Děčín

Děčín
*Tetschen*
Děčín; Tetschen
Şehir
	; Bayrak ; Arma
	Děčín Děčín'ın Çekya'daki konumu
Ülke	Çekya
İl	Ústí nad Labem
İlçe	Děčín
İdare
• Belediye Başkanı	Jiří Anděl
Yüzölçümü
• Toplam	117,70 km²
Rakım	135 m
Nüfus (2021)
• Toplam	47,951
• Yoğunluk	410/km²
Zaman dilimi	UTC+02.00 (DAS)
• Yaz (YSU)	UTC+03.00 (DAS)
	Resmî site; mmdecin.cz

Děčín (Almanca: Tetschen, 1942-45: Tetschen–Bodenbach), Çekya'nın kuzeyinde Ústí nad Labem İli'nde bulunan bir küçük şehirdir. Ústí nad Labem ilindeki Děčín ilçesinin en büyük kenti olup bu ilcenin merkez kentidir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Děčín'in bulunduğu bölgeye 9. yüzyılda Slav asıllı "Děčané" adlı bir kavim yerleşmiş ve bu kavim kente ismini vermiştir. 10. yüzyılda Bohemya Düklerinin Přemyslid hanedanı idaresi altında Elbe Nehri üzerinde bulunan bir sığ şu geçidinin sol yakasına bir kale yaptırdılar ama bu kale devamlı sel tehdidi altında olduğu için 1059'da sol yakada bir büyük kale yapıldı. Erzgebirge Dağları'ndaki madenlerden yapılan ticaret için stratejik mevkide olan kale etrafında kurulan yerleşke 993'te hazırlanmış bir resmi kadastro evrakında anılmaktadır. Bohemya Kralı olan II. Ottokar (1253-1278) Decin şehrinin bu bölgede sahibi bulunduğu büyük arazileri idare için merkez yaptı. Decin 1305-1534 döneminde "Wartenberg " asıl ailesinin sahipliği altında kaldı. 1534'te bu bölge zengin asıl Rudolf von Bunau'a satıldı. Bu asıl ve onun varisleri bölgeye Protestan'ligi soktular ve onlar sahipliliği altında şehir halkı zenginleşti ve şehir gelişti. Şehir Avusturyalı Habsburglar hükümü altına girdiğinde Kkoyu Katolik kontr-reformasyon başlamış ve protestanlık inançları ortadan kaldırılma süreçleri başlamıştı. Önce 1620'de Otuz Yıl Savaşı başlarında Büneu sülalesi bu bölgeden atılmıştır ve sonra 1628'de bu şehir "Thun" kontlarına satılmıştır. Bu savaş sırasında şehir birçok defa istila edilip talan edilmiştir. Her defasında stratejik mevki dolayısıyla yeniden yapılmıştır. Ağustos 2002'de Avrupa'daki yüksek yağışlı fena hava şartları dolayısıyla Elbe Nehri sel suları ile çok yükselmiş ve nehir kenarında bulunan Decin şehri bu selden büyük zarar görmüştür. Normal olarak şehir yakında Elbe Nehri şu derinliği 2m iken bu sellerden dolayı derinlik 12m yükselmişti. Decin'de nehir kenarında sahile bağlı 5 büyük mavna iplerini koparttı ve Dresden'e doğru yüzmeye başladı. Bu kontrolsüz mavnalar şehirde bulunan önemli köprüyü tehdit altına aldılar. Bu tehlike mavnaların çok güçlü patlayıcı maddeler kullanılarak batırılmaları ile önlenebildi. Nehir kenarında bulunan binalar çok büyük zarar görüp yıkılmaları ve şehirdeki yaşayan 1600 kişinin evlerindeki zarar dolayısıyla evlerinden ayrımaları gerekti. Fakat şehrin tarihi merkezi ve birçok turistik görülecek yerleri nehirden yüksek rakımlı mevkilerde bulundukları için bu selden fazla etkilenmediler.

Coğrafi konum[değiştir | kaynağı değiştir]

Děčín Bohemya'nda Elbe Nehri (Çekçe:Labe) ile "Ploučnice Çayı"'nın kavşağında kurulmuştur. Elbe Nehri bölgede bulunan yumuşak kumtaşından oluşan alçak dağlık bölgeden geçtikten sonra "Bohemya İsviçresi" ve kuzeyde "Luşatınya Dağları" güneyde "Bohemya Yüksek Alanları"' adı verilen tepelik arazilerine geçiş bölgesinde kurulmuştur. Konumu Elbe Nehri'nin iki yakasında olup tarihsel olarak iki değişik yerleşkeden oluşmuştur. Elbe Nehri'nin sağ yakasında bulunan yerleşke eski Děčín şehridir ve sol yakasındaki yerleşkenin adı 1842'de belediyesi kurulan Podmokly (Almanca: Bodenbach) kasabasıdır. Şehrin rakımı 135m olup böylece Çekya'da bulunan en düşük rakımlı şehir olmaktadır.

Děčín, çok önemli bir ulaşım yolu olan "Elbe Vadisi Demiryolu" üzerindedir. Prag'i Almanya'da Dresden'e bağlayan bu demiryolu hattı üzerindeki Almanya-Çek Cumhuriyeti sınır kapısına çok yakınlardadır. Bu demiryoluna paralel olarak Elbe Nehri'ni takip eden bir karayolu bulunmakta ve bu karayolu üzerindeki "Bad Schandau" sınır kapısı 1938'de genişletilip kurulmuştur. Bu demiryolu hattı, karayolu ve mavnalar ile su üzerinde nakliyata elverişli Elbe Nehri nedeniyle Děčín önemli bir coğrafi stratejik mevkidedir.

Děčín bir sanayi merkezi olup metal levhalar, besin-gıda endüstrisi, tekstil, kimyevi maddeler, bira, balık konservecilik sanayileri şehirde önemlidir. Děčín ayrıca Cekçe basımcılık ve dergi-kitap yayımcılık merkezi konumundadır.