Büyükusta (satranç) Nedir?
Büyükusta (satranç) Nedir?, Büyükusta (satranç) Nerededir?, Büyükusta (satranç) Hakkında Bilgi?, Büyükusta (satranç) Analizi? Büyükusta (satranç) ilgili Büyükusta (satranç) ile ilgili bilgileri sitemizde bulabilirsiniz. Büyükusta (satranç) ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve iletişime geçmek için sayfamıza tıklayabilirsiniz. Büyükusta (satranç) Ne Anlama Gelir Büyükusta (satranç) Anlamı Büyükusta (satranç) Nedir Büyükusta (satranç) Ne Anlam Taşır Büyükusta (satranç) Neye İşarettir Büyükusta (satranç) Tabiri Büyükusta (satranç) Yorumu
Büyükusta (satranç) Kelimesi
Lütfen Büyükusta (satranç) Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. Büyükusta (satranç) İlgili Sözlük Kelimeler Listesi Büyükusta (satranç) Kelimesinin Anlamı? Büyükusta (satranç) Ne Demek? ,Büyükusta (satranç) Ne Demektir? Büyükusta (satranç) Ne Demektir? Büyükusta (satranç) Analizi? , Büyükusta (satranç) Anlamı Nedir?,Büyükusta (satranç) Ne Demektir? , Büyükusta (satranç) Açıklaması Nedir? ,Büyükusta (satranç) Cevabı Nedir?,Büyükusta (satranç) Kelimesinin Anlamı?,Büyükusta (satranç) Kelimesinin Anlamı Nedir? ,Büyükusta (satranç) Kelimesinin Anlamı Ne demek?,Büyükusta (satranç) Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
Büyükusta (satranç) Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadınız
Büyükusta (satranç) Kelimesinin Anlamı Nedir? Büyükusta (satranç) Kelimesinin Anlamı Ne demek? , Büyükusta (satranç) Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
Demek Ne Demek, Nedir? Tdk'ye Göre Anlamı
Demek kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir. TDK'ye göre, demek kelimesi anlamı şu şekildedir:
Söylemek, söz söylemek - Ad vermek - Bir dilde karşılığı olmak - Herhangi bir ses çıkarmak - Herhangi bir kanıya, yargıya varmak - Düşünmek - Oranlamak - Ummak, - Erişmek - Bir işe kalkışmak, yeltenmek - Saymak, kabul etmek - bir şey anlamına gelmek - öyle mi, - yani, anlaşılan - inanılmayan, beklenmeyen durumlarda kullanılan pekiştirme veya şaşma sözü
Büyükusta (satranç) Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadığınız İçin Boş Safyadır
Demek Kelimesi Cümle İçerisinde Kullanımı
Eskilerin dediği gibi beşer, şaşar. - Muşmulaya döngel de derler.
Kamer `ay` demektir. - Küt dedi, düştü. - Bu işe herkes ne der? - Güzellik desen onda, zenginlik desen onda. - Bundan sonra gelir mi dersin? - Saat yedi dedi mi uyanırım. - Kımıldanayım deme, kurşunu yersin. Ağzını açayım deme, çok fena olursun. - Yarım milyon dediğin nedir? - Okuryazar olmak adam olmak demek değildir. - Vay! Beni kovuyorsun demek, pekâlâ! Büyükusta (satranç) - Demek gideceksin.
Demek Kelimesi Kullanılan Atasözü Ve Deyimler
- dediği çıkmak - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek
- dedi mi - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin - demek istemek , - demek ki (veya demek oluyor ki) , - demek olmak , - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok - dediği çıkmak , {buraya- - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek i, - dedi mi , {buraya- - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin , - demek istemek - demek ki (veya demek oluyor ki) - demek olmak - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok
Büyükusta (satranç)
Büyükusta (satranç) Nedir? Büyükusta (satranç) Ne demek? , Büyükusta (satranç) Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi , Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. İlgili Sözlük Kelimeler Listesi
Büyükusta (satranç) Kelimesinin Anlamı? Büyükusta (satranç) Ne Demek? Büyükusta (satranç) Ne Demektir? ,Büyükusta (satranç) Analizi? Büyükusta (satranç) Anlamı Nedir? Büyükusta (satranç) Ne Demektir?, Büyükusta (satranç) Açıklaması Nedir? , Büyükusta (satranç) Cevabı Nedir? , Büyükusta (satranç) Kelimesinin Anlamı?
Büyükusta, çok güçlü satranç oyuncularına FIDE tarafından verilen bir unvandır. "Dünya Şampiyonu" unvanı bir yana bırakılırsa büyükusta, bir satranç oyuncusunun erişebileceği en yüksek onurdur.
