Açık Radyo

Açık Radyo
Açık Radyo
Kuruluş	13 Kasım 1995
Dil	Türkçe
Slogan	Kainatın tüm seslerine, renklerine ve titreşimlerine açık radyo.
Genel merkez	İstanbul
Websitesi	acikradyo.com.tr
Dinlenebilirlik
Frekanslar	95.0 (İstanbul)
	Dinle

Açık Radyo, 13 Kasım 1995 tarihinde İstanbul iline ve çevresine yayın yapmak amacıyla açılmış olan bölgesel, bağımsız ve kâr amacı gütmeyen radyo istasyonu. FM 95 Mhz bandı üzerinden yayın yapmaktadır.^[2] Kendisini "popüler olmayan, sanat kaygısı taşıyan, farklı görüşlerin yer aldığı bir platform" olarak tanımlar.^[3] Kurulduğu tarihten bu yana sloganı "Kâinatın tüm seslerine, renklerine ve titreşimlerine Açık Radyo" olmuştur.^[2]

Açık Radyo'da toplumun çeşitli kesimlerinden, meslek dallarından gelen, ücret almadan gönüllü olarak programlar yapan, asıl mesleği radyoculuk olmayan kişiler çalışmaktadırlar. Örgütlenme yapısı, programlarının içerikleri, gönüllülük esası ile programlar üretilmesi gibi özellikleriyle nadir görülen bir topluluk radyoculuğu örneği olarak değerlendirilmektedir.^[3]

2020 Eylül ayı itibarıyla İstanbul Frekansı FM 94.9 Mhz'den 95.0 MHz'e değiştirilmiştir.^[1]

Tarihçe ve yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]

Radyo kanalı, 92 ortağın tamamının yaklaşık olarak eşit paylara sahip olduğu anonim şirkete aittir. Yasalara göre tüm radyo ve televizyonların anonim şirket olması zorunluluğu nedeniyle bu statüde kurulan radyo, kâr amacı gütmeyeceği maddesini genel kurul kararıyla şirketin ana sözleşmesine ekletmiştir. Sermaye kaynağı açısından devlet ya da belediye ödeneklerinden yararlanmamaktadır.^[3] Dinleyici desteği ile yayın hayatını sürdürmektedir.^[4]

Hissedarların tümünde bulunan ortaklık belgesinde, Abidin Dino'nun -1’den 100’e kadar numaralanmış– “Tuğralar” serisi litografilerinden birisi bulunmaktadır. Bu litografilerin arkasında ise; "Özgür, bağımsız, demokratik” haysiyetli, duyarlı ve sıra dışı bir radyo kurma projesine, 1995’te verdiğiniz desteğin Türkiye’de yeni projelere örnek olması dileğiyle..." yazmaktadır.^[5]

7/24 kesintisiz yayın yapan Açık Radyo'da halihazırda 239 programcı tarafından hazırlanan 142 program yapılmaktadır.^[6] Yayına başladığı günden bu yana, 1386 programcı 1250 farklı program gerçekleştirmiştir.^[6] Dünyanın çeşitli ülkelerinden gelen yabancılar da radyo kanalında program yapma imkanını bulmuşlardır.^[7] 2022 itibariyla programlarında aralarında Joseph Stiglitz, Tarık Ali, George Soros, Dani Rodrik ve Orhan Pamuk`un da bulunduğu yirmi altı binin üzerinde konuk ağırlanmıştır.^[8]

Açık Radyo'daki programların yaklaşık üçte ikisini müzik, üçte birini sözel programlar oluşturmaktadır.^[9] Sözel programların odaklandıkları çeşitli konular iklim değişikliği, ekoloji, sosyoloji, edebiyat, insan dışı türler , tarım, kentsel dönüşüm, mimarlık, kadın ve çocuk olarak örneklenebilir.^[9]

Açık Radyo'nun 31 Ekim 2021’e kadar devam edecek 53. yayın dönemi 3 Mayıs 2021'de başlamıştır.^[10] Radyonun kurucuları arasında yer alan etnolog, kütüphaneci ve belgeselci Cem Madra 4 Mayıs 2022'de hayatını kaybetti.^[11]

Açık Radyo Dinleyici Destek Projesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Dinleyici Destek Projesi, 2004 yılının Mart ayında “Açık Radyo Dinleyicisini arıyor!” şiarı ile başladı.

