BMW Art Car

Roy Lichtenstein tasarımı BMW 320i 1977 Le Mans 24 Saat Yarışı'nda

Jeff Koons tasarımı BMW M3 2010 Le Mans 24 Saat Yarışı'nda

BMW Art Car, BMW markalı çeşitli binek ve yarış otomobillerinin sanatçılar tarafından boyanmasıyla oluşturulmuş sanat projesi. 1975 ile 2017 yılları arasında proje kapsamında 19 araç tasarlandı, ayrıca bir BMW aracı kullanılarak bir tablo üretildi. Tasarlanan araçlar reklam ve tanıtım faaliyetlerinin yanı sıra yarışlarda ve günlük ulaşımda kullanıldı.

Proje[değiştir | kaynağı değiştir]

Otomobillerin sanatçılar tarafından tuval olarak kullanılması fikri, Fransız otomobil yarışçısı ve açık artırmacı Hervé Poulain tarafından ortaya atıldı. 1975'te Poulain, ilk BMW art car için arkadaşı olan ABD'li sanatçı Alexander Calder'e sipariş verdi. Calder tarafından boyanan 3.0 CSL,^[1] Poulain tarafından 1975 Le Mans 24 Saat Yarışı'nda kullanıdı. Ertesi sene, Frank Stella'nın siyah çizgilerden oluşan tasarımı ile boyanmış olan 3.0 CSL 1976 Le Mans 24 Saat Yarışı'nda yer aldı. Daha sonraki yıllarda da Roy Lichtenstein (1977), Andy Warhol (1979) ve Jenny Holzer (1999) tasarımı araçlar Le Mans yarışlarında kullanıldı.

1978 Le Mans 24 Saat Yarışı için Andy Warhol'un bir BMW 320i boyaması kararlaştırıldı ve sanatçı Nisan 1978'de siyah bir araba üzerinde pembe çiçeklerden oluşan tasarımını Münih'e gönderdi, ancak bu tasarım gerçekleştirilmedi. Sonrasında sanatçı ertesi yıl yarışa katılan BMW M1'i boyadı. Warhol bu araç için "soyut dışavurumcu tarzda ve gökkuşağı renklerinde alanları olan" bir tasarım yaptı. Sanatçı aracın boyanması işlemini beş dakika içinde tamamlamak istiyordu ancak süreci kayıt altına alan film ekibinin talebiyle aracı 28 dakikada tamamladı.^[2]

Sonraki yıllarda Ernst Fuchs (1982), Robert Rauschenberg (1986), Michael Nelson Jakamarra (1989), Ken Done (1989), Matazo Kayama (1990), César Manrique (1990), A. R. Penck (1991), Esther Mahlangu^[3] (1991), Sandro Chia (1992), David Hockney (1995) ve Olafur Eliasson (2007)^[4] gibi bilinen sanatçılar çeşitli BMW binek ve yarış araçlarını boyadı. 2010'da Jeff Koons'un tasarladığı M3 GT2,^[5] 1979'da Andy Warhol tarafından tasarlanan araca saygı amacıyla 79 yarış numarasıyla^[1] 2010 Le Mans 24 Saat Yarışı'na katıldı. Yarışa iyi başlayan araç altıncı sıradayken teknik arıza sebebiyle yarış dışı kaldı.^[6]

2004'ten beri projeden sorumlu olan Thomas Girst'e göre projenin amacı yıllar içinde değişti:^[7]

“	Başta, araçlar yarışıyordu. Halkla ilişkiler amacı pek yoktu [...] Sonraları bazı araçlar, BMW'nin sanat sektöründeki faaliyetlerini anlatan reklamlarda kullanıldı. Eliasson'un eseriyle birlikte, alternatif ve yenilenebilir enerjiler de gündeme girdi.	„

Araçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

No.	Artist	Model	Year
1	Alexander Calder	3.0 CSL	1975
2	Frank Stella	3.0 CSL	1976
3	Roy Lichtenstein	320	1977
4	Andy Warhol	M1 Group 4	1979
5	Ernst Fuchs	635 CSi	1982
6	Robert Rauschenberg	635 CSi	1986
7	Michael Nelson Jagamarra	M3	1989
8	Ken Done	M3 Group A	1989
9	Matazo Kayama	535i	1990
10	Cesar Manrique	730i	1990
11	A. R. Penck	Z1	1991
12	Esther Mahlangu	525i	1991
13	Sandro Chia	M3 DTM Prototype	1992
14	David Hockney	850CSi	1995
15	Jenny Holzer^[8]	V12 LMR	1999
16	Olafur Eliasson^[9]	H2R	2007
*	Robin Rhode^[10]	Z4	2009
17	Jeff Koons^[11]^[12]	M3 GT2	2010
18	John Baldessari^[13]	M6 GTLM	2016
19	Cao Fei^[14]	M6 GT3	2017

* 2009 tarihli projede sanatçı Robin Rhode bir araç boyamak yerine, tekerlerine boya sürülmüş bir BMW Z4'ü devasa bir tuval üzerinde kullanarak bir tablo oluşturdu.

