El Cuneyna Muharebesi Nedir?
El Cuneyna Muharebesi Nedir?, El Cuneyna Muharebesi Nerededir?, El Cuneyna Muharebesi Hakkında Bilgi?, El Cuneyna Muharebesi Analizi? El Cuneyna Muharebesi ilgili El Cuneyna Muharebesi ile ilgili bilgileri sitemizde bulabilirsiniz. El Cuneyna Muharebesi ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve iletişime geçmek için sayfamıza tıklayabilirsiniz. El Cuneyna Muharebesi Ne Anlama Gelir El Cuneyna Muharebesi Anlamı El Cuneyna Muharebesi Nedir El Cuneyna Muharebesi Ne Anlam Taşır El Cuneyna Muharebesi Neye İşarettir El Cuneyna Muharebesi Tabiri El Cuneyna Muharebesi Yorumu
El Cuneyna Muharebesi Kelimesi
Lütfen El Cuneyna Muharebesi Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. El Cuneyna Muharebesi İlgili Sözlük Kelimeler Listesi El Cuneyna Muharebesi Kelimesinin Anlamı? El Cuneyna Muharebesi Ne Demek? ,El Cuneyna Muharebesi Ne Demektir? El Cuneyna Muharebesi Ne Demektir? El Cuneyna Muharebesi Analizi? , El Cuneyna Muharebesi Anlamı Nedir?,El Cuneyna Muharebesi Ne Demektir? , El Cuneyna Muharebesi Açıklaması Nedir? ,El Cuneyna Muharebesi Cevabı Nedir?,El Cuneyna Muharebesi Kelimesinin Anlamı?,El Cuneyna Muharebesi Kelimesinin Anlamı Nedir? ,El Cuneyna Muharebesi Kelimesinin Anlamı Ne demek?,El Cuneyna Muharebesi Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
El Cuneyna Muharebesi Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadınız
El Cuneyna Muharebesi Kelimesinin Anlamı Nedir? El Cuneyna Muharebesi Kelimesinin Anlamı Ne demek? , El Cuneyna Muharebesi Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
Demek Ne Demek, Nedir? Tdk'ye Göre Anlamı
Demek kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir. TDK'ye göre, demek kelimesi anlamı şu şekildedir:
Söylemek, söz söylemek - Ad vermek - Bir dilde karşılığı olmak - Herhangi bir ses çıkarmak - Herhangi bir kanıya, yargıya varmak - Düşünmek - Oranlamak - Ummak, - Erişmek - Bir işe kalkışmak, yeltenmek - Saymak, kabul etmek - bir şey anlamına gelmek - öyle mi, - yani, anlaşılan - inanılmayan, beklenmeyen durumlarda kullanılan pekiştirme veya şaşma sözü
El Cuneyna Muharebesi Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadığınız İçin Boş Safyadır
Demek Kelimesi Cümle İçerisinde Kullanımı
Eskilerin dediği gibi beşer, şaşar. - Muşmulaya döngel de derler.
Kamer `ay` demektir. - Küt dedi, düştü. - Bu işe herkes ne der? - Güzellik desen onda, zenginlik desen onda. - Bundan sonra gelir mi dersin? - Saat yedi dedi mi uyanırım. - Kımıldanayım deme, kurşunu yersin. Ağzını açayım deme, çok fena olursun. - Yarım milyon dediğin nedir? - Okuryazar olmak adam olmak demek değildir. - Vay! Beni kovuyorsun demek, pekâlâ! El Cuneyna Muharebesi - Demek gideceksin.
Demek Kelimesi Kullanılan Atasözü Ve Deyimler
- dediği çıkmak - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek
- dedi mi - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin - demek istemek , - demek ki (veya demek oluyor ki) , - demek olmak , - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok - dediği çıkmak , {buraya- - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek i, - dedi mi , {buraya- - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin , - demek istemek - demek ki (veya demek oluyor ki) - demek olmak - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok
El Cuneyna Muharebesi
El Cuneyna Muharebesi Nedir? El Cuneyna Muharebesi Ne demek? , El Cuneyna Muharebesi Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi , Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. İlgili Sözlük Kelimeler Listesi
El Cuneyna Muharebesi Kelimesinin Anlamı? El Cuneyna Muharebesi Ne Demek? El Cuneyna Muharebesi Ne Demektir? ,El Cuneyna Muharebesi Analizi? El Cuneyna Muharebesi Anlamı Nedir? El Cuneyna Muharebesi Ne Demektir?, El Cuneyna Muharebesi Açıklaması Nedir? , El Cuneyna Muharebesi Cevabı Nedir? , El Cuneyna Muharebesi Kelimesinin Anlamı?
