773 Irmintraud

Keşif[1]
Keşfeden	F. Kaiser
Keşif yeri	Heidelberg Gözlemevi
Keşif tarihi	22 Aralık 1913
Adlandırmalar
MPC belirtmesi	(773) Irmintraud
Adın kaynağı	Irmtraud (Almanca isim)[2]
Alternatif adlandırma	1913 TV · 1946 SO A910 CG
Küçük gezegen kategorisi	Asteroit kuşağı · (Dış)[3]
Yörünge özellikleri[1]
Dönem 31 Haziran 2016 (JD 2457600.5)
Belirsizlik parametresi 0
Gözlem yayı	102,32 y (37372 g)
Günöte	3,0876 AU (461,90 Gm)
Günberi	2,6294 AU (393,35 Gm)
Yarı büyük eksen	2,8585 AU (427,63 Gm)
Dış merkezlik	0,080135
Yörünge periyodu	4,83 y (1765.2 g)
Ortalama ayrıklık	220,21°
Ortalama devinim	0° 12d 14.184s / gün
Eğiklik	16,684°
Çıkış düğümü boylamı	322,41°
Perihelyon açısı	331,91°
Dünya MOID	1,62349 AU (242,871 Gm)
Jüpiter MOID	2,21251 AU (330,987 Gm)
TJüpiter	3,236
Fiziksel özellikler
Tayf tipi	B–V = 0,706 U–B = 0,284 D (Tholen), T (SMASS)[1] T[3]
Mutlak parlaklık (H)	9,10[1]
Boyutlar	95,88 km[4] 87,07±1,76 km[5] 91,67±0,90 km[6]
Ortalama yarıçap	47,94±0,9 km
Sinodal dönme süresi	6,7514 sa (0,28131 g)[1][7] 6,750±0,002 sa[8] 6,75 h[9] 6,746±0,004 sa[9] 6,748±0,001 sa[10]
Geometrik albedo	0,0440[4] 0,053±0,003[5] 0,048±0,006[6] 0,0440±0,002[1]
Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

773 Irmintraud, geçici adı 1913 TV, asteroit kuşağının dış bölgesinden, yaklaşık 92 kilometre çapında, koyu ve kırmızımsı, nadir tipte bir asteroittir. Alman astronom Franz Kaiser tarafından 22 Aralık 1913 tarihinde Güney Almanya'daki Heidelberg Gözlemevi'nde keşfedilmiştir.^[11]

Asteroit, Tholen ve SMASS taksonomisinde sırasıyla D-tipi ve T-tipi cisim olarak sınıflandırılmıştır. Nadir spektral T-tipi, Kuiper kuşağından kaynaklandığı düşünülen Jüpiter truvaları arasında sıklıkla bulunan D-tiplerine benzer. Her 4 yıl 10 ayda bir (1.763 gün) Güneş'in etrafında 2,6-3,1 AU mesafede dolanır. Yörüngesi eliptik düzlemine 17 derece eğiktir ve 0,08 gibi düşük bir dışmerkezlik gösterir. Kızılötesi Astronomi Uydusu IRAS, Japon Akari uydusu ve onu izleyen NEOWISE misyonu ile Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Kaşifi tarafından yapılan araştırmalara göre, küçük gezegenin düşük albedosu 0,04-0,05^[4][5][6] aralığındadır. Birbiriyle uyumlu çeşitli gözlemlerle belirlenen 6,75 saatlik iyi tanımlanmış bir dönme periyoduna sahiptir.^{[7][8][9][10]}

773 Irmintraud, eski şarkılarda ve destanlarda^[2] sıkça geçen eski Alman kadın ismi Irmtraud'u anımsatmaktadır. Bu asteroit 18 Ocak 2000'de Kanada'ya düşen Tagish Gölü meteorunun da muhtemel kaynağıdır.^[12]

