Comédie-Française veya Théâtre Français Fransız devlet tiyatrosu, aynı zamanda dünyanın en eski ulusal tiyatrosudur. Comédie-Française varlığıyla Fransız tiyatrosunun, edebiyatının ve sanatının gelişmesini derinden etkilemiş ve pek çok büyük oyuncunun yetişmesini sağlamıştır.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

1673 yılında Moliere'nin ölümünden sonra oyuncuları başka bir toplulukla birleşerek "Guenegaud" adlı topluluğu kurdular. Daha sonra bu topluluğun 1680'de Hôtel de Bourgogne'daki toplulukla birleşmesiyle Comédie-Française kurulmuş oldu.

Ancak Comédie-Française 1789 Fransız İhtilali'nden sonra bir bölünme yaşadı. Bu bölünmeyle birlikte bir grup oyuncu François-Joseph Talma başkanlığında Comédie-Française'nin bugünkü yerinde; diğer grup ise - ki daha tutucu bir gruptu bu - René Molé başkanlığında eski yerinde Théatre de la Nation adıyla kaldı. Bu grup daha sonra halkın değerleriyle uyuşmayan tavırlar sergilemesiyle seyircilerin tepkisini çekti ve çeşitli karışıklıklara, ayaklanmalara yol açtı. Daha sonra olaylara sebep olan oyuncular bir yıla yakın hapis cezasına çarptırıldı.

1803 yılında Comédie-Française Napolyon yönetimince yeniden düzenlendi. 1812 yılında Napolyon'un çıkardığı bir kararnameyle çalışma ilkeleri saptandı.

Comédie-Française günümüze kadar gelmiş bir örgütlenme yapına sahiptir. Oyuncular bir yıla kadar deneme süresi geçirirler ve bu arada ilk oyunlarına çıkarak "koşullu üye" olurlar. Koşullu üyelikle birlikte sabit maaşa geçilir. Ayrıca kârdan pay da alınır. Ölen ya da emekliye ayrılan bir üyenin yerini alarak "tam üye" olunur. 20 yıl hizmet vermek koşuluyla da maaşlı emekliye ayrılınır.

Comédie-Française'in yöneticilerinin listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

• Jean-François-René Mahérault (7 Şubat 1799 - 3 Şubat 1813)
• Nicolas Bernard (3 Şubat 1813 - 11 Haziran 1814 ve 24 Mart 1815 - 28 Haziran 1815)
• François Cheron (1821 - 9 Temmuz 1825)
• Baron Isidore Justin Séverin Taylor (9 Temmuz 1825 Temmuz Devrimi'ne kadar ve 5 Nisan 1831 - 17 Ekim 1838)
• Hyacinthe Albertin (Taylor'dan sonra geçici olarak)
• Édouard-Joseph-Ennemond Mazères (24 Eylül 1830 - 6 Nisan 1831)
• Armand-François Jouslin de La Salle (8 Haziran 1833 - 31 Temmuz 1837)
• Hygin-Auguste, Edmond Cave olarak da anılır (28 Ocak 1837 - 17 Ekim 1838)
• Alexandre-Louis Poulet, Vedel olarak da anılır (managing director, 1 Mart 1837 - 8 Mart 1840)
• François Buloz (17 Ekim 1838 - 2 Mart 1848)
• Joseph-Philippe Simon, Lockroy olarak da anılır (2 Mart - 11 Ekim 1848)
• Eugène Bazenerye (20 Ekim 1848 - 16 Kasım 1849)
• Sébastien Edmond, Sevestre olarak da anılır (13 Ekim 1848 - 15 Kasım 1849)
• Arsène Housset, Arsène Houssaye olarak da anılır (15 Ekim 1849 - 29 Ocak 1856)
• Adolphe Dominique Florent Joseph Simonis, nâm-ı diğer Empis (30 Ocak 1856 - 21 Ekim 1859)
• Édouard Thierry (2 Ekim 1859 - 8 Temmuz 1871)
• Émile-César-Victor Perrin (8 Temmuz 1871 - 8 Ekim 1885)
• Albert Kaempfen (geçici görev, 30 Mayıs - 20 Ekim 1885)
• Jules Claretie (20 Ekim 1885 - 23 Aralık 1913)
• Albert Carré (1 Ocak 1914 - 30 Kasım 1915)
• Émile Fabre (2 Aralık 1915 - 15 Ekim 1936)
• Édouard Bourdet (15 Ekim 1936 - 27 Aralık 1940)
• Jacques Copeau (geçici görev 15 Mayıs - 27 Aralık 1940 ve tam görev 27 Aralık 1940 - 7 Ocak 1941)
• Léon Lamblin (13 Ocak - 7 Mart 1941)
• Jean-Louis Vaudoyer (4 Mart 1941 - 23 Mart 1944)
• André Brunot (24 Mart - 28 Temmuz 1944)
• Jean Sarment (Temmuz 1944 görevi almadı)
• Pierre Dux (1 Eylül 1944 - 1 Temmuz 1945)
• Joseph Denis, Denis D'Ines olarak da anılır (1 Temmuz - Ekim 1945)
• André Obey (geçici görev Ekim 1945 - 6 Nisan 1946 ve tam görev 6 Nisan 1946 - 5 Şubat 1947)
• Pierre-Aimé Touchard (5 Nisan 1947 - 5 Nisan 1953)
• Pierre Descaves (5 Nisan 1953 - 5 Nisan 1959)
• Claude de Boisanger (20 Nisan 1959 - 30 Ocak 1960 tekrar göreve çağrıldı 27 Kasım 1962 - 31 Ocak 1960)
• Maurice Escande (1 Ocak 1960 - 31 Temmuz 1970)
• Pierre Dux (1 Ağustos 1970 - 31 Temmuz 1979)
• Jacques Toja (1 Eylül 1979 - 31 Temmuz 1983)
• Jean-Pierre Vincent (1 Ağustos 1983 - 31 Temmuz 1986)
• Jean Le Poulain (1 Ağustos 1986 - Mart 1988)
• Claude Winter (geçici görev 1 Nisan - 15 Temmuz 1988)
• Antoine Vitez (15 Ocak 1988 - 30 Nisan 1990)
• Catherine Samie (geçici görev 1 Mayıs - 5 Temmuz 1990)
• Jacques Lassalle (15 Temmuz 1990 - 5 Ağustos 1993)
• Jean-Pierre Miquel (5 Ağustos 1993 - 3 Ağustos 2001)
• Marcel Bozonnet (4 Ağustos 2001 - 3 Ağustos 2006)
• Muriel Mayette (4 Ağustos 2006 -)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Comédie-Française ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Comédie-Française'nin web sitesi16 Kasım 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.