El Cuneyna Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2023 Sudan çatışmaları | |||||||
El Cuneyna Muharebesi Mayıs 2023'teki durum, yeşil hatlar Hızlı Destek Güçleri'nin, Kırmızılar Sudan ordusunun sahip olduğu alanlar,muharebe neticesi bölge Hızlı Destek Güçlerinin eline geçmiştir. | |||||||
13°27′K 22°27′D / 13.450°K 22.450°D
| |||||||
Taraflar | |||||||
|
| ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Minni Minnawi Khamis Abakar (ölü)[4] Abdel-Baqi al-Hassan Mohammed (ölü) | Abdel Rahman Jumma[5] | ||||||
Çatışan birlikler | |||||||
15.Piyade Tümeni[6] | Bilinmiyor | ||||||
Güçler | |||||||
2,000[7] | 16,000[8] | ||||||
Kayıplar | |||||||
4+ ölü 17+ Yaralı 3+ esir[1] | Bilinmiyor | ||||||
5.000'den fazla sivil öldürüldü (24 Nisan ve 24 Haziran arasında)[2][9][10] Ölümcül çatışmalar nedeniyle ~85.000 kişi komşu Çad'a kaçtı.[19][20] 3. aşama: 280'den fazla ölü, 300'den fazla yaralı[21] Aşiret müdahalesi (24 Nisan'dan beri): 500'den fazla sivil öldürüldü, askerler arasında kayıplar büyük olasılıkla yüksek.[1] Çok sayıda yaralı |
El Cuneyna katliamı olarak da bilinen El Cuneyna Muharebesi, Sudan'daki Batı Darfur'un başkenti El Cuneyna'nin kontrolü için paramiliter Hızlı Destek Güçleri (RSF) ile Sudan Silahlı Kuvvetleri (SAF) arasında yaşanan bir muharebedir. 25 Nisan 2023'e gelindiğinde çatışmalar yoğunlaştı. Masalit ve Arap olmayan halkların, —Sudan Kurtuluş Hareketi/Ordusu ve Adalet ve Eşitlik Hareketi dahil olmak üzere eski isyancı gruplardan oluşan Ortak Darfur Gücü'nün— tamamı, bizzat hükümet gücü olan Sudan Silahlı Kuvvetlerini, isyancı RSF ve müttefik Arap milislere karşı desteklemesiyle muharebe kabile hatlarına yayıldı.
Çatışmalar başladıktan sonra binlerce sivil ve asker öldürüldü ve insani yardım kuruluşları savaş boyunca ayrım gözetmeksizin işlenen sivil cinayetlerini Ruanda soykırımı ile eş tuttu. Hızlı Destek Kuvvetleri 22 Haziran'da şehri ele geçirdi ve şehirde Arap olmayan sivillere yönelik etnik temizlik yapıldığına dair raporlar ortaya çıktı. Ağustos 2023'ten bu yana düzinelerce toplu mezarda başta Masalit ve Burgo sivilleri olmak üzere 1.000'den fazla ceset bulundu.[22]
4 Kasım 2023 tarihinde Hızlı Destek Güçlerinin El Cuneyna çevresinde Sudan Ordusuna ait bölgede kalan bir karargâhı da ele geçirdiği bildirildi.[23]
2003 yılında Batı Sudan'ın Darfur bölgesinde, SLM ve JEM'in Sudan hükümetine karşı saldırılar başlatması ve onları soykırımla suçlamasının ardından, hükümet destekli, ağırlıklı olarak Arap olan Cancavid milisleri ile Sudan Silahlı Kuvvetleri tarafından desteklenen, ağırlıklı olarak Arap olmayan Sudan Kurtuluş Hareketi ve Adalet ve Eşitlik Hareketi arasında savaş patlak verdi.
25 Mart 2003'te isyancılar Çad sınırı boyunca uzanan Tine garnizon kasabasını ele geçirerek büyük miktarda malzeme ve silah ele geçirdiler. Devlet Başkanı Ömer El Beşir'in orduyu "serbest bırakma" tehdidine rağmen ordunun elinde çok az şey vardı. Ordu hem İkinci Sudan İç Savaşı'nın sona erdiği güneyde hem de Eritre tarafından desteklenen isyancılar'ın merkezi petrol sahalarından Port Sudan'a yeni inşa edilen bir boru hattını tehdit ettiği doğuda konuşlandırılmıştı.
