Agaricus

*Agaricus*
Agaricus
	Agaricus campestris
Biyolojik sınıflandırma
lem:	Fungi
Bölüm:	Basidiomycota
Sınıf:	Agaricomycetes
Takım:	Agaricales
Familya:	Agaricaceae
Cins:	Agaricus; L.:Fr. emend Karst.
Tip tür
	Agaricus campestris L.:Fr.
Türler
	Metne bakınız
Sinonimler
	Amanita Dill. ex Boehm. (1760); Fungus Tourn. ex Adans. (1763); Hypophyllum Paulet (1808); Myces Paulet (1808); Agaricus trib. Psalliota Fr. (1821); Pratella (Pers.) Gray (1821); Psalliota (Fr.) P.Kumm. (1871);

Agaricus, dünya çapında 300'den fazla üyesi olan, hem yenilebilir hem de zehirli türler içeren bir mantar cinsidir.^[1]^[2] Cins, yaygın ("düğme") mantarı ya da kültür mantarı (Agaricus bisporus) ve Batı'nın baskın kültür mantarı olan tarla mantarını da (A. campestris) içerir.

Agaricus'un türleri, alt tarafında çıplak sporların üretildiği bir dizi yayılan plaka veya solungaçların büyüdüğü etli bir başlık veya kümeye sahip olmaları ile karakterizedir. Agaricaceae familyasının diğer türlerinden çikolata/kahve rengi sporları ile ayrılırlar. Agaricus türleri ayrıca mantarın üzerinde büyüdüğü nesnenin veya substratın üzerine yükselen bir gövdeye ve gelişen solungaçları koruyan ve daha sonra sap üzerinde bir halka oluşturan kısmi bir örtüye sahiptir.

Taksonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Uzun yıllar boyunca Agaricus cinsinin türlerine Psalliota jenerik adı verildi ve bu durum mantarlarla ilgili eski kitaplarda hala görülebilir. Agaricus'u Psalliota'ya karşı korumak veya tam tersi için yapılan tüm teklifler şimdiye kadar gereksiz olarak kabul edildi.

Agaricus'un çeşitli kökenleri öne sürülmüştür. Muhtemelen isim, Agari halkının, Agarum burnunun ve bir Agarus nehrinin bilindiği eski Sarmatia Europaea'dan kaynaklanmaktadır (hepsi Azak Denizi'nin kuzey kıyısında, muhtemelen Ukrayna'daki modern Berdiansk yakınında). Yunanca: ἀγαρικόν "Ağaç mantarı türü" anlamına gelir.

Filogenetik[değiştir | kaynağı değiştir]

Agaricus türleri arasındaki evrimsel ilişkileri belirlemek için filogenetik analizin kullanılması bu taksonomik olarak zor olan cinsin anlaşılmasını artırdı, ancak alt tür ilişkilerini tam olarak tanımlamak için yapılması gereken çok iş vardır. Bu analizlerden önce, Rolf Singer tarafından sınırlandığı şekliyle Agaricus cinsi, mantar dokusunun havaya veya çeşitli kimyasal reaktiflere reaksiyonlarına ve ayrıca mantar morfolojisindeki ince farklılıklara dayalı olarak beş bölüme ayrılan 42 türe ayrıldı.^[3] Kısıtlama parçası uzunluğu polimorfizm analizi, bu sınıflandırma şemasının revizyona ihtiyaç duyduğunu göstermektedir.^[4]

Bölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu cins birkaç bölüme ayrılmıştır:

Bölüm Agaricus
Bölüm Arvense Konrad & Maubl.

Agaricus arvensis benzer altı alt grupta 19 tür içerir ve çok yönlü heterotalik yaşam döngülerine sahiptir.^[5]

Bölüm Xanthodermatei

Singer tarafından 1948 yılında ana hatları çizilen bu bölüm, A. xanthodermus türlerine benzer çeşitli özelliklere sahip türleri içermektedir.^[6] Bölüm oluşturan Klad ITS1 + 2 analizine dayanmaktadır.^[7]

Bölüm Chitonioides
Bölüm Sanguinolenti
Bölüm Spissicaules (Hainem.) Kerrigan
Bölüm Duploannulatae