Proje harici araçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

BMW tarafından sipariş edilmemiş olsa da çeşitli sanatçılar farklı BMW araçlarını da boyadılar. Keith Haring'in 1987'de boyadı kırmızı bir BMW Z1, Düsseldorf'taki Hans Mayer Galerisi'nde sergilendi.^[15] Alman ressam ve grafik tasarımcı Walter Maurer de kendi BMW araçlarını tasarladı. 2013'te Çek sanatçı Andy Reiben bir BMW F30'u floresan renklerde boyayarak Fluidum adı altında sergiledi.^[16] 2019'da Milan Kunc, güncel çevre sorunlarına dikkat çekmek amacıyla bir BMW i8 boyadı. Aracın BMW Müzesi'nde sergilenmesine ve sonrasında müzayede yoluyla The Ocean Cleanup yararına satılmasına karar verildi.^[17]

Frank Stella tasarımı başka bir araç (1979)
Walter Maurer tasarımı araç
Milan Kunc tasarımı BMW i8 (2019)

Model arabalar[değiştir | kaynağı değiştir]

2003 ile 2005 yılları arasında Minichamps model araba şirketi, o zamana kadarki 15 aracın tamamını içerecek şekilde, serinin 1/18 model arabalarını üretti. Satışa sunulan ilk iki model araba Alexander Calder'in BMW 3.0 CSL ve Jenny Holzer'in BMW V12 LMR araçlarıydı. Model arabalar BMW bayilerinde, bazı müzelerin dükkanlarında ve BMW'nin direkt satışı yoluyla piyasaya sürüldü. Araçların toplan 3000 kopyası üretildi.^[18]

Sergileme[değiştir | kaynağı değiştir]

BMW Art Car serisi farklı ülkelerde sergilendi:

2009'daki Kuzey Amerika turu kapsamında 12-24 Şubat arasında Los Angeles County Sanat Müzesi ve 24 Mart - 6 Nisan arasında New York'taki Grand Central Terminali sergileri düzenlendi.^[19]
Aynı sene Meksika'da önce Monterrey'deki MARCO'da,^[20] ardından Guadalajara ve Meksiko'da sergilendiler.
Temmuz 2012'de araçların bir kısmı, 2012 Yaz Olimpiyatları'na paralel düzenlenen "Kültür Olimpiyadı" kapsamındaki Art Drive! etkinliği çerçevesinde Institute of Contemporary Arts tarafından Shoreditch'te sergilendi.^[21]
Ekim 2015 - Mayıs 2016 arasında sekiz araç Singen'deki MAC – Museum Art & Cars'ta sergilendi.
11 Kasım 2016 - 19 Mart 2017 arasında dokuz araç Hamburg'daki Prototip Müzesi'nde sergilendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "Welcome Home BMW Art Cars". BMW Museum. 15 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2012.
^ William C. Bendig (1979). "Die Kunst, Kunst schnell zu machen". BMW Journal, 4.
^ Bettina Winterfeld (6 Mart 2008). "Audienz in der Garage". Süddeutsche Zeitung. ISSN 0174-4917. 26 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2013.
^ "BMW Art Car Collection". 28 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2013.
^ Peter Richter (4 Haziran 2010). "Powerlächeln – Die Symbiose von Jeff Koons mit einem Auto". Frankfurter Allgemeine Zeitung. s. 33. ISSN 0174-4909.
^ "Team BMW Motorsport fährt in Le Mans auf den sechsten Platz". BMW Group PressClub Sport. 8 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2010.
^ R.J. Preece (11 Haziran 2009). "Communicating BMW Art Cars: Interview with Thomas Girst" (İngilizce). artdesigncafé. 24 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2013.
^ BMW V12 LMR - Jenny Holzer 1999 photo gallery, BMWDrives.com, 2007, 23 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Haziran 2010
^ "BMW Release Plans For 16th Art Car (press release)", Motor Trend, 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Temmuz 2020
^ BMW Z4 art car - Robin Rhode 2009, BMWDrives.com, 2007, 4 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Haziran 2010
^ Peterson, Andrew (2 Şubat 2010), "Artist Jeff Koons to Create A New BMW Art Car", Automobile, 6 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Şubat 2010
^ Migliore, Greg (2 Haziran 2010), "New BMW Art Car, the 17th, revealed for Le Mans", Autoweek, 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Temmuz 2020
^ "Exclusive: John Baldessari on designing the newest BMW art car." 24 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Tamara Warren. Verge. Vox. 30 November 2016. Retrieved 2017-06-18.
^ "Chinese multimedia artist Cao Fei creates BMW Art Car #18." 18 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CA Xuan Mai Ardia. Art Radar. 17 June 2017. Retrieved 2017-06-18.
^ "Haring im Ludwig Forum für Internationale Kunst Aachen". kunstmarkt.com. 2000. 15 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2013.
^ "BMW 3er F30 Fluidum: Inoffizielles Art Car von Andy Reiben im Detail". bimmertoday.de. 3 Nisan 2013. 8 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2013.
^ "Unofficial Art Car: Milan Kunc designs BMW i8 Roadster 4 Elements". bmwblog.com. 27 Şubat 2019. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.
^ 'BMW introduces scale models of art cars' 31 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Worldcarfans.com. Erişim: 18 Haziran 2009.
^ Joseph, Noah. (12 Şubat 2009). 'BMW's Art Cars start North American tour in Los Angeles' 12 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Autoblog.com. Erişim 18 Haziran 2009.
^ BMW Art Car Collection Erişim:6 Ağustos 2020
^ "'ART DRIVE! BMW ART CAR COLLECTION 1975–2010'". 16 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Boş kaynak (yardım) r.com | başlık=BMW Art Car Tour | eser=bmw-artcartour.com | tarih= | erişimtarihi=20 Haziran 2013}} BMW Art Car projesindeki araçların görüntüleri ve genel bilgiler