El Cuneyna, Batı Darfur'un başkenti olarak, Masalit halkı'nın sultanlığı olarak konumu nedeniyle büyük miktarda şiddet olaylarına sahne oldu.[24] Şehir 2008 yılında 250.000 nüfusa sahipti.[25]
2020 yılında, birkaç isyancı grubun Sudan Devrimi ve Ömer el Beşir'in devrilmesinin ardından Sudan hükümeti ile barış anlaşması imzalamasının ardından savaş sona erdi. Bu süreçte Cancavid kendini Hızlı Destek Güçleri olarak yeniden yapılandırdı, ancak birçok Darfurlu hala Cancavid olarak adlandırıyor.[26]
2020 yazında El Cuneyna ve çevresine yapılan saldırılarda siviller ölmüş ve çok sayıda kişi yaralanmıştır. Bu durum tüm bölgeyi etkiledi ve Darfur içinde yerinden edilme krizine neden oldu.[27][28] Nisan 2022'de Batı Darfur'daki çatışmalar yeniden başladı ve özellikle El Cuneyna'da yaklaşık 300 kişi öldü.[29]
El Cuneyna Darfur'daki konumu nedeniyle stratejik kabul edilen şehir, savaş öncesinde yaklaşık 540.000 sivili barındırıyordu. [b][30] Şehir aynı zamanda tüm bölgesinde en büyük Masalit nüfusuna sahipti ve bu da onu Arap aşiret üyeleri ile ittifak halinde olan RSF için bir hedef haline getirdi. Geneina aynı zamanda El Cuneyna Havaalanı ve şehir çevresindeki üsleri kullanan Sudan Silahlı Kuvvetleri için de bir merkezdi, Batı Darfur ve ıssız bölgeler nedeniyle yiyecek veya eğitime neredeyse hiç erişimi olmayan Çadlı siviller için büyük bir yer olmaya devam etti.[31]
2023 yılının başlarında, 2021 darbe lideri Abdel Fattah al-Burhan liderliğindeki Sudan Silahlı Kuvvetleri ile Darfur'da Arap olmayan kabilelere karşı etnik temizlik yapan Ömer El Beşir'in Cancavid kalıntıları olan Hemedti liderliğindeki paramiliter Hızlı Destek Güçleri arasında gerilim yükseldi. Zira Al Burhan bu güçleri Sudan Ordusu çatısına alma bu şekilde pasifize etme niyetindeydi. Buna karşın Hemedti bunun kendi gücünü sınırlandıracağını bildiğinden buna karşıydı ve gizlice asker toplamaya başladı. Gerilim giderek arttı. Bu gerginlikler 15 Nisan'da RSF güçlerinin Hartum, Merowe ve Nyala, El Faşir ve El Cuneyna dahil olmak üzere Darfur'daki çeşitli şehirlerde Sudan güçlerine saldırmasıyla zirveye ulaştı.[32][33]
Geneina'da, Batı Darfur valisi Khamis Abakar, vali tarafından yönetilen bir milis olan Sudan İttifakı tarafından üç kişinin öldürülmesi nedeniyle 10 Nisan'da olağanüstü hal ilan etti.[34] Araplar ve Arap olmayanlar arasındaki çatışmalar 13 Nisan'da Çad sınırındaki Foro-Baranga'da da patlak verdi ve 24 kişi öldü.[35]
Savaştan sonra araştırmalar yapılmış ve savaştan sağ kurtulan sivillerle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Katliam nedeniyle ölmüş olması muhtemel binlerce kişiye ait toplu mezarlar hala bulunmaya devam etmektedir.[36]
El Cuneyna'daki çatışma 15 Nisan 2023'te patlak verdi ve El Cuneyna'nın batı kesiminde gerçekleşti.[37] Bir Masalit aşiret liderine göre ilk çatışmalar bir buçuk saat sürdü ve öğle saatlerinde sona erdi.[38] Siviller evlerine sığınmaya başladı ve Masalit lideri şehirdeki durumun "çalkantılı ve istikrarsız" olduğunu belirtti.[38] Çatışmalar ertesi gün de devam etti, ancak çatışmalar hakkında çok az şey biliniyor.[39] Hızlı Destek Güçleri 16 Nisan gecesi geç saatlerde El Cuneyna Havaalanı'nı ele geçirdiklerini iddia etti, ancak o sırada bunu doğrulamak mümkün değildi.[40] Hartum merkezli ülke çapında bir ateşkes de 16 Nisan'da El Cuneyna'da başarısız oldu.[38]
17 Nisan itibarıyla El-Cuneyna hastanesi çatışmalar nedeniyle kapanmıştı.[41] O dönemde, savaş sisi ve tarafların sisli olması nedeniyle El Cuneyna'daki ölü sayısını ve çatışmaların tam yerini doğrulamak imkansızdı.[42] Bazı kaynaklar SAF ve RSF arasında çatışma çıktığını belirtirken, diğerleri çatışmaların aslında Araplar ve Arap olmayan Masalit arasında olduğunu iddia etti.[kaynak belirtilmeli] Nyala'da gazetecilik yapan Ahmed Gouja, Arap-Masalit çatışmalarına ilişkin iddiaları doğrulamış ve sivillerin kendilerini ve mahallelerini korumak için polis karakolundan silah çaldıklarını söylemiştir.[43] OCHA kentteki BM ofislerinin yağmalandığını, marketlerin, evlerin ve diğer insani yardım kuruluşlarının ofislerinin ateşe verildiğini bildirdi.[kaynak belirtilmeli] 23 Nisan'da Sudan Silahlı kuvvetleri şehrin bazı bölümlerini RSF'den geri almaya çalıştı, ancak ordu karargahına geri püskürtüldü.[44]