ITS1, ITS2 ve 5.8S dizilerinin DNA analizine dayanarak, bu bölüm (Hortenses bölümü olarak da bilinir), beşi ılıman Kuzey Yarımküre'den iyi bilinen türlere karşılık gelen altı farklı bölüme ayrılabilir: A. bisporus, A. subfloccosus, A. bitorquis, A. vaporarius ve A. cupressicola. Altıncı dal, A. devoniensis tür kompleksini içerir.^[8]

Türlerin listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Mantar cinsi Agaricus, dünya çapında yaklaşık 200 tür içerir.^[9]

Agaricus abruptibulbus Peck (1905)
Agaricus albolutescens Zeller (1938)
Agaricus aestivalis Pilat (1951)
Agaricus agrinferus Kerrigan & Callac
Agaricus angusticystidiatus^[10]
Agaricus annae
Agaricus alabamensis – kuzey Amerika
Agaricus albertii Bon (1988)
Agaricus altipes Møller (yenilebilir)^[11]
Agaricus amicosus
Agaricus andrewii Freeman (yenilebilir)^[11]
Agaricus arcticus
Agaricus argenteus
Agaricus argentinus
Agaricus aridicola Geml, Geiser & Royse (2004)
Agaricus aristocratus
Agaricus arorae
Agaricus arvensis –
Agaricus augustus –
Agaricus aurantioviolaceus
Agaricus benesii
Agaricus bernardii –
Agaricus biannulatus Mua, L.A.Parra, Cappelli & Callac (2012) – Avrupa
Agaricus bisporiticus – Asya
Agaricus bisporus –
Agaricus bitorquis –
Agaricus blazei
Agaricus bohusianus L.A.Parra (2005) – Avrupa
Agaricus bohusii
Agaricus bresadolanus
Agaricus caballeroi L.A.Parra, G.Muñoz & Callac (2014) – ispanya
Agaricus californicus
Agaricus campbellensis^[12]
Agaricus campestris –
Agaricus cellaris
Agaricus chartaceus
Agaricus chionodermus^[13]
Agaricus chlamydopus
Agaricus colpeteii
Agaricus columellatus
Agaricus comtuliformis
Agaricus comtulus
Agaricus cretacellus
Agaricus cretaceus
Agaricus crocodilinus
Agaricus cupreobrunneus –
Agaricus cupressophilus Kerrigan (2008) –
Agaricus depauperatus
Agaricus deserticola G.Moreno, Esqueda & Lizárraga (2010) –
Agaricus devoniensis
Agaricus diminutivus
Agaricus dulcidulus –
Agaricus eburneocanus
Agaricus endoxanthus^[14]
Agaricus erthyrosarx
Agaricus essettei (= A. silvicola)
Agaricus excellens
Agaricus fissuratus
Agaricus freirei – İspanya
Agaricus fuscofibrillosus
Agaricus fuscovelatus
Agaricus floridanus
Agaricus fuscopunctatus – Tayland
Agaricus halophilus
Agaricus hondensis
Agaricus hortensis
Agaricus huijsmanii Courtec. (2008)
Agaricus inilleasper
Agaricus impudicus
Agaricus inapertus
Agaricus koelerionensis
Agaricus lacrymabunda
Agaricus lamelliperditus
Agaricus langei
Agaricus lanipes
Agaricus laskibarii^[15]
Agaricus leucotrichus Møller (yenilebilir)^[11]
Agaricus lilaceps –
Agaricus litoralis –
Agaricus ludovici^[16]
Agaricus luteomaculatus
Agaricus maclovianus^[17]
Agaricus macrocarpus
Agaricus macrolepis (Pilát & Pouzar) Boisselet & Courtec. (2008)
Agaricus magni
Agaricus maleolens
Agaricus medio-fuscus
Agaricus meleagris
Agaricus menieri
Agaricus micromegathus (yenilebilir)^[11]
Agaricus microvolvatulus
Agaricus minimus
Agaricus moelleri –
Agaricus murinocephalus –
Agaricus nanaugustus Kerrigan
Agaricus nebularum – Güney Amerika
Agaricus niveolutescens
Agaricus osecanus
Agaricus pachydermus
Agaricus pampeanus
Agaricus parvitigrinus^[18]
Agaricus pattersoniae – Kaliforniya
Agaricus perobscurus
Agaricus perrarus
Agaricus phaeolepidotus
Agaricus pilatianus
Agaricus pilosporus
Agaricus placomyces
Agaricus pocillator
Agaricus porphyrizon
Agaricus porphyrocephalus Møller (yenilebilir)^[11]
Agaricus praerimosus
Agaricus pratensis
Agaricus pseudopratensis
Agaricus purpurellus
Agaricus radicatus
Agaricus romagnesii
Agaricus rosalamellatus^[19]
Agaricus rotalis
Agaricus rubellus
Agaricus rufotegulis
Agaricus rusiophyllus
Agaricus santacatalinensis – Brezilya
Agaricus semotus
Agaricus silvaticus
Agaricus silvicola Peck (1872) –
Agaricus smithii
Agaricus solidipes Peck, Bull (1904) (yenilebilir)^[20]
Agaricus spissicaulis
Agaricus stigmaticus Courtec. (2008)
Agaricus stramineus
Agaricus subantarcticus^[12]
Agaricus subfloccosus
Agaricus subperonatus
Agaricus subrufescens (= Agaricus blazei) –
Agaricus subrutilescens –
Agaricus subsaharianus L.A.Parra, Hama & De Kesel (2010)
Agaricus subsubensis Kerrigan (2008) –
Agaricus taeniatus – Çin
Agaricus tlaxcalensis Callac & G.Mata (2008) – Tlaxcala
Agaricus urinascens
Agaricus vaporarius
Agaricus variegans
Agaricus valdiviae^[21]^[22]
Agaricus xanthodermulus^[18]
Agaricus xanthodermus –
Agaricus xantholepis

