Albay Burton C. Andrus (15 Nisan 1892 – 1 Şubat 1977) 1917'den 1952'ye kadar görev yapmış bir Amerika Birleşik Devletleri Ordusu subayıydı. Kariyerinin çoğunda zırh subayıydı ve en çok tanınan görevi, II. Dünya Savaşı'ndan sonraki Nürnberg mahkemelerinde bulunan sanıkların tutulduğu Nürnberg Hapishanesinin komutanı olarak görev yapmasıydı.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Burton Curtis Andrus, 15 Nisan 1892'de Spokane, Washington'da Binbaşı Frank B.Andrus'un çocuğu olarak dünyaya geldi. 1914'te Buffalo Üniversitesi'ne girdi ve 12 Nisan 1916'da Katherine Elizabeth Stebbins ile evlendi.

I. Dünya Savaşı ve 1930'lar[değiştir | kaynağı değiştir]

Andrus, Birinci Dünya Savaşı başladığında Subay Yedek Kolordusu'nda 1. Teğmendi. 25 Ekim 1917'de 2. Teğmen rütbesiyle New York, Madison Kışlası'nda Düzenli Ordu'ya kabul edildi. Georgia, Fort Oglethorpe'a transfer edildi ve 11. Süvari Birliği'nin komutanı oldu. 20 Mart 1918'de Teğmen Süvari rütbesine yükseltildi ve Temmuz 1919'da Yüzbaşı rütbesine yükseltildi ve Hapishane ve İstihbarat Subayı gibi çeşitli görevlerde bulunduğu Monterey, California Presidio'ya gönderildi.

1 Ocak 1924'te, 26. Süvari Birliği A Birliği Komutanlığı'nda Filipin Adalarına gönderildi. Temmuz 1926'da, Amerika Birleşik Devletleri'ne Fort Riley, Kansas'taki Birleşik Devletler Ordusu Süvari Okulu'na öğrenci olarak döndü. 1927'de Amerika Birleşik Devletleri Ordusu Süvari Okulu'nun öğrencisiydi ve 1928 öğretim yılında Air Corps Taktik Okulu'nun öğrencisi oldu. Çalışmalarını tamamladıktan sonra, 16. Gözlem Filosu İrtibat Subaylığı ve Hava Kuvvetleri Gözlem Kursu'ndan Sorumlu Subay olarak eş zamanlı olarak Amerika Birleşik Devletleri Ordusu Süvari Okuluna Hava Kuvvetleri Eğitmeni olarak atandı.

Andrus, 1933'te Oregon'da bir Sivil Koruma Kolordusu Kampına komuta etti ve 1 Ocak 1934'te Planlar ve Eğitim Subayı, Temmuz 1934'e kadar 13. Süvari olarak atandı. Andrus, 1 Ağustos 1935'te 7. Süvari Tugayı ile Binbaşı rütbesine yükseltildi ve daha sonra 1. Zırhlı Alay'da görev yaptı.

1940'lar ve II.Dünya Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

1 Ocak 1940'ta Binbaşı Andrus, Tyrone, Pennsylvania'daki Pennsylvania Ulusal Muhafız Bürosuna transfer edildi ve Temmuz 1940'ta Washington DC'ye transfer edildi. 18 Ağustos 1940'ta Yarbay'lığa terfi ettirildi ve hava-yer işbirliğinden sorumlu oldu. 1 Kasım 1940'ta Zırhlı Kuvvetler Okulu'na eğitmen olarak atandı.

Eylül 1941'de LTC Andrus, hava-yer operasyonlarını incelemek için Büyük Britanya'ya gönderildi. Kraliyet Hava Kuvvetleri manevralarını ve teçhizatlarını gözlemledi ve Aralık ayında Amerika Birleşik Devletleri'ne döndü. Daha sonra, Birleşik Devletler Ordusu Piyade Okulunda, uyumlu bir hava-yer işbirliği ve havadan tanıma ve tanımlama programları geliştirmek ve uygulamak için bir yönetim kurulu üyesi olarak görev yaptı.

13 Ocak 1942'de LTC Andrus, 2. Zırhlı Tümen'e G-3, Air ve ardından Tank Komutanı olarak atandı. 6 Haziran 1942'de Albay'lığa terfi etti. 10 Ekim 1942'de, Komutan olarak New Jersey'deki Caven Point Terminaline ve 1 Ocak 1943'te Brooklyn Ordu Üssüne Sorumlu Subay olarak transfer edildi. Bir hafta sonra, 8 Ocak 1943'te, New York, Fort Hamilton'da İcra Kurulu Başkanı olarak yeniden atandı. Bu görevi 28 Ağustos 1943'te New York Biniş Limanı İstihbarat, Güvenlik Bölümü Direktörü olarak atanana kadar sürdürdü.

Avrupa'ya transfer olan Andrus, 27 Ocak 1944'te 10. Trafik Düzenleme Grubu'nun (TRG) Komutanı olarak atandı. 10. TRG'ye atanırken, 22 Ağustos'tan 10 Aralık 1944'e kadar 21. Ordu Grubu (İngiliz) ile İrtibat Subayı olarak bağımsız görevde bulundu.

