Enberi boylamı

Gök mekaniğinde, yörüngedeki bir cismin enberi boylamı, aynı zamanda pericenter boylamı olarak da adlandırılır, cismin yörünge eğiminin sıfır olması durumunda enberinin (merkezi cisme en yakın yaklaşım) gerçekleşeceği boylamdır (ilkbahar ekinoksu noktasından ölçülür). Genellikle ϖ işaretiyle gösterilir.

Bir gezegenin Güneş etrafındaki hareketi için bu konuma günberi boylamı ϖ denir, bu da çıkış düğümü boylamı Ω ve enberi açısının ω toplamıdır.^[1]^[2]

Enberi boylamı bileşik bir açıdır, bir kısmı referans düzleminde ölçülürken geri kalanı yörünge düzleminde ölçülür. Aynı şekilde, enberi boylamından türetilen herhangi bir açı da (örneğin, ortalama boylam ve gerçek boylam) bileşik olacaktır.

Bazen enberi boylamı terimi, çıkış düğümü ile enberi noktası arasındaki açı olan ω'ya atıfta bulunmak için kullanılır. Terimin bu kullanımı özellikle ikili yıldızlar ve ötegezegenlerle ilgili tartışmalarda yaygındır.^[3]^[4] Bununla birlikte, ω açısı daha az belirsiz bir şekilde enberi açısı olarak bilinir.

Sabit vektörlerden hesaplanması[değiştir | kaynağı değiştir]

Enberi boylamı ϖ, tutulum düzleminde ölçülen çıkış düğümü boylamı Ω ve yörünge düzleminde ölçülen enberi açısı'nın ω toplamıdır:

\varpi =\Omega +\omega

bu hesaplama yörünge durum vektörlerinden türetilmektedir.

Eğimli yörüngeler için tutulum düzleminde boylam ve günberi enleminin türetilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıdaki tanımlar:

i, yörünge eğikliği
ω, enberi açısı
Ω, çıkış düğümü boylamı
ε, ekliptik eğikliği (2000,0 standart ekinoksu için 23,43929111° kullanın)

ve

$A = cos ω cos Ω - sin ω sin Ω cos i$
$B = cos ε (cos ω sin Ω + sin ω cos Ω cos i) - sin ε sin ω sin i$
$C = sin ε (cos ω sin Ω + sin ω cos Ω cos i) + cos ε sin ω sin i$

Günberi yönünün sağ yükselişi α ve sapması δ şöyledir:

tan α = B / A

sin δ = C

A < 0 ise esas çeyrek açısını elde etmek için α'ya 180° ilave edilmelidir. Günberinin ekliptik boylamı ϖ ve enlemi b şöyledir:

tan ϖ = sin α cos ε + tan δ sin ε / cos α

sin b = sin δ cos ε - cos δ sin ε sin α

cos(α) < 0 ise, esas çeyrek açısını elde etmek için ϖ'ye 180° ilave edilmelidir.

Örneğin, i = 30°, ω = 136,92° ve Ω = 94° olan varsayımsal Dokuzuncu Gezegen için Brown'dan (2017)^[5] alınan en güncel sayılar kullanıldığında, α = 237,38°, δ = +0,41° ve ϖ = 235,00°, b = +19,97° (Brown esas olarak ω'nin hesaplandığı i, Ω ve ϖ'yi elde edebilmeyi sağlamaktadır).

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Urban, Sean E.; Seidelmann, P. Kenneth ((Ed.)). "Chapter 8: Orbital Ephemerides of the Sun, Moon, and Planets" (PDF). Explanatory Supplement to the Astronomical Almanac. University Science Books. s. 26.
^ Simon, J. L.; ve diğerleri. (1994). "Numerical expressions for precession formulae and mean elements for the Moon and the planets". Astronomy and Astrophysics. Cilt 282. ss. 663-683,672. Bibcode:1994A&A...282..663S.
^ Robert Grant Aitken (1918). The Binary Stars. Semicentennial Publications of the University of California. D.C. McMurtrie. s. 201.
^ "Format" 25 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in Sixth Catalog of Orbits of Visual Binary Stars 12 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., William I. Hartkopf & Brian D. Mason, U.S. Naval Observatory, Washington, D.C. Accessed on 10 January 2018.
^ Brown, Michael E. (2017) “Planet Nine: where are you? (part 1)” The Search for Planet Nine. http://www.findplanetnine.com/2017/09/planet-nine-where-are-you-part-1.html 20 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünyanın Yörünge Parametrelerinin Belirlenmesi Dünya'nın günberisinin geçmiş ve gelecekteki boylamı.

[1] Urban, Sean E.; Seidelmann, P. Kenneth ((Ed.)). "Chapter 8: Orbital Ephemerides of the Sun, Moon, and Planets" (PDF). Explanatory Supplement to the Astronomical Almanac. University Science Books. s. 26.

[2] Simon, J. L.; ve diğerleri. (1994). "Numerical expressions for precession formulae and mean elements for the Moon and the planets". Astronomy and Astrophysics. Cilt 282. ss. 663-683,672. Bibcode:1994A&A...282..663S.

[3] Robert Grant Aitken (1918). The Binary Stars. Semicentennial Publications of the University of California. D.C. McMurtrie. s. 201.

[4] "Format" 25 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in Sixth Catalog of Orbits of Visual Binary Stars 12 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., William I. Hartkopf & Brian D. Mason, U.S. Naval Observatory, Washington, D.C. Accessed on 10 January 2018.

[5] Brown, Michael E. (2017) “Planet Nine: where are you? (part 1)” The Search for Planet Nine. http://www.findplanetnine.com/2017/09/planet-nine-where-are-you-part-1.html 20 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Enberi boylamı nedir?, Enberi boylamı anlamı nedir?, Enberi boylamı ne demektir?