Giemsa boyası

Giemsa boyası (/ˈɡiːmzə/), adını Alman kimyager ve bakteriyolog Gustav Giemsa'dan alan, sıtma ve diğer parazitlerin histopatolojik tanısında ve sitogenetikte kullanılan bir nükleik asit boyasıdır.^[1]

Kullanımlar[değiştir | kaynağı değiştir]

DNA'nın fosfat gruplarına özgül olup kendisini yüksek miktarda adenin-timin bağının olduğu DNA bölgelerine bağlar. Giemsa boyası, kromozomları boyamak için yaygın olarak G bandı adı verilen Giemsa bantlamasında kullanılır ve genellikle bir karyogram (kromozom haritası) oluşturmak için kullanılır. Translokasyonlar ve yeniden düzenlemeler gibi kromozomal sapmaları belirleyebilir.

Islak preparat üzerinde yeşilimsi akıntı ve hareketli hücreler ile ortaya çıkan trofozoit Trichomonas vaginalis'i boyar.

Giemsa boyası aynı zamanda, Wright boyası ile Wright-Giemsa boyasını oluşturmak için birleştirilmesi durumunda olduğu gibi bir ayrıntılı boyama bileşenidir. Patojenik bakterilerin insan hücrelerine yapışmasını incelemek için kullanılabilir. İnsan ve bakteri hücrelerini sırasıyla mor ve pembeye ayrıntılı olarak boyar. Sıtmaya^[2] neden olan Plasmodium türlerinin ve diğer bazı spiroket ve protozoa kan parazitlerinin histopatolojik tanısı için kullanılabilir. Ayrıca Drosophila melanogaster'de Wolbachia hücrelerini boyamada kullanılır.

Giemsa boyası, periferik kan yaymaları ve kemik iliği örnekleri için klasik bir kan filmi boyasıdır. Eritrositleri pembe boyar, trombositleri açık soluk pembe gösterir, lenfosit sitoplazmasını gök mavisi, monosit sitoplazmasını soluk mavi boyar ve lökosit nükleer kromatininin rengini macenta boyar. Ayrıca Yersinia pestis'teki klasik "çengelli iğne" şeklini görselleştirmek için de kullanılır.

Giemsa boyası, kromozomları görselleştirmek amacıyla da kullanılmaktadır. Bu durum, özellikle klasik bir bulgu olan "baykuş gözü"nün viral inklüzyon cisimciği olduğu Sitomegalovirüs enfeksiyonunun saptanmasında kullanışlıdır.^[3]

Giemsa, Histoplasma mantarını, Chlamydia bakterisini boyar ve mast hücrelerini saptamak için kullanılabilir.^[4]

Yapımı ve uygulaması[değiştir | kaynağı değiştir]

Giemsa çözeltisi; metilen mavisi, eozin ve Azur B'nin 17 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. bir karışımıdır. Boya genellikle ticari olarak temin edilebilen Giemsa tozundan hazırlanır.

Mikroskop lamı üzerindeki örneğin ince bir filmi; 30 saniye boyunca saf metanole daldırılarak veya lama birkaç damla metanol damlatılarak tespit edilir. Lam, yeni hazırlanmış %5'lik Giemsa boyası çözeltisine 20-30 dakika süreyle daldırılır (acil durumlarda %10'luk çözelti içinde 5-10 dakika bekletilebilir), ardından musluk suyu ile yıkanır ve kurumaya bırakılır.^[5]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Biyolojik boyamalar ve boyama protokolleri
Histoloji
Leishman boyası
Mikroskopi
Romanowsky boyası
Wright boyası

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Giemsa G (1904 Eine Vereinfachung und Vervollkommnung meiner Methylenblau-Eosin-Färbemethode zur Erzielung der Romanowsky-Nocht’schen Chromatinfärbung. Centralblatt für Bakteriologie I Abteilung 32, 307–313.
^ "Cytometry in malaria: moving beyond Giemsa". Cytometry Part A. 71 (9): 643-5. September 2007. doi:10.1002/cyto.a.20453. PMID 17712779.
^ Woods (July 1996). "Detection of infection or infectious agents by use of cytologic and histologic stains". Clinical Microbiology Reviews. 9 (3): 382-404. doi:10.1128/cmr.9.3.382. ISSN 0893-8512. PMC 172900 $2. PMID 8809467.
^ "Mast cells and atopic dermatitis. Stereological quantification of mast cells in atopic dermatitis and normal human skin". Arch. Dermatol. Res. 289 (5): 256-60. April 1997. doi:10.1007/s004030050189. PMID 9164634. 12 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "4.2.2.2. Giemsa stain". impact-malaria.com. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2013.

[1] Giemsa G (1904 Eine Vereinfachung und Vervollkommnung meiner Methylenblau-Eosin-Färbemethode zur Erzielung der Romanowsky-Nocht’schen Chromatinfärbung. Centralblatt für Bakteriologie I Abteilung 32, 307–313.

[pmid17712779-2] "Cytometry in malaria: moving beyond Giemsa". Cytometry Part A. 71 (9): 643-5. September 2007. doi:10.1002/cyto.a.20453. PMID 17712779.

[3] Woods (July 1996). "Detection of infection or infectious agents by use of cytologic and histologic stains". Clinical Microbiology Reviews. 9 (3): 382-404. doi:10.1128/cmr.9.3.382. ISSN 0893-8512. PMC 172900 $2. PMID 8809467.

[pmid9164634-4] "Mast cells and atopic dermatitis. Stereological quantification of mast cells in atopic dermatitis and normal human skin". Arch. Dermatol. Res. 289 (5): 256-60. April 1997. doi:10.1007/s004030050189. PMID 9164634. 12 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[url4.2.2.2-5] "4.2.2.2. Giemsa stain". impact-malaria.com. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Giemsa boyası nedir?, Giemsa boyası anlamı nedir?, Giemsa boyası ne demektir?