Dilber Ay

Dilber Ay
Dilber Ay
	Dilber Ay, Mart 2016'da İşte Benim Stilim'de.
Genel bilgiler
Doğum	Dilber Bağbuş; 1 Ocak 1956; Pazarcık, Kahramanmaraş, Türkiye
Ölüm	29 Nisan 2019 (63 yaşında); Ankara, Türkiye
Tarzlar	Arabesk, halk müziği
Meslekler	Müzisyen, sunucu
Etkin yıllar	1974-2019
Eş	İbrahim Karakaş; (e. 1998; ö. 2019) (Üçüncü evliliği)
Çocukları	3

Dilber Ay Karakaş (1 Ocak 1956, Kahramanmaraş - 29 Nisan 2019, Ankara), Türk halk müziği-arabesk şarkıcısı.

Barak havaları ve 1981 yılında söylediği "Meyrik" türküsüyle Türkiye'de büyük bir kitlenin sevgisini kazandı; "Tavukları pişirmişem" olarak bilinen Adıyaman türküsü ile fenomen haline geldi.^[1] 2011-2015 yılları arasında tam teşekküllü bir hapishane simülasyonu içinde, demir parmaklıkların ardından arabesk şarkılar seslendirdiği "Kadere Mahkûmlar" adlı televizyon programını sundu. Türkücü, 2012 yılında ana akım televizyonlara konuk olmaya başladıktan sonra hızla popüler kültür ikonuna dönüştü.^[2]

Erkeksi, güçlü, sert, özgüveni yüksek bir imaj yaratan Dilber Ay, seslendirdiği hüzünlü türküler ve arabesk formundaki şarkıların yanı sıra sinema filmlerinde aldığı roller, televizyonda yaptığı reytingi yüksek programlar, rol aldığı reklam filmleri ile hatırlanır.^[3] Hayat öyküsü 2021 yılında çekilen Dilberay adlı filme konu olmuştur.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

1 Ocak 1956'da Kahramanmaraş ilinin Pazarcık ilçesinde doğdu. Kureyşan aşiretine mensup olan Ay'ın asıl soyadı Bağbuş'tur. Yörük ve Kürt^[4] bir ailenin çocuğu idi. İlköğrenimine Kahramanmaraş'ta başladı; bu şehirde ilkokul üçüncü sınıfa kadar okudu, daha sonra eğitimine devam edemedi.^[5] Ailesi ile birlikte önce Ankara'ya, oradan da Bolu-Düzce taraflarına göç ederek yerleşti. Düzce'de "güzel ses" aramak üzere TRT Radyosu'nun 1969'da yaptığı çalışma sırasında "Gönül gel seninle muhabbet edelim, araya kimseyi alma sevdiğim" türküsünü seslendirmesiyle yeteneği fark edildi.^[1]^[6] Ancak yarışmaya katıldığı için babası Hüseyin Bağbuş'tan çok ağır işkenceler gördü.

13 yaşında iken 50 yaşında bir erkekle evlendirildi.^[1] Bu evlilikten Satı ve Filiz isminde iki kız çocuk sahibi oldu. İkinci evliliğini 16 yaşındayken yanına kaçtığı teyzesinin oğluyla yaptı, Ünal isminde bir erkek çocuk sahibi oldu. Üçüncü evliliğini, Almanya'da tanıştığı İbrahim Karakaş ile 1998 yılında yapmıştır.

Barak ağzı uzun havalarını icra etmeyi Halit Arapoğlu’ndan öğrendi. 1974'te TRT Radyosu'nda sınava girdi. Genç yaşta radyoda söylediği türkülerle tanındı. Ankara Konak Gazinosu'nda türkücülük yaptı. İbrahim Tatlıses, Bergen, Bedia Akartürk, İzzet Altınmeşe, Dursun Salkım gibi tanınmış isimlerle birlikte çalıştı. Adana'da birlikte sahne aldığı Bergen ile yakın bir dostluk kurdu. Müzik yaşamı boyunca çok sayıda albüm yaptı. Bilinen ilk 45’lik plağı “Yavrum Oy / Oy Bahçenize Giremedim Ben Gazelden” adını taşıyan 1974 tarihli plaktır.^[7]

Almanya'da bir konser sırasında şarkı isteği için kulise izinsiz girerek kendisini taciz eden kişiyi yaraladı. Bu olaydan sonra Hollanda’ya kaçan sanatçı yakalanıp Almanya'ya gönderilmiş ve hapse girerek Frankfurt'ta 8 ay 20 gün tutuklu kaldıktan sonra Türkiye'ye iade edilmiştir.^[3]^[8] Karıştığı bir kavgadan dolayı yeniden tutuklanıp bir süre daha cezaevinde kalan Dilber Ay'ın TRT Radyo da işine bu olaydan sonra son verildi.^[9]