Echigoshirayukidake (Basidiomycetes-X)' in de Agaricus'ta , ya Agaricus blazei'nin^[23] bir alt türü olarak ya da yeni bir tür olduğu düşünülmektedir.^[24]

Yenilebilirlik ve toksisite[değiştir | kaynağı değiştir]

Cins, günümüzde en çok tüketilen ve en çok bilinen mantar olan kültür mantarı A. bisporus'u içerir. A. campestris de iyi bilinmektedir. A. porphyrocephalus da yenilebilir bir türüdür. ^[11]

Kayda değer yenmeyen tür sarı lekeli mantar A. xanthodermus'tur .^[25] Afrika'dan bildirilen bir türün, A. aurantioviolaceus'un ölümcül zehirli olduğu raporlanmıştır.

Kanser hastalarına kurutulmuş agaricus veya agaricus özü pazarlayan bazı distribütörlere tepki gösteren ABD Gıda ve İlaç Dairesi tarafından "sahte kanser 'tedavisi'" olarak tanımlamıştır.^[26]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

MycoKey - Cins Agaricus^{[ölü/kırık bağlantı]}
Mantar Uzmanı - Cins Agaricus 12 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
MYKOWEB .com'da Kaliforniya, ABD çeşitleri 12 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Agaricus sayfası Index Fungorum'da 27 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Madrid Kraliyet Botanik Bahçesi'nden Agaricus'un çevrimiçi isimlendirmesi. 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CSIC 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Wikimedia Commons'ta Agaricus ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Agaricus ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel

