Cumhurbaşkanlığı Külliyesi

Cumhurbaşkanlığı Külliyesi
	Külliyenin yukarıdan görünümü
Genel bilgiler
Konum	Atatürk Orman Çiftliği, Beştepe, Ankara, Türkiye
Koordinatlar	39°55′51″K 32°47′56″D / 39.93083°K 32.79889°D
Mevcut kullanan	Türkiye cumhurbaşkanı
Başlama	2012
Tamamlanma	2014
Açılış	29 Ekim 2014
Maliyet	₺1.370.000.000 (resmî); ₺4.856.000.000 (iddia);
Sahip	Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı
Teknik ayrıntılar
Zemin alanı	750.000 m2
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)	Şefik Birkiye
Resmî site
	tccb.gov.tr

Cumhurbaşkanlığı Külliyesi, ya da kamuoyundaki yaygın adıyla Cumhurbaşkanlığı Sarayı veya Beştepe Sarayı,^[3] Türkiye'nin başkenti Ankara'daki Atatürk Orman Çiftliği'nin içerisinde bulunan ve Türkiye cumhurbaşkanı tarafından 2014'ten itibaren kullanılan yerleşke. İçinde Cumhurbaşkanlığı Sarayı, Millet Camii, Millet Kütüphanesi ve 15 Temmuz Şehitler Anıtı'nın yer aldığı külliyedeki yapılardan ilk olarak sarayın inşası tamamlanmıştır. Saray, resmî olarak 29 Ekim 2014'te Türkiye'nin 91. kuruluş yıldönümünü anmak için düzenlenen Cumhuriyet Bayramı resepsiyonda açılışının yapılacağı açıklanmışsa da Ermenek maden kazasının gerçekleşmesi nedeniyle açılış resepsiyonu iptal edildi.

Yerleşke hizmete girdiğinde adı "Cumhurbaşkanlığı Sarayı" olarak açıklanmıştır. Daha sonra Temmuz 2015 tarihinde yerleşkeye resmi olarak "Cumhurbaşkanlığı Külliyesi" ismi verilmiştir.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

2011 yılında Atatürk Orman Çiftliği'nin "Doğal ve Tarihi Sit Alanı" statüsü 1. dereceden 3. dereceye düşürüldü ve "Tarihi Sit" statüsü kaldırıldı. Aynı yıl çıkarılan kanun hükmünde kararname ile arazinin bir kısmının ya da tamamının Bakanlar Kurulu’nca belirlenecek kamu hizmetlerinde kullanılması için bedelsiz bir şekilde hazineye devredilebilmesinin önü açıldı.^[4]

2012 yılında Bakanlar Kurulu, Başbakanlık Hizmet Binası'nın yapımı amacıyla, Gazi Yerleşkesi arazisini "Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı" ilan etti. Ardından da Ankara Büyükşehir Belediyesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, TOKİ, Orman Genel Müdürlüğü ve Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun iş birliğiyle "Ak Saray" adıyla Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nin inşaatına başlandı.^[4]

AOÇ’daki söz konusu arazi ve projeyle ilgili iki kez durdurma kararı verildi. Önce Ankara 11. İdare Mahkemesi AOÇ’daki yedi hektarlık alanı sit statüsünden çıkaran kararın yürütmesini durdurdu. Daha sonra Ankara 5. İdare Mahkemesi, AOÇ’daki 33.500 dekarlık alanda yapılan imar planını durdurdu.^[4]

Recep Tayyip Erdoğan'ın 2014 yılında cumhurbaşkanı olarak seçilmesinden sonra yerleşke cumhurbaşkanlığına tahsis edildi.^[5] Sarayın açılış töreninin 29 Ekim 2014'te Cumhuriyet Bayramı resepsiyonunda yapılacağı açıklandı ancak Ermenek maden kazası nedeniyle açılış resepsiyonu iptal edildi.^[6]

Temmuz 2015'te yerleşkenin adı "Cumhurbaşkanlığı Külliyesi" olarak değiştirildi.^[7]

Atatürk Orman Çiftliği arazisi üzerinde inşa edilen Külliye'nin yapımına temel oluşturan Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nun ilke kararının yürütmesi, Şubat 2022'de Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından durduruldu.^[8]

Külliyedeki yapılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Saray[değiştir | kaynağı değiştir]

Sarayın başlangıçta ülkenin başbakanları için yeni bir merkez olarak tasarlandığı bildirildi. Ancak 10 Ağustos 2014'te Recep Tayyip Erdoğan'ın cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından binanın cumhurbaşkanlığına tahsis edileceği duyuruldu.^[9]^[10] Çankaya, ülke kurulduğundan bu yana cumhurbaşkanları için sembolik bir merkez olduğu için bu olay tarihî bir değişiklik olarak görüldü. Kasım 2014'te binaların maliyeti 1.370.000.000 Türk lirası (yaklaşık 612,7 milyon dolar) olarak açıklandı.^[11]