Amaç, kurucuların ve gönüllü programcıların kolektif çabasının, dinleyicilerin de devamlı maddi katkısı –ve fikrî katılımı– ile sürdürülebilir, kalıcı bir mecra olma hedefine ulaşmaktı. Bu kapsamda dinleyiciler seçtikleri programın istedikleri bir saatine destek verebiliyorlardı. Seçilen program yayınlandığında destekçisinin adı da programın başında ve sonunda anılıyordu. Dinleyici Destek Projesi halen devam etmektedir.^[12]

Açık Radyo Kitaplığı[değiştir | kaynağı değiştir]

2010 yılında yayımlanan Açık Kitap, Açık Radyo Kitaplığı'nın en kapsamlı çalışmasıdır. Açık Radyo’nun yazılı ve sesli arşivinin taranmasıyla, radyonun programcı ve dostlarının yazdığı makalelerin derlenmesiyle oluşan büyük bir ansiklopedik sözlük formatındadır. 750 sayfalık kitapta yaklaşık 180 yazar-çizer-sanatçıdan 550’ye yakın madde yer almaktadır. Ressam Mehmet Güleryüz kitabın sınırlı sayıdaki özel baskılarını ayrı ayrı ve tek tek resimlemiştir. Bu eser radyonun 25. kuruluş yılı olan 2020'de erişime açılmıştır.^[13] Bunun yanı sıra Açık Radyo yayınlarından derlenen çeşitli eserler halen "Açık Radyo Kitaplığı" başlığıyla okuyucuya ulaşmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır: "Açık Yeşil-Teorisi ve Pratiği ile Bir Ekoloji Rehberi", "Açık Radyo Konuşuyor: İlk Yirmi Yıl", "Bu Şehr-i İstanbul Ki", "Dünya Hali".^[14]

Açık Radyo mobil uygulama ve podcast kanalları[değiştir | kaynağı değiştir]

2009 yılından bu yana 12000 civarı Açık Radyo yayını podcast olarak yayınlanarak Türkiye`de bu mecraya öncülük etmiştir.^[15]^[16] Mart 2021'de başlatılan mobil uygulamasıyla hem canlı radyo yayınına hem de ses ve podcast arşivine erişim sağlanmıştır.^[17]

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1995 - 2023 yılları arasındaki yayın süresi içinde, Açık Radyo ve Açık Radyo programcıları çok sayıda ödüle lâyık görülmüştür.^[18]

