İnternal karotid arter

internal karotid arter
internal karotid arter
	karotid arterlerin yandan şematik gösterimi. Internal karotid arterin orijini [common karotid arterdir
Latince isim	Arteria carotis interna
Toplardamar	internal juguler ven
Tanımlayıcılar
JSTOR	internal-carotid-artery
Microsoft Academic	2778333808
MeSH	D002343
TA	4463
FMA	3947

Şah damarı ya da internal karotid arter (İKA), boynun her iki tarafında derinde bulunan, ortak şah damarından köken alan ve beyin ve gözleri besleyen ana damarlardan biridir.^[1]^[2] ortak şah damarın 3. ve 4. omur seviyesinde dallanmasıyla İKA ve göğüs şah damarından oluşur. Göğüs şah damarı boyun bölgesindeki organları, saçlı deriyi, yüzü, beyin zarlarını besler.

Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Terminologia Anatomica (TA) tarafından 1998 yılında yapılan sınıflandırmada İKA, 4 parçada sınıflandırıldı. Bunlar boyunsal (servikal), kayası (petröz), kovuksu (kavernöz) ve beyinsel (serebral) katmanlardır.^[3]^[4] TA tarafından yapılan bu sınıflandırma İKA'nın daha çok damar görüntüleme (anjiyografik) görünümüne göre yapılmıştır. Günümüzde ise beyin cerrahları, sinir ışınbilimciler (nöroradyolog) ve sinirbilimciler (nörolog) tarafından kullanılan sistem 1996 yılında Bouthillier tarafından yapılan ve İKA'yı komşu gövdebilimsel (anatomik) yapılara ve cerrahi özelliklerine göre 7 parçaya ayıran sınıflandırmadır.^[5] Bu parçalar sayısal olarak sınıflandırılmıştır. Pierre lasjanuis tarafından döletsel (embriyonik) özelliklere göre yapılmış olan sınıflandırma işlevsel olarak kullanılmamaktadır.^[6] Fischer tarafından yapılmış başka bir sınıflandırmanın ise günümüzde sadece tarihi önemi vardır.^[7] Bouthillier tarafından yapılan sınıflandırma:

C1, boyun parçası (servikal segment) olarak adlandırılır ve bu bölgede çıkan bir dal yoktur.
C2, kayası parçanın (petröz segment) karşılığıdır.
C3, Laserum parçası olarak adlandırılır.

C2 ve C3 birlikte kayası parça (petröz segment) olarak da adlandırılır.

C4, kovuksu parça (kavernöz segment), kovuksu girit (kavernöz sinüs) komşuluğunda bulunan parçadır.
C5, klinoid parça, temel kemiğin klinoid çıkıntısına denk gelen gövdebilimsel parçadır.
C6, göz parçası, göz damarının (oftalmik arter) çıktığı seviyedir.
C7, iletici parça (komünikan segment), ön iletici atardamarı seviyesine denk gelen parçadır.

C6 ve C7 parçaları birlikte beyinsel parça olarak da adlandırılır.

Seyri/yönelim[değiştir | kaynağı değiştir]

ICA, common karotid arter'den C3-4 servikal vertebra seviyesinde dallanmasıyla oluşur. Diğer dal eksternal karotid arterdir. ICA başladığı yerde damar çapı olarak geniştir. Bu bölgeye karotid sinüs veya karotid bulb adı verilir. Karotid arter yukaru kafa tabanına doğru karotid kılıf içerisinde izler. Bu kılıfta internal juguler ven ve vagus siniri vardır. Temporal kemiğin karotid kanal girişine kadar gelir. ICA'nın bu seviyeye kadar herhangi bir dalı bulunmaz.

6. Servikal vertebra seviyesinden kesitsel görüntü. Bu seviyede arter ayrılmadan önceki common carotid arterdir fakat seyri boyunca komşuluğu aynıdır

C2, petröz segment, ICA'nın temporal kemik petröz parçası içerisinde seyrettiği kısımdır. Bu seyri esnasında 3 kısımda incelenir. Bunlardan ilki yukarı seyirli olan asendan parçadır. Daha sonra içe ve yatay seyri öncesi oluşan kıvrıma genu ve yatay seyirli olan parçaya da horizontal kısım denir. Horizontal kesimin hemen üzerindeki kemik duvarın üzerinde trigeminal sinirin ganglionunun oturduğu oluk bulunmaktadır. Bu seyri esnasında superior semptatik gangliondan gelen sinirler ICA etrafında ağ gibi dolanarak sempatik pleksusu oluşturular. ICA'nın petröz kemik içerisinde seyri esnasında iki dal verir. Bunlar vidian arter ve karotikotimpanik arterdir.

C3, diğer adıyla lacerum segment olarak isimlendirilen segment, ICA'nın foramen lacerum üzerinden petrolingual ligamente kadar olan kısmı için kullanılır. Foramen lacerum herne kadar bir kanal olsa da burası ligament ve bağ dokusu ile kaplıdır ve içerisinden herhangi bir arter veya sinir geçmez. Bu nedenle lacerum segmentin for. lacerum içerisinden geçen kısım olarak düşünülmemesi gereklidir. ICA'nıon buradaki seyri hala ekstraduraldir.

C4, diğer adıyla kavernöz segment, ICA'nın petrolingual ligamentten, proksimal dural halkaya kadar olan kısmı için kullanılır. Bu segment posterir klinoid çıkıntı seviyesinde arterin yukarı seyri ile başlar. Sfenoid kemik önünde seyrederek anterior klinoid seviyesinde tekrar yukaru yönlenir. Bu segment kıvrım şeklinde yapısından dolayı Karotid sifon adını alır. Buradaki seyir esnasında ICA her iki tarafta kavernöz sinüs ile çevrilidir. Etrafında semptaik pleksus vardır ve dış tarafında abdusens siniri bulunur. Bu segmentten çıkan dallar; meningohipofizeal trunk ve inferolateral trunk olarak isimlendirilir.