Beştepe Millet Camii[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhurbaşkanlığı külliyesi içinde bulunan cami 3 Temmuz 2015 tarihinde Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla ibadete açılmıştır. Cami yaklaşık 3 bin kişinin ibadet etme kapasitesine sahiptir. Caminin çevresi ve kapladığı alan toplam 5 bin 177 metrekaredir. 4 minare mevcuttur ve her minarenin yüksekliği 59.30 metredir. Türk ve Osmanlı mimarisini yansıtmaktadır.^[12]^[13]^[14]^[15]

Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Külliye içerisinde bulunan Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi, Türkiye'nin en büyük kütüphanesi olup açılışı 20 Şubat 2020 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapılmıştır.^[16] Halka açık olan bu kütüphanede 5 milyon cilt kitabın bulunacağı belirtilmiştir.^[17]

Cumhurbaşkanlığı Konutu[değiştir | kaynağı değiştir]

Külliyenin içerisinde bulunan Cumhurbaşkanlığı Konutu, Türkiye Cumhurbaşkanı'nın ikamet ettiği yapıdır.^[18] Yapı tamamlanmadan önce cumhurbaşkanları konut olarak Çankaya Köşkü'nü kullanıyordu.

15 Temmuz Şehitler Anıtı[değiştir | kaynağı değiştir]

Külliyenin karşısında bulunan anıt 15 Temmuz darbe girişiminin simgelemek amacıyla Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılmıştır. Anıt 16 Temmuz 2017 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla açılmıştır.^[19] Anıtın yüksekliği 31 metre ve toplam kapladığı alan 2.500 metrekaredir. Tek Bayrak, Tek Devlet, Tek Millet ve Tek Vatan olmak üzere toplam 4 bölümden oluşmaktadır. Tek Bayrak bölümünde Türk bayrağının mermer rölyef uygulaması bulunmaktadır. Tek Devlet bölümünde cumhurbaşkanlığı forsu ve Türk devletlerinin yıldızları bulunmaktadır. Tek Millet bölümünde Kurtuluş Savaşı'nı temsilen insan silüetleri yer almaktadır. Tek Vatan bölümünde Türkiye haritası ve 81 ilin ismi yer almaktadır. Anıtın tam üstünde ay yıldız taşıyan 7 insan figürü mevcuttur. İnsanlar 15 Temmuz günü sokağa çıkan vatandaşları, 7 tane olmaları ise Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesini temsil etmektedir.^[20]

Popüler kültürde[değiştir | kaynağı değiştir]

Gökçe Bolat, Tezcan Karakuş Candan ve Ali Hakkan Kaçak Saray adını verdikleri kitapta sarayın inşa aşamasını, tartışmalı noktalarını ele almıştır.^[21]

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhurbaşkanlığı Sarayı çalışma ofisi

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Mimarlar Odası'ndan 'Ak Saray'ın maliyet tablosu: En az 4,5 milyar TL". diken.com.tr. 5 Haziran 2015. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Cumhurbaşkanlığı Külliyesi İdari Binaları Basına Açıldı". tccb.gov.tr. 3 Temmuz 2015. 29 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2018.
^ ""Saray" resmen "Külliye" oldu". NTV. 7 Temmuz 2015. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2015.
^ ^a ^b ^c "9 Soruda dünyanın dilindeki 'Ak Saray'". diken.com.tr. 12 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020.
^ "Saray Cumhurbaşkanlığı'na tahsis edildi". haberturk.com. Haber Türk. 21 Haziran 2015. 24 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020.
^ "29 Ekim resepsiyonu iptal". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 30 Ekim 2014. 2 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2014.
^ "Ak Saray'ın ismi değişiyor İşte Ak Saray'ın yeni ismi". internethaber.com. 15 Ocak 2015. 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Danıştay, ulu önderin mirası üzerine yapılan külliye için kararını verdi". Cumhuriyet. 5 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2022.
^ "KÖŞK'e değil yeni 'saray'a taşınıyor". cumhuriyet.com.tr. Cumhuriyet. 3 Eylül 2014. 7 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2017.
^ "29 Ekim resepsiyonu yeni Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda". sabah.com.tr. Sabah. 13 Eylül 2014. 13 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2017.
^ "Saray+uçak 1.8 milyar TL". Hürriyet. 5 Kasım 2014. 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2016.
^ "İşte detaylarıyla Beştepe Millet Camii". takvim.com.tr. Takvim (gazete). 3 Temmuz 2015. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017.
^ "Beştepe Millet Camii İbadete Açıldı". tccb.gov.tr. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 3 Temmuz 2015. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017.
^ "İşte Beştepe Millet Camii'nin şifreleri". karar.com. Karar (gazete). 3 Temmuz 2015. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017.
^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan, Beştepe Millet Camiini açtı". mynet.com. Mynet. 3 Temmuz 2015. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017.
^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi'nin açılışını gerçekleştirdi". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 8 Mart 2020. 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020.
^ Çelikkan, Erdinç (3 Ekim 2017). "İşte Beştepe kütüphanesi". Hürriyet. Ankara. 3 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017.
^ "Cumhurbaşkanlığı Sarayı kompleksinin havadan çekilmiş fotoğrafları yayınlandı". 24 Mayıs 2016. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "15 Temmuz Şehitler Abidesi Anıtı". Ensonhaber. 16 Temmuz 2017. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017.
^ "Cumhurbaşkanlığı, '15 Temmuz Şehitler Abidesi'nin mimari bilgilerini paylaştı". Hürriyet. 10 Temmuz 2017. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017.
^ Tezcan Karakuş Candan; Ali Hakkan; Gökçe Bolat (1 Kasım 2015). Kaçak Saray. Kırmızı Kedi Yayınları. ISBN 9786059799539.