25 Nisan'da çatışmalar el-Cemarik mahallesinden başlayarak yoğunlaştı.[38] El-Cebel mahallesinde Arap milisler Sudan-Kadya ortak güçlerinin karargâhına saldırdı ve yaklaşık on bir zırhlı aracı çaldı. Arap milisler ayrıca kasabanın polis merkezi, pazarı ve bankası dahil olmak üzere belediye ve devlet kurumlarına da saldırdı.[45] 25 Nisan'daki çatışmalar Sudan İttifakı savaşçılarının El Cuneyna'daki RSF üslerine saldırmasıyla başladı.[45] BM'nin Sudan temsilcisi Volker Perthes o gün bir açıklama yaparak El-Cuneyna'daki kabile liderlerinin seferberlik kampanyalarına başladığını iddia etti.[45] Perthes ayrıca Orta Darfur ve Kuzey Darfur'dan milislerin El-Cuneyna'daki çatışmalara katıldığını belirtti. Darfur Barosu sadece 25 Nisan'da 25 kişinin öldürüldüğünü ve binlerce mültecinin Çad'a kaçtığını belirtti.[46] UN Human Rights organization 96'dan fazla kişinin öldürüldüğünü iddia etti.[47] Batı Darfur Polis Müdür Yardımcısı Tuğgeneral Abdel-Baqi al-Hassan Mohamed de çatışmalarda öldürüldü.[48]
El Cuneyna sakinleri "ölü insanlarla dolu kamyonetler" gördüklerini iddia etti.[48] BBC'ye konuşan bir bölge sakini, RSF askerlerinin şehirdeki ve çevresindeki tüm mülteci kamplarını yaktığını ve savaşçıların evlere roketlerle saldırdığını iddia etti.[48][49] Şehirdeki toplum liderleri de silahlı kişilerin Abuzar mülteci kampı da dahil olmak üzere şehrin merkezinde yerinden edilmiş mültecilere saldırdığını belirtti.[50] Sınır Tanımayan Doktorlar, El Cuneyna Eğitim Hastanesi'nin 28 Nisan'da militanlar tarafından yağmalandığını iddia eden bir açıklama yayınladı ve örgüt yağmadan üzüntü duyduğunu belirtti.[51] Birçok hastane yağmalanma nedeniyle kapanırken, ambulanslar ve sağlık görevlileri de sık sık saldırıya uğruyor. Açık kalan birkaç hastanede kan nakli için kan ve buna eşlik eden ekipman, intravenöz sıvılar ve genel tıbbi malzeme eksikliği olduğu bildirilmiştir.[52] Yousra Elbagir, bir röportajında BM ofislerinin şehirdeki yabancı uyrukluları tahliye ettiğini ancak Sudan vatandaşlarını geride bıraktığını belirtti.[38] 27 Nisan'da RSF militanları Masalit'e ve şehirdeki SAF mevzilerine büyük bir saldırı başlattı. Dar Masalit Birliği'ne göre sabah saat 6 sularında El Meclis mahallesinde şiddetli çatışmalar başladı ve kısa sürede şehrin belediye merkezine yayıldı.[6][53] Bu çatışmalar 28 Nisan'a kadar devam etti ve şehrin tüm mahallelerinde şiddetli çatışmalar yaşandı. El Cuneyna' da 25 Nisan'dan sonra elektrik yoktu ve neredeyse hiç haberleşme yoktu.[54] Nisan ayı sonlarında sivillerin her iki tarafa karşı silahlanmaya başlamasıyla çocuk askerler de ortaya çıktı. Masalit sivilleri ayrıca polis karakolunun cephaneliğini yağmalamak ve 7.000 silah çalmakla suçlandı.[55] 1 Mayıs itibarıyla El Cuneyna'daki ölü sayısı 180'in üzerine çıkarken, bir doktor 191'den fazla sivilin öldüğünü tahmin etmektedir.[56] BM, 10 Mayıs'a kadar çatışmalarda 450'den fazla kişinin öldüğünü ve 7.500 ila 12.000 kişinin bir SAF askeri üssüne sığındığını bildirdi.[57] Aşiret yönetimi liderleri ve Güney Darfur valisi Hamid al-Tijani Hanoun'un müdahalesiyle şehirdeki RSF ve SAF arasındaki çatışmalar 2 Mayıs'a kadar durmuştu.[55] Ateşkes aşiret grupları arasındaki bölünmeleri hesaba katmıyordu ve bu nedenle de sallantıdaydı. Daha sonra, El Cuneyna Eğitim Hastanesi harap olduğu ve şehrin Sağlık Bakanlığı yakıldığı için şehirde çalışan tek hastane Kreinik Hastanesi oldu.[58] Şehrin kuzeyindeki birkaç küçük market dışında neredeyse tüm marketler ya yağmalandı ya da terk edildi, bu da malların fiyatında hiperenflasyona neden oldu. Kent sakinlerinin çoğu çatışmalardan fazla etkilenmeyen el-Selam mahallesine sığındı.[58] 24 Nisan'dan bu yana kentte elektrikler kesikti.[59]