Yıl	Ödülü veren kurum ve ödül	Ödülü alan	Açıklama
2023	Hrant Dink Vakfı Uluslararası Hrant Dink Ödülü	Açık Radyo	"bağımsız müziği tanıtma ve yerel sanatçıları desteklemeye özen gösteren, radyo programlarında özellikle, gezegenin geleceği, küresel iklim krizi, savaş ve barış, hak mücadelesi, aktivizm ve deprem gibi başlıkları işleyen, sosyal ve kültürel alanda, yerel sivil toplum kuruluşları, üniversiteler ve kültür kurumlarıyla işbirlikleri kuran, çalıştaylar, kültürel etkinlikler, şenlikler, sergiler ve halka açık forumlarla toplumun farklı kesimleri arasında diyaloğu teşvik eden"
2022	Hayal Gücü Merkezi "Türkiye'nin Hayal Gücüne Katkı" ödülü	Açık Radyo ve Cem Madra
2022	Bizim Dünyamız Vakfı "İklim Liderleri Ödülü" - medya dalında	Açık Radyo	"iklim değişikliği ile mücadele alanındaki duyarlılığı, çalışmaları ve sürdürülebilirliğe katkılarından" dolayı
2022	İstanbulSMD "20. Yıl Özel Ödülü"	Açık Radyo ve Ömer Madra	"mimarlığa özveri ve süreklilik içeren bir çaba ile destek sağlayan ve üretimleri/etkinlikleri ile mimarlık disiplinini sadece profesyoneller için değil genç mimar adayları ve mimarlık akademisyenleri için de daha değerli kılan isimlere"
2020	Prince Claus Ödülü	Açık Radyo	Etkinlik gösterilen topluma olumlu kültürel katkılarda bulunma.^[19]
2020	İstanbul Tabip Odası Sağlık Ödülleri "Radyo Programı Ödülü"	Tohumdan Hasada Ekolojik Yaşam programı
2020	Demirkent Eğitim ve Araştırma Vakfı Demirkent Ödülleri "İletişim Ödülü"	Açık Radyo
2018	37. TÜYAP İstanbul Kitap Fuarı "Sanatsever Kurum Ödülü"	Açık Radyo
2018	İstanbul Tabip Odası Sağlık Ödülleri "Radyo Programı Ödülü"	Gezegenin Geleceği programı
2017	TMMOB Peyzaj Mimarları Odası "İletişim Ödülü"	Açık Yeşil programı	"çevreye duyarlı, doğal ve kültürel peyzaj elemanlarının korunumu ve geliştirilmesi sebebbiye yürüttüğü çalışmalar" nedeniyle
2017	Türk Toraks Derneği "Çevre ve İklim Sorunları Ödülü"	Açık Radyo
2017	Türk Toraks Derneği "Onursal Üyelik"	Ömer Madra
2017	Emre Madran Basın Ödülü	Yeşil Bülten programı
2016	İstanbul Tabip Odası Sağlık Ödülleri "Radyo Programı Ödülü"	Su Hakkı ve Kentin Tozu programları	Toplum sağlığı ve çevre sorunları/gündemleri alanında yapmış olduğu yayınlar dolayısıyla
2015	Yeni Arayışlar Girişimi Platformu Derneği "Kent ve Yaşam Medya Ödülü"	Açık Radyo
2015	Kristal Elma Ödülü	Günün Sözü (radyo bölümü)	Açık Gazete programında işlenen konular, öğlene kadar şarkı sözü haline getirildi, bestelendi ve gün bitmeden de Açık Radyo’da ünlü müzisyenlerin seslendirdiği parçalar Açık Radyo’da dinleyicilere duyuruldu.
2014	Türk Serbest Mimarlar Derneği 11. Mimarlık Ödülleri "Basın-Yayın Ödülü"	Açık Radyo
2013	Türkiye Deprem Vakfı özel ödülü	Altın Saatler programı
2013	TMMOB Şehir Plancıları Odası Kent Planlama Basın Ödülleri	Açık Radyo
2013	27. Epica Avupa reklam yaratıcılık büyük ödülü (grand prix), “Outdoor” dalı	Havas Worldwide İstanbul	Açık Radyo için hazırladığı bir basın ilanı (“Music of the People/Halkın Müziği”) dolayısıyla Havas Worldwide İstanbul
2012	Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi ile Stiftung Mercator’un “Kıdemli Araştırmacı” unvanı	Açık Radyo kurucu ortaklarından olan ve Radyo’nun yayın yönetmenliğini yürüten Ömer Madra	İklim değişikliği üzerinde yaratıcı araştırmacılık ve yayınları sürdürmesi için verildi.
2012	Kültür-Fen Lisesi 20. yılında “Bizi Onurlandıranlar” Ödülü	Ömer Madra	"Küresel İklim Değişikliği konusunda kamu bilincinin yükseltilmesindeki çabaları” dolayısıyla
2012	Donizetti Klasik Müzik Ödülü	“Alla Turca” programı yapımcıları Ali Pınar ve Ersin Antep ^[20]
2010	Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı tarafından verilen "Birlikte Yaşamak" Ödülü	Açık Radyo
2009	Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Küresel Isınma Kurultayı Duyarlılık Ödülü	Açık Radyo	Çevre ve küresel ısınma konularında yapmış olduğu çalışmalardan dolayı
2009	Gülhan Kadim Sertdemir’in Kuranderde Kalanlar Programı ile IX. Lions Tiyatro Ödülleri 2008-2009 Sezonu Özel Ödülü	Açık Radyo
2009	İstanbul Tabip Odasının ‘Basında Sağlık Ödülü	Açık Radyo
2008	77. İzmir Enternasyonal Fuarı 2008’de verilen ödül	Açık Radyo	Küresel ısınmaya karşı yürütülen kampanya nedeniyle
2007	İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi 100. Yıl “En”leri içinde “En Çok Dinlenen (Yabancı) Radyo ödülü	Açık Radyo
2007	Mülkiyeliler Birliği İstanbul Şubesi 2007 Vefik Kitapçıgil Kamu Hizmet Ödülü	Açık Radyo
2007	Nezih Demirkent Özel Ödülü (Türkiye Gazeteciler Cemiyeti "Çevre ve Küresel Isınma")	Açık Radyo
2007	İstanbul Tabip Odası Radyo Programları dalında ödül	Açık Radyo	Toplum sağlığımızı sonsuza değin etkileyecek olan küresel ısınma felaketine yönelik ısrarlı ve kaliteli programları nedeniyle.
2006	Çevresel Sürdürülebilirlik (Turist Rehberleri Birliği TUREB "Küresel ısınma ve çevre")	Açık Radyo
2005	Yılın Bölgesel Radyosu, (Radyo Televizyon Gazeteciler Derneği)	Açık Radyo
2005	Yerel Radyo dalında Trodsa Medya Özel Ödülü	Açık Radyo	Trafik ve Yol Güvenliği İçin Toplu Bilinçlendirme.
2005	RSC (Association for Recorded Sound Collections/Ses Kayıt Koleksiyonları Birliği) Dünya Müziği Kayıtları konusundaki en iyi araştırma ödülü	Pan Yayıncılık	Cemal Ünlü’nün Açık Radyo'da hazırladığı programlardan yola çıkarak yazdığı Git Zaman Gel Zaman adlı kitaba verildi.
2004	En "Hasları" Özel Ödülü (Kadir Has Üniversitesi)	Açık Radyo
2003	Yılın En İyi Radyo Programı (Türkiye Gazeteciler Cemiyeti)	Açık Radyo
2002	Yılın En İyi Radyosu (Çağdaş Gazeteciler Derneği)	Açık Radyo
2001	Yılın En Başarılı Radyosu (İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi)	Açık Radyo
2000	Yılın En Beğenilen Radyo Kanalı (Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi)	Açık Radyo
2000	Türkçeyi En iyi Kullanan Radyo ve Programcılar ödülü	Açık Radyo