[BMW-Art-Cars-DE-1] "Welcome Home BMW Art Cars". BMW Museum. 15 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2012.

[BMW-Journal-4-79-2] William C. Bendig (1979). "Die Kunst, Kunst schnell zu machen". BMW Journal, 4.

[Art-Car-SZ-3] Bettina Winterfeld (6 Mart 2008). "Audienz in der Garage". Süddeutsche Zeitung. ISSN 0174-4917. 26 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2013.

[BMW-Art-Cars-7-forum-4] "BMW Art Car Collection". 28 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2013.

[Art-Cars-FAZ2010-5] Peter Richter (4 Haziran 2010). "Powerlächeln – Die Symbiose von Jeff Koons mit einem Auto". Frankfurter Allgemeine Zeitung. s. 33. ISSN 0174-4909.

[BMW-Art-Car-LeMans2010-6] "Team BMW Motorsport fährt in Le Mans auf den sechsten Platz". BMW Group PressClub Sport. 8 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2010.

[BMW-Art-Cars-artdesigncafe-7] R.J. Preece (11 Haziran 2009). "Communicating BMW Art Cars: Interview with Thomas Girst" (İngilizce). artdesigncafé. 24 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2013.

[8] BMW V12 LMR - Jenny Holzer 1999 photo gallery, BMWDrives.com, 2007, 23 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Haziran 2010

[9] "BMW Release Plans For 16th Art Car (press release)", Motor Trend, 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Temmuz 2020

[10] BMW Z4 art car - Robin Rhode 2009, BMWDrives.com, 2007, 4 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Haziran 2010

[Peterson2010-11] Peterson, Andrew (2 Şubat 2010), "Artist Jeff Koons to Create A New BMW Art Car", Automobile, 6 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Şubat 2010

[12] Migliore, Greg (2 Haziran 2010), "New BMW Art Car, the 17th, revealed for Le Mans", Autoweek, 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Temmuz 2020

[13] "Exclusive: John Baldessari on designing the newest BMW art car." 24 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Tamara Warren. Verge. Vox. 30 November 2016. Retrieved 2017-06-18.

[14] "Chinese multimedia artist Cao Fei creates BMW Art Car #18." 18 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CA Xuan Mai Ardia. Art Radar. 17 June 2017. Retrieved 2017-06-18.

[BMW-Z1-Haring-15] "Haring im Ludwig Forum für Internationale Kunst Aachen". kunstmarkt.com. 2000. 15 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2013.

[BMW-3er-Fluidum-16] "BMW 3er F30 Fluidum: Inoffizielles Art Car von Andy Reiben im Detail". bimmertoday.de. 3 Nisan 2013. 8 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2013.

[17] "Unofficial Art Car: Milan Kunc designs BMW i8 Roadster 4 Elements". bmwblog.com. 27 Şubat 2019. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.

[18] 'BMW introduces scale models of art cars' 31 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Worldcarfans.com. Erişim: 18 Haziran 2009.

[19] Joseph, Noah. (12 Şubat 2009). 'BMW's Art Cars start North American tour in Los Angeles' 12 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Autoblog.com. Erişim 18 Haziran 2009.

[20] BMW Art Car Collection Erişim:6 Ağustos 2020

[21] "'ART DRIVE! BMW ART CAR COLLECTION 1975–2010'". 16 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

BMW Art Car nedir?, BMW Art Car anlamı nedir?, BMW Art Car ne demektir?