RSF'ye bağlı milislerin Zalat Caddesi yakınlarındaki sivil milislere saldırmasının ardından 12 Mayıs'ta üçüncü kez çatışma çıktı.[17][60] Sudan Doktorlar Sendikası saldırılarda ölü sayısının 280, yaralı sayısının 160'ın üzerinde olduğunu ve çatışmalar devam ettikçe bu sayının artacağını belirtti.[61] 14 Mayıs'ta el-Buhaira, el-Thawra, el-Tadamon, el-Meclis ve el-Madares mahalleleri çapraz ateş altında kaldı.[62][63] Çatışmaları hafifletmek amacıyla Batı Darfur valisi Minni Minnawi, 2020 Juba Barış Anlaşması'nı imzalayan isyancı hareketlerden oluşan bir "Ortak Darfur Gücü" kurulduğunu duyurdu.[64] Darfur merkezli Sudanlı Değişim Kadınları örgütü, El Geneina'daki durumu "Ruanda soykırımı senaryosu" olarak nitelendirdi.[63] 16 Mayıs'a kadar El Geneina'da yaşayanlar internetin sadece gündüzleri kullanılabildiğini ve elektrik kesintileri, gıda kıtlığı ve su sıkıntısının sürekli olduğunu belirtti.[65] Silahlanan siviller çatışmaların son derece yoğun olduğunu ve birçok mahallede RSF saldırılarıyla mücadele etmek için 24 saat çalışan sivil devriyeler başlatıldığını belirtti.[24] Çatışmalarda şehrin baş imamı Muhammed Abdülaziz Ömer öldürüldü.[66]
Onlar [RSF] her yere ateş ediyorlar. Dışarı çıkarsanız öldürülürsünüz. Hareket edemezsiniz, 200 veya 300 metre bile."-Mohammed İbrahim, sivil devriye-[67]
Yeniden patlak veren çatışmalar sırasında El Cuneyna'da hastanelerin çalışmadığı zamanlar oldu.[68] Batı Darfur Doktorlar Birliği, 12-15 Mayıs tarihleri arasında 280 kişinin öldüğünü ve 300'den fazla kişinin yaralandığını belirtti.[69][70] Çatışmaların ardından uydu görüntülerinde birçok okul, iş yeri ve mahallenin çatışmalar nedeniyle yandığı görüldü.[71] 21 Mayıs'a kadar El Cuneyna'daki tüm göçmen ve mülteci kampları yakıldı.[72]
Reuters tarafından görüşülen bazı bölge sakinleri, RSF ve Arap milislerin evleri işgal edeceğini belirtti ve bir ailenin yedi üyesinin evlerinde öldürüldüğü ve on iki yaralının ve bir doktorun geçici bir hastanede vurulduğu örnekleri hatırladı.[9] 21 Mayıs'tan sonra, Geneina'da ve Darfur bölgesinin çoğunda iletişim kesildi.[73] 21 ve 23 Mayıs tarihleri arasında neler yaşandığı hakkında çok az şey bilinmektedir.[73]
"Elektrik kesintileri sürekli hale geldi ve suya erişim çok zor. Sağlık sistemi tamamen hizmet dışı"-Alzahawi Idriss, El Cuneynalı bir sivil
17 Mayıs'a gelindiğinde Sudanlı Doktorlar Birliği yaklaşık 200 ölü ve yüzlerce yaralı bildirmiş, o zamana kadar siviller şehirdeki koşulların son birkaç gün içinde daha da kötüleştiğini belirtmiştir.[74]
24 Mayıs'ta Ortak Darfur Gücü (ODG)'ndeki bir SLM-MM[c] kaynağı, Sudan Silahlı Kuvvetleri tarafından desteklenen El Cuneyna'ya giden bir ODG konvoyunun RSF birlikleri ve ona bağlı Arap milisler tarafından pusuya düşürüldüğünü duyurdu.[1] Dört ODG askeri öldürüldü, on yedi kişi yaralandı ve üç kişi yakalandı, ancak konvoy El Cuneyna'ya girmeyi başardı.[1] Mayıs ayı sonlarında El Cuneyna'nın eteklerinde saldırılar gerçekleşti ve RSF'ye bağlı milisler Misteri ve Kulbus kasabalarına saldırdı.[11][75] Mayıs ayı sonlarında sayıları 370.000'i bulan Cuneyna ve çevresindeki mültecilerin çoğu Çad'ın doğusundaki Adré şehrine kaçtı.[76] Çadlı yetkililer ayrıca Sudan'ın Beida kasabasının hemen karşısındaki Abdi'de mülteci kampları kurdu. Abdi kampı, kuruluşun ilk haftalarında 25.000 mülteciyi barındırıyordu.[77] RSF'nin Çad ve El Geneina'yı birbirine bağlayan yolu kontrol etmesi nedeniyle pek çok sivil sınırı geçemedi.[78]
4 Haziran itibarıyla şehirdeki tüm hastaneler çatışmalar nedeniyle kapalıydı.[79] 1 Haziran'da şehirde internet kısa süreliğine çalışsa da iletişim hala kesikti.[75] Sınır Tanımayan Doktorlar, Haziran ayı itibarıyla ölü sivil ve askerlerin cesetlerini toplamanın imkansız olduğunu ve birçok cesedin ya sokaklarda bırakıldığını ya da tek bir yerde yığıldığını belirtti.[76] Şehirde işleyen sadece iki pazar kalmıştı: El Zariba ve El Ardaiba pazarları.[78] 5 Haziran'da Darfur Barosu için çalışan bir avukat olan Abdelkaleg Arbab, El Shati mahallesindeki evine yapılan bir saldırıda ailesinin sekiz üyesiyle birlikte öldürüldü ve Mohamed Ahmed Kodi adlı bir başka avukat da bir saldırıda öldürüldü.[10][80]Darfur Barosu, Arbab ve Kodi'nin Darfur'daki savaş nedeniyle ülke içinde yerinden edilmiş mültecilere karşı işlenen savaş suçlarını kovuşturma çalışmaları nedeniyle öldürüldüğünü belirtti.[10] Aynı gün El Cuneyna'da başka önde gelen avukatlar ve insan hakları savunucuları da öldürüldü.[77]
