Algler, mantarlar ve bitkiler için Uluslararası İsimlendirme Kodu

"Geleneksel olarak yosun, mantar veya bitki olarak muamele edilen" tüm Algler, mantarlar ve bitkiler için Uluslararası İsimlendirme Kodu (ICN) bitkilere, mantarlara ve diğer birkaç organizma grubuna verilen resmi botanik isimlerle ilgili kurallar ve tavsiyeler bütünüdür.^[1] ^{:Preamble, para. 8} Daha önce Uluslararası Botanik Adlandırma Kodu (ICBN) olarak adlandırılıyordu; Adı, 2005 Viyana Yasası'nın yerini alan Melbourne Yasası'nın^[2] parçası olarak Temmuz 2011'de Melbourne'deki Uluslararası Botanik Kongresi'nde değiştirildi.

Kodun mevcut versiyonu, Temmuz 2017'de Çin'in Shenzhen şehrinde düzenlenen Uluslararası Botanik Kongresi tarafından kabul edilen Shenzhen Kodudur. Önceki kodlarda olduğu gibi, kongre tarafından onaylanır onaylanmaz (29 Temmuz 2017'de) yürürlüğe girdi, ancak kodun son haliyle belgelenmesi 26 Haziran 2018'e kadar yayınlanmadı.

Kodun adı kısmen büyük harfle, kısmen değildir. "Algler, mantarlar ve bitkiler" için küçük harf, bu terimlerin dalların resmi adları olmadığını, ancak tarihsel olarak bu adlarla bilinen ve geleneksel olarak fikologlar, mikologlar ve botanikçiler tarafından incelenen organizma gruplarını belirtir. Buna mavi-yeşil algler (Siyanobakteriler) dahildir; kitridler, oomycetes ve balçık küfleri dahil mantarlar; fotosentetik protistler ve taksonomik olarak ilişkili fotosentetik olmayan gruplar. ICN'de fosiller için olduğu gibi bu gruplardan bazıları için özel hükümler bulunmaktadır.

ICN, yalnızca destekleyici altyapıyı sağlayan Uluslararası Bitki Taksonomisi Birliği ile bir Uluslararası Botanik Kongresi (IBC) tarafından değiştirilebilir. Her yeni basım, önceki basımların yerine geçer ve farklı başlangıç tarihlerinin belirtilmediği durumlar dışında, geriye dönük olarak 1753'e kadar geçerlidir.^[1]^{:Principle VI}

Kültür bitkilerinin isimlendirilmesi için, ICN'yi tamamlayan kurallar ve tavsiyeler veren Ekili Bitkiler için Uluslararası İsimlendirme Kodu adlı ayrı bir kod vardır.

Prensipler[değiştir | kaynağı değiştir]

Botanik isimlendirme zoolojik, bakteriyolojik ve viral isimlendirmeden bağımsızdır (bkz. İsimlendirme kodları ).
Bir botanik isim, bir türe göre bir taksona sabitlenir.^[1] ^{:Article 7} Bu neredeyse her zaman kurutulmuş bitki materyalidir ve genellikle bir herbaryumda biriktirilir ve korunur, ancak aynı zamanda bir görüntü veya korunmuş bir kültür de olabilir. Bazı tür koleksiyonları, söz konusu herbaria'nın web sitelerinde çevrimiçi olarak görüntülenebilir.
Botanik isimlendirmede yol gösterici bir ilke, bir takson için bir ismin ilk yayını olan önceliktir.^[1] ^{:Principle III} Öncelik amaçları için resmi başlangıç tarihi, Linnaeus tarafından Species Plantarum'un yayınlandığı 1 Mayıs 1753'tür. Ancak, önceliğin sıkı bir şekilde uygulanmasının istenmeyen (stabilize edici) etkilerinden kaçınmak için familya, cins ve tür adlarının korunması mümkündür.
Kodun amacı, bitkilerin her bir taksonomik grubunun (" takson ", çoğul "taksa"), aynı sınırlama, konum ve rütbeye sahip olmaları koşuluyla, dünya çapında kabul edilen tek bir doğru isme sahip olmasıdır.^[1] ^{:Principle IV} Bilimsel bir ismin değeri, bir tanımlayıcı olmasıdır; mutlaka tanımlayıcı değere sahip değildir.
Takson isimleri Latince olarak kabul edilir.
Bunun geçerli olmadığına dair açık bir beyan olmadıkça, isimlendirme kuralları geriye dönük olarak geçerlidir.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Botanik terminolojisini yöneten kuralların, 1843'te zoolojik terminolojiyi yönetmek için oluşturulan kurallardan memnuniyetsizliğe uzanan uzun ve çalkantılı bir tarihi vardır.^[3] İlk uluslararası kurallar grubu, 1867'de Paris'te toplanan bir "Uluslararası Botanik Kongresi"nde "botanik isimlendirme için izlenecek en iyi rehber" ^[3] olarak kabul edilen Lois de la terminoloji botanik ("Botanik terminoloji yasaları") idi.^[4]^[5] Modern Kanunlardan farklı olarak, kanunda geçerli olarak yayınlanmış ve meşru isimler için zorunlu kurallardan ziyade, isimlendirmenin tartışmalı noktalarına ilişkin tartışmalara temel teşkil edecek adlandırma önerileri içeriyordu.^[6] Toplam 68 makale ile altı bölüm olarak düzenlenmiştir.

