy: Another look at the economics of marriage. Econstor, IZA Discussion Papers, No. 4456.

[14] Bokek-Cohen, Y. (2007). "Rational choice and evolutionary psychology as explanations for mate selectivity" (PDF). Journal of Social, Evolutionary, and Cultural Psychology. 2 (2): 42-55. doi:10.1037/h0099356. 14 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2020.

[15] Dalmia (2008). "Kids Cause Specialization: Evidence for Becker's Household Division of Labor Hypothesis". International Advances in Economic Research. 14 (4): 448-459. doi:10.1007/s11294-008-9171-x.

[:0-16] "Shift in marriage patterns 'has effect on inequality'". the Guardian (İngilizce). 7 Nisan 2012. 14 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2018.

[17] Esteve (21 Kasım 2016). "The End of Hypergamy: Global Trends and Implications". Population and Development Review (İngilizce). 42 (4): 615-625. doi:10.1111/padr.12012. PMC 5421994 $2. PMID 28490820.

[18] The Gender of Sexuality: Exploring Sexual Possibilities. Rowman & Littlefield Publishers (Gender Lens Series). 2011. s. 19. ISBN 978-0742570030.

[19] Gender and Families (Gender Lens Series). Rowman & Littlefield Publishers. 2008. s. 94. ISBN 978-0742561519.

[20] Yue Qian (2016). "Gender Asymmetry in Educational and Income Assortative Marriage". Journal of Marriage and Family. 79, issue 2: 318-336. doi:10.1111/jomf.12372.

[1]

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

Hipergami nedir?, Hipergami anlamı nedir?, Hipergami ne demektir?