^ Bas, C. (25 Eylül 1991). "A short introduction to the ecology, taxonomy and nomenclature of the genus Agaricus". Genetics and breeding of Agaricus Proceedings of the First International Seminar on Mushroom Science, Mushroom Experimental Station, Horst, Netherlands, 14-17 May (İngilizce). 1991: 21-24. 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021.
^ Cappelli, A (1984). Agaricus L., Fr. ss. Karsten (Psalliota Fr.) (İtalyanca). Saronno: Libreria editrice Biella Giovanna. OCLC 10663577. 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021.
^ Agaricales in Modern Taxonomy. Lubrecht & Cramer Ltd. 1987. ISBN 978-3-7682-0143-8.
^ "Phylogeny of the genus Agaricus inferred from restriction analysis of enzymatically amplified ribosomal DNA". Fungal Genet Biol. 20 (4): 243-53. December 1996. doi:10.1006/fgbi.1996.0039. PMID 9045755.
^ "Sexuality and Genetic Identity in the Agaricus Section Arvenses". Appl. Environ. Microbiol. 66 (2): 728-34. February 2000. doi:10.1128/AEM.66.2.728-734.2000. PMC 91888 $2. PMID 10653743.
^ Singer R (1948). "Diagnoses Fungorum Novorum Agaricalium". Sydowia. 2: 26-42.
^ "Agaricus section Xanthodermatei: a phylogenetic reconstruction with commentary on taxa". Mycologia. 97 (6): 1292-315. 2005. doi:10.3852/mycologia.97.6.1292. PMID 16722221.
^ "A phylogenetic reconstruction and emendation of Agaricus section Duploannulatae". Mycologia. 95 (1): 61-73. 2003. doi:10.2307/3761962. PMID 21156589.
^ Dictionary of the Fungi. 10th. Wallingford, UK: CAB International. 2008. s. 13. ISBN 978-0-85199-826-8.
^ He (2018). "A new section and species of Agaricus subgenus Pseudochitonia from Thailand". MycoKeys. 40 (40): 53-67. doi:10.3897/mycokeys.40.26918. PMC 6160818 $2. PMID 30271264. 7 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Phillips 2010.
^ ^a ^b "Two new species of Agaricus from the subantarctic". Mycotaxon. 100: 193-208. 2007.
^ Pilát A. (1951). The Bohemian species of the genus Agaricus. Prague, 142 pp.
^ "Agaricus endoxanthus una specie tropicale trovata in Spagna". Rivista di Micologia. 45 (3): 225-233. 2002.
^ "Agaricus laskibarii. A new species from French coastal sand-dunes of Seignosse". Doc Mycol. 31 (124): 33-38. 2002.
^ Remy L (1964). "Contribution a l'etude de la Flore mycologique Briangonnaise (Basidiomycetes et Discomycetes)". Bull. Trimestriel Soc. Mycol. France. 80: 459-585.
^ Nauta MM (1999). "The Mycoflora of the Falkland Islands: II. Notes on the genus Agaricus". Kew Bulletin. 54 (3): 621-635. doi:10.2307/4110859.
^ ^a ^b "Morphological and molecular characterization of two novel species of Agaricus section Xanthodermatei". Mycologia. 97 (2): 416-24. 2005. doi:10.3852/mycologia.97.2.416. PMID 16396349.
^ Raithelhuber J (1986). "Nomina nova". Metrodiana. 14: 22.
^ Murrill (1922). "Dark-Spored Agarics". Mycologia. New York Botanical Garden. 14: 203. 2 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021.
^ "Forest mycology and forest communities in South America". Mycopathol. Mycol. Appl. 26 (2–3): 129-191. 1965. doi:10.1007/BF02049773.
^ Heinemann P (1986). "Agarici Austroamericani VI. Aperçu sur les Agaricus de Patagonie et de la Terre de Feu". Bull. Jard. Bot. Belg. 56 (3/4): 417-446. doi:10.2307/3668202.
^ US 6120772A, Hitoshi Ito & Toshimitsu Sumiya, "Oral drugs for treating AIDS patients", 2000-09-19 tarihinde verildi
^ Watanabe (2008). "In vitro and in vivo anti-oxidant activity of hot water extract of basidiomycetes-X, newly identified edible fungus" (PDF). Biological & Pharmaceutical Bulletin. 31 (1): 111-7. doi:10.1248/bpb.31.111. PMID 18175952. 4 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2018.
^ Collins Fungi Guide: The most complete field guide to the mushrooms and toadstools of Britain & Ireland. HarperCollins UK. 2012. ss. 49. ISBN 9780007242900.
^ "187 Fake Cancer 'Cures' Consumers Should Avoid". U.S. Food and Drug Administration. 2 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020.

Genel

Mushrooms and Other Fungi of North America. Buffalo, NY: Firefly Books. 2010. ISBN 978-1-55407-651-2.

[1] Bas, C. (25 Eylül 1991). "A short introduction to the ecology, taxonomy and nomenclature of the genus Agaricus". Genetics and breeding of Agaricus Proceedings of the First International Seminar on Mushroom Science, Mushroom Experimental Station, Horst, Netherlands, 14-17 May (İngilizce). 1991: 21-24. 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021.

[2] Cappelli, A (1984). Agaricus L., Fr. ss. Karsten (Psalliota Fr.) (İtalyanca). Saronno: Libreria editrice Biella Giovanna. OCLC 10663577. 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021.

[isbn3-7682-0143-0-3] Agaricales in Modern Taxonomy. Lubrecht & Cramer Ltd. 1987. ISBN 978-3-7682-0143-8.