RSF güçleri Batı Darfur'daki diğer şehirlerden güç topladıktan sonra 7 Haziran'da güney ve doğu El Cuneyna'ya saldırdı. Çatışmalar 9 Haziran'a kadar sürdü.[81] 6 Haziran'da Batı Darfur vali yardımcısı El Buhari Abdullah, 15 Nisan'da şehirde çatışmaların başlamasından bu yana 850 kişinin öldüğünü ve 2.000'den fazla kişinin yaralandığını belirtti.[10] Şehirdeki yerel doktorlara göre bu sayı toplamda 1.100 kişiye yükseldi.[77] El Cuneyna'daki gazetecilerin hedef alınması nedeniyle, 7-9 Haziran RSF saldırısının sonrası ve zaman çizelgesi hakkında çok az şey biliniyor.[82] Şehrin en önde gelen gazetecilerinden biri olan Enaam El Nour, Haziran ayı başlarında kimliği belirsiz failler tarafından kaçırıldı.[83] Haziran ortalarında El Cuneyna, RSF ve müttefik Arap milisler tarafından neredeyse tamamen kuşatma altındaydı.[84]
2023 Sudan çatışmaları,El Cuneyna Muharebesi | |
Bölge | El Cuneyna, Batı Darfur |
---|---|
Tarih | 14 Haziran 2023 |
Saldırı türü | Savaş suçu,Suikast |
İşleyenler | Abdel Rahman Jumma,(RSF) |
14 Haziran'da RSF'nin El Jamarik mahallesini bombalaması sonucu aralarında Dar Masalit sultanının akrabalarının da bulunduğu on yedi sivil öldü.[83] Öldürülen akrabalardan biri Dar Masalit emiri Tarık Abdelrahman Bahlredin'di.[84] Saldırıda 37 kişi de yaralandı.[83] Batı Darfur valisi Khamis Abakar 13 Haziran'da durumu soykırım olarak kınadı ve Sudan Ordusunun sivillere yardım etmek için ordu üssünden ayrılmadığını belirtti.[85] Öte yandan kendisi verdiği demeç de burada yapılanı bir soykırım olarak tanımlıyordu. Buna karşılık RSF, El Cuneyna Muharebesi'ni bir "kabile çatışması" olarak nitelendirdi.[85] 15 Haziran'da Abakar, iki gün önceki açıklaması nedeniyle Abdel Rahman Jumma liderliğindeki sözde RSF militanları tarafından ele geçirilip işkence edilerek infaz edildi.[4] RSF, RSF askerlerinin Abakar'a saldırdığını gösteren video kanıtlarına rağmen, Abakar'ın öldürülmesinden Sudan güçlerini sorumlu tuttu. Masalit aktivistleri Abakar'ın El Geneina'daki soykırımla ilgili açıklamalarını geri çekmeyi reddetmesi üzerine öldürüldüğünü iddia etti.[86] Sudan Adalet ve Eşitlik Hareketi başkanı Mansur Arbab ise Ortak Darfur Gücü ile birlikte, Abakar'ın öldürülmesinde RSF komutanlarından Abdurrahman Jumma'yı sorumlu tuttu.Ortak Darfur Güçleri lideri Minni Minnawi ise cinayeti kınadı ancak RSF'yi suçlamadı.[86] Daha sonra BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri cinayeti kınadı.[87]
22 Haziran'da Darfur Barosu, Çad sınırındaki Sudanlı mültecilerden gelen raporlara dayanarak El Geneina'nın "RSF'nin eline geçtiğini" bildirdi.[2] Dernek, Sudan Ordusu güçlerinden oluşan küçük bir garnizonun şehirde konuşlanmış olmasına rağmen, Jumma liderliğindeki RSF'nin bölgeyi ve çevresini kontrol ettiğini iddia etti.[2]
2023 Sudan çatışmaları, El Cuneyna Muharebesi,2023 Masalit Soykırımı | |
Bölge | El Cuneyna,Batı Darfur, Sudan |
---|---|
Tarih | 13-21 Haziran 2023 |
Hedef | Masalit, Burgo sivilleri |
Saldırı türü | Savaş suçu, Toplu katliam, İnsanlığa karşı suç/Soykırım suçu iddiaları |
Ölü | En az 3.000 (Muhtemelen 10.000) |
İşleyenler | Hızlı Destek Güçleri |
Savunanlar | Sudan İttifakı Sudan Ordusu Masalit öz savunma grupları |
13 Temmuz 2023'te, bir BM soruşturması El Cuneyna yakınlarında tamamı Masalit sivillerinden oluşan 87 kişilik bir toplu mezar keşfetti.[88] Sivillerin 13-21 Haziran tarihleri arasında Hızlı Destek Güçleri tarafından öldürüldüğü iddia edilmektedir.[89] Ölenlerin çoğu şehrin el-Madriss ve el-Jamarik mahallelerindendi.[89] BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, cinayetlerden üzüntü duyduğunu ve BM'nin Temmuz ayına kadar bölgeye erişimine izin verilmediğini belirtti.[89]
