Harry Hay

Harry Hay (d. 7 Nisan 1912, Worthing, Batı Sussex, Birleşik Krallık; ö. 24 Ekim 2002, San Francisco, ABD), Amerikalı LGBT hakları eylemcisi. ABD Komünist Partisi üyesi olmanın yanı sıra başta 1950'lerde ve 1960'larda faaliyet göstermiş Mattachine Society olmak üzere bir sürü eşcinsel siyasi örgütün kurucusu idi.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

1912 yılında Birleşik Krallık'taki Worthing, Batı Sussex kasabasında dünyaya gelmiş Harry Hay, 1919'da ebeveynleri ile ABD'ye göç etti. Stanford Üniversitesi'nde okudu ve üniversiteyi bıraktıktan sonra sanatçı ve film yapımcısı olarak çalışarak San Francisco'ya yerleşti. Hay evlendi fakat 1951'de boşandı ve 1962'den sonra ölümüne kadar partneri John Burnside ile yaşadı. 2002'de San Francisco'da akciğer kanserinden öldü.

Mattachine Society'nin kuruluşu[değiştir | kaynağı değiştir]

1948'de Harry Hay, LGBT haklarını talep eden ABD tarihindeki ilk halka çık manifestoyu tasarladı. Bu dönemde eşcinselleri içine almayan ABD Komünist Partisi (CPUSA) üyesi idi. Sonraki onyıllar boyunca Hay, gittikçe daha açık bir şekilde eşcinsel gruplara katılır iken CPUSA başkanlığına kendini gruptan attırıldı. Ancak parti onu eşcinsel olması değil, sözde güvenlik riski olması nedeni ile attı.

Hay, diğer eylemciler ile birlikte Mattachine Society'i kurması ile eşcinsellerin eşitliği için çabalayan ABD'deki ilk siyasi örgütü kurdu. Örgütün yapısı ile siyasi yaklaşımı Komünist Partisi'nin McCarthy dönemindeki yönergelerinden esinlenmişti. Devlet tacizinden korunmak için grup hücreleri birbirinden oldukça izole idi fakat eşcinsellerin bir azınlığın üyeleri olarak özbilinç duymalarını güçlendirmek amacı ile eşcinselliğin hem görünürlüğü hem de toplum tarafından kabul edilmesi için çabaladılar. Böylece örgüt, eşcinsellerin baskı altında bir kültürel azınlık olup bu statüyü aşabilmenin ortak bir siyasi özbilinç gerektiğini savunan Hay'in dönemdeki oldukça radikal vizyonunu takip etti.

Sonraki siyasî eylemleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Mattachine Society'nin büyümesi ile grup, kendini kurucuların radikal yaklaşımlarından uzak tutmayı başladı. Grubun büyük kısımları daha ılımlı bir kamu yaklaşım ve, McCarthy dönemi sırasındaki halk görüşlerinden etkilenmek üzere radikal kuvvetlerden uzak durmayı tercih ettiler. Hay'in grup üyeleri sonra kendi öncülük pozisyonlarından istifa etmeye zorunda kaldılar. Hay ile kendisine yakın diğer kurucu üyeleri 1953'te gruptan ayrıldılar.^[1]

Hay'in Amerikan Karşıtı Faaliyetleri İzleme Komitesi'nin önüne çıkmaya zorunda olması ile zorluk çekerek onu savunabilen ancak bir tane solcu avukat bulabildi. Hay bu sırada kendini hem sol hem de erken LGBTQ hareketi tarafından terk edilmiş hissetti. Sonradan Vietnam Savaşı sırasındaki barış hareketi ve Amerikan Yerlisi eylemcileri gibi bir sürü diğer gaye için çaba harcadı. 1979'da Hay, diğerler ile birlikte Radical Faeries grubunu kurdu.^[2]^[3]

Literatür[değiştir | kaynağı değiştir]

Vern Leroy Bullough: Before Stonewall: Activists for Gay and Lesbian Rights in Historical Context. Harrington Park Press, 2002, ISBN 1-5602-3193-9
Stuart Timmons: The Trouble with Harry Hay: Founder of the Modern Gay Movement. Alyson Publications, 1990, ISBN 1-5558-3175-3
Owen Keehnen: Remembering the Amazing Harry Hay, 24. März 2005^[4]
Harry Hay, Will Roscoe (Hrsg.): Radically Gay: Gay Liberation in the Words of its Founder, Boston, Beacon Press, 1996, ISBN 0-8070-7080-7

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Kahn, Michael (25 Ekim 2002). "Gay Rights Pioneer Harry Hay Dies at the Age of 90" (İngilizce). San Francisco: Reuters. 22 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.
^ Timmons, Stuart (25 Ekim 2002). "Harry Hay Dies at 90" (İngilizce). Counter Punch. 5 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2011.
^ Hoare, Philip (29 Ekim 2002). "Harry Hay - 'Founder' of gay liberation" (İngilizce). The Independent. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2011.
^ Owen Keehnen ile görüşmeler 11 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

IMDb'de Harry Hay

[1] Kahn, Michael (25 Ekim 2002). "Gay Rights Pioneer Harry Hay Dies at the Age of 90" (İngilizce). San Francisco: Reuters. 22 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.

[2] Timmons, Stuart (25 Ekim 2002). "Harry Hay Dies at 90" (İngilizce). Counter Punch. 5 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2011.

[3] Hoare, Philip (29 Ekim 2002). "Harry Hay - 'Founder' of gay liberation" (İngilizce). The Independent. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2011.

[4] Owen Keehnen ile görüşmeler 11 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[1]

[2]

[3]

[4]

Harry Hay nedir?, Harry Hay anlamı nedir?, Harry Hay ne demektir?