[pmid9045755-4] "Phylogeny of the genus Agaricus inferred from restriction analysis of enzymatically amplified ribosomal DNA". Fungal Genet Biol. 20 (4): 243-53. December 1996. doi:10.1006/fgbi.1996.0039. PMID 9045755.

[pmid10653743-5] "Sexuality and Genetic Identity in the Agaricus Section Arvenses". Appl. Environ. Microbiol. 66 (2): 728-34. February 2000. doi:10.1128/AEM.66.2.728-734.2000. PMC 91888 $2. PMID 10653743.

[6] Singer R (1948). "Diagnoses Fungorum Novorum Agaricalium". Sydowia. 2: 26-42.

[pmid16722221-7] "Agaricus section Xanthodermatei: a phylogenetic reconstruction with commentary on taxa". Mycologia. 97 (6): 1292-315. 2005. doi:10.3852/mycologia.97.6.1292. PMID 16722221.

[8] "A phylogenetic reconstruction and emendation of Agaricus section Duploannulatae". Mycologia. 95 (1): 61-73. 2003. doi:10.2307/3761962. PMID 21156589.

[Kirk2008-9] Dictionary of the Fungi. 10th. Wallingford, UK: CAB International. 2008. s. 13. ISBN 978-0-85199-826-8.

[10] He (2018). "A new section and species of Agaricus subgenus Pseudochitonia from Thailand". MycoKeys. 40 (40): 53-67. doi:10.3897/mycokeys.40.26918. PMC 6160818 $2. PMID 30271264. 7 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021.

[FOOTNOTEPhillips2010-11] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Phillips 2010.

[Gemletal2007-12] "Two new species of Agaricus from the subantarctic". Mycotaxon. 100: 193-208. 2007.

[Pilát_A._1951-13] Pilát A. (1951). The Bohemian species of the genus Agaricus. Prague, 142 pp.

[14] "Agaricus endoxanthus una specie tropicale trovata in Spagna". Rivista di Micologia. 45 (3): 225-233. 2002.

[15] "Agaricus laskibarii. A new species from French coastal sand-dunes of Seignosse". Doc Mycol. 31 (124): 33-38. 2002.

[16] Remy L (1964). "Contribution a l'etude de la Flore mycologique Briangonnaise (Basidiomycetes et Discomycetes)". Bull. Trimestriel Soc. Mycol. France. 80: 459-585.

[Nauta1999-17] Nauta MM (1999). "The Mycoflora of the Falkland Islands: II. Notes on the genus Agaricus". Kew Bulletin. 54 (3): 621-635. doi:10.2307/4110859.

[pmid16396349-18] "Morphological and molecular characterization of two novel species of Agaricus section Xanthodermatei". Mycologia. 97 (2): 416-24. 2005. doi:10.3852/mycologia.97.2.416. PMID 16396349.

[19] Raithelhuber J (1986). "Nomina nova". Metrodiana. 14: 22.

[20] Murrill (1922). "Dark-Spored Agarics". Mycologia. New York Botanical Garden. 14: 203. 2 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021.

[21] "Forest mycology and forest communities in South America". Mycopathol. Mycol. Appl. 26 (2–3): 129-191. 1965. doi:10.1007/BF02049773.

[22] Heinemann P (1986). "Agarici Austroamericani VI. Aperçu sur les Agaricus de Patagonie et de la Terre de Feu". Bull. Jard. Bot. Belg. 56 (3/4): 417-446. doi:10.2307/3668202.

[US6120772-23] US 6120772A, Hitoshi Ito & Toshimitsu Sumiya, "Oral drugs for treating AIDS patients", 2000-09-19 tarihinde verildi

[Watanabe_2008-24] Watanabe (2008). "In vitro and in vivo anti-oxidant activity of hot water extract of basidiomycetes-X, newly identified edible fungus" (PDF). Biological & Pharmaceutical Bulletin. 31 (1): 111-7. doi:10.1248/bpb.31.111. PMID 18175952. 4 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2018.

[25] Collins Fungi Guide: The most complete field guide to the mushrooms and toadstools of Britain & Ireland. HarperCollins UK. 2012. ss. 49. ISBN 9780007242900.

[fda-26] "187 Fake Cancer 'Cures' Consumers Should Avoid". U.S. Food and Drug Administration. 2 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

Agaricus nedir?, Agaricus anlamı nedir?, Agaricus ne demektir?