[1] "Mimarlar Odası'ndan 'Ak Saray'ın maliyet tablosu: En az 4,5 milyar TL". diken.com.tr. 5 Haziran 2015. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[2] "Cumhurbaşkanlığı Külliyesi İdari Binaları Basına Açıldı". tccb.gov.tr. 3 Temmuz 2015. 29 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2018.

[3] ""Saray" resmen "Külliye" oldu". NTV. 7 Temmuz 2015. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2015.

[AkSaray-4] "9 Soruda dünyanın dilindeki 'Ak Saray'". diken.com.tr. 12 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020.

[haberturk.com-5] "Saray Cumhurbaşkanlığı'na tahsis edildi". haberturk.com. Haber Türk. 21 Haziran 2015. 24 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020.

[6] "29 Ekim resepsiyonu iptal". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 30 Ekim 2014. 2 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2014.

[7] "Ak Saray'ın ismi değişiyor İşte Ak Saray'ın yeni ismi". internethaber.com. 15 Ocak 2015. 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[8] "Danıştay, ulu önderin mirası üzerine yapılan külliye için kararını verdi". Cumhuriyet. 5 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2022.

[9] "KÖŞK'e değil yeni 'saray'a taşınıyor". cumhuriyet.com.tr. Cumhuriyet. 3 Eylül 2014. 7 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2017.

[10] "29 Ekim resepsiyonu yeni Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda". sabah.com.tr. Sabah. 13 Eylül 2014. 13 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2017.

[11] "Saray+uçak 1.8 milyar TL". Hürriyet. 5 Kasım 2014. 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2016.

[12] "İşte detaylarıyla Beştepe Millet Camii". takvim.com.tr. Takvim (gazete). 3 Temmuz 2015. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017.

[13] "Beştepe Millet Camii İbadete Açıldı". tccb.gov.tr. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 3 Temmuz 2015. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017.

[14] "İşte Beştepe Millet Camii'nin şifreleri". karar.com. Karar (gazete). 3 Temmuz 2015. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017.

[15] "Cumhurbaşkanı Erdoğan, Beştepe Millet Camiini açtı". mynet.com. Mynet. 3 Temmuz 2015. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017.

[16] "Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi'nin açılışını gerçekleştirdi". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 8 Mart 2020. 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020.

[17] Çelikkan, Erdinç (3 Ekim 2017). "İşte Beştepe kütüphanesi". Hürriyet. Ankara. 3 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017.

[18] "Cumhurbaşkanlığı Sarayı kompleksinin havadan çekilmiş fotoğrafları yayınlandı". 24 Mayıs 2016. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[19] "15 Temmuz Şehitler Abidesi Anıtı". Ensonhaber. 16 Temmuz 2017. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017.

[20] "Cumhurbaşkanlığı, '15 Temmuz Şehitler Abidesi'nin mimari bilgilerini paylaştı". Hürriyet. 10 Temmuz 2017. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017.

[21] Tezcan Karakuş Candan; Ali Hakkan; Gökçe Bolat (1 Kasım 2015). Kaçak Saray. Kırmızı Kedi Yayınları. ISBN 9786059799539.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

Cumhurbaşkanlığı Külliyesi nedir?, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi anlamı nedir?, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi ne demektir?