26 Aralık 1944'te G-3 (Operasyonlar) Şubesi, Karargah, Avrupa Operasyonlarına Savaş Gözlemci olarak yeniden atandı. Avrupa'daki savaş bitene kadar Savaş Gözlemcisi olarak kaldı.

Nürnberg[değiştir | kaynağı değiştir]

20 Mayıs 1945'te Andrus, Lüksemburg'da, Mondorf-les-Bains'da yer alan Savaş Tutsağı No. 32'ye komutan olarak atandı. Kod adı "Camp Ashcan" olan, en kıdemli Nazi savaş suçlularının sorgulandığı merkezdi. 12 Ağustos 1945'te mahkumlar Almanya'nın Nürnberg kentindeki yeni bir hapishaneye nakledildi. Nürnberg hapishanesi, Nürnberg mahkemelerinin yapıldığı yerin bitişiğindeydi. Albay Andrus'un komutanı olduğu hapishanedeki güvenlik müfrezesi, Uluslararası Askeri Mahkeme, Birleşik Devletler Kuvvetleri, İç Güvenlik Müfrezesi (ISD) altında kuruldu.

Albay Andrus, askeri ya da sivil olan Nazi liderleri arasında hiçbir ayrım yapmayan ve hepsine savaş suçlusu muamelesi yapan katı bir disiplinciydi. Andrus, tertemiz üniforması, kafasındaki miğferi ve havalı sopasıyla anında fark edilebiliyordu. Albert Speer (Üçüncü Reich İçinde adlı kitabında) Andrus'un Nürnberg Hapishanesi'ne vardığında kendisini samimi bir şekilde karşıladığını ve aynı zamanda katı disiplini sürdürmek zorunda kaldığı için kısaca özür dilediğini söyledi. Speer'in iddiasının aksine, Andrus genellikle mahkumlardan derinden nefret eden ve onların meydan okumalarını ortadan kaldırmakla görevlendirilmiş biri olarak görüldü. Hermann Göring, mahkumlar arasında en kibirli olanıydı ve genellikle mahkemede demagoglaşmıştı; Andrus kendisinden kilo vermesini istemiş ve diyet yaparak 27 kg vermişti.^[1] Nürnberg'de çok daha güvenilir bir Nazi olan ve Hitler'in ölümünden sonra Devlet Başkanı olan, müttefiklere teslim olan ve idam cezasına çarptırılmayan Karl Dönitz, Andrus'un kendilerini öldürmek için ortaya çıkan kabuslar gördüğünü belirtti.^[1]

Albay Andrus, Nazi mahkumlarının hayatının her ayrıntısını planlayan personeli ile uzun saatler geçirdi. Dr. Robert Ley'in intiharından sonra, masaların bile bir adamın ağırlığı altında çökecek şekilde tasarlandığı intihar etmelerini engelleyen hücreler düzenledi. Her hücreyi gözlemleyen 24 saat nöbetçi görevlendirdi ve mahkumların battaniyenin dışında elleriyle uyumaları konusunda ısrar etti. Mahkumların hücrelerinin arandığı egzersiz dönemlerine girmelerini istedi. Mahkumların ve ziyaretçilerin el ele dokunmadan birbirleriyle sohbet edebilecekleri görüşme kabinleri tasarlamıştı. Ancak, Hermann Göring planlanan infazından iki saat önce intihar etmeyi başardığı için bu sistem kusursuz değildi. Andrus, Göring'in intihar etmeyi başarmasıyla kendisini hep aldattığını hissetti.

Andrus, mahkumların ölümlerini izlemek için çok fazla zaman harcadığını hissettiği için infazlara kendisi tanık olmadı.

31 Ekim 1946'da, eşinin sağlığı nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri'ne döndü ve Washington'un Askeri Bölgesi Karargahına ve ardından 2559. Ordu Hizmet Birimi'nin Subayı olarak yeniden atandı. Daha sonra Stratejik Zeka Okuluna girdi ve 1948'de mezun oldu. 1948'den 1949'a kadar İsrail'e Askeri Ataşe olarak atandı. Washington, D.C.'ye döndü ve 16 Aralık 1949'da Brezilya'ya Askeri Ataşes olarak yeniden atandı. Andrus, Nisan 1952'de Amerika Birleşik Devletleri'ne döndü ve 30 Nisan 1952'de ABD Ordusundan resmen emekli oldu.

Askerlik sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Ordudan emekli olduktan sonra Tacoma, Washington'da yaşadı. İşletme alanında lisans derecesi aldı ve Puget Sound Üniversitesi'nde profesör olarak kalması istendi. Amerika İzcilerinde faaldi ve yerel bir kilisenin vaiziydi. 1 Şubat 1977'de öldü.^[2]

Popüler kültürde tasviri[değiştir | kaynağı değiştir]

Burton C. Andrus, film, televizyon ve tiyatro yapımlarında aşağıdaki oyuncular tarafından canlandırılmıştır;^[3]

• Michael Ironside 2000 Canadian / U.S. TV prodüksiyonu Nürnberg
• Des McAleer 2006 İngiliz televizyon yapımı Nuremberg: Goering's Last Stand
• Anthony Valentine 2006 İngiliz televizyon belgesel dizisi Nuremberg: Naziler on Trial

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Burton C. Andrus Collection 26 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. US Army Heritage and Education Center, Carlisle, Pennsylvania