Unvan, kazanıldığı andan itibaren yaşam boyu geçerlidir. Terminolojide GM (“Grand Master”) kısaltması ile birlikte kullanılan büyükusta unvanına eski kaynaklarda “Uluslararası Büyükusta” (IGM) olarak da rastlanmaktadır.
GM, IM ve FM unvanları erkekler ve kadınların her ikisi için geçerlidir. Nona Gaprindashvili'nin 1978'de kazandığı GM normu daha sonra birkaç kadın oyuncu tarafından da izlenmiştir. 2000 yılından bu yana en iyi 10 kadın satranççı GM unvanına sahip oyunculardır. FIDE Ustası ve Uluslararası Usta arasında Kadın Büyükusta (WGM) unvanı da yer alır. Bu unvan, adı itibarıyla çeşitli tartışmalara konu olmuştur.
FIDE, satranç problemlerini hazırlayan ve çözen kişilere de büyükusta unvanı vermektedir.
Uluslararası Satranç Federasyonu ise oyuncuları Uluslararası Satranç Büyükustası (ICCGM) unvanıyla onurlandırmaktadır.
Büyükusta terimine ilk kez 1838 tarihli Bell's Life adlı gazetede rastlanmıştır.[1] Ancak Arpad Elo "büyükusta" sözcüğünün İngilizceye 1914 yılından sonra girdiğini savunmaktadır.
"Büyükusta" (Almancada Großmeister) terimi 1907 yılında yapılan Ostend turnuvasında kullanılmıştır. Turnuva, şampiyona ve ustalar turnuvası olmak üzere iki öbeğe ayrılmıştı. Şampiyona, daha önce uluslararası bir turnuvada birincilik kazanan oyunculara yönelikti.[2] Turnuvayı Carl Schlechter, Dawid Janowski, Frank Marshall, Amos Burn ve Mikhail Chigorin'in önünde birincilikle tamamlayan Siegbert Tarrasch bu oyuncularla birlikte büyükusta olarak anılmaktaydı.
1912 yılında yapılan ve Akiba Rubinstein'ın kazandığı San Sebastián turnuvası büyükustaların katıldığı bir etkinlikti.[1] Rubinstein, turnuvayı 12½ puanla tamamlarken ikinciliği on ikişer puan toplayan Aron Nimzowitsch ve Rudolf Spielmann aldı.[3]
"Büyükusta" unvanı resmi olarak 1914 Sankt-Peterburg Satranç Turnuvası'nın sponsorlarından Rus Çarı II. Nikolay tarafından ortaya atıldı.[2] Çar, bu unvanı finale kalan şu oyunculara vermiştir: Emanuel Lasker, José Raúl Capablanca, Alexander Alekhine, Siegbert Tarrasch ve Frank Marshall (sırasıyla Dünya Şampiyonu, gelecekte Dünya Şampiyonu olacak iki oyuncu ve Dünya Şampiyonluğu'nu Lasker'a kaptıran iki oyuncu). Satranç tarihçisi Edward Winter bu olguyu Robert Lewis Taylor'ın 15 Haziran 1940 tarihli bir makalesine ve Marshall'ın yaşamöyküsünün anlatıldığı Satrançla Geçen 50 Yılım (1942) adlı kitaba dayandırmaktadır.[4][5]
"Büyükusta" terimi 1950 yılı öncesinde bazı satranç oyuncuları için de kullanılmıştır. FIDE (FIDE ya da Dünya Satranç Federasyonu) 1924 yılında Paris'te kurulmuştu ancak bu kurum, büyükusta unvanının hangi ölçütlere göre verilmesi gerektiğini henüz saptamamıştı.
Sovyetler Birliği Satranç Federasyonu 1927 yılında aldığı bir kararla ülkedeki tüm oyunculara Sovyetler Birliği Büyükustası unvanını verdi. Bunun nedeni, bu oyuncuların ülke dışındaki turnuvalara katılamıyor olmalarıydı. Bu unvan, 1929 Sovyet Şampiyonası'nı kazanan Boris Verlinsky'ye verildi ve 1931 yılında uygulamadan kaldırıldı.[6] Unvan 1935 yılında yeniden kullanılmaya başlandı ve SSCB'nin ilk "resmi" büyükustası olan Mikhail Botvinnik'e verildi. Buna karşın, Verlinsky unvanını geri alamadı.
II. Dünya Savaşı'nın ardından yeniden yapılanan FIDE, uluslararası unvanların hangi ölçütler uyarınca verileceğine ilişkin düzenlemeler yapma kararı aldı. Buna göre unvanlar FIDE Genel Kurulu ve Liyakat Çalıştayı tarafından belirlenecekti. FIDE, büyükusta unvanını ilk kez 1950 yılında 27 oyuncuya verdi. Bu oyuncular şunlardı:
1950 öncesi dünya çapındaki oyuncuların da göz önüne alınmasıyla büyükusta unvanı 1914 yılından bugüne sürekli bir yol izlemiştir. 1914-1950 yılları arasında yaşamlarını yitiren oyuncular (Carl Schlechter, Richard Réti ve Aron Nimzowitsch) bu tanımlamanın dışındadır.