Botanik terminolojisine daha "uygun" veya daha adil bir uygulama getirmek için yapılan birçok girişim, 1930 kongresiyle nihayet bir uzlaşmaya varan birkaç rakip kodla sonuçlandı.^[3] Bu arada, uluslararası kuralların ikinci baskısı, 1905'teki Viyana kongresini izledi. Bu kurallar, Règles Internationales de la Nomenclature botanique adaptées par le Congrès International de Botanique de Vienne 1905 (veya İngilizce olarak, Uluslararası Botanik Adlandırma Kuralları, 1905 Viyana Uluslararası Botanik Konferansı tarafından kabul edilmiştir) olarak yayınlanmıştır. Gayri resmi olarak Viyana Kuralları olarak anılırlar (2006 Viyana Kanunu ile karıştırılmamalıdır).

Uluslararası Botanik Kongresi'nin müteakip toplantılarından bazıları, ancak daha sonra Uluslararası Botanik Adlandırma Yasası ve daha sonra algler, mantarlar ve bitkiler için Uluslararası Adlandırma Yasası olarak adlandırılan bu Kuralların gözden geçirilmiş versiyonlarını üretmiştir.

Avustralya, Melbourne'deki (2011) 18. Uluslararası Botanik Kongresi'nin İsimlendirme Bölümü büyük değişiklikler yaptı:^[2]^[7]^[8]

Kod artık yeni taksonların adlarının yalnızca elektronik olarak yayınlanmasına izin vermektedir; bazı basılı kopyaları kütüphanelere yatırmak artık bir gereklilik olmayacak.
Latince doğrulayıcı bir teşhis veya tanım gereksinimi, yeni bir ismin yayınlanmasının bu temel bileşenleri için İngilizce veya Latinceye izin verecek şekilde değiştirildi (Madde 39).
" Bir mantar, bir isim " ve "bir fosil, bir isim" önemli değişikliklerdir; kavramları anamorf ve teleomorf (mantarlar için) ve morphotaxa (fosil) elimine edilmiştir.
"İsimlerin kaydedilmesi" ile ilgili bir deney olarak, yeni mantar tanımları "tanınmış bir depodan" bir tanımlayıcının kullanılmasını gerektirir; Şimdiye kadar iki tanınmış depo vardır, Index Fungorum ^[9] ve MycoBank .

Sürümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tüm sürümler aşağıda listelenmiştir.

Yayın yılı	resmi olmayan ad
1867	Botanik isimlendirme yasaları
1883	Botanik isimlendirme yasaları, ed. 2 12 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
1906	Viyana Kuralları 12 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
1912	Brüksel Kuralları 12 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
1935	Cambridge Kuralları 12 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
1950	Amsterdam Kodu 12 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
1952	Stockholm Kodu 12 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
1956	Paris Kodu 12 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
1961	Edinburg Kodu 30 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
1966	Montreal Kodu 28 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
1972	Seattle Kodu 30 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
1978	Leningrad Kodu 12 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
1983	Sidney Kodu 12 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
1988	Berlin Kodu 11 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
1994	Tokyo Kodu 23 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
2000	St Louis Kodu, Kara Kod 12 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
2006	Viyana Kodu 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
2012	Melbourne Kodu 13 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
2018	Shenzhen Kodu 15 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (mevcut, mavi kapak)

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Botaniğe özgü

Yazar alıntısı (botanik)
Bitkisel isim
botanik isimlendirme
- Uluslararası Bitki Taksonomisi Birliği
- Ekili Bitkiler için Uluslararası İsimlendirme Kodu
- Uluslararası Bitki İsimleri İndeksi
Doğru isim (botanik)
Spesifik olmayan isim (botanik)
Hibrit isim (botanik)