Dilber Ay, 2006 yılından itibaren sinema filmlerinde rol aldı. Rol aldığı ilk film olan Beynelmilel (2006)'de bir şarkıcıyı, Yol Arkadaşım (2017) filminde bir araba tamircisini canlandırdı. Beynelmilel filmindeki rolü ile 14. Altın Koza Film Festivali'nde En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü'ne değer görüldü.^[10] Beynelmilel filminde bir pavyon sahnesinde söylediği Akşama Geleceğim (bilinen adıyla "Tavukları pişirmişem") adlı anonim Adıyaman tükrüsü fenomen haline geldi.^[11] Birçok eğlence ve kutlamalarda Dilber Ay’ın seslendirdiği bu türküye özel bir yer verildi.^[3] 2014 yılında Fenerbahçe Spor Kulübü’nün şampiyonluk kutlamasında futbolcuların sahada oyun ve alkışlarla "Tavukları Pişirmişem” türküsüne eşlik etmeleri, ulaştığı popülerliğini göstermiştir.^[12]

Dilber Ay, 2011-2015 arasında Flash TV kanalında müzisyen Devran İskender ve Cihan Akboğa ile birlikte Kadere Mahkûmlar adlı arabesk müzik programını sundu.^[13] Programda konuklarını demir parmaklıklarla çevrili stüdyoda ağırladı; mahkûmlardan gelen mektupları okuyup, istek türkü ve şarkılarını seslendirdi. Geniş. bir izleyici kitlesine ulaşan bu program sayesinde ana akım medya tarafından keşfedilen Dilber Ay, çeşitli reklam filmlerinde rol aldı ve ana akım medyadaki haber programlarında canlı yayına çıkarıldı. 2012'de CNN Türk televizyonunda konuk olarak katıldığı 5N1K programında, haberci Cüneyt Özdemir’in onu yanlış anlaması (Şarkı ismi olan "Zorunda mıyım" sözünü anlamayıp "Zorunda mıyım?" diye sorduğunu sanması) sosyal medyada büyük etki yarattı. Bu olay, bir mobil operatörün reklam kampanyasına esin kaynağı oldu ve Dilber Ay’ın, Türk kamuoyunun büyük bölümü tarafından tanınmasında etkili oldu.^[2]

Yaşamını Düzce'de bulunan ikametinde geçiren Dilber Ay, geçirdiği kalp krizi sonucu 29 Nisan 2019 tarihinde Ankara'daki bir hastanede 63 yaşında öldü.^[14] Cenazesi 30 Nisan 2019'da Düzce'ye getirilerek şehir mezarlığında defnedildi.

Sinema sanatçısı Dilber Ay ile isim benzerliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Gerçek adı Gülşen Demirci olan sinema sanatçısının bu ismi seçmesinin en önemli nedeni kendisinin sinema sektörüne yeni girdiği dönemde henüz yeterince ünlü olmayan, daha yeni tanınmaya başlamış olan şarkıcı Dilber Ay'ın adını kendisine kullanması için yönetmen Yavuz Figenli'nin önermesidir.^[15] Ölümünden sonra da, bu durumu bilmeyenler tarafından bir süre boyunca şarkıcı Dilber Ay ile aynı kişi olduğu zannedilmiştir. Ancak bu durumun yanlışlığının anlaşılması üzerine konuyla ilgili olarak şarkıcı Dilber Ay da açıklamalarda bulunmuştur.^[16]

Kültürel yansımaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Hayat öyküsü 2021 yılında çekilen Dilberay adlı filme konu olmuştur. Ketche tarafından çekilen filmde Dilber Ay'ı Büşra Pekin canlandırdı.^[17]

Diskografi[değiştir | kaynağı değiştir]

1974: Dilberay
1975: 3 - Türküola
1981: Meyrik
1986: HazaL
1987: Barak Muhabbeti 1
1988: Barak Muhabbeti 2
1990: Postaci Emmi
1990: Oturak Havaları
1993: Yandim Eyvah
1993: Dağlar Oy
1994: Bırak Ona Da Dokunma
1995: Kisi Bitmez Daglarimin
1996: Barak Kızı
1999: Ölesen Gelin
2000: Sürdüler Beni - Sen Tasmisin Demirmi
2001: Bırakmadı Sevdan Beni - Yabancı
2002: Oturdum Mezar Taşına
2004: Maraşlı Gelin
2005: Hasrete Koştuk
2005: Alıp Başımı Gideyim
2007: Hacı Ağa (Sarı Sabahlık)
2008: Ellerin Olmuş
2009: Ötme Bülbül
2010: Be Zalim - İtfaiyeci
2011: Darıldım Sana
2019: Yasmı Varda Mahallede

Filmografisi[değiştir | kaynağı değiştir]

2006: Beynelmilel
2013: Hayat Sana Güzel
2014: Mazlum Kuzey
2015: Figüran
2017: Yol Arkadaşım
2018: Yol Arkadaşım 2^[18]

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

2007: 14. Altın Koza Film Festivali - En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu - Beynelmilel