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2020.
^ ^a ^b "Açık Radyo". 3 Mart 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.
^ ^a ^b ^c Birsen, Özgül. "Türkiye Radyoculuğunda Alternatif Yayıncılık Arayışları: Açık Radyo Örneği". Erciyes Üniversitesi İletişim Dergisi, Cilt 2 , Sayı 1, Yıl 2011. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2019.
^ "Açık Radyo Dinleyici Destek Projesi". 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.
^ "Açık Radyo Nedir? | Açık Radyo 94.9". acikradyo.com.tr. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2020.
^ ^a ^b "Açık Radyo'nun programları ve programcıları". 18 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.
^ "Tezer Özlü Açık Radyo'da". taraf. 25 Haziran 2009. 11 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2014. tarafozlu
^ "Açık Radyo'nun Konuklarından Bazıları". 12 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023.
^ ^a ^b "Açık Radyo'nun genel sadası". 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.
^ "Açık Radyo'nun 53. yayın dönemi başladı". Açık Radyo web sitesi, 15 Eylül 2021. 3 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021.
^ "Cem Madra hayatını kaybetti". www.haberturk.com. Haber Türk. 4 Mayıs 2022. 4 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.
^ "Açık Radyo Dinleyici Destek Projesi | Açık Radyo 94.9". acikradyo.com.tr. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2020.
^ Açık Kitap archive linki
^ "Açık Radyo Kitapları | Açık Radyo 95.0". acikradyo.com.tr. 15 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021.
^ "25. Yıl Özel Yayını | Açık Radyo 95.0". acikradyo.com.tr. 13 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021.
^ "Açık Radyo: 25 yıldır açık, bağımsız ve müşterek". Susma24. 18 Ocak 2021. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021.
^ "Açık Radyo - Mobil Uygulama". play.google.com. 20 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021.
^ "Açık Radyo'nun Ödülleri". 22 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.
^ "Açık Radyo, Prince Claus Ödülü'ne değer görüldü". www.cumhuriyet.com.tr. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2020.
^ "Donizetti 2012 Klasik Müzik Ödülleri". donizetti.andante.com.tr. 1 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2015.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Filiz Gazi'nin Açık Radyo'daki Açık Radyo: 68’den kalan bir fikirdi, oluverdi 30 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. başlıklı 30 Kasım 2020 tarihi yazısı.
Resmî site
Podcast