Daha genel

Bilimsel adlandırma sözlüğü
Binom isimlendirme
isimlendirme kodları
bilimsel sınıflandırma
Tanımlanmamış türler

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e Turland, N.J., (Ed.) (2018). International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Shenzhen Code) adopted by the Nineteenth International Botanical Congress Shenzhen, China, July 2017. electronic. Glashütten: International Association for Plant Taxonomy. 15 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2018. .
^ ^a ^b McNeill, J., (Ed.) (2012). International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Melbourne Code), Adopted by the Eighteenth International Botanical Congress Melbourne, Australia, July 2011. electronic. Bratislava: International Association for Plant Taxonomy. 15 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. .
^ ^a ^b ^c Nicolson, D.H. (1991). "A History of Botanical Nomenclature". Annals of the Missouri Botanical Garden. 78 (1): 33-56. doi:10.2307/2399589. 12 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2021.
^ Lois de la nomenclature botanique adoptées par le Congrès International de Botanique tenu à Paris en août 1867 suivies d'une deuxième édition de l'introduction historique et du commentaire qui accompagnaient la rédaction préparatoire présentée au congrès. Genève et Bâle: J.-B. Baillière et fils. 1867. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2021.
^ Laws of Botanical Nomenclature adopted by the International Botanical Congress held at Paris in August 1867; together with an Historical Introduction and Commentary by Alphonse de Candolle, Translated from the French. translated by Hugh Algernon Weddell. Londra: L. Reeve and Co. 1868.
^ Nicolson (1991). "A History of Botanical Nomenclature". Annals of the Missouri Botanical Garden. 78 (1): 33-56. doi:10.2307/2399589. 12 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2021.
^ "Outcomes of the 2011 Botanical Nomenclature Section at the XVIII International Botanical Congress". PhytoKeys (5): 1-3. 2011. doi:10.3897/phytokeys.5.1850. PMC 3174450 $2. PMID 22171188.
^ Botanists finally ditch Latin and paper, enter 21st century 29 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hannah Waters, Scientific American blog, December 28, 2011
^ "Index Fungorum Registration". 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[ShenzhenCode-1] Turland, N.J., (Ed.) (2018). International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Shenzhen Code) adopted by the Nineteenth International Botanical Congress Shenzhen, China, July 2017. electronic. Glashütten: International Association for Plant Taxonomy. 15 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2018. .

[MelbourneCode-2] McNeill, J., (Ed.) (2012). International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Melbourne Code), Adopted by the Eighteenth International Botanical Congress Melbourne, Australia, July 2011. electronic. Bratislava: International Association for Plant Taxonomy. 15 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. .

[Nicholson-3] Nicolson, D.H. (1991). "A History of Botanical Nomenclature". Annals of the Missouri Botanical Garden. 78 (1): 33-56. doi:10.2307/2399589. 12 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2021.

[4] Lois de la nomenclature botanique adoptées par le Congrès International de Botanique tenu à Paris en août 1867 suivies d'une deuxième édition de l'introduction historique et du commentaire qui accompagnaient la rédaction préparatoire présentée au congrès. Genève et Bâle: J.-B. Baillière et fils. 1867. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2021.

[5] Laws of Botanical Nomenclature adopted by the International Botanical Congress held at Paris in August 1867; together with an Historical Introduction and Commentary by Alphonse de Candolle, Translated from the French. translated by Hugh Algernon Weddell. Londra: L. Reeve and Co. 1868.

[JSTOR-6] Nicolson (1991). "A History of Botanical Nomenclature". Annals of the Missouri Botanical Garden. 78 (1): 33-56. doi:10.2307/2399589. 12 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2021.

[7] "Outcomes of the 2011 Botanical Nomenclature Section at the XVIII International Botanical Congress". PhytoKeys (5): 1-3. 2011. doi:10.3897/phytokeys.5.1850. PMC 3174450 $2. PMID 22171188.

[8] Botanists finally ditch Latin and paper, enter 21st century 29 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hannah Waters, Scientific American blog, December 28, 2011

[9] "Index Fungorum Registration". 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Algler, mantarlar ve bitkiler için Uluslararası İsimlendirme Kodu nedir?, Algler, mantarlar ve bitkiler için Uluslararası İsimlendirme Kodu anlamı nedir?, Algler, mantarlar ve bitkiler için Uluslararası İsimlendirme Kodu ne demektir?