Yürürlükteki düzenlemeler uyarınca verilen unvanlar politik kaygılara konu olmuştu. Sovyetler Birliği'nden Almanya'ya göç etmiş olan Efim Bogoljubov, Alekhine'a karşı Dünya Şampiyonası karşılaşmalarında bulunmasına karşın yetkin oyuncular arasında sayılmıyordu. Bogoljubov bu unvanı 1951 yılında yapılan ve on üçe karşı sekiz oyla kabul edilen oylama sonucunda kazandı. Yugoslavya bu başvuruyu desteklerken diğer komünist ülkeler karşı tarafta yer aldılar. FIDE 1953 yılında aldığı bir kararla eski düzenlemeleri kaldırdığını duyurdu ancak bu tarihten önce büyükusta unvanını hak etmiş ancak alamamış oyuncuların onurlandırılmasını onayladı. Yeni düzenlemeler aşağıda sayılan ölçütlere uygun her oyuncunun FIDE Uluslararası Büyükusta unvanını kazanmasını sağladı.[7]
FIDE'nin 1953 düzenlemelerini yürürlüğe koymasının hemen ardından bu düzenlemelerin gelişigüzel oldukları gözlenmiştir. 1957 yılında Viyana'da toplanan FIDE Genel Kurulu FAV sistemi denilen düzenlemeleri onayladı. Bu sistem, Uluslararası Hakem Giovanni Ferrantes (İtalya), Alexander (Conel Hugh O'Donel Alexander) ve Giancarlo Dal Verme (İtalya)'e atfedilmiştir. 1957 düzenlemeleri aşağıda sayılan ölçütlere uygun her oyuncunun FIDE Uluslararası Usta unvanını almasını sağlamıştır.
Bu düzenlemeler Liyakat Çalıştayı tarafından uygun görülen oyuncuların FIDE Genel Kurulu tarafından onurlandırılmalarına da izin veriyordu. Liyakat Çalıştayı'nın bir oyuncuyu bu unvana aday olarak gösterebilmesi için oyuncunun katıldığı turnuvalardaki büyükusta sayısı da göz önüne alınıyordu.[8]
1957 düzenlemelerinin çok gevşek olduğuna ilişkin kaygılar artmaktaydı. GM Milan Vidmar 1961'de yapılan FIDE Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada yürürlükteki düzenlemelerin uluslararası unvanları hak etmeyen birçok oyuncuyu onurlandırdığını söyledi. 1964 yılında Tel Aviv'de toplanan kurul, düzenlemeleri gözden geçirmek amacıyla bir alt çalıştay oluşturulmasına karar verdi. Çalıştay, unvanların verildiği ölçütlere ciddi eleştiriler getirdi ve Liyakat Çalıştayı'nın oluşumunu düzenleyen kurallarda bazı değişiklikler önerdi. Aralarında GM Miguel Najdorf'ün de bulunduğu birçok delege bu öneriye destek verdi.[8] FIDE, 1965 yılında Wiesbaden'da yapılan genel kurulda uluslararası unvanların kazanılmasına ilişkin kuralları sıkılaştırdı. Buna göre Uluslararası Büyükusta unvanı aşağıdaki kurallar uyarınca dağıtılacaktı.
2b koşulunun sağlanabilmesi için oyuncu ya 1a ulamındaki turnuvalarda GM normu kazanmalı, ya üç yıllık bir zaman dilimi içinde 1b ulamındaki turnuvalarda iki norm kazanmalı, ya da aynı süre içinde 2a ve 1b ulamlı turnuvalarda norm kazanmalıdır.
Turnuva ulamları aşağıdaki gibidir.
FIDE unvanlarının yaşam boyu geçerli olması nedeniyle turnuvadan beş yıl önceye değin GM ya da IM unvanı bulunmayan oyuncular bu hesaplamaya katılmazlar.
Ayrıca 10 ila 12 oyuncudan oluşan turnuvalarda bir ülke için yarışan oyuncu sayısı toplam oyuncu sayısının yarısından bir fazlasını geçemez. Bu sayı, daha büyük turnuvalar için toplam oyuncu sayısının yarısından iki fazladır.
1951-1968 yılları arasında 74 GM unvanı verilmiştir. Bu unvanlardan yalnızca on tanesi 1965'te verilmiştir. 1966 ve 1968 yıllarında da birer kez unvan dağıtımı yapılmıştır.
