Anastilosis (Eski Yunanca'dan : Grekçe: αναστήλωσις, -εως ; Grekçe: ανα, Grekçe: ana = "tekrar" ve Grekçe: στηλόω = "dikmek [stela ya da bina]"), yeniden yapılanma tekniği için arkeolojik bir terimdir. Bazen kırık çömlekleri ve diğer küçük nesneleri restore etmek için de benzer bir tekniğe başvurmak için de kullanılır.

Metodoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Anastilosis'in amacı, belli bir süre zarfı içerisinde zarara uğramış tarihi mimari anıtların, kalan orijinal malzemeleri ile bu anıtları yeniden inşa etmektir. Bu, yapı taşlarını ve malzemeleri orijinal konumlarına geri yerleştirerek yapılır. Binaların çökme riski altında olduğu durumlarda, yöntem, yapısal bütünlük için gereken yeni malzemelerle birlikte çizim ve ölçümlerin hazırlanmasını, parça parça sökülmesini ve dikkatli bir şekilde yeniden birleştirilmesini gerektirebilir; bu safhada vakıflar gerekli katkıyı sağlayabilir. Elemanlar veya parçalar eksik olduğunda, sıva, çimento ve sentetik reçineler gibi modern malzemeler (restorasyon için) değiştirilebilir.

1964 tarihli Uluslararası Venedik Tüzüğü, anastilosis kriterlerini detaylandırmıştır. İlk olarak, yapının orijinal durumu bilimsel olarak doğrulanmalıdır. İkinci olarak, geri kazanılan her bir bileşen ve yapı biriminin doğru yerleşimi belirlenmelidir. Üçüncüsü, tamamlayıcı yapı birimleri stabilite için gerekli olanlarla sınırlı olmalıdır (yani yedek bileşenler asla en üstte yer almamalıdır) ve ancak yedek malzemeler olarak tanınabilir olmalıdır.

Eleştiri[değiştir | kaynağı değiştir]

Anastilosis, bilim camiasında bir takım görüş ayrılıklarına ve eleştirilere de konu olmaktadır. Bu yöntem birkaç sorun ortaya çıkarabileceği öne sürülür:

• Hazırlık çalışmaları ne kadar titiz olursa olsun, herhangi bir yorumlama hatası, yeniden yapılanmada genellikle tespit edilemeyen veya düzeltilemeyen hatalara yol açacaktır.
• Orijinal bileşenlerin zarar görmesi neredeyse kaçınılmazdır.
• Bir eleman farklı dönemlerde farklı binalarda veya anıtlarda kullanılmış olabilir veya kullanılmış olabilir veya bunlardan kaynaklanmış olabilir. Bir rekonstrüksiyonda kullanmak diğerlerinde kullanımını ortadan kaldırır.

Örnekler[değiştir | kaynağı değiştir]

Yunanistan[değiştir | kaynağı değiştir]

1836'da Atina'daki Akropolis'te başlangıçsal bir anastilosis gerçekleştirildi, burada Athena Nike Tapınağı kalan parçaları ile yeniden inşa edildi. 1902'den tarihinden başlayarak, Yunan mimar Nikolas Balanos, Parthenon'un çökmüş bir bölümü için, Erechtheion için ve Nike Tapınağı'nı ikinci kez yeniden inşa etmek için anastilosis yöntemini kullandı. Bu yapıları ayakta tutmak için daha önce kullanılan demir kelepçeler ve tapalar paslanmaya başlamış ve orijinal yapıya da hasar vermişlerdi. Bu eskimiş unsurlar çıkarıldı ve bunlar, değerli ve daha dayanıklı metal kelepçelerle değiştirildi. Günümüzde Parthenon'a anastilosis yöntemi uygulanmaktadır.

Hindistan[değiştir | kaynağı değiştir]

Hindistan Arkeoloji Araştırması ile korunan Shekhavati havelis, Humayun'un Mezarı vb. anıtlar bu yöntem ile restore edilmiştir.