[acikradyo.com.tr-1] "Arşivlenmiş kopya". 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2020.

[:0-2] "Açık Radyo". 3 Mart 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.

[birsen-3] Birsen, Özgül. "Türkiye Radyoculuğunda Alternatif Yayıncılık Arayışları: Açık Radyo Örneği". Erciyes Üniversitesi İletişim Dergisi, Cilt 2 , Sayı 1, Yıl 2011. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2019.

[4] "Açık Radyo Dinleyici Destek Projesi". 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.

[5] "Açık Radyo Nedir? | Açık Radyo 94.9". acikradyo.com.tr. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2020.

[:1-6] "Açık Radyo'nun programları ve programcıları". 18 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.

[7] "Tezer Özlü Açık Radyo'da". taraf. 25 Haziran 2009. 11 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2014. tarafozlu

[8] "Açık Radyo'nun Konuklarından Bazıları". 12 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023.

[:2-9] "Açık Radyo'nun genel sadası". 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.

[10] "Açık Radyo'nun 53. yayın dönemi başladı". Açık Radyo web sitesi, 15 Eylül 2021. 3 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021.

[11] "Cem Madra hayatını kaybetti". www.haberturk.com. Haber Türk. 4 Mayıs 2022. 4 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.

[12] "Açık Radyo Dinleyici Destek Projesi | Açık Radyo 94.9". acikradyo.com.tr. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2020.

[13] Açık Kitap archive linki

[14] "Açık Radyo Kitapları | Açık Radyo 95.0". acikradyo.com.tr. 15 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021.

[15] "25. Yıl Özel Yayını | Açık Radyo 95.0". acikradyo.com.tr. 13 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021.

[16] "Açık Radyo: 25 yıldır açık, bağımsız ve müşterek". Susma24. 18 Ocak 2021. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021.

[17] "Açık Radyo - Mobil Uygulama". play.google.com. 20 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021.

[18] "Açık Radyo'nun Ödülleri". 22 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.

[19] "Açık Radyo, Prince Claus Ödülü'ne değer görüldü". www.cumhuriyet.com.tr. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2020.

[20] "Donizetti 2012 Klasik Müzik Ödülleri". donizetti.andante.com.tr. 1 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

Açık Radyo nedir?, Açık Radyo anlamı nedir?, Açık Radyo ne demektir?