C5, klinoid segment olarak isimlendirilir. Proksimal ve distal dural halka arasında kalan kısımdır. Kısa bir segmenttir. Distal dural halkadan sonraki seyri esnasında subaraknoid aralığa girerek intradural hale gelir. [[Dosya:Gray514.png|küçükresim|Oftalmik arter ve dalları C6, oftalmik segment olarak isimlendirilir. Distal dural halkadan çıkan ICA burada subaraknoid aralığa girerek intradural yani intrakranial hale gelir. Buradan itibaren ICA'non posterior komünikal arter çıkışına kadar olan kısma oftalmik segment ismi verilir. Bu segmentten Oftalmik arter ve superior hipofizeal arter çıkar.

C7, komünikan segment olarak isimlendirilir. Optik sinir ve okülomotor sinir arasında seyreden bu segment posterior komünikan arter ile ICA bifurkasyon bölgesi arasında kalır. Bu segmentten posterior komünikan arter ve anterior koroideal arter çıkar. Bu seyrinden sonra ICA bifurkasyonda ICA iki ana dala ayrılır. Bunlar anterior serebral arter ve orta serebral arterdir. ICA burada beynin homojen kanlanmasını sağlayan ve kollateral bağlantılar içeren Willis poligonunun bir parçasını oluşturur.

Dallar[değiştir | kaynağı değiştir]

C1: Servikal segment. Dal yoktur
C2: Petröz segment
- Vidian arter
- karotikotimpanik arter
C3: Lacerum segment. Dal yok
C4: Kavernöz segment
- Meningohipofizeal arter
  - Tentorial bazal arter
  - Tentorial marginal arter (Bernasconi–Cassinari arteri)^[8]
  - Meningeal arter
  - Klival dal
  - Inferior hipofizeal arter
- Kapsüler dal (McConnell'in kapsüler arteri)^[9]
C5: Klinoid segment. Dal yok
C6: Oftalmik segment.
- Oftalmik arter
- Superipor hipofizeal arter
C7: komünikan segment

Ek resimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Willis poligonu
Beyin tabanındaki arteryel dolaşımın şematize edilmiş hali

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Carotid Artery (Human Anatomy): Picture, Definition, Conditions, & More". WebMD (İngilizce). 7 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
^ Kiel, Kiel (18 Şubat 2011). "The Ocular Circulation". Colloquium Series on Integrated Systems Physiology: From Molecule to Function. 3 (1). ss. 1-81. doi:10.4199/C00024ED1V01Y201012ISP012. PMID 21452447.
^ "Internal Carotid Artery". www.meddean.luc.edu. 17 Eylül 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
^ "Dorlands Medical Dictionary:internal carotid artery". web.archive.org. 20 Şubat 2009. 28 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
^ Bouthillier, Bouthillier (Mart 1996). "Segments of the internal carotid artery: a new classification". Neurosurgery. 38 (3). ss. 425-32; discussion 432-3. doi:10.1097/00006123-199603000-00001. PMID 8837792.
^ Lasjaunias P, Santoyo-Vazquez A. Segmental agenesis of the internal carotid artery: angiographic aspects with embryological discussion. Anat Clin 1984;6:133–41
^ Fischer E. Die Lageabweichungen der vorderen Hirnarterie im Gefa¨ssbild. Zentralbl Neurochir 1938;3:300 –13
^ Fawzy, Peter. "Artery of Bernasconi and Cassinari | Radiology Reference Article | Radiopaedia.org". Radiopaedia. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
^ Rothe, Chris. "McConnell's capsular arteries | Radiology Reference Article | Radiopaedia.org". Radiopaedia. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

SUNY Downstate Medical Center (kadavra)^{[ölü/kırık bağlantı]}
Radiopedia11 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
NeuroAngio.org3 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[:1-1] "Carotid Artery (Human Anatomy): Picture, Definition, Conditions, & More". WebMD (İngilizce). 7 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.

[:2-2] Kiel, Kiel (18 Şubat 2011). "The Ocular Circulation". Colloquium Series on Integrated Systems Physiology: From Molecule to Function. 3 (1). ss. 1-81. doi:10.4199/C00024ED1V01Y201012ISP012. PMID 21452447.

[:3-3] "Internal Carotid Artery". www.meddean.luc.edu. 17 Eylül 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.

[:4-4] "Dorlands Medical Dictionary:internal carotid artery". web.archive.org. 20 Şubat 2009. 28 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.

[:5-5] Bouthillier, Bouthillier (Mart 1996). "Segments of the internal carotid artery: a new classification". Neurosurgery. 38 (3). ss. 425-32; discussion 432-3. doi:10.1097/00006123-199603000-00001. PMID 8837792.

[:6-6] Lasjaunias P, Santoyo-Vazquez A. Segmental agenesis of the internal carotid artery: angiographic aspects with embryological discussion. Anat Clin 1984;6:133–41

[:7-7] Fischer E. Die Lageabweichungen der vorderen Hirnarterie im Gefa¨ssbild. Zentralbl Neurochir 1938;3:300 –13

[bernasconi-8] Fawzy, Peter. "Artery of Bernasconi and Cassinari | Radiology Reference Article | Radiopaedia.org". Radiopaedia. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.

[mcconnel-9] Rothe, Chris. "McConnell's capsular arteries | Radiology Reference Article | Radiopaedia.org". Radiopaedia. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

İnternal karotid arter nedir?, İnternal karotid arter anlamı nedir?, İnternal karotid arter ne demektir?