Dar Masalit sultanının kuzeni Emir Badawi Masri Balhredin, 19 Haziran 2023'teki bir saldırı sırasında RSF tarafından öldürüldü.[90] 19 ve 20 Haziran'daki saldırılarda aralarında kentteki İnsani Yardım Komiseri Sadig Harun ile birkaç belediye başkanı ve imamın da bulunduğu çok sayıda tanınmış kişi öldürüldü.[91] Darfur Barosu ertesi gün Kreinik ve Sirba mülteci kamplarının RSF tarafından kuşatma altında olduğunu bildirdi. Tüm derme çatma barınaklar ve mülteci kampları 20 Haziran'a kadar yakılmıştı.[91] El Cuneyna ve çevresindeki çok sayıda köy, mahalle ve kültürel alan, şehrin Büyük Pazarı ve Masalit Sultanlığı sarayı da dahil olmak üzere tahrip edildi.[91]
22 Haziran'da Dar Masalit Sultanlığı da bir açıklama yaparak 24 Nisan ile 24 Haziran arasında çoğunluğu Arap olmayan 5,000'den fazla sivilin öldürüldüğünü iddia etti.[2] Sultanlık durumu bir "soykırım" olarak nitelendirdi ve barikat olarak kullanılan cesetlerin ve sokaklara saçılmış erkek, kadın ve çocuk cesetlerinin görüntüleri ortaya çıktı.[2] Haziran ayı sonunda Al Jazeera'ye konuşan Batı Darfurlu mülteciler bu iddiaları doğrulayarak Nisan ve Haziran ayları arasında Batı Darfur'un Misteri, Konga Haraza ve Tendelti kasabalarında da benzer olayların yaşandığını belirttiler.[92] RSF ayrıca Haziran ayında El Cuneyna ile Sudan-Çad sınırı arasındaki yolda sivillere saldırdı.[92] Bu cinayetlerin birçoğu RSF kontrol noktalarında gerçekleşti ve hamile bir kadın geçiş için yeterli parası olmadığı gerekçesiyle milisler tarafından öldürüldü.[93] Bir Geneina mültecisi "El Cuneyna ve Adré boyunca uzanan yolda çok sayıda ceset var, kimse onları sayamıyor" dedi.[94] Bir başka kaynak ise sadece yolda 350'den fazla kişinin öldürüldüğünü iddia etti.[95]
Masalit halkı genellikle Arap milislerin hedefi olurken, mülteciler milislerin siyah olan herkese ateş ettiğini iddia etti.[94] Avukatlar, insani yardım görevlileri ve daha fazlası dahil olmak üzere önde gelen sivil toplum üyeleri, şehrin düşmesinden sonra ve sırasında milisler ve RSF tarafından hedef alındı.[96][97] Darfur Barosu etnik temizliği "tam ölçekli bir soykırım" olarak nitelendirdi.[96] Birleşmiş Milletler 24 Haziran'da "ahlaksız cinayetleri" kınayan bir açıklama yayınladı, ancak faillerden bahsetmedi.[98]
12 Ağustos'ta Masalit grubunun bir temsilcisi olan El Farsha Saleh Arbab Suleiman, Port Sudan'da bir basın toplantısı düzenleyerek RSF'yi cesetleri gizli yerlere gömerek ve Sudan Kızılay Derneği (SRCS)'yi cesetleri teslim etmeye zorlayarak El Cuneyna'da işlenen suçların kanıtlarını gizlemeye çalışmakla suçladı.[99] Direniş Komiteleri Koordinasyonu, toplu mezar raporlarını doğruladı ve 16 Ağustos itibarıyla, birkaç cesedin hala evlerin çatılarında veya binaların içinde olduğunu söyledi.[100] 15 Ağustos'ta 30 toplu mezarda 1.000'den fazla ceset daha bulundu.[101] AllAfrica ile yapılan bir röportajda, Adré'deki Masalit siviller, şehir içinde yerinden edilmiş Masalit sivillerden oluşan büyük bir grubun öldürülmesi de dâhil olmak üzere şehirdeki deneyimlerini anlattılar.[102] Masalit Sultanı Saad Bahar el-Deen kendi toplumundan yaklaşık 10.000 kişinin RSF tarafından öldürüldüğünü ifade etmiştir.[103] Katliamlar devam ederken çekilen fotoğrafların da yer aldığı 16 Ağustos tarihli CNN röportajlarında, öldürülen sivillerin son sayısının 884 olduğu, 9 Haziran'dan sonra ise sayılamaz hale geldiği ve kasabanın bir "hayalet şehir" olduğu belirtilmiştir.[104] Siviller ayrıca genç Masalit çocuklarının RSF tarafından katledildiğini belirtti.[104]
Katliamdan fotoğraflar El Cuneyna'da terk edilmiş ve tahrip edilmiş bir yolda yığın halinde birkaç ceset göstermiştir. Bir sivil, "cesetlerin El Cuneyna Eğitim Hastanesi'nden şehrin güney kısımlarına kadar olan caddeyi kirlettiğini" ifade etmiştir.[104]
"Hızlı Destek Güçleri, Arap milislerle birlikte, mezar alanlarını belirlemenin yanı sıra buldozerler ve kamyonlar gibi hafriyat araçları sağlayarak katıldı. Hatta bazen gönüllülerle birlikte katıldılar."-El Cuneyna mültecileri
Temmuz ayında Geneina'dan kaçan siviller, Geneina'nın batısındaki bir kasaba olan Maragibir bölgesindeki göletlere çok sayıda ceset atıldığını belirttiler. Bu cesetlerden bazılarının aylardır ölü gibi göründüğünü ve iki kabile grubunun RSF tarafından öldürüldüğünü veya "neredeyse yok edildiğini" belirttiler; bunlar Masalit ve Burgo kabileleriydi. Diğerleri ise RSF'nin özellikle şehrin kuzey banliyölerinde bu cesetleri kaldırmak için gönüllüleri ve sivilleri kullandığını ekledi.[105]
