Eşme

Eşme
Eşme
İlçe
	; Türkiye'de bulunduğu yer
	; İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Uşak
Coğrafi bölge	Ege Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Selin Sarı
• Belediye başkanı	Yılmaz Tozan (CHP)
Rakım	823 m
Nüfus (2018)
• Toplam	34,932
• Kır	19,516
• Şehir	15.475
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	64600
İl alan kodu	0276
İl plaka kodu	64
	Resmî site; [1]

Eşme, Uşak ilinin 62 km güneybatısında yer alan Uşak ilinin nüfus bakımından Banaz'dan sonra en büyük ilçesidir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarihin ilk çağlarından beri değişik milletlere merkez olan Eşme'nin ilk sakinlerinin Eşmeli Aşireti'nden olduğu rivayet edilmektedir. Eşme adının kullanılmasının nedenleri arasında; bugünkü ilçe halkının Eşmeli Aşireti'nden olmasıdır. Eşme ilçesi köylülerinin Eşme adı, bu addaki Yörük aşiret adlarından kalmadır. Bugün, Eşme’deki en büyük aşiret Horasan’dan gelme oldukları bilinen Kargılı, Kaşeli ve Çıkılı'dır. Şanlıurfa'dan gelen Karakeçili Yörük aşireti de Eşme'ye yerleşmişlerdir. Konar-göçer / yaylakçı-kışlakçı hayatı yaşanmış ve bu durum, yer yer günümüze kadar süregelmiştir. Ayrıca, Antalya Teke bölgesinden gelen Sarıkeçili Yörükleri de Eşme'yi oluşturan Yörük boylarındandır. Eşme ilçesi Yörüklerden müteşekkildir. Eşme adı sulak yer anlamındadır. Su kaynaklarının olduğu yer anlamı da taşır.

Osmanlı döneminde Denizli ilinin Mutasarrıflık olması ile birlikte Güre, İnay, Sirge Nahiyeleri ile birleştirilerek merkezi Takmak olan Eşme Kazası adıyla Denizli'ye bağlanmıştır. (1865) daha sonra Saruhan sancağına (Manisa) bağlanmıştır. 1920 yılında başlayan Yunan işgali yılında İzmir-Uşak demiryolunun günümüzde Elvanlar mahallesi olarak belirtilen yerden geçmesi nedeniyle istasyon kurulmuştur. Takmak kaza merkezinin Yunan kuvvetlerince yakılması ve ulaşım durumu nedeniyle kaza merkezi 1934 yılında Takmak'tan Elvanlar'a taşınmış ve yerleşim Eşme adını almıştır. 1953 yılında Uşak Kazasının il olması ile Manisa ilinden ayrılarak Uşak'a bağlanmıştır.

Coğrafi özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Eşme; İç Anadolu'yu Ege Bölgesi'ne bağlayan geçit yolu üzerinde Omur baba, Kab aş-Macar, Güney Ören, Ağabey, Emirli ve Kemer Dağının eteklerinde kurulmuş bulunmaktadır. Kuzeye düşen köylerin bir kısmı Gediz vadisinde olan ilçe kuzeydoğusundan Uşak, doğusundan Ulubey, batısından Alaşehir ve Sarıgöl, kuzeyinden Kula ve Selendi, güneyinden ise Güney ilçeleri ile çevrilmiştir. 1362 km² yüzölçümüne sahiptir. İlçede orman alanları geniş yer kaplamakta olup, asli ağaç türleri meşe ve kızılçamdır. Ormanlık alanlarda ağaççık ve çalı formunda Ardıç, Ahlat, Tesbih ve Süpürge çalısı gibi bitki türleri bulunmaktadır.

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
Eşme ilçesi (Manisa)
1927^[1]	21.046	945	20.101
1935^[2]	25.340	1.838	23.502
1940^[3]	26.756	2.120	24.636
1945^[4]	28.432	2.775	25.657
1950^[5]	35.375	3.031	32.344
Eşme ilçesi (Uşak)
1955^[6]	29.535	3.689	25.846
1960^[7]	34.701	4.929	29.772
1965^[8]	36.779	5.035	31.744
1970^[9]	39.213	6.178	33.035
1975^[10]	38.616	7.828	30.788
1980^[11]	38.756	8.844	29.912
1985^[12]	40.849	10.061	30.788
1990^[13]	39.902	10.547	29.355
2000^[14]	38.869	11.615	27.254
2007^[15]	36.732	13.207	23.525
2008^[16]	36.370	13.120	23.250
2009^[17]	36.161	13.532	22.629
2010^[18]	36.320	13.741	22.579
2011^[19]	36.246	13.849	22.397
2012^[20]	36.073	14.229	21.844
2013^[21]	36.184	14.331	21.853
2014^[22]	35.749	14.396	21.353
2015^[23]	35.544	14.768	20.776
2016^[23]	35.464	15.004	20.460
2017^[23]	35.195	15.136	20.059
2018^[23]	34.932	14.644	20.288
2019^[23]	34.888	15.058	19.830
2020^[23]	34.991	15.475	19.516

İdari yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçenin 1 beldesi (Yeleğen) ve 60 köyü vardır.

Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]

Eşme; Uşak’a 62 km, İzmir'e 184 km, Kula’ya 43 km, Güney'e 41 km, Alaşehir'e 54 km uzaklıktadır. Eşme'nin ulaşımda en büyük artısı Uşak-İzmir demir yolu hattı üzerinde olmasıdır. Buna ek olarak 2012 yılında hizmete açılan İzmir-Konya demir yolu hattı da ilçeden geçmektedir. Ayrıca 2025 yılında hizmete girmesi planlanan "Ankara-İzmir Hızlı Tren Hattı" da ilçeden geçecek olup altyapı çalışmalarına başlanmıştır.^[24]

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçe ekonomisi çiftçilik, hayvancılık, sanayi, madencilik ve dokumacılığa dayalıdır. Son yıllarda kendini yenileyip geliştiren tavukçuluk, küçük ve büyük baş hayvancılığı ve beraberinde üretimi artan süt ürünleri diğer önemli bir gelir kolunu oluşturur. Ayrıca; halkın yaklaşık olarak büyük bir bölümü, yurt dışında (özellikle Almanya’da) çalışmakta olup, bununda ilçeye yaz aylarında katkısı büyüktür. Özgün desenleri ve kalitesiyle adına festivaller düzenletip dünyaya açılım kapısı olan kilimciliğin eskisi kadar olmasa da halkın geçimine katkısı önemlidir.

Tarım[değiştir | kaynağı değiştir]

2013 yılı verilerine göre; Eşme ilçesindeki tarım alanı 42.472 hektardır. Tarım arazilerinin 2.342 hektarı sulanabilirken, 40.130 hektarı sulanamamaktadır. Ancak planlaması ve projesi yapılan baraj ve gölet inşasıyla sulanabilen arazi miktarının artması beklenmektedir.^[25] Tarımsal üretimde tütün en önemli gelir kaynağıdır. Diğer önemli tarım ürünleri; buğday, arpa, haşhaş, çavdar, mercimek, nohut, mısır, susam ile turşuluk salatalık başta olmak üzere sebze, bağcılık ve meyveciliktir.

Hayvancılık[değiştir | kaynağı değiştir]

Eşme'de 2013 yılı verilerine göre; 29.807 büyükbaş hayvan, 158.000 koyun yetiştirilmektedir. Koyun yetiştiriciliğinde Eşme ilçesi ildeki en önemli koyun varlığına sahip ilçe konumundadır. Eşme koyunu patentini alarak üretime devam edilmektedir. Ayrıca küçükbaş hayvan olarak 7.000 keçi yetiştirilmektedir. Yıllık süt üretimi 61.934 ton/yıldır. İlçe, soğutma tankı sayısı ve kapasitesi bakımında Uşak ilinde ilk sırada yer almaktadır. İlçede kırmızı et üretimi 3.363 ton/yıldır. İlçede bulunan yem sanayi il üretiminin takriben %85'ini karşılamaktadır. Son yıllarda kanatlı hayvan yetiştiriciliği ve beyaz et üretiminde de artış görülmektedir. Eşme konserve fabrikası faaliyeti sürdürmektedir. Eşme yeleğen kasabasında faaliyete giren turşu fabrikası Eşme ziraat odası tarafından kurulmuş faaliyete girmiştir. Yoğun olmamakla birlikte arıcılıkla da uğraşılmaktadır.

Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

Eşme ilçesinde Uşak Üniversitesi’ne bağlı, Eşme Meslek Yüksek Okulu bulunmaktadır. Bunun yanı sıra 2015-2016 eğitim yılında 6 lise, 17 ortaokul, 23 ilkokul ve 1 anaokulu bulunmaktadır.^[26]

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçede Akdeniz ikliminden karasal iklime geçiş özelliği gösteren bir iklim egemendir. Kar yağışının büyük bir kısmının kış aylarında gerçekleştiği ilçede yazları sıcak ve kurak geçer. Eşme'de yıllık ortalama sıcaklık 13.7 °C, yıllık ortalama yağış 459,4 mm dir. Yağışların aylara ve mevsimlere göre dağılımı düzensiz olmakla birlikte, en fazla yağış kış ve ilkbahar aylarında görülmektedir.^[27]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Eşme Nüfusu - Uşak". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Uşak Eşme Nüfusu". nufusune.com.
^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2022.
^ "T.C. Uşak Valiliği İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü 2013". 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2016.
^ "Eşme İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü". 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2016.
^ "Eşme (Uşak) Civarında Bazı Coğrafi Gözlemler", Mehmet Akif CEYLAN, Marmara Coğrafya Dergisi Sayı: 15, Ocak-2007, İstanbul^{[ölü/kırık bağlantı]}

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Eşme Belediyesi 16 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Eşme Kaymakamlığı 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.

[2] "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.

[3] . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.

[4] . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.

[5] . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.

[6] . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.

[7] . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.

[8] "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[9] "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[10] "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[11] "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[12] "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[13] "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[14] "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[15] "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[16] "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[17] "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[18] "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[19] "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[20] "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.

[21] "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.

[22] "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.

[:9-23] 
"Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.

"Eşme Nüfusu - Uşak". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.

"Uşak Eşme Nüfusu". nufusune.com.

[24] "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.

[25] "Eşme Nüfusu - Uşak". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.

[26] "Uşak Eşme Nüfusu". nufusune.com.

[24] "Arşivlenmiş kopya". 20 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2022.

[eşmetarım-25] "T.C. Uşak Valiliği İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü 2013". 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2016.

[eşmeeğitim-26] "Eşme İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü". 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2016.

[eşmea-27] "Eşme (Uşak) Civarında Bazı Coğrafi Gözlemler", Mehmet Akif CEYLAN, Marmara Coğrafya Dergisi Sayı: 15, Ocak-2007, İstanbul^{[ölü/kırık bağlantı]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

g t d Uşak'ın ilçeleri
İl merkezi	Uşak
Bağlı ilçeler	Banaz Eşme Karahallı Sivaslı Ulubey

Eşme nedir