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c Avşar, Helin (4 Aralık 2011). "13 yaşında olanlar oldu". Haberturk.com. 5 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.
^ ^a ^b Soydan, Ersoy (3 Mart 2016). "Televizyonun arabesk müziğin soylulaşmasındaki rolü". Marmara İletişim Dergisi (23 - ÜNSAL OSKAY): 61-73. ISSN 1300-4050. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.
^ ^a ^b ^c Kırmızıgül, Gökhan (Temmuz 2021). "Müziksel Bir Kültür İkonu Olarak Dilber Ay" (PDF). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
^ "Dilber Ay: Sırrı Süreyya'nın sazını kırdım". 6 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2014.
^ Oya; Çınar (21 Ocak 2018). "Dilber Ay: En büyük talih kuşum herifim". Posta gazetesi. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.
^ "Özgü'nün havasını indirdim". Hürriyet gazetesi Kelebek Eki. 25 Aralık 2012. 9 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.
^ Meriç, Murat (5 Ocak 2019). "'Barak Kızı'na veda…". Gazete Duvar. 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022.
^ "Dilber Ay canlı yayında işlediği cinayeti anlattı". Cumhuriyet. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.
^ "'Yas mı var mahallede' dedi, yasa boğdu". Milliyet. 1 Mayıs 2019. 15 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.
^ "Altın Koza sahibini buldu". Internethaber.com sitesi. 10 Haziran 2007. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.
^ "Dilberay Fener'in şampiyonluk şarkısı için konuştu". Ensonhaber. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.
^ "Öz Galatasaraylıyım ama Fenerbahçe'nin ana kraliçesiyim". aksam.com.tr. 3 Mayıs 2014. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.
^ "Dilber Ay katıldığı programda Kadere Mahkumlar'ın neden bittiğini açıkladı". Sözcü. 26 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.
^ "Dilber Ay'ın ölüm nedenini eşi açıkladı". haberturk.com. 7 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2019.
^ Dilber Ay'ın feleğin sillesiyle geçen ömrü 26 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Habertürk, Yayın Tarihi: 30 Nisan 2019 ("Feleğin Sillesi 4" alt başlığı)
^ Dilberay'ın isyanı!, Vatan Gazetesi, Yayın Tarihi: 29 Mart 2012
^ Diler, Özden Sevgi (4 Şubat 2022). ""Dilberay" Sinemalarda!". Beyazperde.com sitsi. 4 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.
^ "Oyuncular". 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2019.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Discogs'ta Dilber Ay diskografisi
Maraş'tan Haber Geldi (Meyrik Türküsü), 1981 22 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Beynelmilel filmi "Tavukları pişirmişem" sahnesi 21 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Televizyon yayınında "Zorunda mıyım?" diyaloğu 22 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (18 Ekim 2011)
Beyazperde'de Dilber Ay 19 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Türkücü ve Oyuncu Dilber Ay aynı kişi değiller! 27 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sinematik Yeşilçam
IMDb'de Dilber Ay

[:1-1] Avşar, Helin (4 Aralık 2011). "13 yaşında olanlar oldu". Haberturk.com. 5 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.

[:3-2] Soydan, Ersoy (3 Mart 2016). "Televizyonun arabesk müziğin soylulaşmasındaki rolü". Marmara İletişim Dergisi (23 - ÜNSAL OSKAY): 61-73. ISSN 1300-4050. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.

[:2-3] Kırmızıgül, Gökhan (Temmuz 2021). "Müziksel Bir Kültür İkonu Olarak Dilber Ay" (PDF). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

[4] "Dilber Ay: Sırrı Süreyya'nın sazını kırdım". 6 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2014.

[5] Oya; Çınar (21 Ocak 2018). "Dilber Ay: En büyük talih kuşum herifim". Posta gazetesi. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.

[6] "Özgü'nün havasını indirdim". Hürriyet gazetesi Kelebek Eki. 25 Aralık 2012. 9 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.

[7] Meriç, Murat (5 Ocak 2019). "'Barak Kızı'na veda…". Gazete Duvar. 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022.

[8] "Dilber Ay canlı yayında işlediği cinayeti anlattı". Cumhuriyet. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.

[9] "'Yas mı var mahallede' dedi, yasa boğdu". Milliyet. 1 Mayıs 2019. 15 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.

[10] "Altın Koza sahibini buldu". Internethaber.com sitesi. 10 Haziran 2007. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.

[11] "Dilberay Fener'in şampiyonluk şarkısı için konuştu". Ensonhaber. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.

[12] "Öz Galatasaraylıyım ama Fenerbahçe'nin ana kraliçesiyim". aksam.com.tr. 3 Mayıs 2014. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.

[13] "Dilber Ay katıldığı programda Kadere Mahkumlar'ın neden bittiğini açıkladı". Sözcü. 26 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.

[Habertürk-14] "Dilber Ay'ın ölüm nedenini eşi açıkladı". haberturk.com. 7 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2019.

[15] Dilber Ay'ın feleğin sillesiyle geçen ömrü 26 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Habertürk, Yayın Tarihi: 30 Nisan 2019 ("Feleğin Sillesi 4" alt başlığı)

[16] Dilberay'ın isyanı!, Vatan Gazetesi, Yayın Tarihi: 29 Mart 2012

[17] Diler, Özden Sevgi (4 Şubat 2022). ""Dilberay" Sinemalarda!". Beyazperde.com sitsi. 4 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.

[18] "Oyuncular". 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

Dilber Ay nedir?, Dilber Ay anlamı nedir?, Dilber Ay ne demektir?