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

1992 yılında Larry Lebofsky ve meslektaşları bir makale yayınlayarak "değişmemiş asteroitlerin karasal gezegen oluşumu için mevcut hammaddeleri temsil ettiğinin düşünüldüğünü ve bu nedenle Güneş Sistemi'nin kökeni ve evrimini anlamamız açısından önemli olduğunu" belirtmişlerdir.^[13] En azından 1980'den bu yana, D tipi asteroitlerin değişime uğramamış asteroitler olduğuna, bileşim olarak ultra ilkel olduklarına ve büyük ölçüde hidratlı silikatlar ve organik maddelerden oluştuklarına inanılıyordu.^[13] Ancak Lebofsky, 773 Irmintraud'un spektrumunu hidrasyon suyu bandı (hidratlı silikatların 3μm soğurma özelliği) için analiz ederken, asteroidin yüzeyinde hidrasyon suyu bandını gösteren ilk D-tipi asteroidi keşfetti.^[13] Lebofsky, 773 Irmintraud'un tipik olarak C-tipi bir asteroitte görülen bir değişim sürecinden geçtiği sonucuna vararak 773 Irmintraud ve belki de diğer D-tipi asteroitlerin karasal gezegen oluşumu için mevcut hammaddeleri temsil etme olasılığını azalttı.^[13] Buna ek olarak, 773 Irmintraud'da hidrasyon suyu bandının keşfedilmesi, her bir tip sınıflandırması içinde mineralojide büyük farklılıklar olabileceği ve gök bilimcilerin C, D ve diğer tip sınıflandırmalarının doğrudan mineralojiyle ilgili olduğunu varsayarken dikkatli olmaları gerektiği anlamına geliyordu.^[13]

1997 yılında NASA, 773 Irmintraud ve nihayetinde bir milyondan fazla başka ismi 7 Şubat 1999'da fırlatılan Stardust uzay aracına yerleştirilen bir mikroçipe ekledi.^[14] İsimlerin Stardust uzay aracına yerleştirilmesi kamuya yönelik bir sosyal yardım çabasıydı.^[14] Bu özellikle uzay programına yönelik kamu ilgisini, farkındalığını ve desteğini arttırmaya hizmet etti.^[14]

Eylül 2001'de, 18 Ocak 2000'de Kanada'nın British Columbia eyaletine düşen Tagish Gölü meteorunun spektral şekli ve parlaklığının D tipi asteroitlere benzemesi nedeniyle, cismin D tipi bir asteroitten türediği yönünde çeşitli spekülasyonlar yapılmıştır.^[12] İncelenen üç göktaşından 368 Haidea'nın 0,032 IRAS albedosu ve 773 Irmintraud'un 0,033 IRAS albedosu Tagish Gölü meteorunun yansıma değerine yakın kabul edilmektedir. Dahası, 368 Haidea spektral olarak Tagish Gölü meteoruna en yakın cisim olmasına rağmen, 773 Irmintraud, Jüpiter ile ortalama hareket rezonansı nedeniyle Kirkwood boşluklarından biriyle ilişkili kaotik bir bölgeye 0,034 AU'dan daha fazla yakın değildi. Bu durum 773 Irmintraud'u ilişkili kaotik bölgeye en yakın üç adaydan ve dolayısıyla 2000 yılında Dünya'ya çarpan göktaşının kaynağı olması en muhtemel üç cisimden biri haline getirmiştir.^[12]

İnsanların 773 Irmintraud asteroidinin bir parçasına sahip olduğu fikri başkalarını da harekete geçirdi. 2002 yılında Tokyo Üniversitesi 773'ün yakın kızılötesi fotometrik ve spektroskopik gözlemlerini gerçekleştirdi.^[15] Buna ek olarak, Üniversite Japonya'da görünür fotometri yoluyla doğru bir ışık eğrisi elde etti ve sonuçta K ve L bandı spektrumları arasında bir boşluk buldu. Buradan hareketle üniversite, sonuçların Tagish Gölü meteorunun D tipi asteroitlerle bir bağlantısı olduğu fikrini desteklediği sonucuna vardı.^[15]

Irmintraud, 22 Mayıs 2007 günü saat 06:07'de Sextans takımyıldızında bulunan 10,7 büyüklüğündeki TYC 4908-00263-1 yıldızını Yeni Zelanda üzerinden geçen bir yoldaki gözlemciler için örttü.^[16]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• NASA Hedef Katalog Bilgileri (archived)
• 773 Irmintraud'un ışık eğrisi grafiği 31 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Palmer Divide Gözlemevi, BD Warner (2005)
• Asteroid Lightcurve Database (LCDB) 10 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., sorgu formu (bilgi 16 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Archived)
• Küçük Gezegen İsimleri Sözlüğü, Google kitapları
• Asteroitler ve kuyruklu yıldızların dönüş eğrileri, CdR 29 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Observatoire de Genève, Raoul Behrend
• Keşif Koşulları: Numaralandırılmış Küçük Gezegenler (1)-(5000) 22 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Küçük Gezegen Merkezi
• 773 Irmintraud - AstDyS-2, Asteroitler—Dinamik Site
  • Gök günlüğü · Gözlem tahmini · Yörünge bilgisi · Uygun yörünge öğeleri · Gözlem bilgisi
• 773 Irmintraud - JPL Small-Body Database
  • En yakın yaklaşmalar · Keşif · Gök günlüğü · Yörünge grafiği · Yörünge öğeleri · Fiziksel parametreler