Helena Lekapene Latince: Helena Lecapena, (d. yaklaşık 910 – d. 19 Eylül 961), VII. Konstantinos'un eşi, I. Romanos ile Theodora çiftinin kızı.

Geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]

VI. Leon'un 912 yılında ölümünden sonra tahta geçen kardeşi Aleksandros, 913 yılında öldü. Taht, 7 yaşındaki VII. Konstantinos'a kaldı. Ülke naipler tarafından yönetilmeye başlandı.

Konstantinopolis Patriği Nikolaos Mistikos, Mart 914 tarihine kadar baş naiplik yaptı. Daha sonra genç imparatorun annesi Zoe Karbonopsina yerini aldı. Zoe, etkili general Leo Fokas'ın desteği ile 919 yılına hadar hüküm sürdü. Ancak Leo, Bulgar Kralı I. Simeon'e karşı bir sıra savaş kaybetti. Bu, Zoe'ya ve generaline karşı muhalefeti güçlendirdi. 919 yılında, çeşitli hiziplerin bir araya geldiği bir darbe ile Zoe yönetimden uzaklaştırıldı. Etkin naip Bizans Donanması amirali Romanos Lekapenos oldu. Romanos, kızı Helena ile VII. Konstantinos'un evliliğini ayarladı ve meşru Makedonyalılar Hanedanı ile bağlantısını güvence altına aldı.

Romanos Hükümdarlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

Vakanüvis Günah Çıkartıcı Theofanis'in Vakainamelerinin (kronikler) VII. Konstantinos döneminde yaşayan yazarlar tarafından devam ettirilmiş Oi meta Theofanin adlı Vakainamede, evliliğin Nisan ya da Mayıs 919 tarihinde gerçekleştiği yazar. Damat, onbeşinci doğumgününe henüz dört ya da beş ay daha vardı. Helena'nın yaşı ise kayıt edilmemiş ancak onun da küçük olduğu muhtemeldir. Çiftin 930lara kadar çocukları olmadı.

Romanos, evlilik töreni ile basileopatōr ("imparatorun babası") unvanı aldı. Eylül 920 tarihinde, Caesar unvanı aldı. 17 Aralık 920 tarihinde, Romanos, ortak imparator olarak tac giydi ve iki ortak imparatorun etkilisi ve kıdemlisi oldu.

Helena, kıdemsiz ortak imparatorun karısı oldu. Annesi, Theodora, Ocak 921 tarihinde Augusta olarak tac giymiş ve öldüğü 20 Ocak 922 tarihine kadar saray hirerarşisinde Helena'nın kıdemlisi olmuştur.

Helena, annesinin ölümünden sonra, etkili ve kıdemli imparatoriçe oldu. Yalnız değildi. Kardeşi Hristoforos, 921 yılında ortak imparator oldu. Hristoforos'un taca yükselmesi ile, magistros Niketas'ın kızı Sofya ile evlendi. Şubat 922 yılında imparatoriçe olarak Şubat 922 tarihinde tac giydi. Çiftin 3 çocuğu vardı.

924 yılında, bir kıdemli imparator Romonos, iki kıdemsiz (VII. Konstantinos ve Hristoforos) ve iki imparatoriçe (Helena ve Sofya) vardı. Fakat, Romonos, oğullarının iki tanesini, Stefanos ve Konstantinos'u da ortak imparator ilan etti. 933 yılında, Stefanos, Gabalos'un kızı Anna ile evlendi. Vakainamelerde, bu evlilikten bir çocuk kaydedilmemiştir. 939 yılında, Konstantinos, Patrikios Hadrian'ın kızı bir başka Helena ile evlendi. Helena, 14 Ocak 940 tarihinde öldü, Konstantinos, Theofano Mamas ile 2 Ocak 940 tarihinde evlendi. Konstantinos bir oğul sahibidir ancak annesinin kim olduğu kaydedilmemiştir.

Romanos'un isteği ile, Hristoforos dört kıdemsiz imparatorun en kıdemlisi oldu. Böylece VII. Konstantinos, Stefanos ve Konstantinos kıdemsiz ortak imparator olarak kalarak tahtın varisi oldu. Hristoforos, 931 yılında öldü. Romanos, oğullarını VII. Konstantin'in önüne çıkarmadı. Damadı, oğullarının önünde tahtın varisi oldu. Böylece Helena, babasının ölümü durumunda baş imparatoriçe olma şansı yakaladı.

Bu dönem, 16 Aralık 944 tarihine kadar sürdü. Romanos'un kendileri yerine VII. Konstantinos'u imparator yapacağından korkan, genç oğulları Stefanos ve Konstantinos babalarını tutuklatıp Prens Adaları'na keşiş olmak üzere gönderdiler.

Konstantinos'un Hükümdarlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

VII. Konstantinos, 24 yıllık kıdemsiz ortak imparatorluk dönemimden sonra, 27 Ocak 945 tarihinde hem kayınbiraderleri hem de ortak imparatorlar olan Stefanos ve Konstantinos'u de görevden alıp sürgüne yolladı, böylece tek imparator oldu. Helena da tek imparatoriçe oldu. VII. Konstantinos, hiçbir zaman icra yetkilerini kullanmadı, kendisini bilim ve sanata adamış, yetkilerini enerjik karısı Helena ile birlikte bürokrat ve generallere devretmiştir.

Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Evliliğinden isimleri bilinen çocukları şunlardır:

• Leon, çocukken öldü.
• II. Romanos.
• Zoi. Bir manastıra rahibe olarak kapatıldı.
• Theodora, İmparator I. İoannis ile evlendi.
• Agatha. Bir manastıra rahibe olarak kapatıldı.
• Theofano. Bir manastıra rahibe olarak kapatıldı.
• Anna. Bir manastıra rahibe olarak kapatıldı.

II. Romanos, varis ve ortak imparator oldu. VII. Konstantinos,9 Kasım 959 tarihinde ölünce, II. Romanos imparator oldu. Karısı Theofano'nın ikna etmesi ile tüm beş kızkardeşini rahibe olmaları için Kanikleion'a yolladı. Bu noktadan sonra Helena'nın saray hayatından çekildiği düşünülmektedir. Teofanes Continuatus'un Vakainamesinde hakkında geçen son kayıt 19 Eylül 961 tarihinde öldüğüdür.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Her listing along with her siblings in "Medieval lands" by Charles Cawley. The project "involves extracting and analysing detailed information from primary sources, including contemporary chronicles, cartularies, necrologies and testaments." 10 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Her profile in "Worldwide Guide to Women in Leadership" among other women of the period 750-1000 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.