Ağlebîler

**Banû El Aglab**
الأغالبة
Aglabiler Emirliği
Banû El Aglab; الأغالبة; Aglabiler Emirliği
800-909/1048
	Aglabiler Emirliği'nin en yaygın dönemi (yak. 900)
Başkent	Kayrevan, sonra El Abbasiyye
Yaygın dil(ler)	Arapça
Hükûmet	Monarşik emirlik ; Abbasiler Devletine tabi alt-devlet
Emir
• 800-812
• 800-812	İbrahim Bin El Aglabi (1. emir)
• 903-909	III. Ziyadetullah bin Abdullah (11. emir)
Tarihçe
• Kuruluşu
• Kuruluşu	800
• İbrahim bin Aglab'ın Abbasiler Devleti'ne bağlı İfrikiyye eyaletinin valisi ve tabi devlet emiri olarak atanması	800
• 827-902	Malta ve Sicilya'nin fethi
• 909	Aglabiler Emirliği'nin Afrika'dan atılması ve Malta'da hüküm sürmesi
• 1048	Aglabiler Emirliği'nin Malta'da son bulması
• Dağılışı	909/1048
Para birimi	Aglabi Dinar
Öncüller	Ardıllar
	Abbasiler Devleti
Fatımiler Devleti

Aglebîler (Arapça: الأغالبة), Fâtımîlerden önce Kuzey Afrika'nın bir bölümünde 800-909 yılları arasında hüküm süren emirlik.

Bağdat'ta Abbâsî hâkimiyeti devam ederken, Halife Harun Reşid emirlerinden İbrahim bin Agleb'i, Kuzey Afrika'ya vali tayin etti. İbrahim bin Agleb, Tunus'ta isyanları bastırarak duruma hakim oldu ve 801 yılında içişlerinde özerk, dışişlerinde halifeye bağlı Aglebiler Devleti'ni kurdu. Başkentleri 800-876 arası Tunus'ta Abbasiye, 892-894 arası Tunus ve 876-892 ile 894-909 arası Rakkaade olan hanedan Abbâsîlere bağlılığını hep sürdürdü ve Abbâsî Halifeleri adına hutbe okuttu.

Ağlebîler 75 yıllık mücadeleden sonra Sicilya adasının fethini gerçekleştirdiler. 840'ta Brindisi ve Taranto'yu aldılar. 845'te Pianosa ve Ischia adalarını alıp Napoli'yi abluka altına aldılar. 846'da Roma'nın limanı Ostia'yı ele geçirdikten sonra Roma'ya yürüdüler ancak sağlam sur duvarlarını aşamadıkları için Saint Peter ve Saint Paul Katedrallerini yağmalamakla yetindiler. Benevento ve Bari'yi fethettikten sonra 870'te Malta'yı Arap topraklarına kattılar.

Aglebî saltanatı 904 yılında Şii Fâtımîler'in propagandaları sonucunda parçalandı ve toprakları Fâtımîler'in eline geçti.

Aglebi emirleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İbrahim bin Agleb (800-812)
Ebu'l-Abbas Abdullah (812-817)
Ziyadetullah bin İbrahim (817-838)
El-Agleb (838-841)
Ebu'l-Abbas Muhammed (841-856)
Ebu Cafer Ahmed (856-863)
Ziyadetullah bin Ebu'l-Abbas (863-864)
II. Muhammed bin Ahmed (864-875)
Ebu İshak İbrahim bin Ahmed (875-902)
II. Ebu'l-Abbas Abdullah bin İbrahim (902-903)
III. Ziyadetullah bin Abdullah (903-909)

Tunus'un Kayrevan şehrinde bulunan ve yapımı 670'te başlatılan Kayrevan Ulu Camii'nin (Seydi Ukba Camii) planı ilk İslam camileri gibidir. 724-727 yıllarında yeniden yapılan yapının minaresi bu sırada yapılmıştır. 836 yılında genişletilen cami bugünkü hâliyle Aglebiler dönemine aittir.

Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Marçais, George "Aghlabids" Kaynak: Encyclopedia of Islam, 2. ed., Cilt: I, say:699–700. (İngilizce)
Talbi, Mohammad (1967), Emirat Aghlabide, Paris: Adrien Maisonneuve, (Fransızca)
Vonderheyden, Madeleine (1927), La Berbérie orientale sous la dynastie des Benoû l-Aṛlab, 800-909, Paris: Geuthner, (Fransızca)

Ağlabiler nedir?, Ağlabiler anlamı nedir?, Ağlabiler ne demektir?

Ağlabiler nedir?, Ağlabiler anlamı nedir?, Ağlabiler ne demektir?

Ağlebîler

Aglebi emirleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Tunus tarihi

Antik Çağlar Kartaca 12th C.-146 BC Roma (Eyalet) (MÖ 146-MS 435) Vandal (435-534) Bizans (534-698) Praetoria idaresi 534-590 Eksarh 590-698
Erken İslam Emevîler (698-750) Abbâsîler (750-800) Ağlebîler (800-909) Fâtımî Devleti (909-973)
Orta Çağ Ziriler (973-1148) Norman (1148-1160) Muvahhidler (1160-1229) Hafsiler (1229-1574)
Erken Modern Tunus Eyaleti Tunus Beyliği
Modern Tunus Fransız Protektorası (1881-1956) Tunus Krallığı (1956-1957) Tunus Cumhuriyeti Habib Burgiba yönetimi (1957-1987) Zeynel Abidin yönetimi (1987-2011) Yasemin Devrimi (2011)
g t d