Büyükusta unvanını kazanmak için gereken koşullar oldukça karmaşıktır. Bir oyuncunun bu unvanı kazanabilmesi için en az 2500 ELO puanına sahip olması gerekir. Uluslararası Usta unvanını kazanmak için gerekli ELO puanı 2400'dür. Ayrıca, FIDE'nin bir oyuncuyu bu unvanlardan birine layık görmesi için halihazırda büyükustaların katıldığı turnuvalarda birkaç norm kazanılması gerekmektedir. Bir oyuncunun uluslararası unvanlara aday olabilmesi için izleyebileceği farklı yollar da mevcuttur. Bunlar, Dünya Kadınlar Satranç Şampiyonası, Dünya Gençler Satranç Şampiyonası ya da Dünya Büyükler Satranç Şampiyonası'nda birincilik kazanmaktır. Halihazırda yürürlükte olan düzenlemeler için FIDE El Kitabı'na göz atılabilir.[9]
1972 yılındaki büyükusta sayısı yalnızca 88'di. Bunların 33'ü SSCB'yi temsil etmekteydi. 2005'in Temmuz ayına gelindiğinde ise büyükusta sayısının 900'ü aştığı görülür. Bunun temel nedeni FIDE reytinglerinin (unvan normları ve eşik değerlerinin hesaplanmasında kullanılan sayılar) büyükusta normlarının kazanılmasını kolaylaştırmasıydı. Bu konuda yapılan bir araştırma reytinglerde görülen yükselişin 1985-2000 yılları arasında 100 puana dek çıktığını göstermektedir.[10] Örneğin, 1989 yılında dünyanın en iyi üçüncü oyuncusu olarak kabul edilen Nigel Short'un reytingi 2650'ydi. Bu reyting bugün için ancak 50 ila 60. sıralarda yer bulabilir. Bugünkü en iyi üçüncü oyuncunun reytingi ise 2750 dolaylarındadır. Unvan sayısındaki artışı tetikleyen başka etkenler de vardır. Ucuzlayan hava ulaşımı ve dünya çapındaki turnuva sayısında görülen artış birçok oyuncunun reytingini kısa süre içinde yükseltebilmesini olanaklı kılmaktadır. 1990'dan önce ülke dışına çıkışı belirli ölçüde kısıtlanan eski Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa ülke oyuncularının bugün için böyle bir engelinin bulunmaması da unvan sayısındaki beklenmeyen artışın bir nedeni olarak görülebilir. Bunun yanında, bugünkü oyuncular eskiden çok kısa olarak nitelendirilebilecek turnuvalarda norm kazanabilmektedirler.[11]
Büyükusta unvanının bugün için bile güvenilirliğini yitirmemesinin temel nedeni diğer unvan sahibi oyunculara göre çok güçlü bir oyuncu kitlesini temsil etmesidir. Bir satranç ustası tüm oyuncular içinde en üst %2'lik dilimde yer alırken bu rakam, büyükustalar için %0.02'dir.[12]
Ne var ki, bugünkü büyükustaların birçoğu eski büyükustaların kendi dönemlerinde yarattığı baskınlığa erişememişlerdir. Lasker, Capablanca ve Alekhine zamanın dünya şampiyonlarıydı. Tarrasch ve Marshall ise Dünya Şampiyonluğu karşılaşmalarında oynayabilecek kadar güçlüydüler (Lasker'a karşı kaybetmelerine karşın).
Büyükusta unvanının hak ettiği değeri yeniden kazanmasını sağlamak amacıyla birçok öneri dile getirilmiştir. Bunlardan biri, unvanın Dünya Şampiyonluğu'nu kariyeri boyunca kovalayan ya da bu unvana gerçekten sahip olan oyuncular dışındaki hiçbir oyuncunun bu unvanı alamamasının sağlanmasıdır. Nigel Short, Dünya Şampiyonluğu'ndan çok uzak olan oyuncuların da sahip olduğu büyükusta unvanının tümüyle kaldırılmasını savunmaktadır. Short şöyle konuşmaktadır: "Aptal unvanlardan vazgeçin."[11]
Unvan sayısındaki artış bugünkü büyükustaların görece güçleri arasındaki farkın çok büyümesine neden olmuştur. En güçlü oyuncuları daha güçsüz büyükustalardan ayırt etmek amacıyla "büyük-büyükusta" terimi ortaya atılmıştır. Bu terim, resmi olmadığı gibi genelgeçer bir tanıma da sahip değildir.
Büyük-büyükusta olarak değerlendirilmesi olası oyuncuların listesi için 2700 ve üzerinde ELO reytingine sahip oyuncular listesine bakılabilir.