Endonezya[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye[değiştir | kaynağı değiştir]

Afrodisias'ın anastilosise imkan verebilecek kadar iyi korunmuş birkaç yapısı bulunmaktadır: Tetrapylon (1983-90); Sebasteion Güney Binasının doğu ucu (2000-2012); Tiyatronun Dor logeion'u (2011-2012); ve Sebasteion kompleksinin Propylon'u (2012-).^[1]

Diğer Örnekler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Heracles Tapınağı Agrigento, İtalya
• Debod Tapınağı Madrid, İspanya
• Cartagena Roma Tiyatrosu, İspanya
• Theatre at Sabratha [fr], Libya
• Stari Most, Mostar, Bosna Hersek
• Odeion - Troy, Türkiye
• Trajan Tapınağı, Bergama, Türkiye
• Al Khazneh, Petra, Ürdün^[2]
• King'in Djoser, Mısır'daki mezar kompleksi, Jean-Philippe Lauer (1926–2001)
• Karnak, Mısır, kırmızı Şapel
• Arkeolog Arthur John Evans tarafından Knossos, Girit'teki Girit Sarayı
• Vat Phu, Laos, Güney Sarayı
• Mỹ Sơn, Vietnam
• Garni Tapınağı, Ermenistan

Öneriler[değiştir | kaynağı değiştir]

2001 yılında Taliban tarafından tahrip edilen Afganistan'daki Bamyan Budaları, anastilosis yöntemiyle ayağa kaldırılması düşünülmektedir.^[3] Arkeologlar, heykel malzemelerinin %50'sinin geri kazanılabilir olduğunu tahmin etmektedirler.

Palmyra Antik Kenti'nin Suriye Ordusu tarafından Mart 2016'da yeniden ele geçirilmesinin ardından, eski eserler müdürü Maamoun Abdelkarim, 2015 yılında Irak İslam Devleti ve Levant tarafından 2015 yılında yok edilen Bel Tapınağı, Baalshamin Tapınağı ve Anıtsal Kemer'in, anastilosis kullanılarak yeniden inşa edilmesi planlanmıştır.^[4]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• İmar (mimari)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

• (Almanca) Adolf Borbein, Tonio Hölscher, Paul Zanker (Hrsg.): Klassische Archäologie. Eine Einführung. Reimer, Berlin 2000, 3-496-02645-6 (darin: Hans-Joachim Schalles: Archäologie und Denkmpalpflege . S. 52 ff. Gottfried Gruben: Klassische Bauforschung . S. 251 ff.)
• (Almanca) Gruben, Gottfried: Griechenland'daki Anastilosis In: Anita Rieche ua (Hrsg.): Grabung - Forschung - Präsentation. Festschrift Gundolf Precht. Zabern, Mainz 2002. S. 327-338. (Xantener Berichte, Bant 12) 3-8053-2960-1
• (Almanca) Klaus Nohlen: Anastilosis und Entwurf. İçinde: İstanbuler Mitteilungen, Bd. 54 (2004), S. 35-54'te açıklanmaktadır. 3-8030-1645-2 ISBN   3-8030-1645-2 .
• (Almanca) Hartwig Schmidt: Wiederaufbau. Denkmalpflege a archäologischen Stätten, Bd. 2, saat. vom Architekturreferat des Deutschen Takımadaları Enstitüsü. Theiss, Stuttgart 1993. 3-8062-0588-4 ISBN   3-8062-0588-4
• (Almanca) Michael Petzet, Gert Mader: Praktische Denkmalpflege . Kohlhammer Verlag, Stuttgart 1993. 3-17-009007-0 ISBN   3-17-009007-0 ; va S. 86 ff. ve 98 ff.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Bamyan Budaları ile ilgili Makale25 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (ICOMOS )

Fransızca dil makalesi ve Almanca dil makalesi 10'dan çevrilmiştir.   Mayıs 2006.