El Cuneyna'da 14 Eylül'de on üç toplu mezar daha bulundu.[106]
8 Kasım 2023'te, bu noktada tüm Batı Darfur'u kontrol eden Hızlı Destek Güçleri, El Cuneyna'daki Ardamata köyü'nde (mahallesinde) 200 ila 2.000 Masalit sivili katletti. Daha sonra RSF'nin El Cuneyna Savaşı'nın başlamasından bu yana El Cuneyna sivilleri ve diğer Darfuriler için bir sığınak olan Ardamata IDP mülteci kampına baskın düzenlediği de bildirildi. Katliam ayrıca ülkede devam eden mülteci krizi'nin artmasına da bağlandı.[107]
|arşivurl=
değerini kontrol edin (yardım). Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023.
|url=
değerini kontrol edin (yardım). The East African (İngilizce). 13 Nisan 2023. 11 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023.
|url=
değerini kontrol edin (yardım). Dabanga Radio TV Online (İngilizce). 26 Nisan 2023 tarihinde kaynağından archive.org/web/20230426063658/https://www.dabangasudan.org/en/all-news/article/deadly-sudan-army-rsf-clashes-spark-human-tragedy-widespread-looting-in-darfur arşivlendi |arşivurl=
değerini kontrol edin (yardım). Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023.
|Website=
görmezden gelindi (|website=
kullanımı öneriliyor) (yardım)
|url=
değerini kontrol edin (yardım). NNN (İngilizce). 11 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023.
|url=
değerini kontrol edin (yardım). Middle East Eye (İngilizce). 2 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2023.
|url=
değerini kontrol edin (yardım). Dabanga Radio TV Online (İngilizce). 15 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından archive.org/web/20230515133953/https://www.dabangasudan.org/en/all-news/article/west-darfur-clashes-leave-25-dead-prisoners-freed-in-nyala-and-el-fasher arşivlendi |arşivurl=
değerini kontrol edin (yardım). Erişim tarihi: 15 Mayıs 2023.
|url=
değerini kontrol edin (yardım). BBC News (İngilizce). 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2023.
|url=
değerini kontrol edin (yardım). Dabanga Radio TV Online (İngilizce). 2 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2023.
|url=
değerini kontrol edin (yardım). Sudan Tribune (İngilizce). Erişim tarihi: 16 Mayıs 2023.[ölü/kırık bağlantı]
|url=
değerini kontrol edin (yardım). CNN (İngilizce). 17 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2023.
|url=
değerini kontrol edin (yardım). www.aljazeera.com (İngilizce). 17 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2023.
|arşivurl=
değerini kontrol edin (yardım). yahoo.com. 17 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2023.
|url=
değerini kontrol edin (yardım). Al Jazeera (İngilizce). 20 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2023.
|url=
değerini kontrol edin (yardım). Sky News (İngilizce). 20 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2023.
|url=
değerini kontrol edin (yardım). Dabanga Radio TV Online (İngilizce). 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından archive.org/web/20230705224320/https://www.dabangasudan.org/en/all-news/article/horrifying-testimonies-from-west-darfur-as-another-masalit-sultan-relative-is-killed arşivlendi |arşivurl=
değerini kontrol edin (yardım). Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
|url=
değerini kontrol edin (yardım). Al Jazeera. 25 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023.
|url=
değerini kontrol edin (yardım). CNN. 25 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
|url=
değerini kontrol edin (yardım). Reuters. 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından archive.org/web/20230624202140/https://www.reuters.com/world/africa/sudanese-civilians-killed-shot-they-flee-darfur-city-by-foot-2023-06-20/ arşivlendi |arşiv-url=
değerini kontrol edin (yardım). Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
|url=
değerini kontrol edin (yardım). Dabanga Radio TV Online (İngilizce). 25 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.